Catalog

lideri olarak bunu yapmaması da zaten düşünülemez. Fakat bunun dışında yasal bir çerçeve içinde kalnıış. O yiizden yavaş götürmiiş... Bütün inkılapların yasalarla yapıldığını hatırlatmak isterim. Röyle bir ihrilal olur mu? Evct öylc yapılmış. Mustara Kemal'in bir sözü var. Diyor ki: "Umuru cariyede halkla itişilmez." 'Gündelik geçer isler için halka ters düşmeyelim. Devrim konularındaysa Hkrimizi kcsirı uygulayalım,' anlamında bir söz bıı. Devrim konııları dcmck, Türkiyc'yi yenilcmck, Türk insanını dünyaya açmak, aklın vc vicdanın üzerindeki baskıyı kaldırıp onları özgürlüklcrinekavuşturmak, biraz mürcffch olmak dcmck... Bu dcvrimler içersinde bir Müslümanın, bir Tiirkün, bir insanın karşı durabileccği bir şey yok ki! Yani okumakyazmak, teknolojide ilerlemeye çaltşmak, müreffeh olmaya gayrct etmek, bir camia olmaktan çıkıp gerçekten organı'ze olmuş bir taplum haline yani mület halinc gelmek... Bunlar tartışılacak ş eylcr midir? Ya bunlardan ötürü toplama kamplan mı kurulmuş, kıytm mı yapılmış, ınsanlar hapıslerde mi sürünmüş? Ycşilçam çok güzel film yaptı; 38'lere kadar hapishaneler siyasiler için bir çeşit sığınakmış, çok güzelmiş. Şimdi tutup da dünü, bugünkü birikim içersinde değerlendirmek tarihc çok aykırı olur. Her şeyi ters yüz etmek olur. Aydın yazarlar, mutlaka geçerlı olma.sı gercken bu kuralları ihmal etrne hakkına sahip değiller. Genç ınsanlar onlartn yazılarına bakıyor çünkü. Üslclik çok da clkılcniyorlar. Bu yüzdcn her kclimcyi cczanc terazisiyle ölçüp yerine koymazsak hem bugüne hem de yarına haksizhk ctmiş oluruz. Çünkü o yazılar bugünün tanığı. Sıradan bir ticaret mahkemesınde btle tanıga yemin cttiriyorlar. Bu mesleğegirerken, içimizden, mesleki vicdana sahip olacağımıza yemin ctmiş olmamız gcrckirdi. Başka nasıl profesyonel yazar olunur? Biz Dogulu muyuz? Ben Doğu'da bunun bir kurala bağlı olmadığını görüyorum." "Ayrıca Mustafa Kcmal'in nasıl sıfırdan başladığını unutmamak lazım!" "Bir telcvizyon programında, hem besteci hem tarihçi olduğu söylenen ama ismi ne yazık ki aklımua kalmayan bir bey dcdi ki, "150 yıl cvvcl üsmanlı imparatorluğu o kaclar kudretliydi. Tebaadan hcrhangi birisi, hangi ülkcycgiderse gitsin bugünkü ABD yurrtaşı gibi ilgi görürdü." Oysa, 150 yıl öncesi, Osmanlı'nın en sefil en sıkışık dönemi. Batı'nın bütün cmirlcrini almış, kabul etmiş. Kapitülasyonlan son sınırına dek vermiş. Operet devleti haline dönüşmüş. Bu yazar o dönemi anlatıyor. Kanuni devleti ni anlatırsa doğrudur... Kanuni'den sonra yok öylc bir şey. Neden mi? Köyleriyle, bireyleriyle dış dünyaya kendini kilitleıııiş, içine kapanmış bir toplum olmuş çünkü.. Yol yok, mimari yok, maliye hasta, ckonomi sıhr, tarım ilkcl, sanayi sıfır. Bu memleketin geleceği ipotek altında. Yeraltı servctlcri ipotek altında. Devlet yabancıların denetimi altında. Şirketler denetim altında. Dcvlct ulaştırma yollan, demiryolları yabaneıların elinde. Böy le bir devlet devralınmış bir 1933 yılına kadar da pek çok şey gerçekleştirilmiş. Veburda Tiirkün dırenmest karşısındaa$layarak vazgeçen iiatt cmpcryalizmi de Iürkiyc'de beş kuruş kredı vermemiş Türkiye 793 3 yılına kadar ne yaptıysa ki büyük. şey ler yapmtştır, kendısi yanmış, kendi yağıyla kavrulmuştur. Bu ekonomik mucize üzerinde niyc durulmuyor ben ona da şaşınyorum. Bu memlekct halkının o mütcvazı gelirleriyle ne yapılnıışsa o zaman yapılmıslır." "O döncmdc belkide, ıstediğimiz kredilerin karşılığında, yitınhkleriniyeniden elde etmek istıyor güçlü devletler.." "Haklısınız... 'Hayır' diyorlar. 'Bazı imtiyazlar karşısında borç veririz. Biraz yardım yaparız size... () kosullar içinde, Ankara'da s,imdi bize çok küçük gelen SAYFA 12 öu iddiaları bazı insanlarda soru işareti Çubıık Barajı'mn yapılması müthiş bir bırakmaya yönelik. Btzım için bazı özel olay tabi. Bütün o yabancıların elindeki şey ler vardır ki gene Ahmet Beyle Hasan şirketlerin millileştirilip kamulaştırılmaBey bir yerde kavga ettiler.se onu tarıh sı müthiş olay. Yol yapılıyor, köprii kuyazmıyor tabi. Ama Yunan belgelerinin ruluyor, ııçak iabrikası kuruluyor Kaysetümü, lngılız belgelerinin tümü, Sovyet ri'de ama sonra kapatılıyor..." belgelerinin tümü yani bizi ilgilendiren "Yaptığı her sey o dönem için çok önekısmı, VranMz belgelerinin tümü, ltalyan mi. Bir harj devrimı bıle başlı başına bir belgelerinin tümü yani bizi ilgilendiren olay. Bugün bir tiirban etra.fında koparkısmı hepsı açıklandı Neresi bunun gıztılan yaygarayı görüncc... Ustelik o güIt saklı, karanltk? Yok! Hepsiortada. Bir nün koşullarıyla, toplumun sosyoekokonuya sermaye olabılecek konularda belnomikKÜİtürel yapısıvla bugünkü yapı ge yoksa o konuyla zaten ilgilenmiyokıyaslanamaz noktadayken... Bırdeşıkârum... Özür dilerim tenezzülbıle etmiyoyet edenler var, I.atın Aljabesinın kaburum." lüyle köklcrimızden koptuğumuza ılişkın olarak Size sormak ıstıyorum, araştırma "Kitabın bir bölümünde de Vahidetlarııuzt yaparken eski yazıyla yazılmış me tın 'le ilgili araştırmalarımza yer vermiştınlenn belgelerin, bılgilerin günümüz siniz..." Türkçesine çevrilmesisırasında zorlandı " Atatürk'ü küçülrmeye, aşağılamaya nız mı?" çalışıyorkcn Vahiuettin'i debüyültmeye çalışıyorlar. Eğer Vahidettin'in büyütü•" Eski yazı öğrcnmek marifet değil ki. Ankara'da \ lacı lecek bir yani varsa Bayram'a gidip bir ben de büyüteyim... eski yazı alfabesi alSonuçta bizim soyadım. Oturup çalışğacımız; ailemizin tım biraz. Kurtuluş tarihi. Ama ne söySavaşıyla ilgili eski lüyorlarsa hepsi yazı kitapları da yanlış." okuyabildim böyle "Ata/ürk'e padice. Ama kimi çevre şah buyrttk vermiş ler, dil dcvriminin Sam.sun a çıkması eski kültürlc ara ıçın 'Beni temsilen kon Mustafa geliyor onu mızda bir konukluoldu dınleyin' demiş." ğa ncdcn oluuğunu ileri sürcrek redde "Hepsi yalan diyorlar. Diyorlar cfcndim. Böyle bir ki, 'bu yüzden geçbuyruğun gerçek miş kuşaklarla arametni yok ortalıkta. mızda bir dil koBir de 'lngilizler çıpukluğu oluşmuşkardı Mustafa Ketur'. O kopukluk mal'i, Samsun'a. 200 yıldan bcri var , o dönemde zaten... Bir sürü çeşitngilizlcr'in izni oldi var çünkü o yazımadan bir vapurun nın... Tarihibazıbcltstanbul dışına çıkgeler var kı onu anması yasaktı.' denicak uzmanları oku yor. Bir anlamda yor Ktnıı belgelen Mustafa Kemal'in, "Devrim knnuları demek, Türkiye'yi ise Osmanlı da anla yenilemek, Türk insanını dünyaya aç Ingilizler'in adamı maz, uzmanı da anhatta aianı olduğumak, aklın ve vicdanın üzerindeki lamaz. Cîeometriyi baskıyı kaldırıp onları özgürlüklerine nu söylüyorlar... O Türk halkının tama kavuşturmak, hıraz müreffeh olmak de tarihte tngilizler'in mı mı biliyor? Bil mek... Bu devrimler ıçersinde bir Müs işgali altındaki îsmediği için de gen lümanın, bir Türkün, bir insanın karşı tanbul'dan deniz bir halk sayılabilir yoluyla çıkabilmek durabileeeg'i bir şey yok ki! " mi? tstiyorsanız Ingilizlcr'in haberi Türkıye'nin mazisiyle ilgiliyazıları zaten olmadan mümkün değildi ki zaten? Dıeski yazı bilen biri olarak gidip okuyorsuşarı çıkmak isteyen herkes tngilizlcr'den nuz. Z.aten kütüphanelerimizde bugünkü vize almak zorunda. Mustafa Kemal, Padile çevriliyorlar, ondan bazı parçalar ak dişah tarafından resmcn tayin edilmiş tanyorlar. Yani eski yazı geçerli olsaydt bir asker. Işgal kuvvetleri bunun üzerin Türk halkı Süleymaniye Kütüphanede durmuyorlar önce; Padişaha güvensı'nden Beyazıt Kütüphanesi'ne koşturup leri sonsuz. Bir süre sonra uyanıyorlar. metinler mi okuyacaktı? Ayrıca hayal Geri çekmeye çalışıyorlar. Kaldı ki, bir görmeyelim. Cazete okumuyor halkıIngiliz gemisiyte de gidebilirdi Mustafa mız... İnsanın tarihinden kopması da Kemal 'Ben bir ordu müfettışı tayin etböyle oimaz zaten. Türk halkı Anadotim. Şunu bir geminize koyun götürün. lu'ya gelenc kadar dört kcre alfabe de Bizim gcmimiz yok.', den.seydi lngilizler ğiştirdi, üç kere din değiştirdi, otıız deonu da yaparlardı. Ama Bandırma vapufa hanedan değiştirdi, sürekli vatan deruyla çıhp gitrniş Mustafa Kemal Bunlar ğiştirdi. Bütün bunlarla kültüründen hep ışin magazın kısmı Yani îngilizler'in kopmamış da tam son dakikada Atahaberi olsa ne olur haberi olmasa ne türk'ün yaptığı Harf Devrimiyle mi kop olur. muş oluyor?' "Aslında çok ciddibirproblem bu. ln "Peki kütüphanelerimizdeki ulaşılabısanların kafasında yalan bilgiler temelinde yükselen, yalana dayanan bir bilgiler lir durumdaki belgelerin, araştırmalar hütünü oluşturulmak isteniyor." için yelerli olduğunu düşünüyor musunıız?" "Şimdi bunu süyleyen, buna inanan diyelim ki birkaç kişi. Bu üç bcş kişinin "Bütün belgelerin bulunduğu yerler iddialarmı kanıtlamaları ise söz konusu araştırmalara açık ama hepsine giremideğil. Zaten olayın gcneline baktığınız yorsunuz. üteyandan rahatça ulaşabil zaman hem çok gülünç, hem çok vicdiğiniz kaynaklar da çok. Aynı yurrdışı dansız, hem çok insafsız bir itham. Otc kaynaklara TÜBİTAK yardımıyla ulaşyandan bu ittıamlaıia, masallarla insanmanız olanaklı.. Anlayarağınız, Amerilarırı kafaları bozulacaksa bozulsun; bakan Kongre Kütüphanesi'nde çalışmak na ne. Yani o kafada zaten pek bir sağiçin buradan izin alıpgitmeyegereV yok. lamlık yoktur ki. Böyle bir iddıanm kar Getirtcbiliyorsunuz.. Cîerçi ülkemizde şısmda dengelı ınsan sarsılmaz, geçip gibazı yerlerden yararlanılamıyor. Orneder. Yani Lllusal Kurtuluş Savaşı boyunğin Anadolu Üniversitesi. Ama zamanla ca hıçbıryerden açık vermeksizın bu ajano da olur. Birkaç yıl evveline kadar açıklık oyununun sürdürüldüğüne insanlar tı. Arşivliyorlarmış, bilgisayara döknıeinanacaklar! Bakın böyle anlarda kızıp ye çalışıyorlarmış. Araştırmaların zor oldiyorum ki, Aziz Nesin'eselam olsun..." duğu, nazı bclgelere ulaşmanın zor oldu "Sedat Simavi Sosyal Bılımler Ödülü'nden önce de pek çok çalışmanızla ödüller kazanmış bir yazarımızsınız: Sartptnar1914 adlı oyununuz Atıkara Satıatsevenler Derneği'nce 'En tyı Oyun Ödülü'ne deSer görülmüşlü. Tehim Paşa Konap ile Iş Bankası Oyun Yıirtşması hirinciliğtni ve Ankara Sanat Kurumu Ödülü'nü almıştınız. Resinıli Osmanlı iarıhı adlı oyununuzsa Ismet Küntay Oyun Odülunü kazanmıştı. Pekigenelde ödüller, özelde de Sedat Simavi Ödülü sizin için ne ifade ediyor?" "Her ödülde olduğu gibi bu ödülü de kazandığım için mutluyum. Odülü kazandığımı öğrendiğim gün de mutluydum, bugün dc aynı ölçüde mutluyum." "Bugüne dek amaçladıklarınızı gerçekleştirdiniz mi? Başlangıçta planladığtnız bir şey var mıydı?" "Hayır bcn işe acemice başlamış bir yazardım. Benim kuşaöım yani elli kuşa ^ı hiçbir şey bilmeden başlamıştır bu işe, Sonra gidcrek öğrenmeye çalışarak adını adım. Bugün iki ayda anlatılan kuralları ancak on yılda öğrenebildik. Kendi gay retimizle. Sınayıp yanılmalarla...". "1993'te Korkma Insancık Korkma adlı romanınız yayımlandı. Biraz önce de Kurtuluş'u Su Çılgın Türkler adıyla romanlaşttracağınızı söyledıntz. Öykü, oyun, araştırma, roman....Durmaksızın yenı tür denemelerinızın nedeni?" "Yakın tarih araştırması her zaman vardı benim hayatımda.... () bilgilerin içersinde yaşadığım çok günlcr olmuştur. Öyle ki o günleri, bugünlerden daha iyi, bugünuen daha tcferruatlı bildiğimi sanıyorum. Özel ilgi alanım çünkü. 'Sıfırdan bir taarruza kadar gelen sürc' tiyatro yazarının aradığı o dramatik yük selişi, nızlanışı, patlayışı içeriyor. V) tarafıyla beni çok etkilcdi Ulusal Kurtuluş Savaşı. Müthiş bir roman. Düşünün Birinci Inönü Savaşı'nda askcrin dörttc birinin çarığı bile yok. Ellerinde süngü yerinc kazma kürek... lstanbul kadını ya da kasabadaki kadın 'Aman yarabbi, mil lct benim yüzümü görmcsin diyc' kaçarken, o kaoınlar orua dövüşüyorlardı. işte bu mücadele sağlamıştır Türkiye'deki kadınların birçok hakları elde etmele rini. Zaman zaman dcniyor ki 'Türkiye'dc kadınlara hakları bir armağan gi bi, kendileri istemeden tepeden inmc verildi. O yüzdcn de kadınlar haklarına sahip çıkmıyorlar!' Ilayır Türk kadını Istiklal Savaşının her aşamasında, her durumda, her alanındaki gayrctiyle bu hakları çoktan kazanmıştır. Türk kadınına verilen yalnız teorik naklar değil, haket tiği haklardır. Kendi yolunu Tkendi açmıştır o." "Ama bir kı.sım kadınlar bu haklann karşısına çıkıyorlar bugün." "Onlar fazla değil, çok az. Zaran yok. Uyanmak o kadar kolay bir şey değil." "Uyuyup uyanmak, uyuyup uyanmak. .." "Muson ritüelleri csiyor Türkiyc'de zaman zaman... Bir deTürkiye'de halk ol ma takliti yapanlar var. Onemli bir problem de bu... ()ysa halk onlardan çok Üerdc. Halkın kendisini sevmeyince, saymayınca, onu anlamayınca, halkın ancak taklitini yapmak mümkün. Çağdaş insan kılıkla kıyafetle, ıvırla zıvırla uğraşmaz. Ben çok üzülüyorum. Başını örtmck istiyorsa örtsün. Ben de açıyorum. Sakal uzatmak istiyorsa uzatsın. Bize nc. Unutmayalım sakallı hocalarımızı 12 liylül'de okuldan atttlar. Bunu medeniyet adına yapttklartm söyleyerek. Bu medeniyet mıdir? Böyle şey olmaz Böylelıkle halk olamazsınız ancak s oluk bir gölges i olurs uuuz. En telektüellerimizin Ânadolu'nun sesinc, yaşantısına ilgi duyması gcrckiyor..." Sayın Ttırgut Özakman, bu güzel söyleşi için size çok teşekkür ediyorumM Vahidettin, M. Kemal ve Milli Mücadele/ Turgut Özakman / Bilgı Yayınevt / 7HS> K İ T A P SAYI 412 C U M H U R İ Y E T