Katalog

SECIM06 25/6/07 20:11 Page 6 A Ğ R I AKP’nin bağımsız kâbusu Türkiye’nin en yoksul kentlerinden biri olan bölgede seçimin kaderini bağımsızlar belirleyecek FIRAT KOZOK AĞRI Bin doların altıdaki kişi başına milli gelir ile Türkiye’nin en yoksul kentleri arasında yer alan Ağrı’da, 22 Temmuz seçimlerinin kaderini DTP’nin bağımsız adayları belirleyecek. Kentin 5 vekilinin bağımsızlar, AKP ve CHP arasında paylaşılması bekleniyor. Başbakan Recep Tayyip Erdoğan’ın, Ağrı mitinginde yurttaşlara ısrarla “Bağımsızlara oy vermeyin” diye seslenmesi AKP’nin bağımsız aday korkusunu da gözler önüne seriyor. Yaklaşık 220 bin seçmeniyle bugüne kadar DTP türevi partilerin kalesi olarak bilinen Ağrı, 22 Temmuz’a “kafa karışıklığıyla” hazırlanıyor. Kentte, DTP’den MHP’ye, CHP’den DP’ye çok sayıda parti seçime iddialı hazırlanıyor. Ağrı havaalanında karşılaştığımız CHP 1. sıra adayı Ahmet Kaya ile seçim otobüsünde kenti turluyoruz. Tamamen kaderine terk edilmiş bir görüntü sergileyen Ağrı sokaklarında, yurttaşların yüzündeki bezginlik göze çarpıyor. Sokaklarda bir coşku yok, ama yine de verilen selam geri çevrilmiyor. Yanımızda oturan DSP İl Başkanı Levent Delikara, AKP’nin 2002’de yakaladığı rüzgârı 22 Temmuz’da yineleyemeyeceğini belirtiyor. “AKP 26 bin oyla 3 vekil götürdü bu yıl 219 bin seçmen var. Bunların 40 binini alsa bile 2 vekil garanti değil. Bağımsızlar 2 tane götürebilir. Ama, okuryazar oranının düşük olması nedeniyle oy pusulasından kayıp verebilirler. CHP de 1 vekil alır” diyor. Delikara’nın işaret ettiği durum AKP’nin Ağrı’daki en büyük korkusu. Çünkü, Ağrı’da 2002 seçimlerinde oyların yüzde 35.06’sını alan DEHAP, baraja takıldığı için vekil çıkartamamış. Buna karşın, AKP 26 bin oya karşılık gelen yüzde 17.70’lik oranla 3 vekil, CHP de 14 bin oya karşılık gelen yüzde 9.61’lik oranla 2 vekil çıkartmış. Ağrılıların ortak görüşü, DTP’nin bağımsız adaylarının özellikle AKP’nin vekil sayısına ciddi darbe vuracağı yönünde. Başbakan Erdoğan’ın, Ağrı mitinginde yaptığı konuşmada ana hedefini bağımsız adaylar olarak belirlemesi ve yurttaşlara, “Bağımsız olarak parlamentoya milletvekili gelse size ne yapacak, ne getirecek, yapabileceği bir şey var mı? Lütfen millet olarak oyumuzu israf etmeyelim” diye seslenmesi de bu korkunun en net göstergesi. 04 Ağrı İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: 1.204 Toplam Seçmen: 187.131 Toplam Kullanılan Oy: 152.876 Toplam Geçerli Oy: 143.980 Gümrük K. Geçerli Oy Payı: 186 Katılım Oranı: % 81,69 Milletvekili Sayısı: 4 Sinop İli Seçim Genel Sonuçları: Toplam Sandık: Toplam Seçmen: Toplam Kullanılan Oy: Toplam Geçerli Oy: Gümrük K. Geçerli Oy Payı: Katılım Oranı: Milletvekili Sayısı: 1.168 210.094 153.636 148.151 480 % 73,13 5 1999 Nüfus: ranı: Seçmen/Nüfus O : yı Pa GSYİM TL): Değer (000.000 İM (USD): SY G Kişi Başına AĞRI 528.744 % 39,73 % 0,22 272.088.039 824 2002 lendirdiğini anlatıyor. Gece terzi dükkânına giren bir kişinin yalnızca 1 top kumaş alarak çıktığını belirten Delikara’nın, kentin yoksul bölgelerinden Fatih Mahallesi’nde bir kişinin açlıktan öldüğünü söylemesi bizi şoke ediyor. Tam bunları konuşurken, yanımıza gelen bir genç, Delikara’ya “Ağabey işten çıkmışım” diyor, arkasından ekliyor: “Harçlığım yoktur.” Delikara, cebinden çıkardığı 5 YTL’yi gence veriyor, genç mahçup gözlerle yanımızdan ayrılıyor. Delikara, gencin evli ve çocuklu olduğunu söylüyor... DTP’li bağımsızlar: 2 vekil bizim ğrı’daki seçim gezimizde son durağımız DTP. Adaylardan İçişleri Bakanlığı tarafından görevinden alınan eski Ağrı Belediye Başkanı Hüseyin Yılmaz, 22 Temmuz seçimlerinin hem Ağrı’da hem de tüm Türkiye’de farklı bir seyir izleyeceğini savunuyor. DTP’li bağımsız 2 adayın yüksek oy oranlarıyla seçileceğini ileri süren Yılmaz, “Geçmişteki oy kayıpları barajlarla ilgiliydi. Antidemokratik uygulamalar sonucunda insanlar boşa gitmesin diye başka partilere oy vermiş olabilirler ama bu sefer durum tersine dönecek” diyor. Bağımsız adayların oy pusulalarının daha önce ayrı olduğunu ancak, 22 Temmuz seçimleri için iktidarla muhalefetin birleşerek bağımsızları aynı pusulaya koyduğuna işaret eden Yılmaz, “Bu bizlerin seçilmesini önlemek için yapıldı. Ama insanlarımız arasında okur yazar oranı her ne kadar düşük olursa olsun. Bu konuda artık bilinçliler” diyor. Bir diğer DTP’li bağımsız aday Naci Kutlay da, AKP’nin de 2 adayının zaferle ayrılacağını belirtiyor. Kutlay, DTP’nin hedefinin ise, en az 1 parti grubu yani, 20 milletvekili olarak açıklıyor. DP’nin diğer adayı Şerafettin Aydemir. Ağrı’da yaşayan bir işadamı. Kendisinin rakiplerine karşı kullandığı en büyük koz da bu. Yurttaşların artık ithal vekil adayı istemediğini belirten Aydemir, “Bakın tüm adaylar sabah kenti geziyor, akşam da otellere gidiyor. Ben ise kendi evimde kalıyorum” diyor. Ona oy vermeyi düşünenlerin tek korkusu DP’nin baraj altında kalma olasılığı. Bu olasılığı kabul etmeyen Aydemir, “Bu iktidarın alternatifi biziz ve merkezdeyiz. Hiçbir şekilde baraj sıkıntımız yok” diyor. A Kaya zırh arıyor Gördüğümüz manzara Ağrı’nın ekonomik durumunu tüm çıplaklığıyla gözler önüne seriyor. Böyle olunca da seçim dönemlerinde yardım paketleri, paralar Ağrı’da havada uçuyor. 2002 seçimlerinde CHP’den aday olan ve yurttaşlara yaptığı yardımlarla büyük bir oy oranı yakalayan, milletvekili seçildikten sonra AKP’ye geçen, ihaleye fesat karıştırdığı iddiaları sonrası görevinden istifa eden, vekilliği düşürülen ve son olarak yargılandığı davadan aldığı 7.5 aylık cezası ertelenen Cemal Kaya, bu kez de AKP’nin 2. sıra adayı olarak şansını deniyor. Kaya’nın elinin ulaşmadığı, yardımının gitmediği hemen hemen hiç ev yok. Önceki seçimlerde Ağrı’nın hiç de alışık olmadığı bir seçim propagandası yürüten Kaya, diğer partileri de bu anlamda “uyandırmış.” CHP’li adaylar, “Kaya, geçen seçimlerde çok ilginç kampanyalar yürüttü. Ama artık biz de bunu öğrendik. Kendisine bu anlamda teşekkür ediyoruz” diyor. AKP’nin Ağrı’da bir dönem diğer partilerde siyaset yapmış isimlere ağırlık vermesi de dikkat çekiyor. ANAP 21. dönem milletvekili olan Doç. Dr. Yaşar Eryılmaz, bu kez şansını birinci sıradan şansını deneyecek. Eryılmaz, 1991’de Mesut Yılmaz’ın kabinesinde Sağlık Bakanı olarak görev almıştı. 5 milletvekili çıkartan Ağrı’da 22 Temmuz seçimlerinde DTP’li 2 bağımsız aday önemli rol oynayacak. 5 yıl önce 26 bin oyla 3 vekil çıkartan AKP’nin işi bu kez zor. CHP, bağımsız vekillerin, AKP’nin oylarını etkileyeceğini düşünüyor. İhaleye fesat karıştırmaktan 7.5 ay hapis cezası alan ve bu cezası ertelenen Cemal Kaya, Ağrı’da zırha bürünmeye çalışıyor. Sıra sıra kahveler, boyacı çocuklar... DSP’li Levent Delikara ile Ağrı sokaklarını gezi yoruz. Kentin en işlek caddeleri arasında yer alan ve yurttaşlar arasında gezilebilecek tek yer olması nedeniyle “mecburiyet caddesi” olarak bilinen Cumhuriyet Caddesi’nde onlarca boyacı çocuk önümüzü kesiyor. Esnaf, iş yapmamaktan yakınıyor. İşleri en yoğun olan kesim ise kahvehane işletmecileri... İçi dolu kahvehaneler, kent sokakla rında sıra sıra uzanıyor. Aralarında biraz daha şanslı olanlar mekânlarını seçim süresince 710 bin YTL arasında değişen fiyatlarla milletvekili adaylarına kiralamış. Ağrı’da yoksul insanların seçimlerde oylarını 20 YTL’ye sattığını belirten Delikara, bazı aşiretlerin de toplu para karşılığı üyelerini belli bir partiye yön 2 BAĞIMSIZ 2 AKP , 1 CHP Çaycısından, esnafına; çiftçisinden, emeklisine Ağrılı yurttaşların görüşlerine göre, Ağrı’da 22 Temmuz çok ilginç geçecek. DTP’nin ve AKP’nin vekil çıkarmasına kesin gözüyle bakılırken, CHP’nin de 1 vekilini Ankara’ya göndereceği yorumları yapılıyor. Yurttaşların seçimlerle ilgili görüşleri şöyle: Nazmi Erat: Seçimlerde DTP’nin iki bağımsız adayının yanı sıra, AKP 2, CHP de 1 vekil çıkartır. Nesim Öztürk: Yüzde 10’luk barajı bir türlü aşamayışımızdan dolayı seçimlere bağımsız adaylarla girme kararı aldık. Meclis’te halkın iradesinin tamamen yansıması için böyle bir adım atıldı. Emek harcıyorduk, gübresini veriyorduk, suyunu veriyorduk ama ürünü alamıyorduk. Bu yüzden insanlarda bir bezginlik oldu. Ama bu kez biz iki tane aday çıkaracağımıza inanıyoruz. Doğu Beyazıt, Patnos, Diyadin gibi ilçelerde DEHAP’ın güçlü olduğunu görüyoruz. Biz insanların kafası karışmasın diye Ağrı’yı iki bölgeye ayırdık. Her bölgenin vekil adayını o bölgede yapacağımız çalışmalarla tanıtacağız. Sandık başkanı olacak kişilerin de okuma yazma bilmeyen insanlara yardımcı olması gerekiyor. 2 AKP, 2 bağımsız, 1’de CHP vekil çıkarabilir. Fatih İnanlı: Şu ana kadar gelen partilerden bir hizmet göremedik. Ağrı halkının iştahı artık kaçtı ama yine AKP olabilir. 3 AKP , 2 bağımsız çıkarabilir. Geçen seçimlerde para, mal dağıtarak oy alınıyordu ama bu seçimlerde bu bilinç değişmiştir. Mahmut Demir: Ağrılı oyun ne olduğunu bilmiyor. Oy bir insanın namusudur. CHP’den seçilenlerin AKP’ye geçmesi tepki çekti. Ama, Cemal Kaya AKP’ye geçti, kaç trilyonluk iş aldı. Ben koyu halk partiliyim. Yarın AKP’li adaylar geldiğinde görün siz kebap kokusuna, para kokusuna gidenleri. Ergül Şengül: Daha önceki seçimlerde DEHAP barajı geçememişti. O yüzden şimdi bağımsızlar 2 tane alır. AKP de din konusunu kullanarak 2 alır. CHP 1 tanesini götürür, neden 2 çıkaramaz derseniz, daha önceki vekillerin AKP’ye geçmesi yüzünden... Mahmut Demirel: Ben Ağrılıyım ama Ağrı’da oturmuyorum. Ama tahminimi sorarsanız, burada seçim bağımsızlarla AKP arasında geçer diye düşünüyorum. CHP’nin işi de geçen seçimlere göre çok zor. Cengiz Özgür: Ağrı’da 22 Temmuz seçimleri, 5 yıl önceki seçimlerden çok farklı olacak. Bir kere, DEHAP yüzde 35 oy almasına rağmen geçen seçimlerde milletvekili çıkartamamıştı. Şimdi bağımsız adaylar girdiği için bu oylar başta AKP olmak üzere diğer partilere gitmeyecek. Ama AKP buna rağmen burada ikinci parti olur. Üçüncü parti de CHP olur diye düşünüyorum. CHP’li adaylar sokağa inip halkın dertlerini dinliyor. Adayları ince eleyip sık dokuyarak belirledik C HP’nin 1. sıra adayı Ahmet Kaya bir müteahhit. Ağrı’da bazı kamu binalarını o yapmış. AKP’lisinden CHP’lisine hiçbir Ağrılı, Kaya hakkında olumsuz tek söz etmiyor. Kaya, Ağrı’da dürüst bir insan olarak tanınıyor. Ancak, Kaya’dan övgüyle söz edenler, sıra oy vermeye gelince, partilerine yöneliyorlar. Kaya’nın önündeki en büyük sıkıntı, 2002 seçimlerinde CHP’den seçilen Naci Aslan ve Cemal Kaya’nın daha sonra AKP’ye geçmesi… CHP’nin bu kez adaylarını ince eliyip sık dokuyarak belirlediğini anlatan Kaya, “O arkadaşlar, kişisel çıkarları için başka bir partiye geçtiler. Bunu Ağrı halkı çok iyi biliyor” diyor. Kentin, Türkiye’nin en yoksul kentlerinden biri olduğunu vurgulayan Kaya, köylünün hayvanını 4 yıl önceki fiyatlara bile satamadığını, esnafın siftahsız kepenk kapattığını ifade ediyor. Seçime bağımsız adaylarıyla katılan DTP’nin 2002 seçimlerindeki oyunu alamayacağını belirten Kaya, yarışın CHP ile AKP arasında geçeceğini söylüyor. Ağrı halkının AKP’den umduğunu bulamadığını anlatan Kaya, Ağrı’nın sorunlarını şöyle özetliyor: “Ağrılılar, 4.5 yıldır AKP’nin vaat ettiklerinin hiçbirini bulamadılar. Ağrı şu anda Türkiye’nin en az kalkınmış 23 ilinden biri konumunda. Kişi başına milli gelir, 1000 doların altında. Köylü, 4 yıl önceki fiyata hayvanını satamıyor. Tarımda maliyetler 2 kattan fazla arttı. Esnafın durumu çok kötü, siftahsız kepenk kapatanlar var. Şiddet ortamı giderek tırmanıyor. AKP sınır ticaretinde de bekleneni yapamadı.” CHP’nin iktidar olması durumunda bölge için yaşamsal önemdeki projeleri yaşama geçireceğini vurgulayan Kaya, şöyle devam ediyor: “Yaşanan tüm bu sorunlar karşısında CHP güçlü bir iktidar alternatifidir. İktidar olursak, sınır ticaretini eski haline getireceğiz. Tarım girdilerinin yarısı, devlet tarafından karşılanacak. Devlet yatırımları artırılacak. Etbalık kombinası geliştirilecek, ulaşım sorunları giderilecek. Turizm, bölge için önemli bir gelir kaynağı olacak. İktidarımızla birlikte, burada açılması kararlaştırılan üniversiteye, öncelikle tıp fakültesi, veteriner fakültesi, ziraat fakültesi ve araştırma hastanesi kurulacak.” Ahmet Kaya CHP’nin birinci sırasında yer alıyor. 6