Catalog

) K U R L A R A Tuna Kiremıtçi, çok satan kitabı "Git Kendini Çok Sevdirmeden" in ardından yeni bir kitap; "Yolda Üç Kişi" ile çıktı okurlannın karşısına. Yollan bir yerde kesişen üç kişinin yaşamöyküsü anlatıltyor kitapta. Kiremüçi ile bu kitabını konustuk. Selçuk Altun'un, yazılan ile dergimizin sayfalannda görünmesi bizlcri de keyiflendiriyor. îlginç konulara el atan Altun, bu kez de' Amerikalı ressatn Mark RothkoBedri Kahmi Eyüboğlu dostluğundan süzülüp gelmis bir kataloğa konuk ediyor bizi. Dostluk, kataloğun sayfalannda notlar biçiminde kendini gösteriyor. Sanat tarihimize bir katkı da sag'layacak bu yazıyı kcyiflc okuyacağımzı umuyoruz. Kemal Gündüzalp, eleşiirimizin dinamik adlanndan biri. îlk kitabı "Eleştiriye Doğru" Papirüs Yayınlan nca yayımlandı. Gündüzalp, kültür sanat alanına, bu alanın işçi anlan aydınlan sorgulayan bir yaklaşımla bakıyor. Gündüzalp'in kitabını HayriK. Yetik degerlendiriyor. Sedat Sever ise çocuk edebiyatı elestirisi alanındaki boslug'a parrnak basıyor yazısında. Bol kitaplı günler... TURHAN GÜNAY mail: cumkitap@cumhuriyet.com.tr "Benim Hüzünlü Orospularım" okuduğum en iyi Marquez romanlarından biri. "Yüzyıllık Yalnızlık" ye "Kolera Cünlerinde Aşk" gibi anıtsal yapıtların yanında hiç sönük durmayacak güçte şiir ve zekâ dolu bir roman. "Seks, insanın aşkı bulamadı £ında clinde kalan bir tesellidir." Gılhrıcl (iıinnı Mtirıjiıcz Asuman KafaoğluBüke Yazın Sanatı BENİM HÜZÜNLÜ OROSPULARIM Hüzünlü Orospularım dibini bizc "çirkinim, çekingenım, çağdışıyım" diye rakdim cdcn kahraman, yoksul kıyafeti içinde kendini bir kaıış küçül müş buldugunda, süslcnıp gcnclevc gitti^inde ve uyuyan kızın yatağına uzandığında, lıcp traji komik bir yan buluyoruz onda. Ayrıca kendini bu denli nesnel olarak dışardan görebilectk ka dar aklı başında olmasına şaşınyoruz. Marquez'in genelevleri hep rcnkli ve canlı yerlerdir, Kawabata'nın günalı yüklii genelevlc rınc benzcmezlcr. Fahışcler de duygulu vc akıllıdıı. C)nt.eki romanlarındaki gıbi "Benim 1 lü zünliı Orospularım "da da anlattığı esprili (ahi^eler bir yandan da ülozollardır. I'ahişelere saygı dııyulur, dertlcnılır, dost olunur, birliktc içilir aına â^ık olunınaz, ta ki cınscllik araıhın çekılene kadar. Bu romanda Marquez özellikle cinsellik ve aşkı karşıt olarak göstermeye çalı^ni!j: "() gece, uyuyan bir kadının vücudunu, ,îr7iınun zorlamalarına kapılmadan (...) seyretmeniıı inanılmaz zevkini yaşadım." Bir başka ye nndc "ömrümdc hiç tatmadıgım bir kurtuluş duygusuyla dolup taşarak ve on üç yaşımdan beri beni boyundurııgu altında tutan bir ebarettcıı azat olarak..." ve "doksanıncı yaşım geçip giderkcn, onun saycsinde ilk kez olalak kendi duğul halimle yüz yüze gelıyordum." Romanın merkezine, cinsel tutkulaıın bitmesiylc keşretlilen ycni duyguları koymuş yazar. Doksan ya^ına kadar hiç âijik olmadığını itıraf eden biri için cl bcttc çok oncmli bu vcni duygulaı. "Kolera Cjünlcrindc Aşk" 10 manında da seksen y.ışında aşkı bulan bir çift kurgulamıştı Maruuez, böyle yapaıak miimkün ol duğunca cinsellikten arınmış duygular peşindc oldu£u izlenimini veriyor. Bu romana da yaşlı lık, cinsellik ve aşk temaları anlatan bir metin olarak bakıldığında, tabuları yıkan, cinsellik hak kında ycni şcyler söyleyen bir roman çıkıyor karşımıza. Roman kahramanımızın haya tında iki kadın var, birincisi yıllardır eviııi temizleyen ve sonradan kendisine âşık olduğunu öğrcndigi Damiana, diğcri ise on dört yaşındaki Delgadina. Daıni ana hayatında en uzun süre birliktc yaşadı^ı kadın, Delgadina ise sevdiğini söylediği tek kadın; garip rastlantı sonucu her ikisi de bakire. Halbuki Don Juaıı gibi, elli yaşına kadar birlikre oldu ğu kadınların listcsini çıkardıgını ve sayının 514ü bulduğunu biliyorıız. lin eski ve en yenı ıki iliş kisindeki bu durum ashnda onun başarısızlıgı degll, hatta belkı başarısı ve bıınıı ancak doksan yaşında anlayabiliyor. Romanın çeviribi tek kelime ile harika. Çevirınenin çok yerinde dipnotlar koy mıış olması da bence romanı anlamak için çok yararlı, özellikle adı gcçen sanatçıların lıaııgi yıllarda yaşadıklarının belırtılmesı sayesinde romanın geçtigi zanıanı anlıyo ruz. Romanın başlığına gelincc, tspanyolca ö/gün adı "Memoria de mis putas rristes." Türkçc başllkta "Memoria" (Anılar) sö? ciığünün çıkartılmış olması bclki tartışılabilir. "Anı" sözcüğü saycsinde yazar romanda iaıklı bir okuma önerıyor olabilir, roman boyunca anlatılan ilişkinin gerçckliğini sorgulamaya iti yordur bızi. Romana bu gözle bakıp farklı bir okumaya tabi tutarsak, içinclen bir öykü daha çıktıgım g<>riıyoruz: bir hayalet öykiisii. Bu öykiinün ilk ızlerı masalda anlatılan T Imtlyaz sahibh Cumhuriyet vakfı adına llhan Selçuk Cenel Yayın Yönetmeni: Ibrahim YıldızoYayın Yönetmeni Turhan Günay < Sorumlu Mudur Mehmet Sucu , Cörsel Yönetmen: Dilek Akıskalı Yayımlayan: Yeni Cün Haber Ajansı Basın ve Yayıncılık A.$. • Baski: Ihlas Cazetecllik A S 29 Eklm Cad. No: 23 venibosna Istanbul / Idare Merkezi Türkocağı Cad. No: 3941 cağaiogiu. 34334 Istanbul. Tel: 0 (212) 512 05 05 < Cumhurfyet Reklam: Cenel Mudur: özlem Ayden / Muşterı Temsilcisl: EylemÇevlkC> Yerel süreliyayın 0 Tel: 0 212 512 47 78 512 48 30 KİTAP ao felselesinde hiıtun varlıkları oluştııran, kendı ağırlıgı, hacmı vc üzikbel özelliği olmayan bir güç vardır, bıına Çince (,\\\ denir. Filozoflara göre neresin vc beden sıvılurının doğasında yer alır bu güç. (îençlerde yoğun olarak clıi varken, yaşlılarda bu güç clll/.laşıı vc ölüınic birlikte yok olıır. Yaşlılar chı taşıyan gençlere yakın hayat sürdııkleriııde kendilerine bulaşmasını sağlarlar. dençlere ya da çocuklara dokunmak, yakınlarıııda olınak, halta uzaktan da olsa onla ra bakmak, insan bedenindeki chi'yi çoğaltır. lapon edebiyatının en önenıli yazarlarmdan Yasunari Kawabata "Uykuda Sevilen Kızlar" (çev.: Samih Tiryakioğlıı, Assos Yayınlan, 2003) adlı öyküsündc garip bir ev anlatır: bu evde çocuk de necck yaşta genç kızlar uyıışturulmuş vaziycttc uyumaktadırlar, geceleri uyuyan bu kızlann ya taklarını yaşlı erkeklcr ziyarct ederler takat kızları uyandırmazlar, onlarla sevişmezler de, sade ce aynı yarakta yatarak ve soltıklarını hissederek, bir nebze olsun gençliğe yakm olma nın tadını çıkartırlar. Kawabata'nın öykü sündeki yaşlı adamlar bir bakıma ölüme nıeydan okııına duygıısııyla genç kı/l.ırın yalaklarına konuk oluılaı. lı, kapatıu vc hüzünlü bir yanı vardır Kawabata'nın yaşlılarının çiinkii öliimlc gırışılcn hcr düclloda insan kaybctmcyc malıkuındur, tek ka zanan hcr zaman ölümdür. Olc yandan cınsel arzularını ycri nc gctırcnıcycn bir bedcn dc acıklıdır. (îabrıel (iarcia Marqucz son romanı "Benim Hüzünlü ()rospıılarım"da aynı konuyu işliyor. Ya^lı iDinan kalıraınanı, ki tabın ılk tiımcesınde konuyu açıklıyor: "Doksanıncı yasjimtla, kentiime bakire bir vcniyctmcylc çılgınca bir a^k gecesi arma ğan ctmck ıstcılim" vc dcdığini dc yapıyor. İM7İ.1 /nrlnnmîid.ın <ın dort yanında bakırc lıiı kız buluyor. KenS A YI 79 6 Delgadina'nin hikâyesiyle başlıyor. Ardından lavabonun aynası ııa dudak boyasıyla yazılan "Kaplan karnını doyuımaya uzaga gitmcz" sözleri kuşkuyıı ço^altıyor. Bu yazının nasıl yazıldığını "bir gece önce orada olma dıgını biliyortlum, odaya başkası girmiş dc olamazdı, şeytanın bir arma|Sanı olarak algıladım onu" diye anlatıyor. Yazıyı ancak odada ölen birinin hayaletinin yazmış olabıleceği tek mantıklı açıklama olarak veriliyor vc ardından bu açıklamayı güçlendirmek için benzer bir odada başka bir cinayct işleniyor (s. 78) Kapatılmış genelevi ziyaret etti^indc de kapalı kapılar ardından "hiç kım sc" olduğunu söyleyen biıiyle konuşuyor. Marqucz'in çok bilinçli bir şckilde öyküyii gerçeküstüne kay dırdığını fark edıyoruz, sadece yaşlı adamla çocugun birlikte oldukları odada var olan bir hayalet hıkâyesi olmanın ötesıne geçiyor roman, Delgadina'nin varlığı da gerçekdışı boyut kazanıyor. Daha önce romanın birkaç yerindc "sanı" "gerçekdışı" kclimeleıini kullanıyor genç kızı anlatırken. Ayrıca bir kez rtıyasında konuşurkcn scsini duydugunda sankı bir lıayaletin ürpertici sesi ni duymıış gibi irkiliyor. Kızı bclleğinde canlandırtlıgı günlerde on,ı âşık oluyor. Hı<, etmedikleıi kahvaltıları hazırlarken, hiç gclmedigi evin içinde kitaplaıl toplaıkcn, gözlenndeki hiizünlü bakışı hatırlarkcn, hiç olmadıgı kadar gerçck olduğunu ve hiç ol madıgı kadar onu mutlıı ctriğını anlatıyor. Başka dcyişle mutluluğu gerçekteıı var olan biriyle dej*il, hayal cttig'ı biriyle buluyor. lckrar memoria sözcü^üne dönersek, roman kahramanmın zıhnindc canlandırdı^ı, hayal etliği roman için çok önem kazanıyor. "Benim Hüzünlü Orospularım" okuduğum en iyi Marquez romanlarından biri. Aslında bıınu dcr demcz, okuduğum cn iyi romanlardan biri de dcmeliyim, "Yüzyıllık Yalnızlık" ve "Kolera Cıünlerindc Aşk" gibi anılsal yapıtların yanında hiç .sönük dur mayacak güçte şıir ve zekâ dolu bir roman. • asu@yazinsanati.com Benim Hüzünlü Orospularım / Cuihrıcl Ciıircuı Mnn/tıcz / Ç.cv.: Itnı Kııt / Cıin Yıiyınlorı / Mayts 200^ / 109 wyfa.' SAYFA 3 U M H U R İ Y F T K İ T A P