Catalog

bır çekırdeğı nıtelığınde Belkı kımsenınayırdınavaramaya (.ağı, kuçucuk helırtılerden butun bır yaşam anlayışını ge lı^tırme, çok guçlu bır mi7ah dılının uygulamalarını yansıt ma, bılgı bırıkınnnı bıçemde kayna$tırmagıbı,sonradan Nıteltksız Adamda belırgınle şecek butun ozellıkler, YaşarkenAçılanMıras'ınçatibial tında ustalıkla toplanmıştır RohertMusıl(1880 1942), dunya edebıyatının en onemlı ısımlerındenbırıdır 1906'da, 26 yafcindayken y ayımladığı ılk romanıÖ|r<;»6/ lorlcs'ınBuna lımları'nda yetkınlıkle çızdığı osarsıcıportrenınardından, kımı oyunlar, bır gunluk ve Üç Kadın ad\\bu oykııkıtabıya/ dı, ama asıl enerjısını Nıtelıksu Adam'dâdadı Neya/ıkkıılk tıldı 193 l'deyayımlanıpbu yuk babarı ka/anmabina rağ me.n,tums<rvıtınıuıflabyon yu/undenyıtırcnvcbuyuk malıguçluklerıçındeya^amını sıırduıen Musıl'ın durumunu duzeltmeyeyetmedı Ikınu uldın ılk bolıımu de 1933'te yayıınlanan yapıt, dunya ro mantarıhınLyazarın 1942'dckı olıımu ılc tamamla namadan "kaldı" BeşıncıDısıplın/ PeterM Scnvfi I Çcvtrcn AyşegulİLdt nız Ahnıt t Doğukan I Yapı Kndı Yayınlan Surutıları parçalara ayırmava, dunva\ıbo lumlemcyt daha çok kuçuk vaş lardan alış tırılırı/ I k r neka darbu.karınaşık ibjerveko nularla daha kulay ba^edebıl memı/ı saglarsa da karsılığın dagorunıriLVcn buyukbırbe del oden? Bundan boyleey lemlerımmn sonuçlarını goıe ınezolur daha ılcıı bır aşa maylabağlantısını kurma \e tenegımı/ıdevıtırırı/ Resmı bırbutunhalınd<gormeçaba sına gırdıgımı/dc ısc /ıhnımı/ de parçaları yenıdcn bır ıra\ a getırmeve, tum parçalan sıra layıpdu/enlemeveçalısırı/ Oysabubosunahırçab.ıdır kırık bır avnanın p ırçalarını bıı lc!}Ui u ck geı çek gorı ıntu\ c ıılaş,anıa> ı/ C U M H U R İ Y E T KİTAP Beşınu Dısıplın'de bunulan araçlar ve du^unceler, dunya nınbırbırınden ayrı, bırbu lyle ılışkısı bulunmayan guçlerden yaratıldığıyolundakıyanılsa mayıyikmakıçındır Buyanıl samadanvazge^tığımı?gun "oğrenenorgutler"ıkurabılı ri7 Buturorgutlenrnelerdekı şıler ıstedıklerı bonuçlara ula ^abılmek ıçın kapasıtclcrını !>u reklıgenibjetırler Yenıvecob, kııludu$unmetai7İarıbeslenir, koltktıl o/lemleıe gem vu rulma? Insanlar,surekhola ı ak nasilbırlıkteoğrenebıleu ğınıoğrenırleı Fortune dergısının bır sayibin dadenıldığıgıbı "lıderlıkhak kındakıeskı,yipranmib,du şuntelerınızı unuiun, 1990'ların enbaşarılı ş,ırketı, oğı enen orgut olarak adlandı rılanbırjjeylataktır ' Rakıple rımı/dcıı daha hı/lı (^ğrenmc yetcncgıncsahıpolmami/ tek rekabct avantajımı/ olabılıı dunya kendı ı<,ınde daha bağ lantılıhalcgcldığıvidahakaı maşık ve dınamık ıı/Lİlıklcı ı^ dun>asindaağırbastıgibure(.c, (,<ılış,mak daha "oğrenmetı ol malıdıı BeşıncıDısıplın,htr >onLti(.ınınbaşucıı kıtabuıl mava adaydır Gandhı ya da Hınt Kıra/ının Golgesınde/ SalahBırsıU Ya pıhndı Yayınlanf 104 s Tuık ^ıııı nın"susku doruğu ıle scıuvenını noktala>an an onemlı şaırkrınden bırı olan, bugune okuı tara fından daha çok "Otuzıkı Kı bim Tekmılı Bırdtn" gunlugu,' be^cıltlık"O?en arıh 'ıve " 1001 GeceDenemelen" ıle tanınanSalâhBıibel venıbır dtnenıe kıtabıyla okuyucusu nunkarb,ısına<,ıkıvor Gandhı ya da Hınt Kıra/ının GolgeMn de rndınadovutnolma/bı^e ını^ le once Gandhı'yı ve unun 1 lındıstan'ını odağına )crleşıı ıcn Bırbel, ardından Danıel Da> Leu ıs'ın' Mv Left Foot" adlı hlmıruie canlandırdığı Iı landalı rcss>anı ( hıısty Bıouıı ı FdmondPılon un 'I ransı/Portrelen' vcHuse vın( ahıt Ynl^ın'ın "Fdcbı Hatıralaı" aıllı kıtaplarını, 18 17 2 vel9 yu/yüPanb'ını,^ıırın doğasını, okul anılarını, 1 urk edebıyatının Tan/ınıat done mıyle bırlıkte yoğunla^an c,evı rı ataklarını, renklerı, tıyatroyuvebanatçı yapıt seyırtı/ okuyucu ılı^kibinı, 1940 kuşa ğınıelcalıyor 24Ocak 1940 tarıhlı Tan ga7etcbinde Abıdın Dıno ve Saıt Faık ım/asıyla ya yımlanan " 1940Ku^ağının Ortak Bıldırısı" de kıtabın so nundayeralıyor Turkıye'nın Sıyasal Rejinıı 1980 1989 /TahaParla /llttı itmYnyınlart/23h laha Par la'nın de lurktyf niıı mokrabi, Siy,ıstl Kıjımı anayasalar partıler ve ••MMMMHH rejım u/erı nt ya/ıları nı ıçeren m bıı kıtap 1 urkıve'de sıyaseı du/lcnunın belulevıcı ctkenlcrı, ılışkılcı ı, dtvleıın > a pısı gıbıgentl konularda onemlı bır ka\ nak oldugu ka daı 1980 89arasındaluıkı\e biyasal re)imının vakın gclecc ğıbelırlenııken\aşanantartıi} ma burcune de ı^ık tutuyor 'I urkıye nınSıyabaIRe|imı'nın bubaskısında.Parla nın 1986 89 arasındakı va/ıları da >eıa lıyor TahaParla,I vell Meb, rutıyet, 1921,1924 vet9(Sl Ana> asabuıın getıı dığı dt ğı şıklıklerıelealırkcıı paıla mentcr demokrasıİLrde anava salarınvjpılması,dcğıs,uıılmc sı, otorıter ıejımlt rdekı uygu lanıalaı parlamentaıı/mın onemnetarılibellıgıgıbı daha gcnel ve global bır çerçevev e aıt kavram ve orneklerı de onumu7eserıyor Parla'nın yazıları her şeyden once 1980'lerde Turkıye'nın biyasal rejımının yenıden bıçımlendı rılmebut eunın parlamentari7 mın onemı ve taı ıhsellığı gıbı, daha genel ve global bır çerçe veye aıt kavram ve oı neklerı deonumuzeserıvor Parla'nın ya/daı ı her şeydcn ontc 1980 letdeTurkı\L nınsnasal re|imının\enıdenbıçımİLndı rılmesurecınınparlamenta rızm, demokrası ve anayasa açısındankoklu ve temelden eleştırısınıı^erıyoı AmaPaı la nınbakib, a<,ısı ınceleme nebnelen"nınvarlıklarınısuı durmebinden de guc, alarak kalarınadadamgasınıvurdıı vuruyor thuıt^akallıoğlu nun ıncelemeM,Tıırkı\e deSıva bet ürdudışkısınınçerçevesını APOrduİlışkılerıBırîkıleçı/egelen bu ıkılı polıtıkanın vc mın Anatomısı/ ÜmıtCızre ıkılı soylemın ay ı ıntılı bır tahlı Sakallıoğlu I tletıştm Yayınları I lınııçerıyor Kıtaptaayrıca, 27') s 1980sonrasında DYPbabtaol mak U7ere sağ partılerın Ordu Turkıye'de "konusıındakı" lutumlarını sıyasî haya konuedınenbıı holum\eralı ta ve de mokrasınin yor ışleyişıne (veya ibje Shakespeart; Butun Eseılcrı 1 yemeyı^ıne / Çev Bt Ima Yazıı luğlu I Du ılı^kın bo şunenAdam V av'darıl 349s runları.Or Wılham du etkenını Shakebpearc hesaba katmaksı/ın ele alınak 1564>ılınıl.ı mumkun değıl 1950den berı Ingılteıt u^ ke/ parlamenter re|imı ab (Wanyıktc kıyaalan "olağan"/amanlar Straıhırd) da da onemlı gorduğıı kendı da doğmıii nı soıumlu ba\ dıgı butun ko tur (socuk nularda ağırlık koyan Ordııluğudahu nun Turkıve nın sıyası hayatıkuçııkkasa na kariijmabi mudahale " kav badageçmı^tıı Babası bırtel ı amının anlaıtığından çok da lâlıdı Oubınsaııııaklagcçı hadcrın vesuıcklı Tuıkür nıtdı Anncsıdc bıı çıliçının dıibunun bibtemdıkı dahlını kı/ııdı Dun\ u ı k b n a ı ları \ eı ını ve ışlevını go/lemlcmek lıınde bu\ ıık bır verı olan bıı açısindan belkı en ılgınt, kcsıt eb,M/ya7arınha) ıtıhakkııula 1960 1980donemı Turkı lam bır bılgıve sahıp dt gıli7 >e'de Anavabal parlamenıer Buncabııyuk es<. ı leı ın sahıbı re|imın iinıdıyedek enuzıın olan bıı dahı ııısanııı !ı.ı\ ıt ı bıı sure "olağan' ı^leyı^ını surdıı havlı sonuk gtçmı^ hatıa olu rtbıldığı,"olağan' gıdı^ıke mubık pckbuvukbıı tesır sıntıyeuğratan 12Marl 1971 yapmanıifctı ()ınınadıatıcak rejımının de, Ordu mudahak olumunden \ ıı/ \ ıl sonı a dık smın ı^levı açısından 21 Ma> ıs katiçekmiitıı Shakespeaıc, 1960tan onemlı olçudehırklı bırılkokulava/ılmı^ takatevı laştığıbırdonem lemellark ne pek ^ akırı olan I nı okula de lılık 12Marıdarbcbinın\aptı vam etmemib,tıı Slıakcspca gıdu7enlemelerm,27Mayıs ıe'ınel\a/isına ntelıını/dı. darbebinınhedefalmı^oldugu pekbıı beyyoktur Shıkıspea sıvabîçı/gınınsurdurucusu ı e'ınokıiN up \ a/ma\ ı bıldıgı olan partının ortuk desteğıne hakkındadatambıı dclılt sa 1 sahıp olmabi 27 Mayıs'ta as hıpdt.gılı/ Shaktspeare eseı kerı rc)im taratından lasfıye lcrındc nOOOılı. 20000 aıasın edılenDemokralPartı'nınmı da kelımc kullanmı^lıı ünıın ı asçısı Adalet Partısf nın ve tesırı\alnı/Ingılı/dcgıl lakat onunguçluonderıSııleyman butun dunyaedcbnaımda Demırel'ınOrdu'yaı]ı$kınpo kendıpı gostermı^tıı Shakes lıtıkabi, badece 12 Mart kavba peaıc'ı her tabaka kt ndı sc\ ı gındadegıl 1960 80donemı vesınden anlar Onıı okuvan boyunca aynı çelışkıvı taşıyor ve> a oyunlaı ını se\ ı edenler Bıryandan biıyunagiderek ' st\ ı\ tltı ı ne olııı sa olsuıı bıı vatı^tırmaya,hatukımı/a tanlını ınl ıı \ı /tvk alulaı man yararlanma>a çalı^mak Shakespcare bugundc .ı1,nı bır» andan sıstemdekı etkınlı ^ekıldebenımsentn estrkı ı ba ğınibinırlandırma>a sıyabî \tsindeedebn u sahasındahcr otoı ıteye tâbî kılma\ a çabala ınsanın erı^emt dıgı bus ıık bıı mak SadeteAP'yeveDemı ba^aııyaula^nu^vedahı ııııva rel co/guolmav an, Turkı nınıhaketmibtıı Sh.ıkespeart ve'de polııık seçkınlerın ço Ingılı/ dılıneon bınden tazla ğıınlugunun > atkın olduğu bıı venı kLİıme katmı^ \ e bıınl ırı (,i7gı 1980 dcnsonrakibeçil hm uk bıı ıs ıİKtk Laıın dılın mıs, hukumetlerın ü ı du polıt ı den ılmiblıı • S A Y F A 13 bugun "hâlâ" ge<,erlı olan bır eleştırı ve sorgulama duzeyi oluştııruyor S A YI