Katalog

14 ÖZKL KK Aükcrdcydîm. Ilık bir bahar gflnil, flfile \cıucjiindcıı Mnıiii Onhıcvi'ııiıı biihçcftindc giincşlcniymdıınr Posta: Hir cr scni gömıck istcr. dcdi. Vc a/ suıııu ıı/ıuı buylu, csmcr. /ayıf. clüvdcn yenı vıkmt* buruşuk giysik'ri ile accnıi bir cr tlikildi karşıına. Merhnhu ılcaskcrselamı arasında, clîni ka*keimın hi/astna kMİdırdı, indirdi w gcvşek bir csns v;i7İyc!inc goçlî. Nc islivorsıın sonıma vanıt ycrine koynundan hir kari çıkariıp ıı/am. (Cart, Kanlh lltriMcıulı. Vc kar*ımdakî delikanlının adı ttgır KrmaTdi. Bir gfizü tfnmîîtfiî dclikatılının. Tck gu/ü, iki göz gîbî hakıyurdu. Ifcıruınunu cıddiyc altnayan bir hali vardı. Ertesi güıı Nîgdc'yc sevk cdüccckmi?: Kayscri'dc kalmak Lsicniıi*... Ncden Kayscri? Yörflklcr Ozerindc bir incclcmc yapıyormuş da undatı... Buyur hakalını! lYrtcv Boratav'la çalışıyontuif... Buyur hakahm! Haydi karargâha gidclînı dcdim. Yolda beııi ^ırtan bir süru lafettî. Kısaca n/gcçmişini anlaltı. BabaMiıı kaybelıniş küçük bir çocukLen; okulunu hınıkmı§; turlü îşlenlc çalıgmış: Çcllik lurlusı bckçiliginden ar/uhalciligc kndar. Henı acındırnuık mı ıstiyordu? Cın pîbîyclî. Çanklı cjkâıuharp... Künifpahta yaylarımızı içcritcn Ya$ar, ınasanın üsıündckı Ycni Gün dcrgisini gördu. O suyısında bir ya/ım vardı. Yazının •ırtasına, çcrçıro içinde bir sjiir konımışlu. Bahar indi Çukurova'mn düizÖDf diye lı»$1ıyordıı. Yngar, bunu bcn ya/dım dcdi. (iu/cl birşîirdî. Doıutnuıı uga^lun, alıntlan ycgilindcıı; ncnnilcncn dagluıı; vc scrscfıl yollard düşcıı ııgailar... Bu*ka şnıicrini dc okudu. lyi $airdi Ya^ar. Öykülcr dc ya/ıyorınusj. Schir Kıılübrrndc Yusııf »cy vc fitcki arkada^larla o ak^ıııı d.ı bulu^tuk. ^ ;isarVLıiı sö/ ctnicdım. Batar ImN ^ ukunmı'mn Diuuneşürini ukudunı ve bilin hakahm bunu kim ya/mi9, diye jionlunı Kimsc hîlcnıcdi. arkasından bir lanc daha, bir tane daha nkudum... Basjia Yuauıf Bcyv lıerfccs gok duygulandı. çok da ıtıerak ctti. Anlattım Yaşar (iîlkçcli'yi... Ssibah vi/iuryc yazılsın, bana gclsin, dcdi Albay Yıısuf Balkan. Bu bir komııuu. Yaşar *a habcr salındı. Yu^ar Yaşar Kemal'le tanışma Aybar anlatıyor: Kürt sorunu ve Aybar TAHIK ZİYA EKİNCİ Mehmrt All Aybar'ı 1963 yılımln Diyurtkikır IİI' IİÖıgütü'nüulu^iutmak ivin vaphgımı/ j*ıri^inkicn sutını tanıdım I )aha w>nnı p.ııiı ficncl vonctim kıınılıı üycsi. ıiKTkc/ yflnltınc kıırulu üyt'.si. çcnvl Nckıtier. TBMM tk* 1 III (jruhu Yımetiııı Kuıulu Sekrcleri, gnıp ba^kanvckili olarak kcndîsiyftr çok yakın mcftai nrkad.ı$1ı£ı yaplım. Oerin hukuk bi jgirimfcn, dcmukmsi ve susyalıznıc iligkin dü^incclerindcn büyük ölçüdc yararlandım. Tflrkiye vc dflnya Nnrunlannı saglıklı vc kapsayıcı hir hicimdc algılayanık dcgerlemlırebilmc konusundaki kamnıınlanıtı. Aybaı'lu süıtlürdügüm bu yakın sîyascl aricudaşlıgının bir üfünüdür Kcndısîncçok ycy hnrçluolduftuınıı hcffîrf»ıcyi bir gprcv vc haktanırlıksayarım. Mchmct Ali Aybar TlP'in kunıcususcndikaularlararından llPGcnel kiyeUeK»yalîsldu«âııcehQ9taİRtanb l l k ü i k i d ü h u r k hink laplunmıy aydınlann ilyi alauu içindeydi. Harckcı ya TKP'nın içîndc ya da ona yandaş gnıpçuklan içinde sıkışmış kalııııştı. SosyaTisl mucudelc ilicgal kufullarda sürdünilüyofdu. Uçilcnkn vc cmckçi halk yıgınlanndan kcıpuk bir harckcı ohınık yüftttulmckteydî. Sınırlı snvntoki aydınlardan oluşan hu illcgal kadro lıarckdi 40 yı! hoyuncn hiçbir gcliyınc gÖKlcrcmcıniyti. Sık sık luluklandıklan için yurtıçindc kahci saglnm hir ürKÜtlcnmcyi tmşaramamışlaniı llirbirlcrini çok iyi Uuııdıklan için TlPönccsi Misyalisflcri aıtcid bjraîlcniıı fcrtlcn gibiydilcr. Dışanduıı aıaianna kaiılan ycni insanlara ıı/un HÜIC kuşkuyfsı hiikılırdı Bu da gcfişmcyi vc yıgınlara açılıııayı cııgcllcycıı hir diğcr uluıııuı/ ogcydi. SoKyalist harckct içcridcn vc dışandan gclcn haskılann Itıtsagı olmuçtu. Mchmcl Ali Ayhar" ın I"İP'in haşına gcçensk gencl hagkanligıııı kahııl ctınesi vc güvcndigi avdın arkadav Unnı yaııına Jİutuk »osyaliımiTlParacıiıgı ilc yamlİatfırmaatı, iüffciye>H»yuJixi harckctini îllcçaiitc ıııtsaklıgından kurtannıy vc yıgmlanı avurak kadcımi dcgiştirmişiir. Aybar 1961 AnayasasMiııı cVıınü çok iyi kavnuıııylı. Uu aııayakayı cn iyi çtııümlcycn lerdcn hinydi. Sajpadıgı ıİL*rrH>krulik hak vc Argfırlikklcri yıgınlara bcnımscLcrck halkııı onayusuya sahip (ikmastm politik nıücadclcaciniıı lcnıcl ckscni yaprııı^iı. In&inl.im güveni suıtsu/du. llicgajîlc ku$ullarında viilıvm ık>Mlannın bırcylcrc ilivkîn kuykularına lıcr /aınaıı karşı çıkar ve herkcsc kcndİHini kanıClann yıııKtnın lanıııma?iinı utterdi. 1963*10 DiyarbakırUaTlP*i lunaik için bir araya gclcn aydınlar Utaııbul Misyalibi camiaKinın mcçhuluydü. Agalık kuruıııunun cgcmcn olduğıı bir itin aydınlanna ^üvcnmcnin dügnı olmadıgı, panîntn bir pmvokasyona nmnu luılubikvc^i eiKİi^esini avıga vuran ar kadaşlannın öncnlcrinc îf ibar gÖKicınıcıııîş vc nu/ kıırııhış a$amn!tında ikcn Avbar, ütt/iuıılcp'k yapılun hir gcncl yöntîim kunılu luplantısıinda Kürt hunmuııa iliv kin dü$uncck*nııı ^u cılmlclcric diic gclirmektedir "Bîr Wyük mnrlrmi/ daha vtr: Dnfiu Yt Ciünc>dıjftu illeriıniMİr daha çok Kılrto* w Anıpça lifmııyın »v Akvl oır/k hı*lıindı n nılhirınbıva taıfaiKİatınınya|i>ıır. Runundnıiunluguçtfihı mru*k4iTk kuryı KHI>I>«>'M. Uhual ımnfaalhırmıı/a cn uyKun. cn Imaaca çii/ünı ynllannı İHilmak.ihnıaledUnM!)iivk hir yurt vaıUMdlr. Macknin binpık>ftııü \ur; turîhiyfiniî «letnotojİkyİHiâ var. hukuki yünu vmr %vhunlann hvpalnin uHiiımk" insauıliğiıı ve TQrfdyv9nhı yükwk mcnlaallannınrnıiTlligi >önü var. Bu vıırtlaibuv mı/ buKÜnr kâdar ıtcncl otanüt dnlrle nuıı akttm^ı \v ııııiii>iıı& Ama huna kanplık hak tttlkferi yurt MEHMET ALİ AYBAR , nimeflcrimten 0nHctl0 kadârya birlğlni sağlama toplantısında. vüiteyc çıktı ve Kayseri'de kaidı. (Anılan. 1İP lanhi l,s. I0RI09). yasal bir pariınîn îl ör^utıınti kurmak isicycn hu insanlara gfivcnmcnın Misyali/mi mcşrulaşlırınanın ilk koşulıı oldııgıınıı vıııgulayamk. hi/lcri hiç tamııuıdan vc hakkınıı/da hîçbir bılgiye sahıp ulıuadan, bi/c Diyaıhıkır il drgütunu oluşturniak ıçin ydki bclgcsı gundcrmiştı. Haha snnrakı çahşmalarda gttsrcıdigimi/ pcrfonnaıiM ^rcrtk hi/lere tfim Dogu ve Guncyduğu îllcnııin öıgullenmcsi gurevinî yüklcmi^i. Ayhar, .inayansya vc cvTcnscl hukuk kurallaııiıa hağlı kalarak «ısyaiisl mflcadclcyi yaüalla^iınııı vc sosyali/mi Eüdirnc'dcn llokkâri'yc kadar yurl sathında yaygınla^tınırak rulaşfının bir lidcr olamk (arihc gcçcccktir. Ayhar, MMyaliıl mficadclcyı sall ı$çı sımfınınsiyasuıl hir h.irekcii olarak görmemıştir Iv çi sınıftyla biriiklc, lüm c/ilcn vc sümürulen ytğınlarııı, lxıskı alundaki inanç gruplarının. dîl vc küllürgnıplanylacuıiktopluluklannda Myasal mücadclcM olarak algılamı^iır. Bu ncdenle Aybar her /aman birbirlcnylc haglantıIı maddı vc numc\ı olıııak ii/crc ıkı tîîrhl suıııürudcn «w clıııiş vc hunlaıa kaı$ı ayrınwıx hicimdc ınücadclc clıııcınıı gcrvkliligindc ısrarlı olmıı^tur. l;koru>mık sömiirflnFjn. djgcr hir ıleyımlc, ürclım araçlan ö/cl ınülktyclinin MI» luılnıaMyla sftmüriintin hcr çeydintnde *wtadan kalkacjfiı IC/IIH* iiihar etmcnıiştir Bu ncdcnlc dcın»kraMİyc vc îrısıın haklannsı baftlı kalinı^ gclcccgin NUAyalisi ıktidunıida ıb (temokrnlik kax:ınımlann konınmaMi vc însan hakJannm ck^ıksi/ hiçifndc yaşama gcçirilnıcsü gerckiigini s.n ımmu^lur. Bu ınan^l.ı Aybur, Alcvı azınlıgııı lıaklannı havuııınuş vc onlara yapılan haksı/hkhıt.ı kar^ı çıkınışlir. Ayhar, 1^25'lcn «mra ıct vc inkâr odilcn Küıi lıalkımn varlıgtnı kabulcdcrck.cvrctiHCİ inauui hakları çerçevcsindc Kürtlcrc ı\v c^iı v.itanda^İık hakları tarıınnuMiıı Kavunan ilk liyasal partı liıkndir. l>aluı l%3 yılıııdaTIPhe ha^ı sa£ otsun. dugpı ipW kabulrtmvkUHteknln yurl yaranna çö/iinıiî Için ilk fantır. M«wkyi fsnrçekçl Mr gfijfc cfe almak gcroknıpktcdh: Bh k m bu > urttaflanmnea cşit yurt• taı nıuamdnl vapdniHİıdır. Anmnvada hcrkrm lanman hak w hürriyvtkrr la\ lanum bu yunia>1anıntAi da Cantnmalıdır. Ihıha chıjtrusu lamnıııt) »UHI bu hak \v hürriyıik*nlra yararianmalan «aghınmahdır. Ana\a«ınır/ 12. nıaıcldraiMk' % uı lla^lıır anraııda dnudll, ırKUK nıf \v /ürnrv ınınnıı fffoillıiKym'ghii >«2ar Anaya^ının hu euıri harfl karfine yerioe grtirilmrildlr. Ikinchl llngu w I ;üne>di>fiu Ufcri bir mahrumlyvl Niltsısi «>lmaktan kunanluıahdır. Şinıdlye kadar ihnıai cdiUlkkrinl ıfe gU/ttnüncİL1 İHjJundunvnkııkulun. fidırikanıiK hstfanvnin. küiüphaııenin,tiyalrnuun,yıriun « ı çoftu hu iDcrdr açılmabdır. Memunın on tybî, cn îmannh %e \urtwnri hu illrrv Rftndcrilniiiklir. Talıii tıu \alaiHİu>laı mıı/ »ııjvurdua u> cvtatbuı ukluldannı kalplcrüıdi' <hıyMinlar w K w dif dUynuınlann knjlurlniahina " kaplmaıınlar. Bu meMİrnin ha^ka bir çu/üıu vuhı wıktur"rSosyal AdaJct. 14 Mayıs I9(ı3t Yı) İ.Sa>ı:*>.s 0 | Tüıkiyc'ıün dü>uncc bakımından cn kısır oldugu vc Kürt uıruııuna ık'giıııiKnııı tchlikc »lu^lıırdııgu 12 yil cıncckı hırdoncındc Aybar hilyük hir ccsarcllc Kfıd Mmınunu orlaya alım$ vc çn/nmrınfı dc j.'.ostcrmiîdir Ayhar"ın »tcrdıgı VU/4İIH. bugün dr gcvcrlidır. Ne var i 1 ürkiyc. bunları kavnıyacak dcvlct adaınıııdan yoksundıır. /anuınıııda Aybar'ın dü^uncc ve nncnfcnnc kıılak vcnlscydi, fıirkiyc'dc kardc^ kaııı akıaıyacak vc Tflrkıyc bugOnkü bunalımı ya«aınay.ıcaklı Aybar'ın ıtahüiııdu Tiırkiyc büyuk bir Myasrt ve düfunce adarnını yilinnişıir. h/ilcn vc sömürulcn halk yıgınlan da gcrçck konıyucuinrını. ^ımiınihiryolgnKicrictlcrini kayhctıni^lcrdir Susyalibllcrin, Turk vc Kürt enıckçilcrinin