Catalog

SÎHİRLÎ DEĞNEK Ç ocuklar İ ç i n K i t a p1 a r • Çızımler Mustafa Delioğlu ğını gorııru/ Fantastık oykulerde gerçek yaşamla duşsel olan arasında kopruler kurulduğunu bılı yoruz îkı dunyada bırden yaşamı olan kahraman bır hesaplaşma ıçıne gırer Ger çek yaşamda gonılemeyen gerçekJer ço /ulemcyen problemler bu duşsel dunya nın sınırsızlıkları ıçınde bırcr bırer çozu lıır Aslında baş karaktcrın bıılunduğu or tamdan u/aklaşması ya da kaçması ona başka bır bakış açısı kazandırma amacını gutmektedır Gerçek yaşamda annesının asla lzın vermeyeceğı şeylerı denızaltı dun yasında yaşayan Emıly ıçın de bu kaçış aslında bır bulıış bır varoluş tıır Denı? kızı Shona ılt tanışan Pnıılv, arkadaşlık kavramını sorgular Bu kaçış, onıı arkadaş lık dostlıık fedakarlık aşk ve sevgı kav ramlarıyla dd tanıştırır Ancak yaşadığı olaylar bır sure sonra Lmıly nın aklını karıştırmaya başlar Aca ba onıın durumıında olan başka bırılerı var mıdır'' Annesı ncden babasıyla ılgılı hıçbır şey hatırlamamaktadır' Baba sı nedtn onları terk etmıştır'' Bay Bees ton gerçekten de Emıly'nın annesının bır arkadaşı mıdır yoksa bır casııs mu dur* Lmıly yuzme dersle rıne nasıl katılaı.ak ve denız kızı oldıığunu sınıftakı ar kadaşlarından nasıl gızle yetektır'* Dtnızkızı Lmıly'nın Sır rı yazann ılk kıtabı Lız Kessler de Lmıly ve annesı gıbı yaşamını Ingıltere'de, Cheshıre da bır teknede sur durmektedır Gazetecılık ve oğ retmcnlık dc yapmış olan yazann bu romanı bır çok dıîe çevrılmış ve bır suçlu da mutlaka vardır " Omeğın, luşın gunduzden kırptığı dakıkalan geceye ekleyerek asık suratb anneannesıyle gecelerı daha çok vakıt geçırmesıne neden olan suç lu, gokyuzundekı terzıdır Kış aylarında gunduzlerın neden kısa olduğunu açıkla mak ıçın ılla kı Tabıat Bılgısı okumak gerek lı mıdır 5 Kıymık, yaşamını neredeyse bır ders programı gıbı planlayan anneannesıyle geçırdığı sıkıcı gunlere renk katmak, çıkola ta alabdmek ve kız arkadaşı Balbudak'l sı nemaya goturebılmek ıçın yaşlı ve felçll Bay Tırtır'a para karşılığında kıtap okumaya başlar Kıymık'm çevresındckı yetışkınlerden her bınnın baş edemedıklen sorunları vardır Anneannesı mutsuz, hastalık hastası, asık suratlı bır kadındır Tırtır'ın derdı ıse şur yazamamasıdır ve oğlu da hıçbır ışte dıkış tutturamamaktadır Daha sonra postacı Bay Guleryuz sorunlan olan bu kışılere çozum ler sunan masalların bulunduğu 'vanilya ko kan' mektuplar getırmeye başlar Bu mek tuplar sayesınde Kıymık'ın çevresındekı ın sanlar gıderek mutsuzluklanndan sıyrdır, çunku bu mektuplar ıçerdıklerı masallarla ınsanların kendılerını tanımalarına olanak sağlar ve boylece yaşamları değışır Mektup lar, sankı daha açılmadan ıyı haberler, umutlar, mutluluklar getırdıklerını kokula rından bellı ederler Bu masallar, okur ço cukların mcrakını yoğun bıçımde kamçılar ken bır yandan da onların Kıymık ıle ozdeş leşmelennı sağlar Herkesın sorununa uy gun yazılan bu mektuplan, yıllar once yazıl mış susıı verıp kım yazmıştır' Kıymık, gok yuzunden ncler olup bıttığını gorduğunc ınandığı terzıye bıle mektup yazar ve ruz gârlardan yanıt bekler Olaylann akışı ıçın de gızemlı mektuplan yazan kışının, artık emeklı olduğunu ve masallar yazacağını soyleyen postacı olduğu ortaya çıkar Kaldı kı postacı da adeta Kıymık'ın ruzgârlardan yanıt beklemesıne koşut olarak yme ruzgârlı bır gunde çıkagelmıştır Sevım Ak'ın oykusunun ıçıne masallan kat ması rastlantısal değıldır Masallar çocukla nn dunyasında onemlı bır yere sahlptır, çunku çocuk okumaya başlamadan once masallarla tanışır Gızemlerle dolu, seruven yuklu ve çoğunlukla pozıtıf bır dunyanın sunulduğu bu turun surukleyıcılık ozelbğı Ak'ın kıtabında da canlı ve ışlek bır nıtelık tedır Masallarda kullanılan duşsel ortam, fantastık bır algı dunyasına sahıp çocuklar ıjın yabancdık çekmeyeceklen bır ortamdır Oykude bunu, Kıymık'ın, Tırtır'a gelen mektup ıçın "Vay be 1 Bızı başka bır dunya ya goturdu sankı Hem de yabancısı olma dığımız bır dunyaya " so/lerınde gorebılı nz Masalın bızı ıçıne soktuğu duşsel dun yada, gerçek dunyada olası olmayan olayla nn gerçekleşmesı, bızım yapamadığımız şeylen gerçekleştırme tutkumıı/u tetıkleye rek azım ve kararhlığımızı ust noktaya çıka nr enerjımızı artırır Kahramanımız anne annesmın değışımını Masal enerjısı bu Masal enerjısı dunyanın en bıtmez tuken mez enerjısıdır" şeklınde yorumluyor Kıtapta mutlıı olmak ıçın ınsanın onune hedefler koyması gcreklığı belınılmekte, hedeflere ulaşmanın bır yolu olarak da duş lerın gerçekleştırılmesı gostcnlmektedır Orneğın, anneanneye gelen masalda, duş goremeyen kral, duş satıcısı kızdan 'Bır ter/ı duşlemedığı bır elbıseyı dıkemez" gıbı bır oğut alır Bu tur oğuder değışık kışder bağlamında kıtapta çeşıtlerur Kıtabın ana Hazırlayan: Nilay Yılmaz kez tumden kaybolmıışlardı Çok keyiflı bır şeydı bu Ben bır dcnızkızıydım " (S24 25) Gecelerı denızkızı olurkcn gunduzlcrı normal yaşantısına devam eden Fmılv vu cudıınu ve kendını hcnuz tanımava basja mıştır Denızın i(,ındekı ve dışındakı n u ccra dolıı yaşantısı onıı hıç tanımadığı ba basına kadar goturunce ışler ıvıce kanşır Artık ışın içinc denı/lcrın kralı Ncptun dt karışmıştır lesadııfler Lmıly ve Shona yı heyccanlı bır yolcultığa sunıkler Shona nın onccdcn dt.nı/altı okulunda turler arası yasadışı ev lılıklcrı araştırmış olması Bay Bceston un gı/lı dosyalaıın bulunduğu çckmccenın anahtarını duşurmcsı gıbı olaylar heyeeanı artırır Zcngın betımlemelerle anlatılan denı/altı dunvası kapılarını sadcce Lmıly e dcğıl onunla bırlıkte kendını bıı macera ıçındc bulan hcrkcsc açmaktadır I antastık bır oyku olmasına rağ mcn Lmıly nın denızkızı ol madığı zamanlarda yaşadı ğl olayların, duyduğu endışe ve ıızuntulerın ergcnhk donemınc ışık tutan gerçekçı bır \aklaşımla an latıldı fılmı yapılmıştı "Denı/kızı Emılv nın Sırrı' tam bır yaz kı tabı Denızkızlarının gumuşı pırıltılarıyla daha once karşılaşmış olanlar ıçınst tatlı bır huzun Aşk dolıı sevgı dolu SİHİRLİ SORU R ıfat Ilga7 ve Bacaksız Bacaksız dı zısını okuyan nıınık sıhırlı dtğnck Icı' Bacaksız ılc ılgılı duşıınt.ıJerım zı yazar mısınız'' Oykulerdt sı/t cğlcncclı gelen yerlerı Bacaksız Bahrı nın sevdığı nı/ yonlerını vs Odııl mu' ( ) da surprı/ olsıın" Mcktuplarını/ı beklıyorum 1 Nilay Yılmaz Kurtuluş Deresı Cad No 47 Bilgı Unıversitesı, Dolapdere / Istanbul nilayy@bılgı edu.tr Tel: 0212 236 78 42 Denızkızı Emıly'nın Sırrı LızKısshr ( an (, Muk 2004 1V7 sayfa Rısımlıycn Sarah dıbh (9+) ' Sır tutabılır mısını/' Herkesın bır sırrı vardıı bılıyorum ama bcnımkı bıraz değı şık bıra/ garıp Zanıan zaman kâbuslar goruyorunı Sozdc bıı hayvanat bahçcsın de ya da bıı laboratuvarda kafese kılıtlı yoılarnıış bı.nı (S 1) 12 yaşındakı Emıly nın hıkayesı ışte bu cumlelerlc başlıyor Daha sırrının ne oldıı ğıınu anlayamadan bır denızkızı masalının ıçınc çekılıyomz Lnuly annesıyle bırlık tc lımana dcmıılcmış bıı teknede yaşıyor Yaşamları denızlc ıçıçt olmasına rağmen, Lmıly nın anncsı sııdan korkuvor Fmıly nın de yuzme dersı alnıasına karşı çıkıyoı Sonıında annesmden yuzme dersı ıçın ı/ın alabılen Emıly kendını havıızun sııyuna bırakınca nelcr oluyor dersınız^ ' Balık gıbı suyun uzerınde kayarak ılerler ken bır anda bacaklarım tutuldu Sankı bııı onlaıı bırbırıne vapıştınnış, bılcklerı mı bııbıunc dıığumkmıştı Çırpınarak ha vıı/ıın ken ırına varmava çalışırken gıJum semevc çalışıyordum ama bacaklarım bı ıcı kaya parçası kesılmıştı DızJerımı, ayaklaunıı topııklarımı hıssetmıyordum " (S 16) Emıly nın havu/a ılk gırışıdır panık ıçınde kendını dışatı atar Nc olduğunu anlaya mamıştır Bıınu oğrenmesının bır tek yolu vardır Ickrat yuzmek O gece annesıne haber vcrmcden tekneden kaçar ve yuzme bılmcmesınc rağmen kendını denızın ka ranlıksulaıına bırakır 'Olanolmuştu Ba caklaum bır araya gelmıştı Harıka 1 Bu SİHİRLİ YARIŞMA Can çocuk, öyku Yarışması diızenliyor... an Yayınları'nın çocuk dızı sınden çıkmış kıtaplar arasından ııç ayrı yaş gıubunu dıışune rek 21 kıtap seçılmış Yaş grupları 8 10 yaş grubu, 1112 yaş grubu, 13 14 yaş grubu Çocuklar, bu kı taplar arasından beğenıp seçtıklen bır kıtabı okuyacak sonra da bu kıtaptakı kahramanlardan heıhangı bırıne sahıp çıkıp o kahramanın kısa, yenı bır oykusunu yazacak mış Metınler en az 2, en çok 5 sayfa olaıakmış 8 lOyaşgrubunda olanlar çızgı oyku turunde bır metın ha/ırlayacak, yazdıklarını çızgılenyle, boyalarıyla, resımle rıyle de susleyebıleceklermış 11 12 ve 13 14 yaş grubunda yer ala cak olanlar ıse yalnızca resımsız bır oykuyle yarışmaya katılabıle ceklermı^ Oykulenn, 15 Eylul 2004 tarıhıne kadar Can Çocuk'a ulaşması gerekıyor Sıhırlı Değnek'ten soylemesı Oduller mı1 M Onlar da surpru olsıın • C KONUK SİHİRLİ DEĞNEK şukran Dilidüzgün (Öğreltm Gorevlıu) Vanilya Kokulu Mektuplar, Sevım Ak, ( an Yayınları 2002 127 Sayfa Rtamleyen Be hıçAk Sevım Ak ın Vanilya Kokulu Mektuplar başlıklı knabının kahramanı on bır yaşında kı Kıymık, karşılaşuğı gunluk sorunları çoz mek ıçın pratık buluşlar planlayacak kadar dahı (odev kâğıdını duzelten makıne), çıko Iatayı aklından hıç çıkarmayacak, başı sıkı şınca kendını televızyondakı çızgı fılm kah ramanlarına benzetecek (Hugo) veya kon serve kutusundan yaptığı teleskopuyla gok yu/ıındekı suçlu terzıyı' arayacak kadar da çocuktur "Gunduzden kırptığın dakıkalan ya bır çuvala koy ya da denıze at Geceye ekleme" gıbı kısa ve oz konuşmalarıyla Ak ın karşımıza koyduğu sokakta karşılaşa bıleceğımız bır çocuktur o Evet, çocuklar butun doğallıklarıyla dahîdır, sorduğunuz hıçbır soruyu yanıtsız bırakmazlar, 'ımkân su' sozcuğu onların dağarcığında yoktur, çunku dıış^uçlerı sınırsızdır Sız kendı ger çekkrınızle b ığdaştıramasanız bıle, onların açiklamalan algıladıldarı lantastık dunyada doğrudıır Afacan ama zekı bır çocuk olan Kıymık an ncsıylc babası ayrıklığı ıçın bır surclığınc anncannesının yanında yaşamaktadır Kur duğıı sanal dedcktıflık burosunun broşu rundelu slogan onun hayata bakışını ozet ler "Yolunda gıtmeyen bır ış varsa bır suç &*AYFA 26 kurgusu ıçınde bırer çerçeve oyku nıtelığı taşıyan bu masallar, ınsanın kendını gerçek leştırmesı ıçın duşlerınden yararlanmasının zorunlu olduğunu ortaya koy an oğelerdır Daha da onemlısı, çerçeve oykulen oluştu ran bu masallar ıletılerı ve kıtaptakı kışder uzenndekı etkdenyle kıtabın ana oykusu nun uzerıne çıkarlar Bu bağlamda Vandya Kokulu Mektuplar'ın yaratıcı buluşlarla ıyı kurgulandığı sonucuna varabdırız Boylece çocukların rahat okuması sağlanırken, ya zınsal bır bağlamda duşuncelen de koşul lanmış olmaktadır Insanın duş kurmasının yaratıcdığı de doğ ru orantılı olduğu ve rnuzdc, sanat ve edebı yatm yaratıcdığı gelıştırdığı oykudekı olay larla vurgulanmaktadır Duşledığımız şey lere bazen ulaşamasak da, bunları duşlemek bde bızı mutlu eder Bazen ulaştığımızda ıse gozumuzde buyuttuğumuz duşlenn bu yulerımn kaybolduğunu goruruz Belkı de erışılmeyen şeyler guzeldır 1 ıpkı Balbu dak'la sınemaya gıdıp sıkılınca Kıymık ın buluşlar deftenne yazdığı gıbı ' Guzel kız lar çook uzaklarda olurlar' Oyku, Kıymık'ın Buluşlar Defterı'ne yazdı ğı Mutluluk ıpucu yakalamaktır Ipuçları bazen anneanncnın reçel kavanozundan bazen yıpranmış çantasından bazen de de nıze atılmış bır şışeden çıkar" sozlenyle son bulur Behiç Ak'ın ıısta çl/gılerıyle bır bıı turduk oluştur<ın kıtapta yazar çocuklukta kı duş gucune her yaşta sahıp olunması ge rektığını, ıçımızdekı çocuğu yıtırmeyerek çevremızdekı muduluk ıpuçlarını gorebıl me ve yakalama olanağını kaçırmamamız gerektığmı sezdırmektedır Bu arada, mektuplar nıye mı vandya koku yordu^ Onu da Postacı'ya sorun • K İ T A P SAYI 754 C U M H U R İ Y E T