Catalog

PolitikBilim KuşlarBiyoloji Aykut Göker Ulusal İnovasyon Yasası2 ABD Senatosu’nun gündemindeki Ulusal İnovasyon Yasa Tasarısı’nda Ulusal Bilim Vakfı’nın (NSF) 2007’den 2011’e kadar araştırma finansmanını iki katına çıkarmasının öngörüldüğüne değinmiştim. NSF, aynı dönemde, Mezuniyet Sonrası Araştırma Burs Programı ile Yükseköğretim ve Araştırma Eğitimi Entegre Burs Programı’nı da genişletecek; yükseköğretim kurumlarına Bilim ya da Matematikte Mesleki Mastır Derecesi Programı açmaları ya da bu tür programlarını geliştirmeleri için destek sağlayacak (hedef üç yıl için 200 yükseköğretim kurumu); üniversiteleri matematik ve bilim dallarında daha çok mezun vermeye teşvik edecek (bu teşvik için 335 milyon $ ayrılacak). İleri imalat yöntem ve teknolojilerini geliştirmeye sağlanacak destekler tasarıda önemli bir ağırlığa sahip. Örneğin, Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü’nün, sanayi kuruluşlarınca yürütülen, yenilikçi, ileri imalat pratiklerini geliştirmeye yönelik ArGe faaliyetleri için 20072011 arasında 300 milyon $ destek sağlaması öngörülmüş. İNOVASYON YASASI’NDA SAVUNMA BAKANLIĞI! Tasarının asıl çarpıcı yanı, Savunma Bakanlığı’na (DOD) biçilen roldür. Şöyle deniyor: "İnovasyonun önünü açacak teknolojilerin geliştirilmesi ve uygulanmasında ABD hükümetinin bilim ve teknolojinin sınırlarını genişletecek temel ve disiplinler arası araştırmalara yatırım yapması belirleyicidir. Bu bağlamda DOD, “kendisine ayrılan bütçenin en az %3’ünü bilim ve teknoloji araştırmaları için kullanmayı hedef alacak; bunun %20’sini temel araştırmalara ayıracaktır". Buna ek olarak, DOD, "SMART’ kısa adıyla anılan ‘Dönüşüm için Bilim, Matematik ve Araştırma’ konulu, mastır ve doktora burs programının süresini uzatacak; bu program için, 2011’e kadar, her yıl 41.3 milyon $ ayıracak. ‘Ulusal Savunma’ ile ilgili ‘Bilim ve Mühendislik Öğretimi Burs Programı’nı genişletecek; bunun için de her yıl 45 milyon $ ayıracak. Ayrıca, özel olarak inovasyon konusuna, disiplinler arası çalışma ve lâboratuvar araştırmalarına odaklanmış matematik, bilim ve mühendislik alanlarındaki öğrenciler için yeni bir lisans, mastır ve doktora burs programı yürürlüğe koyacak." Bu kadar mı? Hayır; DOD’dan asıl beklenti, imalât teknolojileri ile ilgili. KUŞ GRİBİ, SULAK ALANLAR VE GÖÇ YOLLAR Ülkemizde göçmen kuşların rotaları ve alınacak önlemler Asya ve Avrupa’dan milyarlarca kuş, her sonbahar kısalan günlerin, azalan besin kaynaklarının ve olumsuz hava koşullarının tetiklemesi sonucu, iç güdülerinin zor yaşam koşullarının geldiğini haber verdiğinde, biyolojik saatlerine göre göç için havalanırlar. Yarı göçmen kuşlar kısa bir bölgesel hareket sonucu yerlerini değiştirir. Göçmenler ise geçit vermez dağ silsilelerini, uçsuz bucaksız denizleri, ıssız ve kurak çölleriaşmayı göze alarak, ya da onlardan kaçınarak daha uygun yaşama alanlarına doğru ilerler. Bu göç 15 bin yıldır evrim geçirerek sürüyor. Su kuşlarının rotaları üzerindeki konaklama ve toplanma alanları "kuş gribi" hastalığı için potansiyel tehlikedir. Kısa vadede bu alanların çevresindeki yerleşim birimlerinde kanatlı hayvan yetiştiricilerinin envanteri yapılmalı... 600 bin leylek, açık denizlerden sakınarak İstanbul Boğazı ve Ölü Deniz Vadisinden doğuya yönelen bir rota izler. Türkiye’de 76 önemli kuş konaklama alanını kapsayan 1.240.000 hektar büyüklüğünde sulak alan karakterinde konaklama alanı bulunmakta. SU KUŞLARI ROTASI: Göç yolları kavramı, geleneksel rotalarına son derece bağlı olan su kuşları gözlenirken ortaya atıldı. Rus tunduralarında üreyen su kuşları, yaz sonlarında en batıda Hollanda ve Biritanya’ya, doğuda ise Çin’e kadar gider. Ural Dağlarını aşan iki göç koridorundan ilki Ukranya üzerinden İstanbul Boğazını takiben yurdumuza girer. İkinci koridor ise Kafkasya üzerinden ülkemize ulaşır. Daha sonra her iki göç yolu İskenderun üzerinden ülkemizi terk ederek Ürdün’deki Ölü Deniz Vadisinde (Lut Gölü) toplanır. Burası dünyanın en kalabalık göçmen kuş topluluğuna ev sahipliği yapar. Avrupa ve Asya kıtaları arasındaki zor geçitleri aşarak gelen ve yorgun düşen ve sayıları bir milyara ulaşan kuşlar, burada enerji toplarlar. KARA, KIYI VE YIRTICILAR Türkiye’nin zoocoğrafik açıdan bir diğer önemi de palearktiğin en önemli göç yollarından bazılarının topraklarımız üzerinden, bazılarının da yakınından geçmesidir. Şöyle ki; kuzeydoğudan yurdumuza giren önemli bir göç 987/8 18 Şubat 2006 İMALAT TEKNOLOJİLERİ "SPONSORLUĞU"! "Tedarik, Teknoloji ve Lojistikten Sorumlu DOD Müsteşarlığı, savunmayla ilintili imalatta etkinlik ve üretkenliği artıracak yeni imalat yöntem ve teknolojilerini belirleyecek; ve bu tür yöntem ve teknolojilerin geliştirilmesini konu alan araştırmalar yaptıracak. Aynı müsteşarlık, savunma ihtiyaçlarının karşılanmasına yönelik üretim yapan imalatçıların, bu araştırmaların sonuçlarından yararlanmalarını sağlamak ve belirlenen ileri imalat yöntem ve teknolojilerine geçmelerini hızlandırmak için gerekli önlemleri alacak. Yeni imalat yöntem ve teknolojilerini sınamaya yarayacak prototip ve deneme tesisleri geliştirilmesine, Müsteşarlık, mevcut ‘İmalat Teknolojisi Programı’ndan yararlanarak yardım edecek; imalat yöntem ve teknolojilerindeki gelişmeleri sürekli izleyip bunlardan yararlanılmasını sağlamak içinse yeni bir program yürürlüğe koyacak. "Müsteşarlık, DOD’un ihtiyaçlarının karşılanmasında yararı olacak yeni teknolojilerin geliştirilmesinde izlenecek stratejiyi belirlemek ve yol haritasını hazırlamak üzere, özel sektörle birlikte bir çalışma grubu oluşturacak; çalışmalar Ocak 2007’den önce başlayacak. "DOD’un teknoloji ya da tedarik programları kapsamındaki, tutarı 50 milyon $ ya da daha fazla olan sözleşmelerinde, firmaların, özel sektör ya da üniversitelerde geliştirilen, konuyla ilgili yeni teknolojileri bir plân dâhilinde özümseyip uygulamaları şart koşulacak." DOD’a, öngörülen imalat teknolojileriyle ilgili destekleri için 20072011 arasında 300 milyon $ ayrılacak. Bu destek, tabii ki, savunma ihtiyaçlarının karşılanmasıyla ilişkili; ama, herkes bilir, savunma amacıyla geliştirilen imalât yöntem ve teknolojileri sivil ihtiyaçların karşılanmasına dönük imalatta da işe yarar. ABD’deki Ulusal İnovasyon Girişimi’nin raporunda yer aldığını belirttiğim (CBT, 10.12.2005) "Savunma Bakanlığı, 21. yüzyılın imalat süreçlerinde sıçrama yaratan teknolojilerin bir ‘sponsoru olarak’, tarihsel rolünün gereklerini yeniden yerine getirmek için sanayi ile işbirliği halinde çalışmalıdır", önerisi böylece ha yata geçmiş olacak. ABD’yi, biraz da bu tür marifetleriyle ele alıp değerlendirsek, diyorum... http://www.inovasyon.org yolu Anadolu’yu enlemesine keserek güneye inmekte, Belen GeçidiHatay üzerinden yurdumuzu terk ederek güneye, hatta Güney Afrika’ya kadar devam etmektedir. Bu hat üzerinde her yıl yüzbinlerce yırtıcı kuş türünü göç ederken görmek olasıdır. Yırtıcı kuş türlerinin hemen hemen hepsinin korunma altındaki, gittikçe nadirleşen hayvan türlerinden oldukları düşünülürse bu göç yolunun önemi ortaya çıkar. Batıda ise aynı şekilde Trakya üzerinden İstanbul Boğazı’na doğru yönelen göç yolu aynı şekilde güneye inerek burada kuzeydoğudan gelen göç yolu ile birleşerek Türkiye’yi terk eder. Bu göç yolu da başta leylekler ve bazı yırtıcı kuş türleri için hayati öneme sahip rotalardır. Leyleklerin Güney Afrika’ya kadar süren 11000 km’lik yolculuğu uyduyla izlenmiştir. Sayıları 600.000’i bulan leylek, açık denizlerden sakınarak İstanbul Boğazı ve Ölü Deniz Vadisinden doğuya yönelen bir rota izler. Avrupa yırtıcı kuşlarının uzun mesafe şampiyonu (yılda yaklaşık 20.000 km) küçük orman kartalı, Güney Afrika’ya gidip gelirken İstanbul Bo