Katalog

TARİH İÇİNDE ROM AN ... ROMAN İÇİNDE TARİH... Hürrem, Kanuni/ Erdem Anılan/ Destek Yayınevi/ 396 s., 342 s. ariye iken padişahın nikâhlı karısı olmayı başaran Hürrem C Sultan, baskın kişiliği ve Osmanlı yönetimi üzerindeki kalıcı etkisiyle bugün bile adından en çok söz edilen haseki olma özelliğini koruyor. Hürrem Sultan, resmi tarihin dediği gibi entrikacı ve Osmanlı’nın kaderini olumsuz yönde etkileyen, sinsi, dişi bir şeytan mıydı sadece? Bu nitelemenin ötesinde korkuları, kaygıları, boğulduğu seçeneksizlikleri, yoktan var olma çabalarıyla bir kadın, bir eş, bir anne olarak nasıl bir insandı? 16’ncı yüzyıl Osmanlı tarihinin olumsuz bir rotaya kaymasında rol almış mıydı? Erdem Anılan bu romanında tüm bu sorunlar ekseninde ilgi çekici bir hikâye sunuyor. Anılan’ın bu kitapla birlikte “Kanuni” adını taşıyan bir diğer kitabı da okuyuculara sunuluyor. Okuyuculara bu kitapta, Kanuni’yi hem bir imparator hem de bir insan olarak, bilinmeyen yönleriyle tanıtmayı hedefliyor. Osmanlı padişahları arasında kırk altı yıl ile iktidarı en uzun süre elinde tutan Kanuni Sultan Süleyman’ın yaşamı; Barbaros, Turgut Reis, Sokollu, Pargalı İbrahim, Hürrem, Mimar Sinan, Baki, Pir Sultan Abdal gibi büyük kişilerle birlikte anlatılıyor. Anılan bu kitaplarıyla Osmanlı tarihinin bir kesitini, okura roman tadında sunuyor. içinde ele alan makalelerin yanı sıra, okuyucuyu 18. ve 19. yüzyıl Osmanlı düşünce dünyasında bir gezintiye çıkaran yazılarıyla da önemli bir boşluğu doldurmayı amaçlıyor. Ortaylı, seyahatnamelerden lâyihalara, Thukydides’ten İbni Haldun’a, Tanzimat edebiyatından ilk Türkoloji ürünlerine, metinler ve tarihçiler arasında dolaşırken Akdeniz dünyası içinde Türkiye, Galata’daki yabancı misyonların günlük yaşamı, Osmanlı seçkinleri ve Osmanlı devletinde laiklik hareketleri gibi geniş bir yelpazede okurlarını zenginleştirmeyi sürdürüyor. Üzerine Bazı Gözlemler”i, işte bu değişim dolu döneme yönelik çalışmalardan oluşuyor. Orta Asya bozkırlarından Anadolu’nun batı kıyılarına dek uzanan bir coğrafyada, bu değişim döneminin önüne kattığı boyların izini sürüyor, nadir ipuçlarını bir araya getirerek, dönemin silikleşmiş tablosuna kimi ayrıntıları geri getirmeyi deniyor. Türkiye’de Sol Akımlar 12/ Mete Tunçay/ İletişim Yayınları/ İkisi 1724 s. ete Tunçay bu dev M araştırmasında, sosyalist hareketin kendine özgü refleks ve hareketlerini, imparatorluktan ulusdevlete geçiş sürecinde ele alıyor. Selanik İşçi Federasyonu’ndan Osmanlı Sosyalist Fırkası’na, İştirakçi Hilmi’den Mustafa Suphi’ye sol hareketin panoramasını gözler önüne seriyor. Günlük gazeteler, hatıralar, mektuplar, mahkeme kayıtları ve parti arşivleri, yalnızca örgüt ve partilerin değil insanların da gerçek birer aktör olarak içinde yer aldığı bu araştırmanın zeminini oluşturuyor. 1967’deki ilk basımından bugüne, gerek Osmanlı’nın son dönemi gerek Cumhuriyet’in ilk yıllarındaki tartışmalar için kendi alanında temel referans eser haline gelen “Türkiye’de Sol Akımlar 19081925”, yeni baskısıyla tekrar yayımlandı. Çalışmanın ikinci cildinde ise 1925’ten itibaren hem yeni ulusdevletin elitleri arasındaki iktidar mücadelesi hem de Sovyetler Birliği’nin politikaları, Türkiye sol hareketi üzerinde doğrudan belirleyici hale gelmesiyle oluşan durum ele alınıyor. İkinci cilt; Türkiye’de sol akımların tarihini 1936 yılına kadar getiriyor. Türk Yahudiler I, II/ Bilâl N. Şimşir/ Bilgi Yayınevi/ 470 s., 768 s. ürk Yahudiler I”de, İkinci “T Dünya Savaşı yıllarında, Fransa’da ırkçıların saldırısına uğrayan Türk vatandaşı Yahudilerin belgelere konu olan yaşamları anlatılıyor. Kitap, bu Yahudileri korumak ve kurtarmak için Türkiye’nin Avrupalı ırkçılara karşı verdiği diplomatik savaşı gün yüzüne çıkarıyor. Kitabın ikinci cildinde ise Avrupa’daki Türk Yahudiler, Türkiye’deki Avrupalı Yahudiler ve Türkiye Üzerinden Filistin’e Yahudi Göçleri gibi önemli başlıklar üzerinde duruluyor. Kuşatılmış Vatan/ Ramazan Balcı/ Yitik Hazine Yayınları/ 264 s. 16. Yüzyılda İstanbul, KentSarayGünlük Yaşam/ Metin And/ Yapı Kredi Yayınları/ 320 s. Yüzyılda İstanbul”, “16. Metin And’ın Osmanlı İmparatorluğu’nun zirve yaptığı dönemde, kent saray ve günlük yaşamı, genellikle seyyahlar ve diplomatların kaleminden çıkmış birinci el kaynaklardan alıntı yaparak anlattığı kitabı. “16. Yüzyılda İstanbul”, büyük ölçüde okuyucuyu bilgilendirmeyi amaçlıyor; fakat bunun yanında dünden bugüne karşılaştırma yapma imkânı da sunuyor. Hemen hepsi ayrı hikâyesi olan birçok resimle de süslenen kitap, zirveden sonraki bozulmanın da kokularını okuyucuya hissettiriyor. O smanlı’nın Mısır’ı nasıl kaybettiğini anlatan Ramazan Balcı’nın bu çalışması, II. Abdülhamid’in Mısır için uğraşlarına yer verirken bir memleketin Batılılarca her alanda nasıl kuşatıldığını da gözler önüne seriyor. Kitapta; dört asır Osmanlı toprağı olan bir ülkenin, Mısır’ın, hazin bir şekilde elden çıkışı, tamamı Osmanlı arşiv belgeleri ışığında akıcı bir üslupla ortaya konuyor. Çanakkale Çocukları/ Pierre Miquel/ Çeviren: Nuriye Yiğitler/ Literatür Yayıncılık/ 362 s. ürkler vatanları uğruna T savaşıyorlardı, peki ya onlar? 1915’te ayak bastıkları Çanakkale’nin daracık sahillerinde on binlere ölü bıraktılar arkalarında ve dirençlerini kıramadıkları Türkler karşısında yenilgiye uğramış, başları önlerinde giderken onlarca soru vardı kafalarında. Çanakkale Savaşı, Pierre Miquel’in imzasını taşıyan “Çanakkale Çocukları”nda karşı cepheden anlatılıyor. Genç bir Fransız askerinin gözünden savaşı tüm çıplaklığıyla yaşarken bir yandan da tarihten gerçek kişiliklerin, daha doğrusu savaşın asıl sorumlularının çıkar çatışmalarına tanık oluyoruz. Sultan Abdülaziz Han ve Darbeci Paşalar/ Can Alpgüvenç/ Kaynak Yayınları/ 224 s. ultan Abdülaziz’e karşı S gerçekleştirilen hareket, kan ve gözyaşı dolu darbe geleneğinin temelini oluşturmuş. Hakkın kuvvette olduğuna inanan insanların ruh anatomisi, ahlaki yapıları ve çıkar ilişkileri Abdülaziz’e yapılan darbede de, sonrasında da belirleyici etkenleri oluşturmuş. İç ve dış güç odaklarının kukla gibi oynattıkları darbecilerin yakından incelenmesi, okuyucunun darbe psikolojisini anlamanızda yardımcı olacaktır. Can Alpgüvenç kitabında darbe psikolojisinin geçmişine inerek olayı, Sultan Abdülaziz dönemindeki darbeyle birlikte inceliyor. Sekiz Türk Boyu Üzerine Bazı Gözlemler/ Sencer Divitçioğlu/ Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları/ 156 s. lkbahar gelince tanış boylar İ belli yerlerde kız alıp vermek ya da at çekmek için toplanır. Devlet kur(a)mayan bu boylar sair zamanlarda yalnızdır ve iyeliklerindeki sulaklarla, otlaklarda hayvan otlatırlar. Ama bu yaşam tarzı göründüğü kadar basit değildir. Sulaklara ya da otlaklara yabancılar ya da düşman boylar saldırabilir. Taraflar pusatlı gezdiklerinden de hemen çatışma başlar. Maveraünnehir köşklerinde yerleşik hanlar, tutmuş oldukları Karluk kolcularla bu türden çatışmaları önlemeye çalışır. Ancak dokuzuncu yüzyıldan itibaren tablo değişir. Türk halkı Tengri’sini bırakıp Müslüman olur, Maveraünnehir’de Arap şeyhler türer. Buhara bir şeyhler kenti olur. İşte bu değişimin yaşandığı dönemde Türk halkı iki büyük esere damgasını vurur: Yusuf Has Hacip’in Kutadgu Bilik’i ile Kaşgarlı Mahmut’un Divanü Lügati’tTürk’ü. Ne var ki her iki bilgin de eserlerini yurtlarında değil Bağdat’ta bitirmiştir. Sencer Divitçioğlu’nun “Sekiz Türk Boyu Osmanlı Tarihinden PortrelerSeçme Makaleler 1/ İsmail Hakkı Uzunçarşılı/ Yapı Kredi Yayınları/ 616 s. itap; Cumhuriyet dönemi K tarihçiliğinin öncü adlarından İsmail Hakkı Uzunçarşılı’nın makalelerinden bir demet sunuyor. Osmanlı tarihinden on altı portre sunuluyor. Sanat, siyaset, bilim, kültür dünyasından seçme kişiler, kimi bir macera romanı kahramanı niteliğinde, kimi yükselme hırsıyla dolu, kimi ağırbaşlı kişilikler: Kadı Abdurrahman Paşa, Hakkı Mehmed Paşa, Halil Hamid Paşa ve Mahmud Celaleddin Paşa gibi Osmanlı tarihinin perde arkasında kalmış, fakat okundukça ilgi çeken yaşamları bu kitapla birlikte okuyucularla buluşuyor. ¥ TARİH KİTAPLARI Osmanlı Düşünce Dünyası ve Tarihyazımı/ İlber Ortaylı/ Türkiye İş Bankası Kültür Yayınları/ 188 s. lber Ortaylı’nın “Seçme Eserleri”nin dördüncü cildi İ “Osmanlı Düşünce Dünyası ve Tarihyazımı”, tarih ilmini ilk başlangıcından günümüze dek uzanan süreci SAYFA 6