Catalog

D Il 1 Erhan Benerve Vüs’at 0. Bener,Cumhuriyet dönemiedebiyatımızın iki ünlü ismi. Yazdıklar:yla ep öne h iki yazar. çıkmış onların Yazarlık genlerine adeta.Bu ğlemiş genkrden nasibini almışyeni bir yazar edebiyatıngündemine oturmuş durumda. YiğitBenerbu yazarımwn adı. Römani ise Taşlar» adım taşıyor.Fethi Naci ustamızın,üç sürdürdüğü <‘Eksik aşlarla ilgili T eleştirisine,bir Yiğit Benersöykşisi ekleyerek kupağımızataşıdı/e bu sayımızda.Yiğit 1958yılında Brüksel’de doğdu.Ilk veorta öğrenimini ParisveAnkara>da tamamladı.Ankara ÜniversitesiTıp Fakültesi son smıf 12 Eylül öğren.cisiyken 1980>denonra s yurtdışınagitti, on yıl boyuncaBrükselve Paris’teyaşadı.Çocuk bakıcılığından göçmen sorunları danışmanlığına, uluslararası dışpolitika yazıişleri dergisi basın müdürlüğünden danışmanI: ına, ğ konferans çevirmenliğinden üniversiteöğretim kadar görevliliğine değişikşlerde çalıştı. Çeşitlidergilerde sanat, edebiyat, siyasetve güncelyaşamlailgili konulardamakalelerı, denemeler4 incelemeleri ve çevirileri yayımlandı. Laciavetine, Micbaux, Mandel Koltes, gibiyazarların kitaplarını Franstzcadan çevirdi. Türkçe’ye edebiyat Yiğit dünyamızaboşgeldin diyoruz. Bol kitaplıgünler!... TURHAN GÜNAY KİTAP imtlyaz Sahibi: Çağ Pazarlama Dergi Kitap Basın Gazete ve Yayın A.$.Adına Benin Nadi 0 Yayın Danışmanı: Turhan Günay 0 Sorumlu Müdür: Fikret lIkiz 0 Görsel Yönetmen: Dileklikorur BaSkı:Çağdaş Matbaacılık Ltd. st). ldare Merkezi: 0 Türkocağı Cad. Na: 3941 Cağaloğlu, 34334 istanbui Tel:(212)512 05050 Reklam: Medya C CUMHURİYET KİTAP ‘Fazladan bir yabancı dil öğrenmenin yok’ diyen sen değil miydin?” bir zararı / “Ama bunun sonu yok ki! Her ayrı bir dil mi öğreneceğim yani!” (s. 203) Fransız polislerinin Devrim’e davranışları. (s. 216) ilginç roman kişileri: “Kırk/kırkbeş olmasına karşm, kısacık yaşlarında saçları çocuksu,güleç, tüysüz yüzüyle en fazla yirmi beşotuz yaşlarında gösteriyordu. Onları sıcak karşıladı.” (s. 224) (Ve güzel çok bir cümle: “Eliyle sanal gözyaşlarını sildi.”) Magalie: Cinsellik üzerine uzun uzun konuşmalar. (s. 237 vd.) Eksik Taşlar hakkında yazdığım ilk biri. Işte Shari’nin gözünden yağmurlar Devrim babasının geçmişini yazıda Erdinç’in ekonomik, toplumsal, siyasal altmda ir Brüksel: “Sürekli yağan yağmurun b karar araştırmaya veriyor. k düşüncelerini ısaca aktarmaya çalişmıştım. Evet, Laeticia’nm ilk tepkisi: “Yani sen altındaki Brüksel her zamanki gibi Romanı baştan sona yeniden okuyunca şimdi işi gücü bırakıp babanm kişiliksizliğiyle Ama işte tam da bu sırıtıyordu. Bener’in, romanın son kısmında, Yiğit mi araştırmaya karar verdin?” (s. 81) yüzden geçmişini seviyordu bu kenti. Kişiliksiz olduğu g Erdinç’inörüşlerini akıarırken, anlatım Devrim’in suratı asılıyor: Onunla için. Bu kentin çekici yönü buydu: sorunlarını tamamıyla çözemediğini gördüm. hatta Belçikalılara bile ait yeniden önce gerçekten nasıl Kimseye, karşılaşmadan Amadaha önce şu iki alıntı: “Yoksa o da olama,yacak kadar bir insan olduğu hakkında olabildiğince kişiliksiz bir kentti Brüksel... (s. 106) mi senin eski kırıldardan? Sana bu kadar iyi Yalnızlık ve yabancılık duygusu üstüne bir bilgi toplamalıyım; kafamdaki baba imgesini davrandığınagöre...” (s.3 19) cümle: “Yainızlara özgü kırılganlık, sevgi bu bilgiler ışığında sınamam gerek. Ben “ilkbirkaçyildan bir halt etmedin? sonra da mı babastz yabancılara özp çekingenlik, büyüdümsayılır.Daha doğrusu açlığı, (Kadmlarla söz konusu FN) Yeme beni!” ilişkisi bir babam’ vardı. Bizi terk edip gitmişti. ‘hayalet mazlumluk, dışlanmışlık... (s. 321) Bu yüzden ondan hep nefret ettim. Belki de 126. sayfada Laeticia, “Istanbul’u zaten Devrim, yıllar boyu ayrı kaldığı babasını hep merak etmişimdir. Bir gün gelsem beni ediyorum.” Sonra değişiyor gördükten 24 saatsonra, babasıylaböyle “Aslında düşünceleri: hayır. Sanırım ondan nefret gezdirir misin?” diye sorar. Bu öneri Olmaz böyle şey! konujuyor! karşısında Devrim’in tedirginliği, anrıeannesinin Sadece merak ediyorum. etmiyorum. Ilk yazıda Erdinç’in devrimci neler söyleyeceğini aklından geçirmesi, ıkiben onu Düşünsene, hep boş, amaçsız bir insan kültür birikiminden söz etmiştim. çalışmalarından, na sıkına “Şey, tabii, neden olmasın...” olarak tanıdım. Oysa o bir zamanlar solcu bir Romanın 347. sayfasında Erdinç demesi... militanmış. Hakkında arama eınri Türkiye’nin sorunları üzerine konuşmaya 12 çıkardıkları Eylül’den sonra yurtdışına Yiğit Bener, Sakine dolayısıyla için başlıyor: Üniversitede ders veren bir hoca Brüksel’deki Türkler hakkında (Yaşamaları, Yani o benim çıkmış; rürkiye ye dönmemiş. edasıyla, küçücük bahçeyi bir sağa bir sola çalışmaları, sandığım gibi kafasızbir serseri değil, bir sosyal etkinlikleri, karşılaştıkları kat etmeyebaşladı. sorunlar) bilgi veriyor, daha doğrusu, bu epey adarnıymış, siyasi bir mülteciymiş...” (s. Ne var ki bu romanı yazanYiğit verebilmek için “Sakine” ve çevresini 82) bilgileri roman kişisi Erdinç’in ağzından Bener,yarattığı romanına alıyor. Devriııı, babasını yavaşyavaştanıyor: konuştuğu birde Devrim’in ağzından için, kendisine pasaport vermedikleri için Devrim, babasını düşünmeyi sürdürüyor: Annesiyle cevap veremiyor. Çünkü Devnim’inbilgisi “Ancak artık ona eskisi gibi kızamadığını onları yanına aldıramadığını, maddi yetersiz, Bunun için Erdinç’le Devrim ayrımsadı.” Devrim sonunda kendi durumıınıınkötü olduğunu, yarım günlük Ve çok arasında bir tartışma ortamı gerçekleşemiyor. kendine “Peki ya ben ne yaptım beni sorar: k işlerleıt kanaat idare etmeye çalışarak bütün Sözgelimi Erdinç “Aradan çeyrek yüzyıl geçti sevmesi zamanını militanliğaverdiğini, annesinin için?” (s. 139) yahu! Arşivler bile açıldı, her şey ortada. dört ancak yıl sonra pasaport alabildiğini, Sakine, Erdinç’in, o sıralar, “gençliğinden Hiç mi geriye dönüp bakmaz bu evli beri temel aldığı ideolojik dayanakları Erdinç’le olduğu için önce bursunu avanaklar... bir tarafa, diktatörlüğün, Her şey sonra kestiklerini, da işindcn olduğunu sorgulamaya başladığını”, Erdinç’in cinayetin da katliamın sosyalisti mi ya kitaplığındao rasdamadığı yazarlarm, Annesinin öldüğünü de... güne kadar öğreniyor. olurmuş?...” deyince Devrim, ancak, şöyle bir Rosa Bakunin’in Devrim, babasının yabancı ülkelerde Luzemhoıırg’un, Troçki’nin, soru sorabiliyor: “Yanisen de bizim neler Gramsci’nin, Mandel’in eserlerini okumaya yaşamışolduğunu öğrenmek, araştırmak üniversitedeki gibi, Marksizmin artık hocalar isterken babasını tanıyan birini buluyorlar. başladığını, sosyalizm anlayışırnızın tama mi bittiğini düşünüyorsun?” (s. 353) men yanlış olduğunu, herşeyi sıfırdan ele Filip Aerts, Erdinç’in “partimizde” bir Oysa Yiğit Bener, yarattığı roman kah taalmamız militanlık yaptığını, Türkiye’den kaçarak süre gerektiğini ileri sürdüğünü söylüyor. mani Erdinç’in karşısına bu konuları “Derken parti içinde işler kızıştı, Belçika’ya geldiğini ve saflarına katıldığını, Sonuç: tartışmak Atıf’ı çıkarsaydı Eksik Taşların için babana muhalefetle birlikte partiden atıldı. d ilk zamanlar iyi bir komünist olarak okunması daha keyifli olabilirdi; konuşma kısa bir süre sonra Ardından Erdinç de (“Biz çalıştığını de ona yardım ettik.” diyor E Erdinç’Ie Devrim arasında olunca muhalefetteki Aerts.), bir dönem parti merkez organının arkadaşlarından kopmuş.” (s. Devrim’in iki satırı geçemiyor. Yiğit sorusu 173) redaksiyonunda yeraldığını, dergilerine Bener anlatım biçimini sayfalarca bu Bener’in üzerinde durduğu yazılar yazdığınısöylüyor, “Ona güvendik, bile Yiğit VeDevnim’insoruları hep “dişi sorular” sürdürüyor. konulardangöçmen dernekleri bürokrasisi (s. biri de partimizde birtakım önemli görevler, oluyor: “Iyi ya, yüz elli yıl öncesinin sorumluluklar verdik 175)... Erdinç, reçeteleriyle bugünün sorunlarına nasıl çare “Uluslararası ve göçmen çalışmasında bazı dayanışma Siyasal sorunlar 201. sayfadan sonra bulunur?”353) (s. (Okurları güldürmek ve yoğunlaşıyor. üstlenmiş. Sonra, Filip’in görevler” Bu küçük değinmeden sonra Yiğit rahatlatmak alıntı: “Laeticia Devnim’e ‘Iyi “Parti çizgisinden sapmalar baş bir anlatımıyla, için Benen’in romanı için ilk ilk şey, ama, ben Türkçe bilmiyorum ki... göster”iyor. “Başına buyruk hareket etme Eksik seninle Türkçe de konuşurdum’.” / “Oğreniver! Taşların “ilkroman olduğunu Partinin görüşlerine karşı eğilimindeydi. söyleyebilmek artan giderek dozda için kırkşahit Eksik Taşlar, eleştiriler gerektiğidir. yöneltiyordu.” Filip, yaşamaültürüyle k şöyle sürdürüyor kitaplardan sözlerini: sıralar ‘dönek “0 gelen kültürün uyumlubileşimi. Nazım’ın bir estirdiği bir dizesini hatırlıyorum: rüzgarlara kapılmaya “Insan yüreklerine başladı. Partinin dokundu hu elleri.” Yiğit ideolojik dayanaklannı, hatta Bener’in de insan elleri Stalin yoldaşın yüreklerine sosyalizme katkı.larını sorgular dokunuyor, romandan “insani oldu... (...) Parti yayılan sıcaklık” Bener’in “insan düşmanı Yiğit çizgilerini sürdürmekteeden genci inat yürekleni”ne dokunmadaki sonucu. klik parti tarafından ustalığınm Son zamanlarda “siyasal edildi. Babanız da tasfiye roman” konusunda onlarla birlikte atıldı.” tartışmalar olmuştu. Yiğit (s.91) “işin başında Bener’in romanını elbette özeleştiri yapmayı yalnızca belki “siyasal”açıdan değil, becerebilseydi, ona yeni her açıdan incelemek, de bir şanş,verebiirdik.” (s. ğerlendirmek gerekir. 92) (“Ozeleştiri” Benim konusunda belirgin bir yazdıklarım sadece pek kısa “tanıtma yazısı”. bir istihza... Bir zamanlar Yiğit Bener’e “Roman “özeleştiri” yapanlar dünyamıza hoş geldin!” kurtarırlardı.) paçayı bu diyor, başarılı çıkışını Yiğit Bener, gittiği YiğitBener’inilkromanı içinsöylenecek Ilkşey, EksikTaşların ilk roman olduğunu sürdiirmesini icinkırk şahit yabancı ülkeleri iyitanıyan söyieyebilmek gerektiğldlr. diliyorum.• Yeni birromancı3 “... SAYI 576 SAYFA 3