Catalog

Malign melanom: Sıklığı ve önemi artan bir halk sağlığı sorunu Günümüzde "yanık ten" tatil anlayışı deri kanserini artmyor. Benlerdeki değişikliklere karşı duyarlı olmak gerek... Sıdıka Kurul (*) Faruk Taş (") utun dunyadd derı kanserh hasta sayısı artıyor Bu ar tıştan ozon tabakasındakı ıncelme delmme ve yanlış guneşlenme sorumlu tutulmdktd Gunumuzde denız kenarında tatü yapmak guneşlenmek bronz terih olmak po puler hale geldı Bvı ıklım degıs.üdıklerı ve tatü anlayışı ozellıkle açık renk tenlı renklı gozlu kı zü/san saçlı ınsanları de rı kanserıne yakalanma rıskı üe karşı karşıya bırakmaktadır B Derıde sık rastlanan 3 kanser tipi vardır Genellıkle üerı yaşlarda ve yuz densınde gorulen baxal hücreli deri kanseri oldukça yavaş seyırkdır Uzun yülar guneş ışuüan na maruz kalmanın bır sonucu olarak gelışmekte hucre du zeyınde ortaya çıkan degışıklıkler üerı yaşlarda derı kanserıne zemın hazırlamaktadır Amelıyatla veya amelıyatın este hk olarak ıyı sonuç vermeyecegı duşunulen bolgelerde ıse ışın tedavısı ue % 100 e yakın oranda tedavı edılmektedır Yıneleme oranı duşuktur ve hastahga baglı olarak olum hemen hemen hıç gorulmemektedır Vucudun her tarafindakı dende gorulebüen ama sıkhkla en fazla guneşe maruz kalan yuz bolgesınde gelışen dı ger bır den kansen turu sknamÖM hücreli deri kanseriuk Aynca bu yanık yarası ve fistul agızlan gıbı uzun sure açık kalan yara zemınınden veya kotu ıyüeşmıs yara bolgelennden de gehşebıhr Lenf bezlenne yayılma olasıhgı vardır Amelıyat veya ışın tedavısı yapıhr Tedavının başan oranı bazal hucreh den kansen kadar olmasa da, yıne çok yuksekür Bır dığer den kansen turu malign melanomdvu Gunumuzde malign melanom hastalıgının en onemlı ozelhgı, tum kanser turlennden daha hızh bıçımde arüş gostermesıdır ABD lerınde 75 kışıden bırmde yaşamı boyunca melanom saptanma nskı vardır Derıde doguştan mevcut olan veya sonradan ortaya çıkan benler uzennde gehşır Vucudun her tarafındak) derıde ve tırnak altında da ortaya çıkabüır Çocukluk veya ergenlık çagında guneş yanıgı geçırmış olmak, melanoma yakalanma açısından oldukça yuksek rısk oluşturmaktadır TANI Bır bende kanserleşme behrüsı olarak ABCD behrtüen sayüabılır (Resım 1) 1. Asımetn (âsymmetry), genelde ıyı huylu benler sı metnk yapıya sahıptir 2. Kenar duzensızhgı (Border), duzgun kenarlı bır benın kenarlannda dantel gıbı gorunumun ortaya çıkması, kanserleşme belırtısı olabıhr 3. Renk degışıkhgı (Color) bır melanom normal den rengınde bır kabanklık veya yaradan kahverengı, mavı ve sıyaha kadar degışen renklerde olabüır Dende mevcut bır bendeb her tur renk degışıklıgı onemlıdır Renk koyulaşabılır daha açık hale gelebılır veya ben kaybolabüır yennde normal derıden daha açık renklı bır ız kalabıhr Benın rengı duzensız hale gelebılır yanı bazı bolgelen koyu bazı bolgelen daha açık renk olabıhr 4. Çap (Dıameter) 6 mmdenbuyuk benler melanom nskı taşımaktadır Dıger kanser turlennde oldugu gıbı melanomda da erken teşhıs son derece onemlıdır Kışı vucudundakı benlen kendısı kontrol etmelı, yukarda sayılan ABCD bulgulanndan bın varsa ıvedılıkle den hastahklan uzmanına basvurmalıdır Ancak saçlı dendekı sırttakı kol ve bacakların ar747/10 raması mevcuttur Hangı hastalann lenf bezlennde ancak mıkroskopla tespıt edüebüecek kadar sınırlı lenf bezı sıçraması oldu gunu ortayd çücarmdk ıçın drtüc şu yol ızlenmektedu Ba zı ozel teknıklerle sentinelnöbetçi lenf bezi biyopSİBİ adı verılen ışlem üe lenf bezlennde sıçrama olup ol madıgı araşünlmaktadu "Nöbetçi lenf bezl biyopsiai" basıt ekonomık açıdan ucuz cıddı ış gucu kaybına yol açnidyan bır cerrahı ış lemdır Bu yontem üe hem lenf bezlerındekı melanom sıçraması çok erken do nemde tespıt edüır hem de lenf bezı ıstas yonundakı butun lenf bezlerının amelıydtla çücanlması ışlemı gereksız yere yapüma mış olur Nobetçı lenf bezı kanserm sıçra mayaptıgıılklenfbezıdır Nobetçı lenf be Reılm 4 Aynı haitanın zınde melanom sıçraması tespıt edılen koltuk altında mavlye hastalarda patolojı ınceleme raporu ke boyanmif nöbetçl lenf Resim 1. Kann derlılnde tesplt edllen mela sınleştıkten sonra hasta tekrar amelıyata bezlnln amellyat urasın nomda ABCD kriterierinln hepsi görUlmektealınır ve melanom sıçraması tespıt edüen da görilnümü. dlr. Tanı Içln blyopsl yapılmiftır. lenf bezı ıstasyonundakı lenf bezlerı amekasındakı veya genıtal orgdn lıyatla temızlerar Boylehkle lenf bezındeb melanom sıçraçevresındekı benlenn kendı ması çok erken donemde tespıt edümış ve gereklı amelıya Bacağın olt ktimındo kendmı kontrol yontemı üe tı yapümıştır bulanan prımer melanom tespıt edümesı ve ızlenmesı C. Kllnik muayenesinde lenf bezlerinde büyüıçın hekunlenn ebeveynleme tespit edüen melanom hastalannda tedavi: Elle nn eşlerın arkadaşların hatta Lenfotık damar muayenede lenf bezı ıstasyorüarındd lenf bezı buyumesı var berberlenn duyarlı davransa buyumuş lenf bezınden ıgne bıyopsısı yapüarak ahnan malan gerekmektedır VucuIngual lenf parça patolojı ıncelemesıne gonderüır Patolojüc ıncelemede duğumlerı dunda benı veya benlen olan oranndo lenf bezlennde sıçrama tespıt edüırse akcıger ve karacıger tanımlanon kışılenn uygun aralıklarla bır ientınel tent gıbı organlara yayüma olup olmadıgını araştırmak ıçın kan duğumlerı cüdıye uzmanınca muayenesı tahlüı karacıger ultrasonografisı akager bügısayarlı tomog ve takıbı uygundur Gozle ve rafisı yapüır Uzak organlarda yayüma saptanmaz ıse lenf ısgerekırse dermatoskopla tasyonundakı butun lenf bezlennın amelıyatla temızlenmesı muayene üe bendekı kanserReslm i : Cöğtis derblndt ve daha once yapümamış ıse melanomun çüctıgı yerın genış leşme belırtısı olan degışıkmelanom tesplt edllen amehyaü gerçekleşürüır Sıçrama tespıt edüen lenf bezı sa hastamn ameUyattan önlıkler çok erken donemde yısına veya lenf bezı dışına taşma olup olmadıgına gore ce çekllen lenfotlntlgrafbl fark edılebüır ve tedavısı yave koltuk altmdakl nöbetamelıyattan sonra üaç tedavısı ve/veya ışın tedavısı yapüır pılabılır Kesıntanı bıyopsıve çlhnfbezl. Eger uzak organ taramalannda sıçrama saptanırsa hastanın patolojık ınceleme üe konur yayüma saptanan lenf bezı ıstasyonunun amehyat olup olmaUlkemızde den melanomlannın amehyaü plastık cermasına melanom tedavı grubu karar venr rahı uzmanlan tara&ndan yapümaktadır Bu sebepten melanom şuphesı olan veya melanom teşhısı konan hastanın bır TIBBİ TEDAVİ: Yardımcı (adjuvan) plastık cerrahı uzmanına sevk edümesı veya başvurması tedavi beklenır Ideal olan melanom teşhısı konmuş hastalann cüdıye patolojı, plastık cerrahı ve onkolojı uzmanlannddn oluşan Gunumuzde, genel olarak lenf bezlennde sıçrama bır grup hekım tarafindan degerlendırümesıdır Unıversıtesaptanan hastalara Interferon (fNF) adı verüen aşı yapüır Bu lere baglı üp fakultelennde ve egıüm hastanelerınde melaABD'de uygulandıgı güaı yuksek doz veya Avrupada uygunom tedavı gruplan oluşturulmuştur ve hastalar bu gruplar landıgı güaı orta doz INF uygulaması şekhndedır Amenka tarafindan tedavı ve takıp edümektedırler Bırleşüc Devletlen Gıda ve Daç Daıresı'nın (FDA) standart tedavı olarak kabul etügı yuksek doz INF yan etküen ve tedavı mahyeünın yuksekhgı nederu üe Avrupa da pek kabul gorCERRAHİ TEDAVİ: memışnr Ulkemızde de Avrupada sonlandırümış ve erken Tedavıyı yonlendıren 3 temel ozellüc vardır sonuçlan yayınlanmış olan orta doz INF uygulaması yonun1. mm cınsınden melanomun kahnhgı de bır egüım vardır INF yan etküen olarak aşı yapümasın2. melanom uzennde yara olup olmadıgı dan sonra ateş yukselmesı yorgunluk hıssı ve eklem agnla3. bolgesel lenf bezlennde sıçrama (metastaz) olup n sıralanabüır Daha uzun arahklarla (haftalık, pegylated) FFN olmadıgı uygulaması da uluslararası çahşmalarda test edümektedır Bu uç bulgu bırbınyle son derece yakın üışkı ıçındeSonuç olarak melanomda hem dendekı tumorun hem dır Kalın yanı geç teşhıs konmuş melanomda ulser olma ıhde lenf bezlen ıstasyonunda melanom sıçramasının erken tımalı yuksekür Kalın ve/veya ulserlı bır melanomun lenf donemde tespıt edümesı ve gereken cerrahı tedavının yapübezlenne sıçrama olasüıgı da yuksekür ması gunumuz şartlannda hıçte zor degüdır Vucudunda beJL. İBce m e l u o a u u ı tedsvisl: Tteşhıs edüen melanı olan kışüenn cüt hastalıklan uzmanına başvurmalan ve nomun kalınlıgı 1 mm nın alünda ıse melanomun çevresıngerekh goruldugunde bıyopsı yapüması erken teşhıs ve teden 1 cm saglam den üe amelıyatla çıkanlması yeterhdır davı yolunu açacakür Eger ulser yoksa ek tetküc yapmaya gerek yoktur, hasta 6 ay (*) Prof Dr (Plastık Cerrahı uzmarn) ara üe kontrol edümesı onerüır (**) Doç Dr (Medıkal Onkolojı Uzmanı) B. KUaik mnayenMİade lenf bezlerinde buyttProf DrSıdıka Kurul Istanbul Unıv Onkolojı Ens 34390 Çame tespit edihneyen orta kaludıkta ve kalın melanopa Istanbul eposta skurul@domınet ın com tr Kaynaklar mnn tedavisi: Bu gnıptakı hastalann amehyatının şekhne 1 Cutaneous Melanoma Clınıcs ın Plaatıc Suıgery27(3) 305karar vermeden once bazı ıncelemeler yapmak gerekır 475 2000 Melanomun kalınlıgı 1 4 mm arasında ıse amelıyat oncesı 2 LeongSPL Theroleofsentınellymphnodesınmalıgnantmelanoma Suıg Clın North Am 80(6) 1741 1757 2000 karacıger ultrasonografisı, duz akcıger filmı ve kan tetküden 3 Kurul S Malign melanomda senlınel l"nf nodu bıyopsısı Dermatoyapüır Melanom 4 mm'den daha kalınsa bu tetküdere akcılojıde Geuşmeler 4 Edılörler Aydemır E H Onsun NI U Cerrahpaşa Tıp ger bügısayarlı tomografisı eklemek gerekebüır Radyolojüc Fkkultesı Dermalolojı Anabılım Dah ve Derı ve Zuhrevı Haslalıklar Derneğı Gızben Tanıüm ve Organızasyon Ltd Şn Istanbul 1999 141 145 ve laboratuvar tetküdennde ozellık saptanamıyorsa ve elle 4 T ^ F Kurul S AydınPr A Malıgn melanom Klınık Onkolojı edıtor muayenede lenf bezı buyumesı tespıt edümıyorsa bu grupTopuzE vearkadaşlan Istanbul Uruversıtesı Onkolojı Enstıtusu Yayınlan 06 Istanbul 2000 131 139 tata hastalann en fazla % 20'sınde lenf bezıne melanom sıç