Catalog

SİHİRLİ DEĞNEKTE HÜZÜN RÜZGÂRLARI EStYOR... SİHİRLt DEGNEK Ç o c ıı k 1 a r İ ç i n K i t a p 1 a r Hazırlayan: Nilay Yılmaz • çızımler Mustafa Delioğlu gokvuzundcn suya ındıııvor Kendını ko caman havu/dan kırlı balıklardan, kuş laıın patutısından ve tavııkJarın ığıcnç kokusundan kurtaran kıbırlı kırmızı ba lık C lovıs venı evınde çok mutlu 'Yal nızlığın kıyaslanabıleceğı tek şey vardır Yaşlılık dıyen oğretmenı Bayan Quıte rıa'yı stk sık hatırlıyoı I Iıznutçı kadın artık akvaryıımun sııyıınu da değıştırmı yor Clovıs yureğı yavaş yavaş oluyor Guneş her sabah doğııyor ama Clovıs ıçın de o sabah başka bır sabah artık' 'Altın I'av' ve 'Ağaç' oykulerındekı hıı zun bu kez topraktan vuksclıvor Yarış laı ıçın yetıştırılen altın renklı tavın şam pıyonluk oykıısunde Irecema'yla bır kez daha kaışılaşıyoruz Irecema, bu ke? de Altın fav'ı başka bır dıvara uğurluyor Son ovkıı Ağaç ta ısc valnızlı£ı ta îçi nıızdL dııvumsuvoruz Guncş her sa balı doğııyor ama o sabah herkes ıçm bır başka sabah üzguıluk, yalnızlık, çaıesı/lık, vaşlılık ve olum temalarının yanı sıra ınsanların acıması/lıgı da bu oykulerın ortak nok tası Çocuklaı bclkı de ılk kez bır balı ğın, yaıış atının, kuşun ve ağacın gozunden, genelde 'ınsanları' ozelde ıse 'kendılerım' ve 'çevrelennı' gorecekler, olay lan daha once bakmadıkları a«,ılardan dtğerlendıretelder1 Bu duvgular ço cuklara yakışmaz, onların kıtaplarına ve dunyalarına uymaz mı dıyorsunuz'' Sıhırlı Değnek yaşamın ıçınden gelen her duyguya ve yaşantıya kutak a«,ılması ge rektığıne ınanıyor Edebıyatın bır ışlevı nın de çocukları hayata hazırlamak, sorunların provasını kıtaplarda yaptırarak onların ger^ck \aşamdakı so runlaıına altematıf (.ozumleı sunmak ve cltştıiLİ duşun melerıne vardımtı olnıak olduğıı unıı tulmanıalı dıyor Yal nı/lık çartsızlık, olum, hu/un vb dmgıılatın da va^d mın ıçınden gıldığını ancak bun ların aktarılmasında (,ocıığa gore'lı gın ıınutulmaması gerektığını vurgu luvor Vastoncelos bu (,ızgıyı lyı (,ekebılen yazarlardan Oykulerı ınsanın yureğınde se vınçle ve umutla orulmuş buruk bır tat bırakıyor Huzun, yazarın anlatımına da ışlıyor Pırıltılar karanlıkta bıle seçılı yor " Gokyuzundekı şu şey nedırr1 iju kuçuk şeyler1 Hep gece olunca gelen şurada kı ku<,uk şeyler'' Insanlar onlara 'yıl dız' derler Şaırler ıse gecenın gozyaşları olduğunu soylerler Ama aslında onlar gokyuzunun çıllerıdır Tıpkı senın govdendekı <,ıller gıbı " (S 37) " J Annecığım, şu / guzellığe bak1 » Senın gozlerın g\ de bulutlarla dolu Gokyu zune kım bak sa, sen bıle baksan, bulut lar gozlerınde yansır " (S 51) "Insanların buyuvup kalpsız olmaları ne uzucu şeydı, bunu şımdı anlıyoıdu Buyuk ınsanların ağaı, larla konuşup anlaşamamaları ne kotuy du " (S 79) ' YıldıHarını bızım suları mızda vıkamaya gelen geceden soz et tım Bembeya/ tuylerı akşam guneşıyle pcmbeve boyanan balıkçılları anlattım Geteden, getenın gızcmınden soz ettım Su perılerının saydam tullere sarınarak suyun vuzune tıkıp dans ettıklerını, or man tanııları (,ıkıp gclsınler de bızım su yumu/ıın kıvısında ttut talsınlar dıye ya banıl ateşbotekkrının havuzun çevresınde bır kolye gıbı duıldıkkrını sabahın son vıldlzının gelıp yuzunu bızım suyu muzda yıkadığını, sonra da esneyerek koşa koşa gecenın peşınden yetışıp uyu maya gıttı£ını anlattım ona " (S 42) Hayatın () Guzel îjarkısı' huzne çıçek a^mış Her notası yere goğe sığmayıp, ^ocuk yureklere kadar ulaşmış ' Keşke dunya boylesıne değışmeseydı Havatın o guzel şarkısı sıırup gıtseydı KONUK SİHİRLİ DEĞNEK Aytül Akal Giıvercin'in Saati, Seza Aksoy, Resımleyen Sevım Yeşılbuısa Pencere Sey Yayınları, 1 Basım 2003 (913 Yaş) Kıtabın kahramanı olan Guvercın, altı yaşında kuçuk bır kı/.ın adıdır Icatlarla uğraşan, o yaşına rağmen hayal gucunu yıtırmemış olan buyukbaba nın desteğıyle, merak eden, soran ve deneyen Guvercın, her seterınde çevresındekı buyulderın olumsuz tepkılerıyle karşılaşır Nedense buyukler, Guvercın'ı, sorduklarını yanıtlamak ya da onu daha çok soru sormaya yon lendırmek yerıne, kısa yanıtlarla sus turmaya çalışmaktadır Buyukbabanın ıcat ettığı ve duşuncey le çalışan saat, Guvercın'ın kolunda tı kır tıkır ışler, çunku Guvercın, buyuk lerınden daha çok duşunup kafasını çalıştırmaktadır Ancak okula başladığında Guvercın'ın duşunme ve soru sorma yeteneğınde hızlı bır gerıleme gorulur Ezber yontemıne yonlenen Guvercın, dığer çocuklar gıbı, gıderek duşunce eylemını bırakır, hazır bılgılerle donanmaya başlar Saat de çalışmaz olur Oykunun bır sonrakı bolumunde, Guvercm, kızların manken ya da pop şarkıcısı, erkeklerın ıse futbolcu olma yı ve çok para kazanmayı hedefledığı on yaşındadır Bu bolumdekı olaylar, Guvercın'ın, çocukluk arkadaşı Alper'ın sınıfına geçışıyle farklı bır yone doğru gelışır Alper'ın oğretmenı, eğıtımde çağdaş bır yontemı uygulamaktadır duşunerek ve deneyerek oğretım Eskı sınıfındakı Yavuz, Guvercın'e ve arkadaşı Reyhan'a nasıl bır oyun oynar ? Alper'le Guvercın, Yavuz'un oynunu nasıl ortaya «.ıkarırlar'1 Saat yenıden çalışacak mi'' Bu sorular, okuru kıtabın soıııına değın merakta bıraka rak, okıımayı hızlandırmaktadır Kıtapta, çeşıtlı sımgelerlc dıışunmenın ve soru sormanın değeıı vıııgulanıı ken, çocııldaım ogrenıme en açık ol dukları ve "kafalarının <,alıştıfı" do nemde, yetışkınler ve eğıtım sıstemı tarafından desteklendıklerı takdırde, nasıl duşunen, akıllı bıreylere donuşebıleceklerı, yaratıcı bır oyku ıçınde orneklenıyor Dılın etkın bır şekılde kullanıldığı, resımlerle başanlı bır ortuşme ıçınde olan kıtap, gerek çocuklar, gerekse yetışkınler tarafından severek okunabılır Kıtabın okurda bırakacağı en kalıcı ız ıse, duşunmeyı hatırlamak olacaktır • yor Kuşlar uçup gıdıyor ama şıırlerı yureğınıze kazınıyor Renkler var bu dızelerde Yağmur, ruz gâr, sıs var Hayvanlar var Insanlar var Buyuklere kuçuklere sessız çağrılar var Kıtabın tasarımı da çok şıırsel Daldan dala konan bır kuş gıbı kıtabı da evıre çevıre okuyorsunuz Mavısel Yener'ın şıırlerı uçarken, Aytul Akal'ınkıler konuyor Kıtabı ters çevırdığınız zaman Aytul Akal'ın şıırlerı uçar ken bakıyorsunuz Mavısel Yener bır dal da dınlenıyor Ama kuş bu, scv dınler mı1 Enınde sonunda ozgurluğunc kanat açıyor Bıze ıse bıraktıkları şıırlerı oku maktan başka yapacak bır şey kalmıyor 'Kuş Uçtu Şur Kaldı', Mustata Delıoğ lu'nun sevımlı sıyah bevaz çızgılerıyle de bırleşınce ortalık acısıyla tatlısıyla yaşam sevıncıne kesıyor Soz uçuyor Yazı kalı yor1 Yaşam her şeye rağmen devam edı yor • K İ T A P Hayatın O Guzel Şarkısı Jose Mauro de Vasconcelos Can Çocuk Yavınları, 2004 87 Sayfa I urkçeleştıren Incı Kut, Resımleyen Kutlay Sındırgı (7+) "Hır 7amanlaı Ulkenın bırınde kocaman bıı çihlık vaımış Gımcşın parladı ğı ycmvcşıl kırlaıında yarış atları yetıştı rılırmış Omunda mınık kuşlar ozgurce şakımayı oğrenıyoılarmış Iatlı tatlı esen yumuşauk ruzgâr gıınden gune daha da alcv ıeng! alan ııçsu/ bucaksız tarlalar dakı ayçıçcklcrını bıt o vana sallaımış, bır bu yana Q ıfrlıktc hır şey çok gu zelmış Ama ınsanlar1 Vasconcelos'ı 'Ş,eker Portakah' ıle tanı dık bır çogumuz 'Ş,eker Portakalı'ndakı Zezc, çocuklaıın cn yakın dostu, buyuk lerın de yııreklcrındekı bır çocuktu 'Şe ker Portakalı'nın dcvamı ve ıkıncı bolu mu olan 'Guneşı Uyandıralım'da bıraz daha buyumuş, artık okullu olmuştu Ze zc Kuçukluğundekı dert ortağı Şeker Portakalı fıdanı da yerını artık sevımlı bır kıırbağava bııakmıştı 'Hayatın O Cıuzel Şaıkısı adlı kıtapta Ze/e'nın oykusu yok artık dort huzıınlu oyku v..r Hayvanlaıın dunyası var Onlaıın gozunden anlatı lan aumasız ınsanoglu vaı 'Hayatın () Gu/cl Şarkı sı'nda vaşamm lıcı notası var' "Ireccma koıkagın tckı1 Irtıtma koıkagın tekı' Ama kahvuengı gozlen yaşlarla dolıı ol.m lrecema aslında koıkak bır kıış dtgıl O, oz gurluge âşık bır balıkçıl1 Asla kafcse gırmek ıstcmeycn, o yuzden de dığerlenne uyup ormandan uzaklaşmayan bır kuş1 Muhabbetkuşu ıse ıçı ıçıne ve yuregı ormana sığ mayan, kendını bır kafesde bulana kadar ozgurluğun ne demek olduğunu anlamayan bır kuş1 Kafese konulan mu habbetkuşunun duşlerı artık ormanla dolu Kımıldamadan oylece duruyor, yemıyor ıç mıyor ozgurluğu du şunuyor Guneş her sabah doğuyor, ama o sabah başka bır sabah1 'Gu neşe Ovgu', huzunlc yoğrulmuş bııram buram tuten ozgurluk ' kokusu yayıyor ulaşabıldığı hcr noktaya 'Akvaryum' oykusu huznu KALDI Kuş Uçtu Şiir Kaldı Avtul Akal Mavısel Yener, Uçanbalık Ya>ınlaıı 2004, 59 Savfa Resımlcven Mustafa Delıoğlu 'Gııl ormanında yaşardı nıntn / Anlardı ıenklciın dılındcn / Mor <,ı«,ekler doku lıırdıı / dokuduğu yeşıl kılımden " / Soylcsenc anne, / ne renk kokardı nıncm'" (Mavısel Yener) "Hanı ekranda / Her şey oyundu? / Dayak, olum, açlık, / Savaş, cınayet, hastalık / Hepsı kurguydu? / Bu çocuk ağh yor anne " (Aytul Akal) "Emekleyen bebek, çıktı enkazın altından / gulumseyerek " (M Yener) "Mavı mıne kırlara koştu / Şıırını bızde unuttu / Kedl coştu / Kuş uçtu / Gu neşı gıılme krızı tuttu / Koşup oyna maktan / Hıçbırının yazmaya / Vaktı yoktu / Bızde kaldı şıırlerı / Onun ıçın bız vazdık, / Bu dızelerı (A Aka]) Şur demek yaşam demek Yaşam demek şıır demek Şıır gıbı yaşayabılenlerı ıse saygıyla selamlamak gerek Aytul Akal ve Mavısel Yener, şıır ve yaşamın buluştuğu ıkı ısım Yaşamın her dızesı şıırlerıne sınmış Daldan dala konan ıkı kuş gıbı duygudan duyguva taşıyorlar okuvucularını Sevınçten kanatlanıp uçan bır çocuğa eşlık ederken, huzunlu bır çağrıyla ya vaşlayıverıyorsunuz Ayaklarınız yere ba sıyor, ardından yıne bır mutluluk dalgası sızı alıyor bulutların uzenne bırakıven SAYFA 26 C U M H U R İ Y E T S A YI 745