Katalog

18 Mehmet PERİNÇEK İÜ AİİTE Ar. Gör. [email protected] Karinyan’ın tarihsel tespitlerinin Irak’ın kuzeyi için düşündürdükleri… C S TRATEJİ gazetesi Secello’nun muhabirine, büyük devletlere Taşnak hükümetinin milli taleplerini şu şekilde ilettiklerini söylemiştir: Ermenistan, savaşa ve Abdülhamit’in ve Jön Türklerin ölümcül politikalarına kadarki sınırları içinde kurulmalıdır. Altı vilayet, Kilikya (Antep, Adana, Maraş çevresi) ve Güney Kafkasya’da Ermenilerin yaşadığı bölgeler Ermenistan sınırlarına dâhil edilmelidir. Birleşik ve bağımsız Ermenistan, Barış Konferansı tarafından konferansa temsilci gönderme hakkına sahip bir devlet olarak tanınmalıdır. Ermenistan, Cemiyeti Akvam’a alınmalıdır. Birleşik Ermenistan’ın 3 milyon kilometrekare yüzölçümü ve 4 veya 5 milyon nüfusu olmalıdır. Ogancanyan ardından ekonomik talepleri sıralayacaktır. (Cakamart, 1919, No. 105. "Ermenistan’ın Talepleri" başlıklı makale) S ovyet Ermenistanı’nın ilk Merkez Yürütme Kurulu Başkanlarından (Devlet Başkanı) A. B. Karinyan, Ermeni meselesini ve milliyetçi hareketini inceleyen birçok makale ve kitap kaleme almıştır. 1928 yılında dizi şeklinde çıkan makalelerini "Ermeni Milliyetçi Akımları" adıyla kitap olarak yayımladığımız Karinyan, 1919 yılında Ermenistan Komünist Partisi Merkez Komitesi’nin yayın organı olan "Karmir Droşak"ta önemli bir yazı kaleme alır. "Bağımsız Ermenistan" başlıklı yazı, daha sonra Stalin’in başında olduğu Milletler Halk Komiserliği’nin (Bakanlığı) haftalık gazetesi Jizn Natsionalnostey’in (Milletlerin Yaşamı) 22 ve 29 Haziran 1919 tarihli sayılarında iki bölüm halinde basılır. Sovyet Ermenistanı’nın önemli devlet ve bilim adamlarından Karinyan’ın yazısının çıktığı dönemde Taşnaklar, Ermenistan’ın bağımsızlığını daha yeni ilan etmiştir. Türkiye’de ise Mustafa Kemal önderliğindeki Kurtuluş Savaşı merkezi anlamda başlamamıştır. Karinyan’ın yazısında sıcağı sıcağına ortaya koyduğu tespitler öngörüsünün ne kadar güçlü olduğunu göstermektedir. Diğer taraftan TürkSovyet dostluğunun resmi anlamda doğmamış olması da Ermeni meselesiyle ilgili olguların Türkiye’ye destek olmak amacıyla değil, tamamen gerçekleri ortaya koymak için tespit edildiğini göstermektedir. ‘Bağımsızlık’ yanılsaması Sovyet Ermenistanı’nın Devlet Başkanı Karinyan’ın Taşnaklar ve ‘Bağımsız, Büyük Ermenistan’ yaklaşımı üzerine değerlendirmeleri DÜŞMANLA ÇEVRİLİ ÜLKE göre bu talepler aşırı iyimserdir. tarihsel gerçekliği de ortaya koyuyor. Karinyan’a Sovyet Ermenistanı’nın ilk devlet Karinyan, İngilizFransız Karinyan, Ermeni burjuva azınlığın başkanlarından emperyalizminin kısa süre içinde bu iyimserliği ortadan kaldıracağına emindir. romantik yaklaşımının çevre Ermeni milliyetçilerinin bütün umutlarına Versay Konferansı’nda Ermenistan’ın ülkelerdeki emekçilerin tepkisini de rağmen sınırları çok daha dar çizilmiştir. Diğer taraftan "Ermenistan Cumhuriyeti", dört bir çekeceğini savunuyor. tarafı başka milletlerin yaşadığı düşman Karinyan, "bağımsız" Ermenistan hükümetinin kendi sınırları içinde yaşayan diğer milletlere ikinci sınıf muamelesi yapacağının ve despotik bir milli politika izleyeceğinin altını çizer. Ermenilerin nüfusun sadece üçte birini oluşturduğu dikkate alınırsa, milli devlet çerçevesinde Ermeni burjuva azınlığının oynayacağı rol açıkça görülecektir. Yeni "cumhuriyet"in hükümeti, sadece geniş Ermeni proleter ve köylü kitlelerini değil, bütün çevre ülkelerin nüfusunun bulunduğu çoğunluğu karşısına alacaktır. Bütün diğer Ermeni olmayan unsurlar, merkez kaç kuvvetlere dönüşecek, ülkeden brielyan), 11 (Ga n inya kaçacak ve komşu ülkelerle bağlantı Kar eviç asiy Bal şes Arta muştur. kurmaya çalışacaktır. Kendilerini ezen Kasım 1886 tarihinde Baku’de doğ t ünis Kom iği Birl er yetl Ermeni hükümetine nefret duyan bütün 1907 yılından beri Sov da yılın 0 191 n, bu öğeler, her zaman bu küçük inya Kar Partisi üyesi olan an ınd Ard ir. bitir i despotların sallanan binasının si’n site ver Petersburg Üni yer yıkılmasının hayalini kuracaktır. Komşu e zind rke me in tler liye faa ci rim Baku’de dev n Adalet devletler ise kendi sınırları içindeki alır. 1918 yılında Baku Komünü’nü tan’da enis Erm . olur Ermenileri ezecek ve Ermenistan’la ı) kan (Ba i iser Kom k Hal ından ard ın asın hesaplaşmaya can atacaktır. Karinyan’ın ulm kur ın arın iktid yet Sov itesi ifadesiyle bu durum kaçınılmazdır. Sovyet Cumhuriyeti’nin İktisat Kom a sınd ara rı yılla 8 42 Ardından kaçınılmaz olarak askeri 192 Başkanlığını yapar. ulu Kur e ütm çatışmalar da başlayacaktır. Tabi Ermeni Yür z Ermenistan Merke a rınd yılla 0 93 192 hükümeti, iç ve dış düşmanla savaşmak n’ı, inya Kar Başkanı’dır. iser Kom k Hal için ordular kurmak zorunda kalacaktır. tim Eği SSC Ermenistan . 1906 ruz üyo gör ak Bu durumda Ermenistan’ın "milli ordu" olar cısı dım Yar ) (Bakan A. B. n aşa uğr kurmak için şimdiden harekete geçmesi lıkla ıncı yay i ber n nda yıllı Pravda, gereklidir. Fakat bu, zor ve Karinyan, İskra, Bakinskiy Raboçi, anlarında gerçekleştirilemez bir görevdir. En Put Pravdı gibi Bolşevik yayın org ler Bilim SSC tan enis fanatik milliyetçiler bile bunu Erm makaleler yazmıştır. ün üst n, inya Kar görmektedir. olan de Akademisi üyesi ekçi Em ve anı Niş in Len Görev zordur, çünkü Ermenistan, ayı dol en hizmetlerind tir. lmiş diri llen ödü la tamamen harap vaziyettedir. Bırakalım asıy daly ma Kızıl Bayrak iktisat set, siya n’ın düzenli orduyu, yabancıların yardımı inya Kar ölen da yılın 1982 nda dışı rının olmadan kendi nüfusunu geçindirecek ınla yay rine üze h tari ve gelinmelidir. le de birçok durumda değildir. Halk, savaşlardan, edebiyatçı ve eleştirmen kimliğiy mültecilikten ve halklar arası karşılıklı eseri vardır. kırımlardan bitap düşmüş, normal bir ÜYÜK hayatın ve komşularıyla dostça ilişkilerin özlemini ERMENİSTAN’ İSTEMLERİ çekmektedir. Bu bakımdan Ermeni burjuva "Bağımsız Ermenistan"la ilgili olarak Taşnaklar, hükümeti, başkalarının kılıçlarına ve İngilizFransız birçok kez ayrıntılı olarak fikir beyan etmişlerdir. birliklerine muhtaçtır. "Bağımsız Ermenistan Bunlardan birinde Dr. Hamo Ogancanyan, İtalyan Cumhuriyeti", dışardan bir yardım almaksızın ve "bağımsız" Ermenistan’da gerçekleşeceğine inanmaktadır. Bu inanca kapılmış olan kitleler, vatanlarına geri dönmek için sıraya girmiştir. Karinyan’a göre Ermeni komünistlerinin görevi bu yanılsamaya son vermektir. Ermeni Bolşeviklerinin kitlelere karşı borcu, emperyalist dünyanın yardımıyla kurulan "bağımsız Ermenistan"ın özünü ve gerçek yüzünü ortaya koymaktır. Vatanlarına geri dönenler, "bağımsız Ermenistan"ın gerçek durumu ve geleceğiyle tanışmalıdırlar. Ermeni milliyetçilerinin uzun süredir üstünü örttüğü gerçeklerle yüz yüze ülkelerle çevrilmiştir. TAŞNAKLARIN DESPOTİK POLİTİKASI ‘YANILSAMAYA SON VERİLMELİ Karinyan, Ermeni milliyetçilerinin İngilizFransız emperyalistleriyle zaferlerini aynı zamanda kutladığına dikkat çekerek başlar yazısına. Sadece Taşnaklar değil, Ermeni muhafazakârları ve liberalleri gibi ılımlı hareketler de "bağımsız" ve "özgür" Ermenistan’ı sevinçle karşılamışlardır. Bütün bu hareketlerin taraftarları, halkı Ermenistan için yeni bir dönemin başladığına, kötü ve acı günlerin geçmişte kaldığına ikna etmeye çalışmaktadır. Karinyan, özellikle o günlerde bu inancın bir dizi savunucusu A. B. Karinyan olduğunu belirtir. Ermeni halkının önemli bir kısmı bu inançla yatıp kalkmaktadır. Büyük ve korkunç Emperyalist Savaş artık arkada kalmıştır. Savaştan yorulmuş emekçi kitleler, nefes alabilecekleri her fikre meyil etmeye hazırdır. Herkes, normal bir iş sahibi olmak istemekte, yeni bir hayatın hayalini kurmaktadır. Rus ve göçmen Türk Ermenileri ve Ermenistan’dan kaçan Ermeni mülteciler, bu "yeni hayatın" "özgür" Karinyan kimdir? ‘B