Catalog

r:;: Ülker Köksal'ın oyunlarında konuşma örgüsündeki yalınlık hemen göze çarpar. Oyun kişileri, abartdı, bulundukları toplumsal konumun ötesinde konuşmazlar; doğruyanlış ya da akkara olarak gösterilmezler. Dekor önerileriyle, yönetmen, oyuncuvesahne tasarımcılarına geniş olanaklar sağlar. H..ZAFERŞAHİN n ağırlıklı olarak eğilinirse de, tümünün lise yıllarındaki acılı anıları, aile ilişkileri, aşkları, yalanları, aldatmaları, ayrılıkları, sorumlulukları yeniden canlandırılıp, değelendiriliyor... Yazar, eğitimiş ve yaşam üçgeni içinde ele aldığı kçnuya, oyun kişilerinin iç dünyasına derinlikli bakışıyla seyircileri de oyunun içine almıştır. Bir Garip Oyun, bir insanın geçmişindeki insanlarla hesaplaşması üzerine kıırulıı. Birinci perde de İbrahım'in değişik kebimlerden tiyatro sahnesinde topladığı insanlara hesap sorması anlatılır. Yatılıokulsmavında kâğıdını çalan; sever kinsorularedinir. Kitaptaki son oyun, yakın tarihimizin acılı bir olaymı gündeme getirmekte. Karanlıkta Bir Işık (Kubilay), 23 Aralık 1930'da Menemen'i basan şeriat yanlısı Derviş Mehmet ve adamları tarafından öldürülen öğretmen Mustafa Fehmi Kubilay'ı anlatmakta. öldürüldüğü sırada yedeksubay olan Kubilay'ın geçmişi, onu öldürenlerin o noktaya gelişlerindeki yaşadıkları, gericiliğin örgütlenme yerleri, gericiliğe destek verenler geri dönüşlerle ele alınmakta. Böylece olayın kaynağına iniliyor, konuya geniş açıdan bakmamız sağlanıyor. Tiyatromuzda oyun kişilerinin duygusal dünyaları . "Toplu Oyunlar1", Ülker Köksal'ın 20 yıllık deneyiminin ürünleri 1 972 yılında Sacide adlı oyunuyla oyun yazarlığı serüvenine başlayan Ulker KöKsal, yirmiye yakın oyuntıyla tiyatromuzun üretken yazarları arasmdadır. Radyo ve televizyon için de oyunlar yazdı. Oyunlarının birçoğıı değişik ödüller alan Köksal, seyircinin geniş ilgisiyle karşılaşmış yazarlarımızdandır. Boyut yayınları, Oyun Dizisi'nin onuncıı kitabı olarak, Ülker Köksal'ın Uzaklar, Bir Garip Oyun, Sevdalı Fidanlar ve Karanlıkta İlk Işık (Kubilay) adlı oyunlarını Toplu Oyunları olarak yayımladı. Uzaklar ve Bir Garip Oyun daha önce Hacan Yayınları taraf ından 1986ytlındayayımlanmıştı. Ülker Köksal'ın oyunlarında konuşma örgüsündeki yalınlık hemen göze çarpar. Oyun kişileri, abartılı, bulundukları toplumsal konumun ötesinde konuşmazlar; doğruyanlış ya da akkara olarak gösterilmezler. Dekorönerilcriyle, yönetmen, oyııncu vc sahne tasarımcılarına geniş olanaklar sağlar. Ayrıca, onun kişilerinin geçmişine dönüş, anıları, oyunların kurgusuna önemli bir yere sahiptirler. Uzaklara gitmek, mutluluğu yakalamanın bir yoludur. Karakterlerin iç çekişleri, oyunun öykiisünü yonlendirmekte. Kilabın ilk oyunu Uzaklar. Lisede birlikte okumuş kişiler yıllar sonra bir arava gelirler. Aralarında lisedeki oğrctmenleri Nuran, bu grubu bir araya getırmiştir. Bu gıup, ona göre, "çizgi tlışı", "kabına sığamayan", "tekneden taşan', "dünvayı yeni baştan kurma ö/lemleri" olanlardır... Toplanaolar, cbki gunlenne dönerler. Oyun kişile rinde Naıle ve Mıırat'ın geçmişlerine KİTAP SAYI 165 Tiyatronun üretken yazarı gibi görünerek onu aldatan karısı; eğitimine yardımcı olmayan öğretmeni; yargıda fazla ayrıntıya girmeyerek ona haksız yere ceza veren yargıç; yalancı şahit; onu terk eden sevdiği kadındır hesap sorduğu... İkinci perde de ise, yargılanan insanlar, geçmişte yaptıklarının gerekçelerini aktör ve aktrisin yardımlanyla canlandırarak anlatırlar. Kendilerine göre haklı yanlarınıgöstererek anlatırlar... Oyunun konusu, kurgusu için yazar çok kullanışlı bir yer seçmiştir: Tiyatro sahnesi.Böylece, oyun içinde oyun, düşsel alandan kurtarılmış, gerçeğin bir parçasına dönüştürülmüştür. Gençlerin dünyasına duygusal yaşamları açısından bakılır Sevdalı Fidanlar'da. Coşkun ve Sevgi adlarındaki iki genç gazeteci arkadaş, film cahşmaKi için gittikleri kentte başka gençleri gözlerler. Gözlediklerigençler, farklı yaşam biçimlerinden gelen, ancak birbirlerine ilgi dııyan kişilerdir. Göz• lenen gençlenden bazılanbirbirleriyleevlenirler, arkadaş olurlar ya daberaber olamayacaklarına karar verirler. Bu arada da anlatıcılar, Sevgi ve Coşkun arasındaki konuşmalar sevdaya döniişür. Ancak, oyun kişilerinin geleceği, seyirciye düş kurma hakkını verecek biçimde, boşlukta bırakılmıştır. Böylece seyirci konuyu yakalamanın ötesinde, oyunun sonunda geleceğe ilişna toplumsal, ekonomik, siyasal açıdan bakarken, "öğretici" olmayan anlatımıyla oyuncuya, yönetmene ve sahne tasarımcısına geniş olanaklar sağlaya'n Ülker Köksal'ın 20 yıllık deyimıni tanımakgerekli. H Toplu Oyunlar 1/ Ülker Köksal I Buyut Yaymlart,/360s. r ,f rıat vanlısı Deıvıs Mehmet ve adamları tarafından öldurulen öğretmen Mustafa Fehmı CUMHURİYET S AY F A 7