Katalog

İçPolitika Dünya Kültür Ekonomi 3. Sayfa 4 ve 5. Sayfa 6 ve 7. Sayfa 8 ve 9. Sayfa 00 Cumhuriyel ÖZELEK 31.12.1994 CUMARTESİ Spor 10. Sayfa * 11. Sayfa j 12. Sayfa 12. Sayfa 1 YT\Y 0 0 Televizyon Çevre Gençlik ^ 1 1995'e iyimserlik! Kâğıt üzerinde takvım çizelgesıyle bölünse bile. bir yıl kendınden öncekilerden ve sonrakilerden ayrılamaz. Zamanı bölmek olanaksızdır; tanhın bütunlüğünde, geçmiş ıle gelecek bırbınyle kaynaşır: ayıramazsın. Kım ya da hangı güç, 1994 ıle I995"ın arasındaki yoğun ilışkiyi ya da bağıntıyı koparab'ılir9 Yıne de kankatürlerde, her gıden yıl. kocamış bir ıhtiyar: her gelen yeni yıl, nur topu gıbı bir çocuk olarak çızılıyor; her yılbaşmda umutlar tazelenıyor Ölenle ölünmez, gıdenle gıdılmez, hoş geldın yenı yıl!.. İyimserlik her yılın başında yenı açılmış bir goncadır, yapraklannda çığ tanelen, açıldı açılacak. Yenı umutlar ınsanın yüreğmdekı duygulan tıtreştınr, gelecek günlere bel bağlanır. Bu yıl ünlü yazar Voltaıre'in doğumunun 300'üncü yılıydı; yazanmız Server Tanilli'nın Türkçeye çevırdığı "Kandid ya da İyimserlik Üstüne" adlı ünlü kıtapta Voltaıre'in ölümsüz kahramanlanndan Pangloss'un dünyaya bakışı ilgmçtir: Ne söyler Pangloss: •'Bakın. burun gözlük taşımak için yapılmışor. bunun için gözlükJerimiz vardır. Bacaklar çorap ve pantolon giymek için yaratılmışnr; o yüzden çorap ve pantolonlanmız \ar. Taşlar yontulmak. sonra da şatolar yapmak için meydana getirilmişrir: efendimizin pek güzel bir şatosunun bulunması da bu nedenledir; eyaietin en büyük baronunun en r>i yerde oturması gereklidir ve domuzlar da yemek için yaraOJdığından bütün yıl dormız yiyonız." Eğer Pangloss gıbı düşünmek olanağımız varsa, yeni yılda ıyımserhğımizin haddi hesabı olmayacaktır. Neler söylenemez ki: "İnsan devlet için yaranlmışör; bu nedenle yurttaşın sürekli özveri göstermesi gerekiyor. Insan haklan A\rupa'nın Türkiye'ye posta koyması için icat edilmiş. bfitçe açık olsun diye düzenienmktir; Türkiye bu kuraİlara sadıknr. fşçiler ve memurlar vergi versinler diye doğmuşlardır; bu yüzden çalışıyorlar. Türk. Batı'da şamar oglanı işlevini üstlenmek için doğmuşrur; bu yüzden yabancılar sırası geldiğinde ensemize tokadı patlaürlar. Verdeki taşlar köpeklerin serbestçe dolaşabilmeleri için kaldınm taşlanna donüşmüşlerdir, bu yfizden olduklan yerden sökülcmezler. Cinayetlerin failleri kafillere özgürlök olsun diye ele geçirilmryorlar, bu yüzden meçhuldürier." Hıç kuşkusuz yenı yıla gırerken mutlu olmak için iyimserliğimizı beslemek gereksinimi var; 1994 ıle 1995 bitışik kardeşler gibi bırbırlerine bağlı olsalar da önümüzde her şeyi güzelleştırmek için koskoca bir yılın bulunduğunu unutmayalım. İnsanın ne denli büyük gücü olduğımu bütün tarih yinelıyor; bugünlere kolay mı gelinmış?.. Türkiye son yıllarda sanki köşeye sıkıştınldı, daha doğrusu kıstınldı. Büyük bir sınava doğru itıliyoruz. Dıleriz kı 1995 bu büyük sınavdan başanyla çıktığımız yıl olsun!.. 21 'inci yüzyıla şunun şurasmda ne kaldı?.. 3'üncü bin yıluı eli kulağında'.. Hep birlıkte, sırtımızdan yumurta küfelerini atarak yaşamanın olanaklannı yaratabıliriz Türkıye'nin dunılgüçlen sanıldığından da büyük, birikımleri yadsınamayacak ölçüde zengındır; bir yeni yıla girerken bunlan anımsamak bıle güven tazeler!.. Gerçekçı olursak biliriz kı ne gıden yıl kocamış bir ıhtiyar ne de yenı yıl yeni doğrnuş bir çocuk!. Kâğıt üzerinde takvim çizelgesıyle bölünse bile, bir yıl kendınden öncekilerden ve sonrakilerden aynlamaz; adına 'zaman'denılen başı ve sonu belirsız ırmağın akışı içındedir ıkısı de.. Eskı yıla güle güle, yeni yıla merhaba!.. Artık uyanma zamanı HİKMET ÇETtNKAYA 1994'ü uğurluyoruz... Hoşgeldin 1995.. Yeni dünya düzeni denilen tek odaklı dünya koşullan. sosyal devlet ılkesını ve demokratıkleşmeyı yok etme savaşımını sürdürüyor. Elbet Türkiye de bu savaşımdan payını alıvor.. fşsızlığın önlenemeyen yükselışı. ırkçı ve şeriatçı eğılimlen "cazip hale" getınyor... ABD'de yoksul sayısı 30 mılyondan fazla.. Gelişmekte olan ülkelerde ışsızlık ve enflasyon hızla büyüyor Türkiye'de durum nasıl? gıdıp oy vermeleri değıldır.. Türkıye'yı yönetenlerin ve sermayenın en büyük korkusu örgütlenmedir... Onun ıçın de. yıldırma yöntemı uygulanır. 1982 Anayasası niçin degıştınlmez0 Darbecı paşalann anayasası 13 yılını doldurdu.. ANAP tek başına ıktıdar oldu mu? Oldu.. 19831991 arası. Niye değıştınlmedi, niçin demokratikleşme gerçekleşmedi? Turgut Özal'1 öve öve bıtıremıyorlar. 1982 Anayasası'ndan ANAP, RP, SHP. DYP. MHP ve tüm partiler şikâyetçı değiller mi? Evet.. Türkiye'deki siyasal partiler demokrasiyi bir yaşam biçımı olarak görmüyorlar. Düşünün bir kez: Bir ülkede köyler yakıhyor, ınsanlar göçe zorlanıyor "tık" yok... Niçin ve neden yakıhyor köyler0 Bunun nedenı bilinıyor mu? 14 yıl sonra Çiller ve Karayalçın'ın koalisyon hükümeti devalüasyon karan aldı. Ocak 0 ABD. Kanada ve Meksika arasındaki gümrük duvarlarının ortadan kaldınlmasını öngören Kuzey Amerika Serbest Ticaret Bölgesi (NAFTA) yürürlüğe gırdi. (1) 0 lSKf ıle ılgilı olarak 16 kişi hakkında ırtıkap suçlamasıyla açılan davada. Nurettin Sözen, Yüksel Çengel ve Ergun Göknel"ın de aralannda bulunduğu 14 kışı beraat etti. (4) 0 Pekın'de düzenlenen Dünya Kupası Yüzme Yarışlan'nda Çınli yüzücü Zhong Neiyue 50 metre kelebekte 26.44 ıle dünya rekoru kırdı. Eskı rekor 26.93 ıle Avusturyalı Angie Kennedy'e aittı. (6) # Devlet Tıvatrolan'nda yenı yapılanmanın ılk örneğı 'Birim Tîyatro* perdelennı açtı. (6) 0 Heykeltraş ve seramık sanatçısı Cevdet Altuğ*öldü.( 11) # Caz müzısyenı Erol Pekcan 61 yaşjnda kalp yetmezliğinden öldü. (11) 0 Samsun'dakı Yaşar Doğu ve Amasya'dakı Hamıt Kaplan Uluslararası Serbest Güreş Turnuvalan'nda Türk sporculan yabancı rakıplenne büyük üstünlük sağladı. (12) 0 Macar asıllı piyano vırtüozu George Cziffra 72 yaşında öldü (13) 0 Ekonomıde bunalımın ilk sınyallen, uluslararası nsk değerlendirme kuruluşlan "Standard and Pöor's" ve ttMood>'s"'in, Türkıye'nm kredı notunu BBB artıdan B eksıye düşürmesiyle başladı. (13) # Türk sınemasının emektarlanndan Nubar Terziyan 85 yaşında öldü. (14) # Yeraltı dünyasının ünlü ısimlennden Diyarbakırlı Behçet Cantürk şoförüyle birlıkte öldürüldü. (15) 0 Uluslararası Ömer Koşalay Kır Koşusu'nu erkeklerde Ghangir Demirel, bavanlarda ise Rumen Kristina Misaroş kazandı. (16) 0 Risk değerlendirme kuruluşlannın kredı notunu düşürmesiyle, serbest pıyasada 9 bın hra olan 1 ABD Doları hızla yükselişe geçerek 17 bin lıranın üzerine çıktı. (17) 0 İlk kadm tiyatro oyunculanmızdan Bedia Muvahhh solunum yetersızlığı nedenıyle 97 yaşında öldü. (20) # Sanatçı ve gazetecı Zülfü LivaneH'nın, SHP'den Istanbul Büyükşehır Belediye Başkanlığı'na aday olması kesinlik kazandı. (22) 0 L'ğur Mumcu'yu Anma Koşusu'nu mıllı atlet Haydar Doğan kazandı. (23) # TÜRKSAT İA haberleşme uydusu, fırlatma fuzesındekı teknık bir anza nedeniyle havada patlatıldı. (24) 0 Devalüasyon Merkez Bankası'nın aldığı tüm önlemlere karşm dövız Uğur Mumcu'nun katilleri hala yakalanmadı. Verilen sözler diğer faili meçhul cinayetlerdeki gibi unutuldu. kurlanndaki artışın önlenememesi üzerine, Hükümet, 26 ocak gecesi, resmı kuru yüzde 13.6 oranında arttırarak, 24 Ocak 1980 yılından sonraki ılk resmi devalüasyonu yaptı. (26) 0 Sezonun ilk grandslam turnuvası olan Avusturalya Açık Tenis Turnuvasf nda tek bavanlarda Arantxa Sanchez Vıcaro'yu 20 yenen SteffiGraf kazandı. (29) 0 Uluslararası Yaşar Doğu Güreş Turnuvası'nda Türkiye, 4 altın, 7 gümüş ve 3 bronz madalya ıle takım halınde bınncı oldu. (30) 0 Merkez Bankası Başkanı Bülent Gültekin. "Hükümetin. ekonomide karar alma mekanizmalannı hkadıgını, yanoş iç borçlanma politikası vüzünden para piv asalannda dalgalanmalann başlatıldığınr belırterek görevınden ıstıfa ettı (31) Verllen sözler nerede? tşçi ve memur eylemlen 1994'ünen önemlı toplumsal olaylanydı... Işçıler ve memurlar sokaklara dökülmüş, alanlan doldurmuştu.. Ne ıstıyordu memurlar: "Grevli \e toplusozleşmeli sendikal hak ve özgüriük..." Nerede venlen sözler? Unutuldu .. Oysa demokrası bir yaşam biçımıdır... Demokrasi, yurttaşlann dört yılda bir sandığa Pazarlık kimln icln? Şenatçı güçler gıderek örgütlenıyor... Ulkenın Başbakanı "dinci örgütierin"' lıderlenyle kapalı kapılar ardmda görüşüyor. Ortada bir pazarlık var... Kımse "hayir" dıyemez... • Ama bu pazarlık kimin için, kımler ıçın0 Neler konuşuluyor, kımlere ne sözler venliyor... Şenatçı ve ırkçı güçlere odün üstüne ödün \enhrken Kürt sorununa banşçıl ve demokratık bir çözüm bulunarruyor... Yalnızlığımızın resmi Türkiye, giderek kendı yalnızhğının resminı çiziyor... Belkı bizler de, en az politıkacılar kadar sorumluyuz... Sol, yükselen değerlere yenik düştü... Sol, dibe çöktü... Sol, paramparça... Hıç oturup düşündük mü? Sol, neden böyle... Yenı dünya düzeni denilen tek odaklı dünya koşullan 1970'lerden ' bugüne dek "vahşi kaphalizmi" emekçilerin uzenne saldı... Irkçılık ve şenatçıhk hortladı.. Artık uyanma zamanıdır... Uyanıp haykırma zamanı.. Önümüzde koskoca bir yıl var... Uyanabilecek miyiz?