Katalog

SECIM0508 30/6/07 22:32 Page 8 Ç O R U M CHP’nin kozu Günday ‘Anadolu Kaplanları’ arasına giren kent AKP’nin yanlış politikaları nedeniyle ‘mağdur’ durumda AYŞE SAYIN ÇORUM 1990’lı yılların sonunda KOBİ’leriyle kendi ayakları üzerinde duran “Anadolu Kaplanları” arasına giren Çorum, AKP hükümetinin uyguladığı yanlış teşvik ve tarım politikaları nedeniyle bugün kendini “mağdur” hisseden illerin başında geliyor. Geçen seçimlerde 5 milletvekili kontenjanından 4’ünü AKP için kullanan Çorum’da bu kez rüzgâr iktidar aleyhine esiyor. 2002’de kentte tek milletvekili çıkaran CHP’nin en büyük kozu ise esnaf tarafından sevilen ve destek alacağı hesabı yapılan TESK Başkanı Derviş Günday. Kentte önemli bir ağırlığı bulunan Alevilerin blok olarak oy vereceği belirtilen CHP’nin, Günday faktörü nedeniyle bu kez iki milletvekili çıkarabileceğine dikkat çekiliyor. “Bin tanrılı” Hitit uygarlığının başkenti Hattuşaş ve çok sayıda tarihi mirasa ev sahipliği yapan Çorum, girişimci insanların kenti. Kentin girişinde un, tuğlakiremit, şeker, seramik, tarım makinesı fabrikaları, tavuk çiftlikleri hemen dikkat çekiyor. Ancak 2000’li yılların başına kıyasla kentin sanayisi önemli ölçüde darbe almış. Çünkü “Anadolu Kaplanı” ünvanı Çorum’a “yarar” kadar zarar da getirmiş. Gerek bir önceki hükümet, gerekse AKP hükümeti, “il” ve “ulusal gelirden aldığı paya” göre teşvik politikası uygulayınca, Çorum, son 1 yıla kadar “teşvik kapsamı” dışında kalmış. Bu durumun, teşvik kapsamındaki komşu iller Yozgat ve Amasya’ya yaradığını savunan Çorumlular, “Bizde tek kuruş devlet yatırımı yoktur. Her ne yaptıysa Çorumlu kendisi yaptı. Ama teşvik olmayınca, yatırım diğer illere yöneldi. Çorum artık bırakın kaplanı, kedi kadar bile gücü kalmadı, esnaf perişan, işsizlik had safhada” diye tepki gösteriyorlar. Yeni üniversite kurulan iller arasında yer alan Çorum’da, Hitit Üniversitesi’nin kurulması da öyle çok heyecan yaratmış görünmüyor. Gazi Üniversitesi’nin bazı bölümlerinin ayrılmasıyla kurulan üniversite daha çok “seçim yatırımı”, “tabela üniversitesi” olarak nitelendiriliyor. Diğer birçok kentin aksine, Çorum seçim havasına girmiş bile. Saat kulesinin bulunduğu meydan, en işlek mekânlardan Gazi ve İnönü caddeleri rengârenk parti bayraklarıyla donatılmış. Adayların sürekli sokaklarda, esnafla, işçiyle, işsizle, görüşüp partilerine destek istiyor. Çorumda, kentin sanayi yatırımları kadar, tarım kesiminde buğday fiyatlarının düşük belirlenmesi, pancar kotası uygulamasının sürmesi, seçmen tercihlerine de yansıyacak gibi görünüyor. AKP’nin, 2002 seçimlerinde elde ettiği 4 milletvekilliğini korumasına olanaksız gözüyle bakılıyor. Bu durumun da CHP ve MHP’ye yarayacağına dikkat çekiliyor. 19 Çorum İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 2.205 Toplam Seçmen: 369.406 Toplam Kullanılan Oy: 338.963 Toplam Geçerli Oy: 325.431 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 662 Katılım Oranı: % 91,76 Milletvekili Sayısı: 5 Çorum İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 1.913 Toplam Seçmen: 385.225 Toplam Kullanılan Oy: 322.959 Toplam Geçerli Oy: 317.044 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 1.158 Katılım Oranı: % 83,84 Milletvekili Sayısı: 5 1999 ÇORUM Nüfus: ranı: Seçmen/Nüfus O : yı GSYİM Pa İM (USD): Kişi Başına GSY 597.065 % 64,52 % 0,69 2.276 Derviş Günday’ın, Alevi oylarının tümünü alması bekleniyor. ‘Dilimle temizlerdim’ E n yakınılan konu işsizlik. Çorum saat kulesinin karşısında “hamallık” dahil teklif edilecek her işi yapmaya hazır olduğunu söyleyen Yusuf Urgancı’ya “işlerin nasıl gittiğini” soruyoruz. Adeta burnundan soluyan Urgancı, “Nasıl olsun, 2 yıldır yatıyoruz, tek kuruş yardım alamıyoruz. Bir kömür dağıtıyorlarmış, biz onu da alamadık ya kömür yesen yenilmez, içsen içilmez” karşılığını veriyor. Kendisinin iş kazası geçirdiğini söyleyen Urgancı, 2 yıl iş yapamadığını, yeni yeni ayağa kalktığını, ancak hiçbir yerde iş bulamadığını söylüyor. Urgancı ile konuşurken bir anda etrafımızı bir grup çeviriyor. İçlerinden adının İbrahim olduğu söyleyen bir tanesi, kendisinin AKP delegesi olduğunu, geçen seçimlerde de sandık başında görevli olduğunu anlatıyor. Ankara’ya geldiği zaman karşılaştığı Melih Gökçek’in kendisine “Bir kere de bunu deneyin” dediği için AKP’ye oy verdiğini anlatan İbrahim, şimdi çok pişman olduğunu söylüyor. “Diğerleri de hırsızdı ama bunlar gizli hırsız, en tehlikelisi bunlar abla” diyen İbrahim “Asıl bunlardan korkacaksın, bunlar hep kendilerine götürüyor. Ecevit’in zamanında tüpgaz 20 liraydı şimdi 40’liraya çıktı. Güya ekonomi iyiymiş, bu nasıl iyi oluyor. Bunlar Ecevit’in tırnağı bile olamaz. gösterip “Destan yazacağız diye işbaşına geldiler. Bak, bu saat kulesinin dışını 220 milyara temizletmiş belediye. Bana normal bir haftalık verseydi valla dilimle temizlerdim” derken bir başkası son noktayı koyuyor: “Bize parti değil, iş lazım...” Kulenin karşısındaki parkta görüştüğümüz bir grup oylarını AKP’ye vereceklerini söylüyorlar. Genç olanlar “ekonomi iyi gidiyor, iktidardan memmunuz” derken torun torba sahibi Kazım Çalışkan da onlara katılıyor. “Senin işsizlik geçim sıkıntısı dertlerin yok öyle mi” diye üsteleyince, “Olmaz mı, oğlumun biri kaç zamandan beri işsiz. İş bulamıyor. 4 nüfusu var, ben bakıyorum. Ben de köyde yaşıyorum, işte buğday pancar ne getirirse onunla idare etmeye çalışıyoruz. Ne yapalım, işsizlik hep var, ama ben yine oyumu AKP’ye veririm” diyor. “Peki ürünün para ediyor mu” deyince Yusuf Aksoy devreye giriyor: “Ne para edecek. Pancarda kota sürüyor. 4 yıl önce buğday 415 kuruştu, şimdi 280 kuruş. O zaman buğdayı gelip alıyorlardı, satış garantisi vardı. Şimdi ne olacağı belirsiz. Köylüyü, çiftçiyi perişan ettiler. Toprağımız var pancar ekemiyoruz, buğdayımız var satamıyoruz, satsa da para etmiyor.” Alevilerin oyu yüzde 33 Çorumlular, kendilerinin başka illerdeki seçmene benzemediğini söylüyorlar. “Bizde yüzengezen seçmen yoktur. Taraflar çok keskindir, sağcılar kendi aralarında, solcular kendi aralarında bölünür. Gazi Caddesi’nin bir tarafı sağcı, diğer tarafı solcudur” diyorlar. Alevilerin Çorum’da yaklaşık yüzde 33’lük bir kitleyi oluşturduğu belirtiliyor. Alevilerin oyu geleneksel olarak hep sola gidiyor. Ancak, geçmiş yıllarda sol partiler arasında yaşanan bölünme, 22 Temmuz’da olmayacak gibi görünüyor. DSP ile CHP’nin ittifak yapması, AKP’nin rejime karşı tehdit oluşturduğu algılaması ve 1. sıra adayı Derviş Günday’ın da alevi olması, bu kesimin oylarını CHP’de birleştirmiş. O nedenle Aleviler, “Bizim oyumuz belki de ilk ve son kez CHP’de birleşecek, umarız CHP bu fırsatı iyi değerlendirir” görüşünü dile getiriyorlar. Çorum’da tiyatroya gönül vermiş Uğur Topaktaş, sıkı bir ÖDP’li. Ancak o da sol oyların bölünmemesinden yana. CHP’yi “kötünün iyisi” diye nitelendiren Topaktaş, ÖDP’nin seçimlerde iddiası olamaması ve büyüyememesi nedeniyle CHP’ye oy vereceğini söylüyor. Topaktaş’ın en büyük eleştirisi CHP’nin gençlere yeterince önem vermemesi. Çevresindekilerin “siyasetin nabzını iyi tutar” dedikleri İsmail Aydın da sol oyların bu kez bölünmeyeceği görüşünde. Çorum’da AKP hükümetine tepkinin büyük olduğunu, ancak kalabalık ortamlarda bunun dile getirilmediğini savunan Aydın, “Daha önce oyunu AKP’ye verdiğini söyleyen iki kişi yan yanayken yine oylarını AKP’ye vereceklerini söylüyorlar. Ama onlarla teke tek görüştüğün zaman, hükümete veryansın ediyorlar. Geçen seçimde AKP buradan 153 bin oy aldı ama bu seçimde kesin yüzde 50 fire verecek” diyor. Yanında duran arkadaşı Hüseyin Gül de AKP’nin oy kaybı konusunda Aydın’a katılıyor. MHP’li olduğunu söyleyen Gül, “Kamuoyu anketlerinde niye oyları yüksek çıkıyor. Çünkü mesela burada onlara yakın televizyon kanalı gidip sadece AKP’nin güçlü olduğu yerlerde anket yapıyor” diyor. DP’nin kıratı. Mekânı cennet olsun” diyor. İbrahim, bu kez oyunun kime vereceği konusunda kararsız olduğunu, CHP’nin durumuna bakacağını söylerken Abdullah adlı arkadaşı devreye girip “Bu sefer Genç Parti’yi deneyeceğiz” diyor. “Niye GP” sorusuna, “Adamlar Amerika’yı dolandırdı ama hiç olmazsa bu ülkeye baraj yaptı, bir sürü insana iş verdi... Bu hükümet hep kendine yontuyor” diyor. Belediyenin yolsuzluklarını örnek gösteren Abdullah, Çorum’un tarihi saat kulesini Günday’a her kesimden destek CHP’nin en büyük kozu ise TESK Başkanı Derviş Günday. Aslen de Çorumlu olan Günday’ın sağcısolcu tüm esnaftan destek alacağı dile getiriliyor. En büyük sorunun işsizlik olduğu Çorum’da, Günday’ın en büyük esnaf örgütünün başında olması ve AKP hükümetine karşı verdiği mücadeleden övgüyle söz edediliyor. Günday faktörünün CHP oylarına olumlu yansıyacağı ve partinin 2 milletvekilini çıkarabileceği söyleniyor. CHP’nin 2 sıra adayı Osman Samsunlu. Günday’ın “Türkiye’ye mal olmuş bir isim” olduğunu belirten Samsunlu, “Derviş Bey’in genel merkezde de görevleri var. Kendisini herhangi bir yerel aday gibi değerlendiremeyiz. Biz burada gerekirse onun yerine de çalışırız” diyor. Günday’ın esnaf, çiftçi, işsiz, bütün kesimlerin umudu olduğunu belirten Samsunlu, AKP hükümetinin Çorumlu’yu mağdur ettiği görüşünde. Kentte çok sayıda esnafın kepenk kapatmak zorunda kaldığına dikkat çeken Samsunlu, Çorum’un bir Gaziantep ya da Anadolu kaplanı olarak adlandırılan diğer iller gibi “devlet yatırımı” ile değil kendi çabalarıyla sanayisini yarattığını, ancak teşvik kapsamı dışında kaldığı için artık kendi çabasıyla ayakta durmasının zorlaştığını ifade ediyor. Samsunlu, CHP olarak “sektör bazında teşvik” uygulamasını getirerek Çorum’u yeniden canlandıracakları vaadinde bulunuyor. CHP, bu seçimde bütün kesimlerle buluşma ve uzlaşma ortamı yaratmayı hedefliyor. Bu çerçevede CHP adayları, siyasi partilerle kentin önde gelen bürokratları, sivil toplum örgütleri ile görüşüyorlar. CHP’nin geçen seçimlerdeki tek milletvekili olan Feridun Ayvazoğlu, bu kez liste dışında kalmış. Ama Ayvazoğlu partisine küsmediği gibi CHP’li adaylarla bizzat seçim çalışmalarına katılıyor. Bu çerçevede Ayvazoğlu ile partisinin milletvekili adayları ile MHP’ye yaptığı ziyaret sırasında karşılaşıyoruz. Ayvazoğlu, partisine “küsmesinin söz konusu” olmadığını belirtirken bundan sonra da çalışmalara destek olmaya, Çorumlular’a hizmet etmeye devam edeceğini söylüyor. DP , Uğur Barlık’la tutunmaya çalışıyor navatan Partisi ile birleşme projesi nedeniyle Türkiye’nin hemen her yerinde darbe alan Demokrat Parti, Çorum’da daha iddialı görünüyor. Diğer birçok kentteki teşkilatların tersine DP İl Başkanlığı binası Çorum’daki en hareketli partilerin başında geliyor. Çorum’un “en zenginlerinden” Uğur Grup’un patronu Uğur Barlık DP’nin 1. sıra adayı. DP bu nedenle Barlık için “Mevkiye, paraya ihtiyacı yok, tek amacı Çorum’a destek” propagandası yapıyor. DP İl Başkanı ve eski milletvekili Ali Ayhan Çetin, birleşmenin suya düşmesinin kendilerini etkilemeyeceği görüşünde. DP’nin Çorum’da güçlü olduğunu savunan 2002 A Çetin, seçimler sonrasında bütünleşmenin mutlaka sağlanacağı görüşünü savunuyor. MHP, şans arıyor Çorum’da MHP’nin liste başı adayı eski milletvekili Muharrem Şemsek, Türkiye’deki bütün partilerin “milli”, sadece AKP’nin “yabancı, Türkiye’ye ait olmayan bir parti” olduğunu söylüyor. “AB, ABD, Dünya Bankası ile IMF emrediyor, AKP harfiyen yerine getiriyor. AKP kimliksiz bir partidir” diyen Şemsek, “AKP iktidarı döneminde Türkiye Ankara’dan değil, AB’den IMF’den ve ABD’den yönetilmektedir” görüşünü savunuyor. 8