Catalog

? ni öğrenmek, bu şiirileri Türkçeye Öncelikle, halkının özgürlüğüne, yurdunun bağımsızlığına adanmış bir şiirdir bu. Fakat bu yurt, kavramsal, soyut bir JOSE MARTİ... toprak parçası değil, şairin canının, teninin, bedeninin bir parçası gibiŞiiriyle ne zaman karşılaştığımız dir. anımsamıyorum. Ölümsüz şiirlerinden “İki Yurt”ta Fakat Marti’nin şiirini tanıdığımda ve “Acılı Pazar”da dile getirildiği gibu şiir henüz Türkçeye çevrilmemişbi... ti. Marti için şiir de, yurt gibi, soyut, Büyük olasılıkla Sovyetler Birlisoğuk, “küçük ve zararsız kalıpği’nde, bir sahafta bulup almış olmalar”dan oluşan bir çalışma değil, yine lıyım kitabını. şairin canından kopmuş bir parça, 1956’da basılmış bir kitap bu. denebilir ki yaşayan, soluk alıp veren O sırada, bu kitapta yaşam öykübir can parçası, “yakıcı ve ruhun desünü, ya da şiirlerini okuduğumu, ya rinliklerinden fışkıran” dizelerdir... da okuyup okumadığımı anımsıyoÖlümsüz şiirlerinden “Akaderum. mik”te bunu anlatıyor... Gerçekten Yine 70 yılları başlarında Fransızca alçakgönüllüce “basit şiirler” diye bir seçkisini bulup almıştım. adlandırdığı( halk türkülerine dönüBu kitabı daha Fidel Castro’nun, şerek dillerde dolaşan)her bir müMarti’nin katafalkı önünde saygı ducevher güzelliğinde şiirler dizisinin ruşundaki fotoğrafı belleğime kazınbeşinci şiirinde, yalınlığın ve imge mış. zenginliğinin bir başyapıtı olan şiirBu siyah beyaz fotoğraf şu anda da de(“Kabaran Bir Dalga Gördüğünde gözlerimin önündedir. Sen”) yine şiirini anlatır. 1978 basımlı Rusça bir Marti daha “Acılı Pazar” gibi “Sürgün Şiirlevar kitaplığımda. ri” başlığı altında topladığı şiirlerinFakat Fransızca kitap ne yazık ki den “Selamlarım Şiiri” başlıklı şiiri kayıp. ise, şiiri ve yaşamı kendi dar ufukla“Militan” dergisinin Mayıs 1975 rından görüp göstermeye çalışanlara tarihli sayısını “savaşçı ve şair” başlıyöneltilmiş bir küçümseme ve meyğı ile Jose Marti’nin şiirine ve yaşadan okuma seslenişidir. mına ayırmıştık. Marti’nin şiirinde, yaşanmış olup Mayıs 1895’teki ölümünün 80. yıda itiraf edilmemiş lında... hiçbir duygu yoktur. 1853 doğumlu olOğluna duyduğu duğuna göre 42 yıl“Şiirler, kalbimin sevgi ve ondan kopalık bir yaşam. parçacıklarıdır, onlar rılmış olmanın derin Yaklaşık olarak bisavaşçılarımdır benim. acısı. Kendisini bırazim Namık KeHiçbir şiirim yapay kıp giden kadına acı mal’imizle çağdaş... olarak, zorlanarak, sitemleri. İnsan yaşaVe aynı zamanda, önceden tasarlanarak mında yer alabilecek, şu anda yaşamakta yazılmadı... her şey, her ayrıntı. olan bizlerin de çağVe imgelerim için Fakat tüm bunlar, daşı. ulusun, yurdun, özAynı yüzyılda, aynı uygun biçim gürlük ve bağımsızlık zaman sürecinde yabulamadıkça savaşının potasında şamakla olmamız onların erimiş, büyük, bükarşın, aramızda özgürce tünsel bir sese ulaşyüzlerce yıllık fark süzülüp mıştır. Savaşçı ve şair. olan kişiler vardır. gitmelerine Alçakgönüllü ve inBunun gibi, başka izin verdim”. san. zaman süreçlerinde Çocuğunun özleyaşamalarına karşın, miyle tutuşan bir baçağdaş olduğumuz ba ve aynı zamanda kişiler de vardır. da Küba ulusal kurMarti hiç kuşkutuluş savaşının öncüsü. suz, hem maddi zamanlarımızın pek Latin Amerika’da ve tüm dünyada de uzak olmayışla, fakat bundan daantiemperyalist bağımsızlık savaşının ha çok paylaştığımız evrensel değerilk öcü önderlerinden biri. lerle çağdaşımızdır. Fidel Castro’nun, onun katafalkı Onu bir, dizesi, belki şiirin tamaönünde saygı duruşundaki fotoğramını bilmeden ve yaşamının ayrıntlafından söz etmiştim. rından da habersizken zihnime işleYine ölümsüz şiirlerinden birinde, mişti. “Basit Şiirler”in XXIII’sünde kendi “Basit Şiirler”in ilk dizesi: ölümü hakkında şunları söylüyor: “Be içtenlikli bir kimseyim...” “aynı yalınlıkla ölmek isterim.....” “İçtenlikli” sözcüğü, “açık yürekSosyalist sistemin uğradığı çökünli”, “dobra” sözcükleriyle de karşılatüden sonra, Küba Latin Amerika kınabilirdi. tasında ve dünyada yapayalnız kalFakat bu dize aklımda nedense mış gibiydi... “ben alçakgönüllü bir adamım” biçiminde kalmış... Fakat yaşadığımız günler, tam terSavaşçı, şair ve alçakgönüllü... sine, hainlerin sonunun yaklaştığını haber veriyor. Sadece bu kadarcık bilgi, ona bir Latin Amerika’da, Marti’lerin, Bokardeş sevgisi ve hayranlık duymama livar’ların yaktığı bağımsızlık yeterliydi. meşalesi tüm kıtayı ve giderek tüm Sözünü ettiğim özel sayı için dergi insanlığı aydınlatacak... çevresindeki arkadaşlarla birlikte Marti’nin sesindeki insanca çınıltı kolları sıvadığımızda 19 ve 20. yüzölümsüzdür... ? yılların en büyük şairlerinden biriyle karşılaştığımızı hemen anladık. Göklerde Eriyip Gitmek İsterMarti’nin şiiri her şeyden önce, sodim/ Jose Marti/ Çev: Ataol Behranuna kadar, tüm gözenekleriyle, her moğlu/Adam Yayınları dizesiyle insanidir. çevirmiş olarak, hayatımın en büyük sevinçlerindendir... KİTAP SAYI 905 SAYFA 9 CUMHURİYET