Katalog

10 I: ('umhurba$Linrna yan île hakaıvftcn 1 ve 3 yıl agır hnpis cc/asına çarpnnldı. 1950: Gcnc! afla cc/Acvindao çdtt. 1952: İHUinhul ıla avukatlıgp hagladı. 1956: Tck çocuğu olan (îöllü do&flu. (I U a k ) 1993: Tflrkiye Iftı l'artisi(TİP)Ckod Baykanı tılüu. 1995: LsbmbulUun TİP milletvckili M.\İKJÎ. MEHMET ALİ AYBAR hik&yc dc dcftil; u/ıın. tKu/ sayfalık bir hikâye. Ayhar. hik:i\clcrimi. nnıuııılanmı iNiylc bir çahayla yı/itifınıı hılıyordu. Bir ısürı "Ortadiffvk^ı biıirtnif. ona bîrkaç holıim okumujjlmu "BubAyleanuCdc dim. "hu mmanı >vnkkn bir dnha >nzacııgınır Ayh:ır. hu nmKina Incc Mcmcd'lc hırlikte I947'dı kı^ladı^ımı bilıynrdu. Bana dcdi ki: taBunu bir daha >«A ama IMI MMI ohuıu hir dıüıa ya/ııuı. Scn hfiyle eMKfk olursan, oınrünün Mimına kadar ; hlkAyv, Mrkav nıman >ıuattiln(bı T Aıonu/il;ıkı lanı^nu bırkaç £fln dcpil, h;ıtt:ıl;iK'ii sıirdii "ÇfinküT dıyordıı. H buan yıuandı ııluunlutyt *anr. Bir mnsan ihıündr >iOanaı («hfanık ıkftL" Vc beniııı aklımıı hu dfışîlncc yaiiı. Anık bir ruman üsıündc, ıcigıııı cıcıgını çıkaraıak cnkİHi kadar culı^maıiını. Bdyiccc de cpcycc rfimanıın nldu. l.skısı giîıi gitecydiın )invlı clınıdr .incak fıç Mn ronvııııtıı oliibilııdi. llc]) du^ünüyorum, cskt huyumu surdürseydiin. tıuııaıilarım daha mı j^ü/cl olurdu, hî< saıunıyorum. Bir anımı onbiayım da yızımı hıiırcyim: Kusscll Mahkeıiıcsı. dıye hir mahkenır kuruldu MahkcıiK'iıın üyclcri dünyunııı huyuk bilıtn .>uL'iıııLinıuLınt>lu4jmu$lu. Içx«.. ı r,., ., ,. 1W3 yıhnda Aybar TCK'nın 142. maddesinden ICTÎIHJC J.P. Sartrv gibi hüyük ya?arlar ıfla K ftWficı^kfldarMJ!kcmiAk*kıso^valirt yargıianmıçtı. Avukatlanyla mahkemede. vaıdı AyKıı du hu nıahkcmeye üyc seçilx lenn ncnırıı ıiLınen hırpsı ılo^ınatıktı. * ** mışiı. Aybar ıııahkcm»lcn ikî arkada^ıyla Kürün degııcftiııi bvllcdiğî gibi biılakım skı nu dcııtck isicıtıiyuıurıı.AyhsırVlan ijnıv bu Vicrnam'a göndcrılmMi. Amcnka'nın VîVlJ hiv gpnlarhdlcmıglcfdı.Vaykanjikuyana;nclıa dü^iıncclcri ıırlaya alııııa»• •kinbc yukiuı dc" • • • ıianıUa insanlık dı$ı uygıılaniaLınm sapiaınuk mliftî, nc safilmışlıgı kalıymvhı. Snsyahzmin miyonım. Hüyük Murkstsiftavagvılurın,diîşüdemokratik ilkelcnndcn hemen hcmen hıçbi nurlcrın hir kısmı buna hcn/crdü*ıhicclcror için. rimizin haberi yoklu. Aybar. sosyalİTmin de layu aimı^iar. tultummamışlardı Sovyet dflVıcıııam döııüyü. Yc^ılkuy llavaalam'nda a tnokratîk ilkclcrî düyüncnini ortayn uitığında /x ninı lıılaııluf agırtıkluıını kuynııulanlı. Ulc parfılı arkadaşlarla İniyük bir kulalfalık onu hcpimi/ apıpp kaldık. Bu da nc ufa ki? Aybar Ayhar hu afiırlıgsı kanjı koydu. kar^ıladık. Cok heycc»nlıydı. hana dcdı ki. Ayhar'ın dfl^ılncelcrini hfiyle bırkaç yazıy "Haydl, Irfadm rvv gfdcceİtM* V M ı brikl dc durmadan konugıu, durmadan ya/dı. IJagımsız sosyalı/rn dfîfftııccftim fllkcmi/dc ve dun la anlalıiuının ol.ıııagı yuk. Bîliyıinıııt l^lc zor vaİHiha kaılar. anfaıtaraklannı vanw ynda oriaya ntaıı ilk kigi de belkî AybarUı. Son luk hıııada. Ik'iı yalnu bir iki îpııcu vcniK*yc l.vc nîliık, kullugunîi olıırur ıMurtnnz anLılm labulan yıluı. Lcninucm, unu görc »osyaliz çahşlım hıınukı I'ftLT htr |>ün ülkcmı/ SJI^II^I maya haifladı. Hüıîın ne/ıyı anlailı. Anlutıik min deımknlik ilkclcrini go/.ardı utnıiyti. Yı nn kavıı^ursu Ayhar fısfııın* çok amştırmal.ir lîin karkunç ^cylcrılı \c Ayhar o k;uLıru/f*üıı< kılmaya mahkümdu. Aybar, tabıılan yıkıyur yapılacak. oııun üslıım.* v *k kîlaplar y:ı/ılacak dü ki anlaiırkeıı. hcn nc yapacaftnııı $a$ırdım. du. Dokunulma/. l«alnV kıırşı çıkıyordu. Lx tır. Birkaç kc/^ "Bıifkan nrfık m »**u, gprhlnl ounmürtüııcbirdckiıapyaziııışiı Ayhar gilAybar. bundan sora dt yaraimasını dnMhe yann anlalınmı*' dcdım. Sozlcrimi duymadı tikçc yalııı/ kalıyutdu. Vaııı yorcsi yavaş ya cck; du^üncc lurihimizin cn ödüıunİT.yij^Uçtt hilc. vafboşalıyordu. O, yahuzlıftı, lck haşına lud Iışkan, kılı kırk yaran büyük, yuralıcı hu ıma'Kıncyde, bfar rip içlndr fthuyt bıb'onhık. mayı g^A almı$iı. K: yakın kavga arkada^la *ı olarnk kalaraktir. Ayhar'ın kiUıpUn tagİH Traı >ola çıkmışlık ki AnıiTİknn uçaklan n nmn onu bnaktnası nna vok acı veriyordu O. gıııda dünya dilleriııe v^rilscydi, dünya dü ISÜKflkNi. Ut/dpi braklık^ınıtaftuı kıyiMiıdaki arkada^lunnı, u/ulliklc soayujisl arluıda^Lırıııı gunücsınc dc ctkileri ulncak. M»yali/ni dü$üıı yarlıınıı nitına gftHk «gpndık. IUntcn »rtabk çok NemtH. Ama dü«uncelcri ugruna buııa da resi daha saglıklı bir yola çok önceden ftirc ıxhenncfiK* döadiL üçaklar giıUncr baktık kl kailanıyffirdu. Bıjkahiçmünıkünü, çaıCKİ kal cckli. O. çııftımı/ın buyük Markftisl dü$ünfır* htrim dpin yvrindv ytfter nfour. i iünv>v kiKİuııııaıııı^tı. lcnndcn bırı ol;n .ık diıny.ııııı/da da lıcı /nııun üç döri kcz Amrrilmn uçaklannm mMnjuna clku»ni KAnUırccckıır (jureccgiz, ülkcmi/dc uKndık. SonuiMİa gunv>i InıMuk. Napakndan Birdc NUKyalİBl partjlcrin kunı1u% biçi vedünyacta Aybar'ın yalnıaEİıgı, bundan .snnra yuımqf haslalan KÜrmck için hastanHrri yanlışii. liiçbir MiHyaliM p parti y yukıından ;i y y ftıkurulnıaınalıyd]. RirsnsyaliM partı kıınıkı bilvccklir. Snnıyuıuııı ki, Aybar. bıııııın lx>ylc uaHaş^onuu IHr kflçük kıuuıİHQra wrdık. Snlolacngıııııı bılincindcydi. Son aylaıına kudar ynrlr Mr haıla prtlrdllcr, Anümunr kuydular. kuruiba yukandan u>ugı dcftil, u^agıdon yukodaMMyalizınindcmnkratık îlkclcnııı I cnin'in Bu.yu^lı blrkadındı«>ıırı Alüydü. Dokfnra wrn kunıbnalıydı. Suvyct Sm^aliM PariMi yukanasıl hiçesaydıgı usiîındc. I^enin'in kitaplan dunu bu kaçtnu dvrvcv >«ıuk? Doktur, «vünndan açag] kunılnuif, sımunda d j dugmafık bir nı didik didik cdcrck çalifiyur. tüylcr ürperli d l dnvrr t dfdL Şu anda mcak knç dnvcV? Kırk parti olmu^ ki«i diktufuryasana varmış dayancı yanlannı bulup çıkanyordu. dmccdcn çok, drdi dnkinr. Nrralnı grtlntinî/. ını^tı. Ayharia efii yılctın fazla, kcnînriıtî^ Münlü hart^i? O B kilunKiıv rMvdcn. Bu wakla üçünPanıde,yani TOrkiye l«çi PuiiRİ*ndebıruycfldrncfdeyanıkbirya^tıinuuıalârnıüulıııcı gulam^ugcçîldi. Parti yönclinıinin yîizdeel doslluftumıu. Önun kî^iligini sanıyorum ki bu ml? rtlör, dcdirioklur.Hlriuıç Kün «mra tm*li hiri kol işçilcnndcn olacuklı. Buııu onunla clli yıiua bîrazcik ülsun kavrayahüdiın Ona kumandstn Ghıp'la yrnırktcydik vr yan yana çok kctnu$ıuk. llcncc Turkiyc gıbt bir ycnn a£irlaryakmayacagım O,a{tıtiHtcmcyccckka ulunnufUik. Ota>ı anlaihnı w dvdim ki: Rl/ darya^amayı hakttmivbırhüyük kiyliktir. Inkııvuhında böyle bir uyguJamn ha$anlı nla yiMnrr kUomrtr* uikncyv kudar Knıiik öHimnuuedı. Vunku parti içindc işçilcr agırlıklannı sanın gcnc dc onun ölümu uslüne yöırji ya Itnka dündüİL On IdkHiMtre daha uftdrmec koyacak dıınımıiı rlr^ılU'Rİi. Bu uygulama ya nıyor Onunla ilk lanrçtıgımı/ giındcıı bu ya nıiydik? Sınlu kuınandan. Kendkni tutapay kalıyurdu. Ama o iıuıi cdiyordu. Birkıvıi na nc kadar ögrefıkr kcmu^muvMk. o kadar du Buulm, Hvın kuımındıuı, dcdim, bu yapdaacimdı hu uygulama. l^çiler agırlıgını kuyduk cdubiyal konuştuk. İki anımı anlatmak irtc h r hcp MMyaUnnln n f r n için dcftü mL diyc lannda da gâçdc bir Kosyaltzme aUqılabilir rim. sonhım. Kanândan «usu> urdu. (îcnçligıındc yazmukla çok [ıtı/lcniyordum. dî. Kumaııdan, dcdim, lıilhtınu, lıuaa w»Aybar'ın bu düşkaeleri, o gunleıdc yalnız Örneftin, îlk hikiyelerimden hiri olan Bebek Türidye için deftîl. dünya için de ycniydi. Şu hikâycsini dokuz kcz ya»km. Ayle kuçük bır yallmı ifla dep, Mişyıltan Şu anda ülkcımz çok çuk kölü du nımia. Allah, diıymanmıi/ uhuı da, hjvbir ülkeyi bu dunınw dfifürmcHÎn. Uımıilu bir insan olmaya çaJıçîım her zaman. Vc her $cyc karyııı da umullu ulıııaın için birçok hcbcbim vaıdı. $u>lc kı: UOnyanın en ilen cftıtım düzcnim tefiMil eden Kfly lînstiffilcri'ni ülkcmi/. insanları haştajsmail tlakkı Tonguç, loİMÜ, Itauın Ali ^ üerf vc ark«da$lıırı yvotmışlafdır lıısaıılık bundaıı suıını ınKin gibi savaşst/, somikriteflte hir dünyada yaşayacaksa Köy l'lnMttiilcn cfıtitndö/nıinegrvnıtknırıındaıKır. Vrbu diuecn, dünyada ilk olarak Türkiyc'dc yanifılmış ve uygulanmı^lır. llu Mlyıik yaraticılard.in hiri de Aybartiır. A^har, çağımızın en buyükleri |!İbî kcndı ÎMIÜIH:. Misyaluınıi duymu yibi gAKieTcnler tısiünc yühîmiuMür. Bu kolay i$ lUflildir Aybar da MmyalÎTm uülüııc yanıllıgı snghııiı ıliî^üncclcrrintknı duluyı lu>rlunmış. ba>ıtıa ulnvıdık işicr açilnıı^, ILIIKISI ıla kuvumscnmi^ rir. Ama AyKır butfln hıınlardan hiç yuksüıunefnî>. Lır^ısındaki kanmlık duvnnnın üMünc yürunıü^. gcrçcgin ay ÖZEL £K 1996: ABD'niıı Viotıiiiı» tla işlcdigi •oykırım suclannı ııurclemek ü/crc kurulan Kwucl Mahkcmcsi'ncc kurulan heyciın ha$k.ını oiarcık çagrıldı. 1997: Russcl Mahkcmcsi'ncc kunılan heyctîn başkanı olarak savagımn «levam ctti. Ku/cy Victıuıın'ii gitti Ha/ıriudıgı nıponla ABD'nîn Vıcinam ıkı soykınm huvu işlcdiğiui onc sürdü. Russcl Mahkcmcsi. AHIVyi VictıumYta Mjykmın su^u i^loııtcktcıı ııuıhkutu ctti. 1 9 6 6 : BuJtimHizlık Demoknısi Sosyulizm adlı kîtabı yayımlandı. 1 9 6 9 : Islanbulttuı TİP ıııiIleivckiTİ jtcçiJdı. 1 9 9 9 : TİP Oenel Başkanlıgt'ndan istifa etlî. 1970c TlP'ıen tftnfa ctti. 1 9 7 1 : 1 5 1 6 Haziran otylannda DlSK'in avukaıhfiını yapiı. : 12 Mart'tan Sonra adlı kilabı yayımlandı 1966 MÇknlerimte Aybar oy kullanıyor.