Catalog

SELJA AHAVA’DAN ‘GÖKTEN DÜŞEN ŞEYLER’ ‘Dünya noktalarda durmaz!’ Gökten düşen bir buz bloğu küçük Sarah’nın annesinin canına mal olur. Bir kadın art arda iki kez piyango ikramiyesini kazanır. Bir adama beş kez yıldırım çarpar. Bütün bunların bir insanın başına gelme olasılığı nedir ki şu yaşamda? Tam da bu nedenle yaşamları altüst olan bu insanlar, kaderleriyle yüzleşmek adına bu rasgele olaylar için bir açıklama ararlar. Finlandiya’nın en sevilen yazarlarından Selja Ahava’nın, Timaş Yayınları tarafından yayımlanan Avrupa Birliği Edebiyat Ödüllü Gökten Düşen Şeyler’i, kesintiye uğramış yaşamlar, parçalanan kimlikler, keder, anlaşılma arzusu ve insanın kapanma ihtiyacı hakkında dokunaklı bir hikâye. Zaman, sevginin gücü ve değişimin kaçınılmazlığı üzerine uzun LIISA VALONEN soluklu bir düşünce. Edebi bir peri masalı... na gelir. İç içe geçen yanlış zaman, fark- ‘KİTABIM ARISTOTELES’E bir şey yoktu” der. Sarah gerçek olsay- ÖZGE ACIOĞLU dı, Elias Cannetti gibi olurdu. Bunun lı zamanlar, yanlış yerler. Melekler dikte BİR KARŞI YORUM!’ etmez. Yani dünya noktalarda durmaz. n Kitap Aristoteles’in Poetika’sın- hakkında ne düşünüyorsunuz? dan bir alıntıyla başlıyor. Bu alıntıyla Düşüncelerinizi anlıyorum! Ölüm ‘YAZMAK HEM DOĞAL neyi amaçladınız? belki de açıklamasına ve önemine ihti- ‘YAZMAK BENİM İÇİN HEM DE ÖNEMLİ BİR ARAÇ’ GERÇEK BİR İŞ SEYAHATİ!’ Bu alıntı, Aristoteles’in dramatik kavi- yaç duyduğumuz en uç trajedidir. Ölü- n Helsinki Tiyatro Akademisi’nde n Kitabınızın kaynaklarından bazı- sinin özetidir: Tek kişi, tek sorun ve çö- mün ve ciddi hastalığın, yaşamda geli- senaryo yazarlığı eğitimi aldınız. ları Lewis Carroll, Grimm Kardeşler, züm. Hiçbir şeyin beyhude şigüzel, mantıksız ve key- Roman yazmaya nasıl başladınız Hoffman, Hercule Poirot. olmadığı net bir olay örgüsü fi biçimde ortaya çıkması ve eğitiminizin roman yazmaya nasıl riski her zaman vardır. Bir kitabı çevirirken yazarın kaynak- idealini, hiçbir şeyin belir- etkisi oldu? larını belirlemek her zaman kolay değil. siz kalmadığı nihai bir çö- n Hamish Mackay’in Yazmanın çocukluktan bu yana Kullandığınız başka kaynaklar var mı? zümü içerir. Beş Yıldırımı kısmındaki kendini ifade etme açısından hem doğal Bu idea güzel ama aynı mektuplarda geçen olay- Son iki romanımda yalnızca daha güç- hem de önemli bir araç olduğuna lü bir şekilde kaynak materyale dayalı zamanda yaşadığımı hisset- lardan bazıları gerçekte inanan yazarlardan biriyim. çalışmalar yaptım. Kocam Kaybolmadan tiğim dünyanın ve Gökten yaşanmış mı yoksa tama- İlk “eserlerimi” boya kalemleriy- Düşen Şeyler’de anlatılan- men sizin kurgunuz mu? Önce, Kolomb’un keşif ve denizcilik yol- le okul çağında yaptım. Okuldan sonra culuklarıyla iç içe ve son kitabım Böcek- ların çok uzağında. Kitapta listelenen tüm öğrenim görmek için sanat alanına olaylar (gökten düşen- leri Seven Kadın tamamen kendi dış dün- Kitap, açıklanamayan ve başvurdum, o zamanlar üniversite düze- anlamsız olayların gerekçe- ler) gerçek. Gerçek Roy ya deneyimlerime dayanıyor. Yazmak yinde yazmanın öğretildiği tek kurum benim için gerçek bir iş seyahatidir! siz, tesadüfen gerçekleştiği Sullivan’a yedi kez yıldı- tiyatro akademisiydi. dünyayı anlatıyor; bu sorun- rım çarptı, sonunda akıl Eğitimim sırasında ve sonrasında ‘HER ÇEVİRİNİN HİKÂYESİ AYRI’ la kitaptaki tüm insanlar bir sağlığını yitirdi ve intihar Londra ve Helsinki arasında mekik n Diğer dillerde ne gibi olumlu ya şekilde mücadele ediyor. etti. Bu anlamda, kitabım- dokudum ve bu hareketli yıllarda hep Kitabım Aristoteles alıntısına bir tür daki kurgusal Hamish MacKay’in bahtı da olumsuz tepkiler aldınız? yazdım. İlk romanım Kayıp Defter’i Bu kadar farklı dile çevrilmiş karşı yorum olabilir. daha açık, delirmedi! Londra’da yaşarken yazmaya başladım. romanda bir sorun yaşandı mı? ‘KİTAPTA LİSTELENEN ‘DÜNYA DÖNER, ŞEYLER Çevirilerin her birinin kendi hikâyesi ‘KARNABAHAR STİLİNDE var. Kitap her ülkenin dilindeki bağla- TÜM OLAYLAR GERÇEK!’ MEYDANA GELİR!’ YAZIYORUM!’ n Sarah’nın annesini unutmaya n Kitabın leitmotivini (çeşitli neden- mında ortaya çıkıyor ve içinde farklı n Gökten Düşen Şeyler, hem günlük direnmesi ve anımsamayı takıntı hali- lerle tekrarlanan ifade kalıbı) “İşte mevzuları harekete geçiriyor. hem masal hem de film gibi... Bazı ülkelerde, Grimm Kardeşler’in Aynı zamanda birbirinden bağımsız ne getirmesi bana, “Ben hatırlama bu kadar” cümlesi oluşturuyor sanki. takıntısı olan bir insanım” diyen Olayların sonunda söylenecek bu sözü yeni çevirileri hakkında kültürel bir öyküler gibi dursa da aslında birbirine Eduardo Galeano’yu hatırlatıyor. bir nokta gibi mi kullandınız? tartışma sürdüğü için kitabımın masal kenetlenmiş birçok bakış açısıyla Sarah karakterini yaratırken bunu Biraz Aristoteles’inkine benziyor, unsurlarının altı çizilmiş. yazılmış bir roman. Yazarken böyle mu anlatmak istediniz? “Sonuç: Onu takip etmesi gereken hiç- Çin’deyse şans kavramı yabancı, zira çok yönlü olmayı mı amaçladınız? her olayın önceden yapılmış bir eylem Yazma tarzım çok parçalı, baştan Evet yazmak kesinlikle şeylerin kay- bir şey yoktur”. Her şey söylendi, her bolma korkusuyla, kaydettiklerimizi şey netleşti, hiçbir şey kalmadı. Bu bir veya ihmalin sonucu olduğu düşünülür: başlayıp oradan bir kavis gibi ilerlemi- yorum. Her bir parçayı önce ayrı koruma arzusuyla ilgilidir. argüman, bahsettiğiniz noktayı ortaya Her şeyin bir açıklaması vardır. Bu benim için sürprizdi, şansın evrensel bir ayrı yazıyorum, sonra bir bütün olarak İnsanlar, “Zaman her şeyin ilacıdır” koyuyor, kavisi ve bütünü oluşturuyor. bir araya getiriyorum. der ama aslında zamanın unutmaya Aynı zamanda kitabın sondan ikin- kavram olacağını varsaymıştım. n Bu yüzden yazı stilime “karnaba- yardımcı olduğunu kasteder. Ne var ki ci paragrafı şöyle diyor: Dünya dönüyor. Sarah unutmak istemez. Hiçbir şey netlik kazanmasa da zaman Gökten Düşen Şeyler / Selja har” adını verdim. Ancak aynı kökten çıkan fikirler ortak tema sayesinde n Elias Canetti, “Benim için ölüm her şeyin ilacıdır ve insanlar unutur. Ahava / Çev. Özge Acıoğlu / Timaş çoğalır, büyür ve bir arada kalır. daima anlamsızdı, onu haklı çıkaracak Hayaletin pilleri biter. Şeyler meyda- Yayınları / 224 s. 12 16 Eylül 2021