Katalog

SECIM0504 30/6/07 22:28 Page 4 1999 Genel kanı, AKP’nin oylarının düştüğü, CHP ve MHP’nin arttığı yönünde Sandıkta iki olasılık var h erkesin dilindeki tahmin, “AKP, CHP ve MHP milletvekillerini paylaşır, 111 olur” biçiminde. Bunun ardından dile getirilen ikinci olasılık ise, “Yine 3 Kasım’daki tablo olur. AKP 2, CHP 1 milletvekili çıkarır” şeklinde. neden olmuş. AKP’nin birinci sıra adayı emekli albay hâkim İsmail Göksel. İkinci ve üçüncü sıra adaları ise Zafer Aydın Ecemiş ile Muharrem Selamoğlu. Niğde milletvekilleri Mahmut Uğur Çetin ile Erdoğan Özegen ise liste dışı kaldı. Diğer partilerin listelerinde ise herhangi bir sıkıntı gözükmüyor. CHP’nin adayları Orhan Eraslan, Naciye Yılmazkaraosmanoğlu ve Çınak Tekten. MHP’nin birinci sıra adayı ise eski Niğde Belediye Başkanı Mümin İnan. MHP listesinde ikinci sırada Ahmet Ermiş, üçüncü sırada da Mahide Yaramış yer alıyor. Mümin İnan’ın aday gösterilmesi nedeniyle MHP’nin oylarında bir artış olabileceği dile getiriliyor. Ancak İnan’ın belediye başkanlığı döneminde hakkında açılan davalar nedeniyle bazı Niğdelilerin kafası karışık. Kentte, Demokrat Parti’nin azımsanmayacak bir oy potansiyeli var. Ancak baraj sıkıntısı nedeniyle Demokrat Parti’nin oylarının diğer partilere kayacağı dile getiriliyor. EMİNE KAPLAN NİĞDE “Kapadokya’nın giriş kapısı” olarak nitelendirilen kentte, tarım ve hayvancılıktaki gelişmelere karşın işsizlik giderek artıyor. Kapadokya bölgesinde yer almasına karşın turizmden yeterince gelir elde edemeyen kent, dağ turizmi ve termal tesislerle açılım yapmaya çalışıyor. 3 Kasım’da birinci parti olarak 3 milletvekilliğinden 2’sini alan AKP, bu seçimde CHP ile yarışıyor. MHP’nin barajı geçmesi durumunda “AKP 1, CHP 1, MHP 1 milletvekili alır” yorumu yapılıyor. Niğde, Nevşehir ve Aksaray’ın ardından Kapadokya’yı oluşturan üçgenin ayaklarından birisini oluşturuyor. “Kapadokya’nın giriş kapısı” olarak da nitelendirilen kent, Türkiye’nin patates üretiminin yüzde 25’i, elma üretiminin ise yüzde 10’unu sağlıyor. Nevşehir ile komşu olmasına rağmen Niğde’nin sadece 12 köyünde patates ekimi yasaklanmış, diğer yerlerde ekime devam ediliyor. KÖYDES projeleriyle, hayvancılıkta ilerleme sağlanmış. İtalyanların getirdiği bodur meyve yetiştiriciliği, tarıma ivme kazandırmış. Ünlü “Napolyon kirazı” Niğde’de üretiliyor, iç piyasaya verilmeden doğrudan yabancı ülkelere ihraç ediliyor. Kentin ekonomik durumu konusunda Niğde Ticaret ve Sanayi Odası Meclisi Başkanı Şevket Katırcıoğlu’ndan bilgi alıyoruz. Katırcıoğlu’na göre, Kapadokya bölgesinin içinde olmasına karşın kent turizmden nasibini alamıyor. Kent, dağ turizmi ve termal tesislerle açılım yapmaya çalışıyor. İki güçlü sanayi kenti Konya ve Kayseri’nin arasında Niğde’nin tam anlamıyla baskı altında kaldığını dile getiriyor. Kente yapılan yatırımlar genelde tekstil ağırlıklı. Ancak tüm açılımlara karşın kentte işsizlik had safhada. Niğde Esnaf ve Sanatkârlar Odası Başkanı Fahri Eker, Niğde’yi “İç Anadolu’nun en modern kentlerinden biridir” diye nitelendiriyor. “Bir zamanlar okullaşma oranında ilk sıralarda yer almıştır Niğde. Çok bürokrat yetiştirmiştir bu kent” diyen Eker, tarımın bir numaralı geçim kaynağı olduğunu, son yıllardaki desteklemelerle hayvancılığın da ön plana çıkmaya başladığını söylüyor. İtalyanların kente getirdiği bodur meyveciliğin iyi bir örnek olduğunu, bu alanda hızlı gelişmeler yaşandığını dile getiriyor. Eker, patates üretiminin kent için önemli bir yeri olduğunu, ancak üreticinin istediği fiyattan satamadığı için mağdur olduğunu belirtiyor. Eker, şu görüşleri dile getiriyor: “Çiftçiler, tek düze patates yetiştiriyor. Bu nedenle patatese dayalı ekonomide sıkıntılı günler yaşanıyor. Köylüler, para kazanamadıkları için bu durum esnafa yansıyor. Esnaf da çok sıkıntılı. Elma üretiminde de sıkıntılar var, ama yeni teknolojiler getirildiği için bu alanda biraz gelişme söz konusu. Son yıllarda bütün göstergeler iyi gibi gösterilse de durum bence hiç de iç açıcı değil. Her geçen gün daha kötüye gidiyor.” Eker’e göre, Niğde esnafının en büyük sorunlarının başında süper ve hipermarketler geliyor. Hükümetin bu konuda bir adım atmaması nedeniyle kızgın: “Halk küçük esnaftan alışveriş yapmak yerine hipermarketleri tercih ediyor. Bu marketler şehir merkezinde, şehir dışına alınmadığı için esnaf zor duruma düşüyor.” Eker, seçimle ilgili sorularımıza, “İnsanlar seçim değil geçim derdindeler. İnsanlar, artık gelenin gideni aratmayacağını düşünüyor” diyor. İlk kez bu yıl, hareketsiz, heyecansız ve insanların ilgisiz kaldığı bir seçim sürecine tanık olduğunu söylüyor. CHP İDDİALI Seçim çalışmaları sırasında rastladığımız CHP Niğde Milletvekili Orhan Eraslan, “Çok sıkı çalışıyoruz. Köy köy dolaşıyoruz. AKP, köylerde ‘Bize dindar cumhurbaşkanı seçtirmediler’ diye propaganda yapıyor. ‘Diğer cumhurbaşkanları dindar değil miydi?’ diyerek gerçekleri göstermeye çalışıyoruz. 2 milletvekili çıkarırız buradan, belki de 30 yaparız” diyor. Tüp ve saman yok, tandır da yok Ahmet Yalman, Niğde’nin köylerinden. 51 yaşında, çiftçilik yapıyor. 6 tane çocuğu var. “Hiçbir şeye para yetiştiremiyoruz. Kazandığımız hep faize gidiyor. 30 milyonluk elektrik borcu olmuş 200 milyon” diyor. Kendi tarlasında buğday ve arpa yetiştiriyor, yetmeyince ek tarla kiralıyor. Başka hiçbir iş yapmamış. Yanmış tenini göstererek “Baksana simsiyahım, anlaşılmıyor mu hep çiftçi olduğum” diyor gülerek. Buğday ve arpa ekiyormuş, ama ondan da artık bir şey kazanamadığını söylüyor. “Yağmur da yağmıyor, o da para etmeyecek. Anlayacağın boğaz tokluğuna çalışıyoruz” diyor. Sonra da AKP hükümetini eleştiriyor: “Öyle doları indirmeyle olmuyor bu işler. Mazot nerede, gübre nerede, elektrik nerede. Buğdayın fiyatı hep aynı, ama mazotun, gübrenin, elektriğin öyle mi? Çiftçinin düşmanıymış bunlar.” Yalman, hükümetin asıl zamları seçimden sonra yapacağını düşünüyor.1999 ve 2002 seçimlerinde sandığa gitmemiş, 1995 yılında ise DYP’ye oy vermiş. 22 Temmuz’da hangi partiye oy vereceğini soruyoruz. İpucu vermiyor, “Ama AKP’ye tövbe oy vermem. Çiftçinin düşmanı bunlar. ABD ve AB’den başka düşündükleri bişey yok. Kendi çocuklarını ABD’de okutuyorlar. Tek hayırları kendilerine. Her gün şehit cenazeleri geliyor, böyle hükümet mi olur” diyor. Yalman, AKP’nin oylarının düşeceğini, ama yine de birinci parti çıkabileceğini düşünüyor. Bunun nedenini de şöyle açıklıyor: “Fakirlere bişeyler dağıtıyorlar, o yüzden yine birinci parti olurlar.” Köyünde çok önceleri tandır yakıldığını, ama artık bunun yapılmadığını söylüyor: “Tandır yakılırdı eskiden samanla. Sonra samanı bırakıp tüple yakmaya başladık. Ama şimdi tüp çok pahalandı. E saman da yok ekinler büyümüyor. Tüp de saman da olmayınca tandırdan vazgeçtik.” Hüseyin Doğru, taksi şoförü. Seçim kararının alınmasından sonra işlerin çok durduğunu söylüyor. MHP’nin barajı geçerse kentte AKP, CHP ve MHP’nin birer milletvekili çıkaracağını düşünüyor. Nüfus: ranı: Seçmen/Nüfus O : yı Pa GSYİM İM (USD): Kişi Başına GSY NİĞDE 348.081 % 60,27 % 0,44 2.503 2002 N İ Ğ D E 51 Niğde İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 1.035 Toplam Seçmen: 199.260 Toplam Kullanılan Oy: 177.827 Toplam Geçerli Oy: 169.115 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 343 Katılım Oranı: % 89,24 Milletvekili Sayısı: 3 Niğde İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oy Payı: Katılım Oranı: Milletvekili Sayısı: 910 209.794 157.018 152.758 568 % 74,84 3 Kalender Ecevit’i arar olduk Ü nal Çizmeci’nin, kent merkezinde ayakkabı dükkânı var. 78 yıldır esnaflık yapıyormuş, sanayi merkezinde de oto tamirciliği yapıyor. “İşler hiç iyi değil, perişan durumdayız. Borç batağında yüzüyoruz. Bütün gün oturuyoruz. Ne gelen var ne giden. Kalender Ecevit’i arar olduk. Sanayideki dükkânda da iş yok, zaten orada iş olsa buraya gelmezdim. Dükkânın kirasını bile çıkaramıyoruz. Dükkân sahibine 34 aylık kiram birikti, ödeyemiyorum” diyor. Çizmeci, siyasetten de siyasetçiden de bıkmış: “Hiçbiri olmasa keşke, ne partiler ne de milletvekilleri. Valilik ve belediyelerle idare edilsek daha iyi. Seçim dendiği zaman midem bulanıyor. Hangi partiye oy vereceğim konusunda inanın en ufak bir fikrim yok.” ‘Bahçe, kendi masrafını anca çıkarıyor’ Kentte dolaşırken sokakta kendi bahçesinde yetiştirdiği kirazları satan Hasan Hüseyin Oflaz ile sohbet ediyoruz. Oflaz, 64 yaşında, sigortadan emekli. “Bahçe kendi masrafını anca karşılıyor” diyor. Niğde’de AKP’nin 2, CHP’nin 1 milletvekili çıkaracağını düşünüyor. Oflaz’a göre, MHP’de de bir kıpırdanma var. Yine AKP’ye ya da MHP’ye oy vereceğini söylüyor. AKP, CHP ve MHP paylaşır Niğde’de, 3 Kasım seçimlerinde AKP, oyların yüzde 42’sini alarak birinci parti oldu. AKP’yi yüzde 18.8 oyla CHP , yüzde 11.2 ile DYP izledi. MHP’nin oyu ise yüzde 9.6’da kaldı. AKP 2 milletvekili, CHP de 1 milletvekili çıkardı. AKP’nin milletvekili aday listesi, partililer arasında sıkıntı yaratmış, 3 aday da “ithal aday” olarak nitelendiriliyor. Nevşehir doğumlu olmalarına karşın 3’ünün de Ankara’da yaşaması tepkilere ncelemelerimiz sırasında “Niğde’nin nabzını en iyi Üçkardeşler Kahvesi’nde tutarsınız” deniliyor. Biz de kahvenin yolunu tutuyoruz. Kahvenin kapısında, “Burası Niğde’nin meclisidir. Milletvekili adayları, önce buraya gelirler seçilip seçilemeyeceklerini öğrenmek için” diye karşılanıyoruz. Tuncer Tekinsoy, öğretmen Seçim nabzının tutulduğu kahve: Üçkardeşler İ emeklisi. Mevcut milletvekillerinden yalnızca Orhan Eraslan’ı beğendiğini söylüyor: “Muhalefet milletvekili olmasına karşın güzel çalışmalar yaptı. İktidar milletvekilleri de iyi ve temiz arkadaşlardı, ama çok fazla tutulmadılar burada.” Sohbet ilerledikçe kalabalık da artıyor ve bir tartışmanın içinde buluyoruz kendimizi: “AKP’nin birinci sıra adayı kasaba çocuğu. Sevilen bir insan. AKP, onun sayesinde 2 milletvekilini çıkarır.” “AKP, 2’yi biraz zor çıkarır.” “MHP, barajı aşarsa 1 milletvekili çıkarır.” “DYP’nin adayı güçlü, ama barajı geçme şansı yok gibi.” Kalabalık arttıkça laf atmalar da uzayıp gidiyor: “Niğde’nin çok işsizi var. Türkiye’de en çok kahve buradadır.” “Ülke topraklarını kim seviyor. Partilerin hepsi doları seviyor. Biz baldırı çıplaklar seviyoruz bu ülkeyi sadece.” “Cumhurbaşkanlığı seçimi halkı çok etkiledi. Silme AKP’ye oy verecek köyler türedi. Gül’ü seçmedikleri için ‘Komple AKP’ye oy vereceğiz’ diyorlar.” “AKP 30 alır” “AKP, bir tane çıkarırsa öpsün de başına koysun.” Tartışmayı, kahveye gelen Mevlüt Ölmez bitiriyor. Ölmez, 30 yıldır tespih satarak geçimini sağlıyormuş. AKP’nin 2 milletvekili bile çıkaramayacağını söylüyor. Hangi partiye oy vereceğine ise karar verememiş. “Sandığa giderken tekrar düşüneceğim” diyor. 4