Katalog

ÜRETİMDE kayma Sıcaklık üzümdeki şekerasitaroma dengesini bozar. Eğer küresel sıcaklık artmaya devam ederse bazı şarap bölgeleri kuruyup bazıları canlanabilir. Ama nereler? Conservation International’dan Lee Hannah ve meslektaşları iklim değişikliği sonucu şarap endüstrisinin göçünün haritasını yaptı. Napa ve Sonoma’daki üreticiler iklim değişikliği nedeniyle uğradıkları zararı telafi etmek için yeni yerlere taşınmak yerine çözümler üretiyor. Fransa, İspanya ve İtalya’nın geleneksel lezzetleri sağlamak için çok mücadele etmesi gerekebilir. Isınma, İngiltere’nin yanı sıra Orta ve Doğu Anadolu’da yeni bağları teşvik edebilir. Fransa Sonoma Napa İspanya İtalya Mevcut şarap bölgelerinin 2050’ye kadar uygunluğu* Yüksek ihtimalle adaptasyon gerekecek Adaptasyon gerekebilir Yüksek ihtimalle adaptasyon gerekmeyecek Güney Afrika 2050’deki muhtemel yeni bölgeler Yüksek ihtimalle Muhtemelen * Küresel sera gazı emisyonunun bugünkü oranda 2050’ye kadar arttığı varsayılarak Şili Tazmanya Nicholas Kimberley İyi şarap yapılmaz, iyi şarap yetişir Gelecek 4050 yılda küresel iklim değişikliğinin şarap bağlarına etkisini araştırıyorsunuz. 2050’de hâlâ aynı şaraplar içilebilecek mi yoksa bambaşka tatlar mı söz konusu olacak? İklim değişikliği birçok şarap üreticisi bölgede hava sıcaklığını artırıyor. Sıcaklık, üzümlerde kimyasal bileşiklerin oluşumuna yol açar. Eğer sıcaklık artışı sürerse belirli bir bölgedeki şarabın lezzeti aynı kalmayabilir. Yüksek sıcaklık üzümdeki şeker içeriğini artırır. Bu da mayalanma sırasında daha yüksek alkol oranı anlamına gelir. Sıcaklık aynı zamanda lezzet algımız için belirleyici olan aromaları yaratan bileşikleri de etkiler. Şarap üreticileri iklim değişikliğine karşı harekete geçiyor. En sevilen kırmızı ve beyaz şaraplardaki benzersiz lezzetleri muhafaza etmeyi başarıp başaramayacakları hem iklim değişikliğinin seviyesine hem de kendi inovasyonlarının seviyesine bağlı olacak. Kuzey Amerika ve Avrupa’daki bağların önemli bir bölümü yeni iklim koşullarına uyum sağlamak zorunda kalacak. Bu koşullara uyum sağlayamayan bölgeler de olabilir mi? Birçok karmaşık faktör aslında basit gibi görünen şarap bölgelerini taşıma işini zorlaştırıyor. Öncelikle yüksek kalite şarap için doğru besin maddelerini ve suyu sağlayacak uygun toprak gerekli. Buna uygun topraklar 26 NİSAN 2015 Türkiye’de yeni üzümler çıkabilir Ankara Üniversitesi Mühendislik Fakültesi Gıda Mühendisliği Bölüm Başkanı Prof. Dr. Ertan Anlı’ya kulak verelim. Yıllarca Türkiye’de şarap sektörünü yakından izleyen Anlı küresel iklim değişikliğinin Türkiye’ye etkisini şöyle anlatıyor Küresel iklim değişikliğinin şarap bağlarına ve şarapçılığa etkisi tartışmalı bir konu. Türkiye iklim olarak sıcak bir kuşakta yer alıyor. Gelecekte küresel iklim değişikliğinden ötürü daha fazla sıcakla karşılaşacaksak, ki bazı yerlerde muhtemelen böyle olacak, sıcaklığın arttığı yerlerde iyi şarap üretme şansımız olmayacak. Çünkü çok sıcak bölgeler ancak tatlı ve likör şaraplar için uygun olabilir. Bunun dışındaki klasik şarap türlerinin üretimi için sıkıntı yaratır. Asidite düşüp şeker oranı artınca vasat şaraba doğru gidersiniz. Birincisi, bu iklime bağlı durum dünyadaki Toskana gibi, Bordeaux gibi pahalı şarap üreten bölgeleri daha çok etkileyecek. Türkiye’de zaten bu ayarda şarabımız yok. Bu sebeple ekonomik anlamda Fransa, İtalya, İspanya kadar çok etkilenmeyiz. İkincisi bu kadar etkilenmeyen bazı bölgeler de olabilir. Yeni eskiden soğuk olan bazı bölgeler, kaliteli şaraplık üzüm yetiştirme şansının klasik bölgelere göre artabilir. Üçüncüsü, bu genel ahval üzüm çeşitlerini de etkileyebilir. Yeni çeşit üzümler ön plana çıkabilir. Belki Türkiye’de de Öküzgözü, Kalecik Karası gibi üzümlerin yerini başka üzümler alabilir. 20 yıl sonra bu yeni çeşitleri yetiştirmek mümkün olabilir. Örneğin Saros gibi bir bölgede yetiştirici baktı ki kalite düşüyor daha uygun başka bir çeşidi aşılayabilir. Bu işte iki temel faktör var: Toprağı büyük ölçüde zenginleştirebilirsiniz. Ama iklimle oynayamazsınız. Bu sebeple üzüm repartisyonu değişecek, yeni üzümler gelecek. Her 2025 yılda bir bağlar yenilenir. Yetiştirici de Cabernet sauvignon yerine başka üzüm diker. Ama iklim genel olarak çok ısınırsa iş daha da zor. Aynı zamanda Türkiye’de bağ düzenini yeniden tasarlamak zorunda kalır. Bağların sistemi de değişir. Sıcağa dirençli bir budama sistemi kullanılabilir, gölgelendirme, nemlendirme kullanılabilir. 23 yeni bölgelerde hiç mevcut olmayabilir hatta hiç uygun arazi bile bulunamayabilir. İşin bir de ekonomik yönü var. Yeni şarap bağları ancak 56 yılda tam ürün verir seviyeye gelebiliyor. Kârlı hale gelmeleri ise 20 yılı bulabiliyor. Üstelik üreticilerin birçoğunun mevcut topraklara aileden gelen bir bağlılıkları var. Kuşaklardır aynı yerde yetiştiricilik yapıyorlar. Ayrıca ısınarak şarap üretmeye uygun hale gelecek yeni bölgelerin belli bir bilgi birikimine ulaşmaları da gerekecektir. Üretim tesisleri kurmak, hastalıklarla mücadele etmek ve bölgesel bir stil geliştirmek gibi zorunlar çıkacak önlerine… Bağların yönetiminde ne gibi iyileştirmeler yapılabilir? Üzümleri aşırı sıcaktan koruyan yöntemler var mı? Şarap üreticilerinin ısınan havaya karşı önlem olarak birçok seçeneği var. Mesela yeni şarap bölgelerinde denemeler yapıyorlar, mevcut bölgelerde sıcak vadiler yerine daha serin yamaçlara bağ kuruyorlar, daha sıcağa uygun sepajları deniyorlar ve gölgelendirme gibi yöntemleri kullanıyorlar. Ayrıca şarabın dengesini sağlamak için alkolü alıp asit ekleme gibi yöntemleri de deneyebilirler. Son olarak bu adaptasyon sürecine bazı ekonomik ve biyofiziksel engeller var. İyi şarap yapılmaz, iyi şarap yetişir. Bu sebeple iklim biraz değişse bile kuşaklar boyunca edinilen bilgi ve beceri bile yetersiz kalabilir. Kalecik Karası