Catalog

ENERJİ Türkiye'ye atom santralı gerekli mi? Baştaraf 11. Sayfada kavuşmuş durumda Tum dünyada meydana gelen bu tur kazalar, bır facıaya dönuşmekten zar zor kurtuluyorlar Ilgınçtır kı, bu kazaların çoğu sorumlu muhendıslerın bır bulmaca şeklınde ortaya koydukları teknık hatalar sonucu meydana gelıyor "Der Spıegel" Dergısı'nın 2041987 tarıhlı sayısında, tamamen ıhmalkârlık sonucu ortaya çıkan bir dızı arıza yayımlandı Bu arızaların Çernobıl benzerı bır facıaya dönuşmemesı ise, tamamen bır rastlantı eserı Atom santralları kuran ve ışleten her ulke, kendı reaktörlerının en guvenılır olduğu ıddıasında Bu durum Batı Almanya ıçın de geçerlı Bızde de oldukça buyuk ve önceden fark edılmeyen arızalar meydana geldı Pek çok ulke yasaklamış olmasına rağmen, bızım ulkemızde su buharıreaktörlertkullanılıyor Ustelık hukumetımız bu reaktör tıpı ıçın kesınlıkle gereklı rızlko analızlerlne de boşvermış durumda Basınçlı su reaktörlerı basınç havuzuna sahıpler Bu basınç havuzları radyoaktıf kaçak halınde hemen devreye gırıyorlar Yıne de uzmanlara göre bu basınç havuzları da yuksek basıncı tutamaz hale gelıp patlayabılırler Almanlar bu gıbı durumlar ıçın önlem almışlar mı? Hayır, onlar bu olasılığı tamamen gozardı etmış durumdalar Orneğın Aşağı Elbe'dekı atom santralı şehrınde bu tur bır kaza meydana gelse, çevre halkı öldürucu radyoaktlf ışınımla karşı karşıya kalacak Bu ölümcul tehdıt yakında bulunan buyuk şehırlerden Hamburg ve Bremen'e kadar etkısını surduruyor Normal şartlarda bölge halkının bır ya da ıkı saat ıçınde tahlıye edılmesı gerekır Bunun başarılabıleceğıne ınanan var mı? Bunun ıçın bır plan dahı yapılmamış Insanlar kusursuz olmadıktarı ıçln teknık uretımlerı de kusursuz değıl 2. soru Normal işletlmde atom santrallarındakı radyasyon ışınımı güvenlllr düzeyde ml? Her atom reaktörü normal çalışma durumunda çevreye baca ve atık su yoluyla buyuk mıktarda radyoaktıf ızotop verır Bır Batı Alman atom reaktörunde (Neckarvvestheım) yapılan araştırmalar sonucu atık havadan aşağıdaki verıler elde edıldı (Bıryılhk) 2 000000000Û00000 (2x1015) Bq Asal gaz 20000000000 (2x1010) Bq lyot 50000000000 (5x1010) Bq Aerosol Gazı Senellk atık havadan (Brokdorf atom reaktörü): 35000000000000 (3,5 kere 1013) Bq Trıtıum (H3) 55000000000 ((5,55 x 1010) Bq Radyumsuz Nuklıd karışımı Her ne kadar bu ızotoplar bıyosferde hızla dağılıyorlarsa da, bıyosfer tarafından tutulan ızotopların çoğu tekrar gerı yansıtılıyor Bır ınsan beslenme ve solunum yoluyla haftada 1000 Bq Sezyum, 100 Bq Stronsıyum 89 ve 10 Bq Stronsıyum 90 alsa, aşağıdaki tabloda görulen yuklenmeler meydana gelır (mrem/yıl) YMIskin Küçük Almanya'da çocuk öngörülen maxlmum doz 30 150 30 150 1500 180 1100 90 Butun vucut Yumurtalıklar Kemıkler Karaciğer 80 80 220 130 Bu değerler Çernobıl benzen olaylarda kaza yerınden 1000 km uzakta oturanlardan, normal ışletımde ıse yakın çevrede oturanlardan alınmaktadır Bu radyoaktıf, ınsanlara uç yoldan zarar vermekte 1) Bağışıklık sıstemının zayıflaması 2) Kanser rıskının artması 3) ilerkı nesıllere de taşınan gen mutasyonları Gen mutasyonları başlangıçta pek göze çarpmazlar, çunku genelde hep çekınıktırler Bu mutasyonlar ılerde baskın hale dönuşebılırler Boylelıkle çok sayıda anormal ve olu doğumlar ortaya çıkabılır 25 yıl önce her yedı ınsandan bırı kanserden öluyordu Bugun bu sayı dörtte bıre çıkmıştır Gızlıce yaklaşan radyoaktıf salgınla bu durum arasında henuz bır bağıntı kurulabılmış değıl, ama yakında kanıtlanacak 3. soru: Güvenli boşaltım? 15 41987 tarıhınde Istanbul'da yapılan bılımsel tartışmada muhalıfım, Julıch'tekı Atom Çekırdeğı Araştırma Tesısı'nden Dr. Paschke'nın samımı savunmasını son derece ılgınç bulmuştum Bu konuşmada Dr Paschke, boşaltım konusuna ılışkın her turlu plan ve duşuncenın umut prensıbıne dayalı olduğunu söylemıştı Henuz boşaltım ve atık maddelerın yok edılışıne ılışkın bır deneme yapılmamış durumda Bu konudakı ılk denemeler Fransa ve Belçıka'da yenı yenı planlanmakta Julıch'tekı Atom Çekırdeğı Araştırma Merkezı'nın boşaltım konusundakı problemlerı çözduğune daır ıddıaları ıse pek kayda değer değıl Julıch'tekı bu merkez halen atom enerjısının gelışmesıne ve menfaatlerıne yönelık her turlu gırışımı teşvık eden bır bırlığın uyesı durumunda Dığer uyeler ıse Batı Alman Araştırma Bakanlığı, Alman Iktısat Bakanlıkları, Deutsche Bank, Commers Bank, Drestner Bank, Allıanz Sıgorta, Handelsblatt, VW, MercedesBenz, Çevre ve Işınları Araştırma Grubu, Bayer, Hoecst, BASF ve başka pek çok büyuk Alman kuruluş ve enstıtulerı bırlıgı, atom enerjısı konusunda bılımsel yardımlar yaparak destekleyen başka bır merkezın de, 20 yıldır kullanılan atom santrallarında yuksek duzeyde radyoaktıf madde ıçeren atık maddelerın boşaltımı konusunun henuz açıklığa kavuşmadığı gerçeğını kabul etmesı, şımdıden kuçuk bır sansasyona neden oldu Şu anda sayıları 400 kadar olan atom reaktörlerı her yıl Hıroşıma bombasının 200000 katı radyasyon uretıyor Bır öncekı yılın radyoaktıf atık maddelerı, 20000 Hıroşıma bombası kadar ışın saçarken, bunun ustune her yıl 200000 Hıroşıma bombası daha eklenıyor Bu buyuk radyo aktıf materyal kumesı (askerı plutonyum stoklan harıç) şımdı ve ılerdekı bın yıllar boyunca bıyosferden uzak tutulabılmeh kı, ınsanlar, hayvanlar ve bıtkıler bağışıklık sıstemı zayıflaması, kanser ve gen mutasyonlarıyla karşı karşıya kalmasınlar Halbukı radyoaktıf atıkları bugun bıle bıyosferden uzak tutmak, son derece zayıf bır şekılde gerçekleşebılıyor 4. soru. Bir atom santralı kotu nlyetll kişllere karşı başarılı bir şekllde savunulablllr mi? Bu sorunun da cevabı kesınlıkle olumsuz Ajanlar, terörıstler, fanatıkler, aklı dengesı yerınde olmayan fakat organıze çeteler, makınelı sılahlar, el bombaları, plastık patlayıcı maddeler, modern ıletişım araçları, özel ulaşım araçları, uçak, helıkopter, zehırlı gaz, taşınabilır uçaksavar, tanksavar roketlerı yoluyla atom teknolojısını kendı amaçları ve menfaatlerı doğrultusunda kullanıyorlar Eğer ellerınden gelse sureklı artan plutonyum stoklarından bır mıktar aşırmak ısteyebılırler Bılındığı gıbı plutonyum, atom bombası yapımında kullanılan bır element, ustelık mılyonda bır gramı ıçme suyuna veya havaya karıştırılırsa ınsanların kıtleler halınde akcığer kanserıne yakalanmalarına neden olabılırler Ispanyol ayrılıkçı örgutu ETA, Lımonız atom santralındakı ılerı gelenlerden bazılarını öldurerek, santral ınşaatının uzun yıllar gecıkmesını sağlamıştı Atom endustrısı de dunya çapında tehdıt ve baskılar sonucu artan çeşıtlı gruplaşmalara karşı koymak zorunda Savaş durumunda ıse taraflardan bırının tek bır atom reaktörunu tahrıp etmesı, savaşın etkısını bırkaç bın mıslıne çıkarmaya yetecektır 5. soru: Hükümet tarafından gözetim gerekli ml? Uluslararası bılım adamları ve fılozof CarlFrledrlch von Weizs8cker (Almanya Cumhurbaşkanı'nın ağabeyı) "Alman Bılım Adamlarının Bırleşımı" adlı bır ınceleme yaptılar Bu ınceleme kapsamında hukukçu A. Rossnagel, atom teknolojısının sosyal uygunluğu konusunu araştırmıştı "Atom Enerjlsl özgürluğumuzü Tehdlt Ediyor mu?" adlı kıtapta atom teknolojısını kabul eden bır hukumetın vatandaşlarının gozetımı olmaksızın bu ışı başaramayacağını kanıtladı Eğer hukumet kotu amaçlı kışılerı engellemek ıstıyorsa, bunun planlanması ve gerekli önlemlerın alınması ışını çok önceden halletmelıdır Bır facıa tehdıtı ıle karşı karşıya kalındığında suçu ısleyenlerı yakalamak yetmez, bır hukumet, önleyıcı olmalıdır Ancak boylelıkle her şart altında baskı görmez, yaralanmaz Bunu sağlayabılmek ıçın gunumuz teknolojısının ımkân verdığı her turlu gızlı gözetımden yararlanmalıdır "Işte boyle bır devletı "atom devletı" olarak adlandırabılırız 6. soru: Atom enerjısı ekonomık mı? Bu bızde sık sık tekrarlanan bır ıddıa Basıt bır hesap ıle bu duşunceyı bıraz ırdeleyelım Bır atom reaktörü (bugünkü bu yuklük ölçulerınde 1300 MWe) Almanya1 da 4,5 ıla 7 mılyar DM tutuyor Fıyatı ortalama 6 mılyar DM kabul edelım Gerçekçı olmamakla bırlıkte bu ışletmede başka masraf çıkmayacağını varsayalım, yanı personel, bekçilık, tamır, transport, yanıcı madde, boşaltım ve dığer masrafları gozardı edelım Reaktörun bır senede var olan 8760 saatten 7000 saatte tam kapasıte çalıştığını varsayalım (aşırı lyımser bır yaklaşım) Ayrıca ınşaat ıçın alınan kredının faızını de bır kenara bırakalım Gerçeğe uygun olarak kılowatsaat başına 0,1 DM amörtı payı kullanalım Reaktör bu şartlar altında dahı senede 9,1 mılyar kwh elektrık üretır Bu elektrık satıldığında 910 mılyon DM gelır elde edılır Bu pembe çerçeve ıçınde bıle reaktörun yalnız 66 sene kendı ınşaatını amortı etmek ıçın çalışması gerekır Pekı atık maddelerın boşaltım fınansmanı nasıl gerçekleşecek? Henuz kesın sonuç veren bır boşaltım sıstemı dahı yok Son derece gerekli gızlı kontrol sıstemı ıçın ne kadar harcama gerekıyor? 7. soru: Hangi bilim adamlanna guveneblllrlz? Dılersenız bu sorunun cevabını Nobel ödulu sahlbi Prof. Dr. George VVald'dan alalım Kendısı Harvvard Unıversıtesı'nde bıyolojı profesöru, fızyolojı ve tıp alanında da Nobel ödulu almış Şöyle dıyor "Her kım kendını atom enerjısının gelışmesı, lıberal guvenlık talımatnamesı, galıbıyetın lyımser sonuçları ve tehlıkelenn fazla dıkkat çekmemesı doğrultusunda ıfade ederse, polıtık ve parasal destek görur Kamuoyunca onaylanır, hararetle takdır edılır ve dunya çapında yayınlarda yer alır Dığer taraftan ıse, reaktör guvenlığınin sevındıremeyen yönlerıyle, normal ışletımde çevreye yayılan radyoaktlf salgınlarla, bomba yapımında kullanılan ve çok zehırlı gazlarla (plutonyum 239) ve bın yıllar boyunca yayılacak radyoaktlf atık maddelerın depolanmasıyla uğraşan bılım adamları, hıçbır ödul bekleyemezler, sadece kendı duşuncelerını beyan etmekle yetınırler Toplum onları desteklemeyecektır, çünku gerçeklerden ödun vermemektedırler Bız bılım adamlanna sık sık guvenlı atom enejısı uretılıp uretılemeyeceğı sorulur Bu, teknık bır sorudur ve cevabı bır gun mutlaka "evet" olacaktır Ama aslında sorulması gereken soru şu olmalıdır Kâr oranı maksımum tutulurken guvenlı atom enerjısı uretılebılır mı? Ve cevap kesınlıkle "hayır" olacaktır" Bu gerçeklere değınen ve atom enerjısıne karşı olan kışıler gerçek ıdealıstlerdır Böyle bırıyle konuştuğumuzda göruruz kı karşımızdakı ınsan kendısını duşunme mektedır Kıme guvenmelıyız? Hıçbır zaman emın olamazsınız Ama atom enerjısı muhalıflerının bu duşuncelerınden bır menfaatlerı olmadığını, ınançları uğrunda zarar görmeye bıle hazır olduklarını bılmenız, sıze yardımcı olacaktır D Çeviri: tlker Kayabeyoğlu