Catalog

SORUN YAN ITLAYALIM Bİ LİM YAYI N Kol ve masa atomları niçin karışmaz? Ünye'den yazan Erol Yıltnaz, "Madem ki bütün maddeler atomlardan oluşmuştur, acaba neden kolumuzu masaya dayadığımızda kolumuz atomları, masanın atomları arasında kaymıyor?" diye soruyor. Okuyucumuzun sorusunu Boğaziçi Üniversitesi'nden Prof. Dr. ömür Akyüz yanıtladı. "Soru yalnızca katı cisimler için geçerlidir. Birbiriyle temas eden değişik gaz ve sıvı kütleleri J<olaylıkla birbirine karışır, yani molekülleri birbiri 'arasından kayıp gider.' Çünkü bir sıvı veya gaz kütlesinin molekülleri arasındaki bağlayıcı kuvvetler çok büyük değildir. özellikle sıvılarda, sıcaklıklarının sebep olduğu titreşimlerle kolaylıkla birbirleri arasında kayıp geçebilirler. Gazlarda ise iki molekül arasındaki uzaklık bile çok fazladır. Öte yandan bu soruya yol açan, zaten katı cisimleri sıvı ve gazlardan ayıran temel özelliktir. Katı cisimlerin molekülleri arasında çok sıkı bağ kuvvetleri vardır ve yabancı molekülleri aralarına ancak özel koşullarda alırlar; bunun en basiti ısıtmaktır. Yeterince ısıtıldığında katı cisimlerin molekülleri birbirlerinden çok fazla uzaklaşmaya başlarlar, hatta sıvılaşırlar. Bu durumda iki değişik katı sıvı gazda karıştırılarak alaşımlar oluşturulur." D Kaç pare top atışı yapılır? Muğla Yatağan'dan yazan okurumuz Kemal Kaytan, "Büyük devlet adamlarını karşılamada ve anma törenlerinde neden 16 pare top atışı yapılır? 1720 değll de 16 pare?" diye soruyor. Okuyucumuzun sorusuna 1. Ordu Komutanlığı Protokol Dairesi'nden aldığımız yanıt şöyle:' "Genelkurmay Başkanlığı'nın Milli Tören Talimatnamesi'ne göre; Cumhurbaşkanı ve yabancı devlet başkanını karşılama ve uğurlamada 21 pare top atılır. Cumhuriyet Bayramı'nda 28 Ekim saat 12.00'de 21 pare, Zafer Bayramı için 30 Ağustos saat 12.00'de yine 21 pare, cumhurbaşkanı seçimi ilanında cumhurbaşkanı ve eski cumhurbaşkanı ölümünde cenaze töreninin yapılacağı yer ve günde tören başladığı saatten itibaren cenaze kabre konuncaya kadar her beş dakikada bir atış yapılır. Hava şehitlerini anma gününde 7 el tüfekle ateş edilir." maddenin yakıldığında çıkardığı ışığın tayfından o maddenin ne olduğunun anlaşılmasına yarar. Kolorimetre ve Kelvlnmetre gibi aygıtlar ise ışık rengi ölçmeye yarar. Dansitometre'nin renk ölçtüğü alan, bırkaç milimetre kare büyüklüğündedir ve okuyucumuzun arzu ettiğinin çok üzerinde bir alandır. Şu anda en küçük noktaların renk değerlerini bulabilen araçlar ise matbaacılıkta kullanılan Lazer Scanner1 lerdir. Lazer Scanner'in saydam ve opak orjinallerden (saydamları söylenmek istenen renkli diapozitif filmler, opaklar ise fotoğraf baskıları, resimler, filmler v.b.) renk ayrımı yapılmasında kullanılır. Ancak Lazer Scannerler ölçtükleri noktaların renk değerlerini kullanıcıya bildirmezler. Öte yandan, fotoğraf baskısında kullanılan ve herhangi bir negatif film için en uygun filtre değerini bulmaya yarayan otomatik Scannerler istendiğinde ölçtükleri noktaların renk değerlerini bilgisayar aracılığıyla listeleyebilmektedirler. Ulkemizde kullanılmamakla birlikte yine bilgisayar destekli Lazer Scanner cihazları fotoğraf alanında rötuşlama ve fotoğraf restorasyonu amacıyla kullanılabilmektedir." [ ] Rasyonel tedayi yönünden tıbbi farmakoloji Prof. Dr. S. Oğuz Kayaalp, Cilt 2, 5. Baskı (kendi yayını), Ankara, 1990. Kaptan Cousteau'nun adresi Leblebinin besin değeri var mı? 12 yıl önce birinci baskının ilk cildini yayımlayarakTürkiye'deilkkezTürkçe.lisans üstü düzeyde ayrıntılı (bugün 3000sayfanın üzerinde) bir farmakoloji kitabını sağlık toplumunun hizmetıne sunan Sayın Prof. Kayaalp, geçen yıl beşinci baskının 1. cildini, 1990da da 2. cildini çıkarmış bulunuyör. Böylece yaklaşık iki yılda bir, bflimsel yayınlar sürekli izlenerek en son bulguları kapsayacak şekilde yeni baskı yapılmış olmaktadır (arada yapılan korsan baskılar hariç). Bu, iki bakımdan sevindirici ve bilim adınaumutvericidir:Blrincİ8İ,hergünyenibuluşların yapıldığı dinamikbir bilim alanında, Türkiye'de bildiğimiz kadarıyla ilk kez, bir bilim kitabının iki yılda bir (tıp basımı değil) yeni baskısı yapılmaktadır. Ikinclsl, lisans üstü düzeyde yazılmış bir bilimsel kitabın, yazarını 2 yılda bir yeni baskı yapmaya özendiren birokuyucu kitlesinin yurdumuzdaoluşmasıdır Renk ölçen biraletvarmı? Istanbul 4. Levent'ten yazan okurumuz Acar Gürol, fotoğraf rötuşçusu olduğunu belırterek göze güvenmeksizin, bilimsel ve kesin olarak renk tutturmak istediğini yazıyor. Okuyucumuz, "Bu amaca uygun, yani düz yüzey üzerlndeki renkleri Munsell değerirfe veya dalga boyuna göre ölçebilen bir alet var mı? Varsa hangl iş koluna ait bir alet. Kısaca nerede bulablllrlm ' diye soruyor. Okuyucumuzun sorusunu, tanıtım fotoğrafçısı ve Basın Yayın Yüksek Okulu oğretim görevlisi Cem Çetin yanıtladı: "Fotoğrafçılıkta renk ölçmek için daima Dansitometre kullanılır. Dansitometre rötuş için kullanılmaz. Özellikle kalite kontrolünde, kopyalama işlemlerinde, renk eşleştirmek ve renk karşılaştırmak amacıyla kullanılır. Dansitometre, herhangi bir renkli yüzeyin, fotoğrafçılıkta üç temel renk olan kırmızı, yeşil ve mavi renklerin soğurma oranlarını üç ayrı değer olarak verir. Spektrometre ise kimyacılıkta kimyasal analizde kullanılır. Niteliği bilinmeyen herhangi bir istanbul'dan yazan okurumuz, leblebinin besın değerini soruyor. Okuyucumuzun sorusunu İstanbul Tıp Fakültesi beslenme ve diyet uzmanı Şule Teko yanıtladı: "Leblebinin özü nohut olduğu için 100 gram nohutun besin değeri şöyle: 100 gramında su oranı 11.5 gram, 376 kalori, 19.2 gram protein, 6.2 gram yağ, 56.7 gram karbonhidrat, 134 miligram kalsiyum, 7.3 miligram demir ile A ve D grubu vitaminlerini az miktarda içeriyor." Uluslararası blllme katkı Yeni bilimsel bulgu ve bilgilerden yararlanmamızı sağladığı için (ki bu bence uluslararası bilime katkıda bulunmaktan daha önemlıdır) Türk hekim ve eczacıları olarak Sayın Hocamızaşükran borçluyuz. Kitabın ilk baskılarında özenle çalıştığı yabancı terimlerin yerine Türkçe karşılıkları yaratma uğraşılarını daha sonra bırakması, kuşkusuz bizTürk dilini sevenleri üzmüştür. Türkdilinin gelişmesine karşı duranlarınsonyıllardaegemendurumageçmişolmalarının yanında, konunun biz farmakologlar tarafından yeteri derecede desteklenmemesinın de bunda rolü olduğu düşüncesindeyim.Bırakınızdesteği.bazılarımız köstek bıle olmuşuzdur. Bilim adammayakışan, onaylamadığının yerine öneri getirmektedir. Fakat bizde kıskançhköneçıkmışveDoğulukurnazhğıile yaratma yerine, uydurma falan denerek dalga geçilmeyeçalışılmıştır. Neyazıkkibu da az gelişmiş ülkelerde bilim adamı olmanın şanssızlıklarından biridir. Kalpdamar, solunum ve santral sinir sistemi ilaçlarını içeren kitabın bu cildinin de her hekim ve eczacının masasının üstünde, elinin altında bulunması gerekir. Önsözündesayınyazarınbelirttiğiumudakatılır.bu kitabın yurdumuzda oldukça gelişigüzel kullanılan ilaçların akılcı kullanılmasınayardımcı olmasını dileriz. Figen Seçme, Kaptan Cousteau'nun adresinı soruyor. Kaptan Cousteau Vakfı'nın çıkardığı "Le Dauphin" dergisinin adresi şöyle: Le Dauphin (Fondation Cousteau) 25, Avenue de VVağram, 75017 Paris. Eskişehir'den yazan NllgülHakan Yeşlltepe, dünyada gelışen Yeşil Barış hareketleri ıle ılgilendiklerini belirterek örgütün adresini istiyorlar. Bu adresi daha önce yayımlamıştık. Okuyucularımız için bir kez daha veriyoruz. Konuyla ilgili çok daha fazla bilgiyi Doğal Hayatı Koruma Derneği ve Yeşiller Partisi'nden edinebilirsiniz. Doğal Hayatı Koruma Derneğl: 163 63 24 / İstanbul. Yeşiller Partlsl: 337 39 85 338 83 95 / İstanbul. Greenpeace: 1436 U Street NW Washington DC 20000009 Tel.: 1 (202) 462 11 77 Yeşil Barış'ın adresi ne? Prof. Dr. Süleyman Çelik Ondokuz Mayıs Ü. Tıp Fakültesi