Catalog

E 0 Moyun i E B i Y A T Yahudilerin Türkiye'dekigeçmişleri üstüne aydınlatıcı bir kitap Yağmurlar Cumhuriyeti Stoyan Daskalov Çeviren: Mustafa Balcl Yılmaz Yayınlan / 284 s. YAfiMlM Gündelik yaşama ilişkin Türkiye Yahudileri / Moshe SevillaSharon / Üetişim Yayınları, İst. 1992 MEHMET AÜKIUÇBAY "Yağmurlar Cumhuriyeti", çağdaş Bulgar Edebiyatının tanınmış isimlerinden Stoyan Daskalov'un romanı. Daskalov'un Türkçede daha önce "Büyük Mücadele" ve "Dcğirmen" adlı kitapları yayımlanmıştı. Daskalov elimizdeki yapmnda gerçek olaylara dayanarak, bir sel felaketi sonrasında yaşananları anlatıyor. Ne Kadar Alman Walter Abish / Çeviren: Nihâl Geyran Koldaş Adam Yayınları / 280 s. Walter Abish kitabında günümüz Almanyası'na götürüyor bizi. Felsefeden damak zevkine, yerel yönetimlerden, evlilik dışı aşk ilişkilerine, toplama kamplarından modern mimariye kadar bir çok konudan yararlanan ve Uginç çelişkileri göz önüne seren yazar, roman kahramanlarının "ne kadar Alman" olduklarını araştmyor. Bir Yaşam öyküsü tçin Notlar / Doris Lessing Çeviren: Turhan Aksu Bebekus'un Kitapları 128 s. / 14.000 TL. îran doğumlu îngiliz yazar Doris Lessing'in elimizdeki kitabında iki öykü yer alıyor. Savaş sonrası Ingilteresi'nin sosyal yaşamını sergileyen öyküler, "Bir Yaşamöyküsü İçin Notlar" vc "Bir Yaşh Kadın ve Kedisi" adlarını taşıyor. Kitapta her iki öykü de İngilizce Türkçe olarak yer alıyor. Sulan Ürperten Gece ffl Bugün ülkemizde yaklaşık 30.000 Yahudi vatandaşımız yaşıyor, bunun Türkiye nüfusuna oranı binde yarım gibi çok düşük bir rakam vermektedir. Oysa, XVI.XVII. yüzyıllarda bu oran Lstanbul için % 10, Selanik için de zaman zaman % 50'den fazla olmuştur. Bu rakamlar dramatik bir yakın geçmişin belirtileridir. Osmanlıda bu kadar yükseklere çıkan Yahudi yoğunluğunun cumhuriyetle birlikte büyük düşüşler göstermesinin nedenleri üzerinde, hep birlikte derin düşünmeye ihtiyacımız vardır. Bir ilk farkına varış olarak cumhuri yetin ideolojik şekillenişi esnasında vurgunun "Türklük" üzerine vurulmasının ve Yahudilerin dinsel bir cemaat olarak değil de, ayrı bir ulus olarak kabul edilmelerinin (oysa Türkiye Yahudileri kendilerini samimiyetle Türk sayarlar) etkisinin olduğu söylenebilir. Türkiye tarihinin renkli unsurlarından biri olan Yahudilerin hak ettikleri boyutta incelendikleri ve araştırıldıkları söylenemez. Galante gibi bazı tekil yerli araştırmacıların gayretlerine rağmen, bu alan hâlâ büyük bölümü ıtibarıyla "bilinemez"in içinde kalmaktadır. Moshe SevillaSharon'unCepÜniversitesi dizisinden yayımlanan küçük kitabı Türkiye Yahudileri, 1492'nin beş yüzüncü yılının kutlanması nedeniyle, karşılıklı methü sena ayinine katılıyor olmakla birlikte, gene de Yahudi vatandaşlarımızın bu ülkedeki geçmişlerine ilişkin bazı ilk aydınlatmaları sağlamaktadır. özellikle gündelik yaşama ilişkin olarak sağladığı bilgiler ve ekte verdiği belgeler övgüyü haketmektedirler. Fakat bunların yeterli oldukları nı söylemek mümkün değildir. Zaten yazarın önsözde bizi gönderdiği kay nakça da, bu konunun gerek Türkiye'de, gerekse diğer ülkelerde ne kadar yetersiz bir şekilde ele alındığını kanıtlamaktadır. Amabuişins.ahibiöncelikle biziz, ve tabii ki bu önceliğin onceliği de Yahudi vatandaşlarımıza ait. Haksızlık etmemek için belirtmeliyim ki Yahudilerin haftalık gazetesi olan Şalom, bu konuda gözle görülür bir gay ret içindedir. Bunun devamının daha kapsamlı araştırmalar halinde geleceği ni umuyorvebekliyoruz. SevillaSharon'un kitabına ilişkin olarak son söylemek istediğim nokta da, metin içinde yer alan çok sayıd yıldızcığın neden dipnotlar halinde yansıma bulamadıklarını ve neden hevesimizin kursağında kaldığını bilebilmenin olanaksızlığıdır. Belki de sayfa sayısının artması kaygısından kaynaklanan bir editör müdahalesi söz konusudur. Ancak bu tevkifatın daha fazla bilgi edinmek isteyen okuyucuyu engelle diğinibildirmekisterim. D Hidayet Karakuş'un çocuk romanı: Alyanaklı Mavi Balon En güzeli insan olmak Alyanaklı Mavi Balon / Hidayet Karakuş / Bilgi Yayınevi / 72 s. NEVMTSOER ir kitap yazısı nasıl yazılır bilmem. Ancak bir eğitimci olarak yıllardır çocuklara kitap okuturum. Alyanaklı Mavi Balon kadar çocuklarca sevilen bir başka kitap anımsamıyorum. Temiz, güzel bir dil, yumuşak bir anlatımı var kitabın. Olaylar sevecen bir yaklaşımla anlatılmtş. Ustelik, bir çocuğun günlük yaşamından yola çıküarak konunun gerçeğe yaslanması, fantezilerin çocuğun düş gücünü harekete geçirecek biçimde düzenlenmesi verilmek istenen dosduk, sevgi, dayanışma gibi duyguların kalıcılığını sağhyor. lletiler yerini bulurken çocuğu da zihinsel yaratıcılığa yöneltiyor. Hapiste olduğu için çocuğuyla uzun süre görüşemeyen bir arkadaşımuı oğluyla dostluğunu da Alyanaklı Mavi Balon sağlamıştı. Bu da kitabın gücünü gösteriyor bir bakıma. B Ken Follett, gerçek olaylara dayanarak romanlartnı oluşturan bir yazar. Follett'ın daha önce," Anahtar","Kurt Tezgahı" ve "tğnenin Gözü" adlı kitapları yayımlanmıştı. UltPEOTEN OKE Kcıı FoHeîf* Ken Follert / Çeviren: Mehmet Harmancı Altın Kitaplar / 384 s. 41.000 TL. ••SUIARI Çalıştırdığım ana okulunda çocuklar arasında küçük bir sormaca düzenledim Alyanaklı Mavi Balon hakkında. tşte söyledikleri çocukların: Zeynep: Balon olup uçmak istemezdim, kuş olmak istiyorum. Balon gibi sönmemek için, çok dolaşmak için.. Efe: Çocuğu çok beğenmedim, annesini zorluyor, her şeyi istiyor, annesineyazık. Can: Ilem balon, hem kuş olmak isterdim. Özgürce uçup çevremigörmek için. Ama bence en güzeli insan olmak. tnsan olunca başkalarıyla dost olursun, başkalarıyla anlaşır, her şeyini paylaşırsın. Diğervarlıkların bu şansıyoktur. Emre: Ben balon alırım, ama uçurmak istemiyorum. Ama kuşum olsun, gdklerde uçsun istiyorum. Ceylan: Alyanaklı Mavi Balon'u sevdim. Zeynep: Her balon aldığımda, her kuşugördüğümdeonları serbestbırakmak istiyorum; Alyanaklı geliyor aklıma. Kitabıçoksevdim. Tuğçe: Alyanakb balonu çok sevdim. Alyanaklı Mavi Balon hep uçsun isterdim. Kitabıçoksevdim. Hldayet Karakus Can: Kitabın konusunu, kitabı çok beğendim. Biraz daha uzatılıp macera yaşatılabilirdi. Hidayet amcadan, denizlerle ilgili macera, heyecan dolu kitap yazmasını istiyoruz. Hepimiz, tüm canlılar özgürce yaşasın, sevgi dolu olsun, istiyoruz. Kitabı okuyanlardan bazılarının düşünceleri böyle. Bir de okumayıp dinleyen küçüklerin coşkuları var ki anlatamam... Daha önce de Can Dede dizisindeki kitaplarını okuduğumuzda çocukları iyi tanıdığını anladığımız Hidayet Karakuş'tan benzer yumuşaklıkta, yeni tatlarla dolu kitaplar beklemek Alyanaklı Mavi Balon'dan sonra hakkımız oldu. SAYFA $ CUMHURİYET KİTAP 5 > t r / f 0 f