Katalog

SİYASET 84 Af için zaman • zeıııîıı? BETÜL UNCULAR idraki A nkara ne"Affın taşıdıgı onemin kımler içindeviz." "Affın zaman, ne ölçüde ve ıçın öngörüldüğü açıklığa kavuşturulmalıdır " "Af konusuna ilk defa partimiı adına şahsen ben temas elmistım. Sonra diger lıderler de bır af yarışına çıktılar." Af af af Mıllı Güvenlık Konseyı'nın hukukı varlığının sona ererek demokrasıye geçış dönemının başladığı 6 Aralık 1983 tarıhınden bugune dek, af konusu, gerek parlamento ıçındekı gerekse dışında kı sıyası partılerın gündemlerındekı yerını süreklı korudu Af konusu TBMM kürsüsünden ılk kez, hukümet programını 19 Aralık 1984 günu Meclıse sunan Başbakan Turgut Özal'ın ağ/ından kendısını duyurdu Programın 25 sayfasında 13 satır bu konuya ayrılmıştı Hükümetın affa yaklaşımı aynen şöyleydı "8 Ekim 1983 gunku demecime, bir parti, 'af konusunu oy alabilmek için istismar konusu yapmamak gerekir' şeklinde, diger parti de, 'bu konu gelecekte oluşacak koşulları gormeden, bugunden kesın bir biçimde yanıllanama/' (ar/ında reaksıyon gostermiştir. TV'de af konusundaki daha teferruatlı goruşlerimizi bir yazarın sorusu uzerine yıne ben belirttim. Bundan sonra diger lıderler de bir af yarısına çıktılar. Madem ki bu konuda her uç parti de vaatte bulunmuşlardır. Af konusunun suratle ele alınması lazımdır kanaatindeyim." konuda görüş açıklanması 1982 Anayasası ıle kısıtlandığından af genış bır zemınde tartışma olanağından yoksun kaldı. fii JL 1« *• • • c l «K tlk yasa önerisi TBMM'de bır yandan HP'lı Cuneyt Canver, öte yandan MDP'lı Sabahattin Eryurt'un at konusunda yasa önerısı hazırlıkları basında yer alırken, öncelığı HP Adana Mılletvekılı Canver aldı Canver, "ba/ı suç ve cezalann affı hakkında yasa onerisı"nı TBMM BaşkanlığYna sundu Canver on yıla kadar cezalann affını, on ver, aynı zamanda Ceza Infaz Yasası'nda değışıklık yapılarak ceza sürelerının ındırılmesı hakkında yasa önerısını de TBMM Başkanlığı'na vermıştı Şu aşamada erken 11 nisanda yapılan Adalet Komısyonu toplantısına Ceza lnfaz Yasası'nda değışık lıkler öngören yas>a önerısı ANAP'lıların çoğunlukta bulunduğu komısyonda MDP'lı üyelerın de katılımıyla reddedıldı Aynı toplantıda af yasa önerısının reddedileceğı eğılımını sezen Canver, bu önerısını gerı çekmeyı yeğledı O toplantıda söz alan üyelerın, "af konusunda her uç partide de çalışmalar yapıldıgı, uç partinin bir araya gelerek lek bir metin hazırlaması" görüşunü savunduklan açıklandı. Ancak, bu açıklamadan sonra kendısıyle görüştılğUmtlz Adalet Komısyonu Başkanı ANAP'lı Ali Diıdaroglu, "Affın şu ortamda erken gorüldugunü" söyledı TBMM'de bu gelışmeler olurken, af ko nusunda Anavatan Partısi'nın ıçındekı çelışkıler su yüzüne çıkmaya başladı. Komisyon toplantısından bır gün sonra, bır ANAP yetkılısı görüşunü açıklarken, "konunun kritikllgine" değınıyor, en üst düzeydekı açıklamaların ışığında "affa evet" dıyemeyeceklerını anlatmaya çalışıyordu Aynı zamanda muhalefet partılerının bu konudakı rahatlıklannı ıma etmekten kaçınmıyordu MDP'lı yetkılı, ANAP'Iıyı doğrularca Tahmin edilen, TBMM'den bir afyasasının çıkacağı. Ama bunun cezaevlerindeki yığılmayı bir ölçüde hafıfletmek için olacağı. Dolayısıyla, ancak "kader kurbanları"diyeanılan mahkumları kapsayacağı. TBMM'dekı sıyası partılerın yanı sıra, 6 Kasım seçımlerıne katılamayan SODEP, DYP ve RP'nın üst düzey yönetıcılerı de af konusundaki görüşlerını açıkladılar Ancak ne var kı, bu partıler TBMM'de temsıl edılemedıklerınden yalnızca görüş açıklamakla yetınmek zorunda kaldılar Af konusu TBMM'de, bır süre yapılan gündcm dışı konuşmalarda dıle getırıldı TBMM dışında meslek kuruluşları, sendıkalar, dernekler ve bu gıbı kuruluşlarca bu yıldan fazla sürelı cezalann ıse on yılının affını öngörüyordu. Ayrıca ölüm cezalarının 30 yıla, müebbet cezalann 24 yıla ındırılmesı hükmü getırılıyordu. Canver, gerekçesınde "Af çıkanlması. yeniden kurulmaya çalışılan demokrasimizin daha saglıklı iskımsine ve 12 Eylul oncesi açılmış bulunan yaraların sarılacagı umuduyla yardımcı olacagına, kırgınlıklann, kin ve nefretlerin buyuk olçude giderilecegi dusuncesiyle oneriyi hazırladık," dıyordu Can Çok yönlü mesele "Hukumetimiz, yakın geçmişimizde, toplum yapımı/da açılan yaraların sarılmasını, kırgınlık ve dargınlıkların gıderılerek milli birlik ve butunlugumuzun yeniden guçlendirilmesi İçin uzerine duşeni eksiksiz yapmaya a/imli ve kararlıdır. Bu gayenin lahakkukunda affın taşıdıgı onemin ıdrakı içindeyiz. Ancak, burada uzerınde durulacak husus, af gıbi bazen pahalıya mal olan tecrubelerimui de göz onunde bulundurarak, memlekelin gelişen şarlları muvacehesinde en iyi ve dogru kararı alabilmektir. Hemen ifade edeyim ki, bu mesele çok yönlu, çok boyullu ve dikkale alınması icap eden bir meseledır. Memleketimizdeki huzur ve sukun orlamı geliştikçe, af konusunun çozumunun kolaylaşacagı kanaatini laşıyoruz." TBMM tutanaklarından Fransa'nın gıırııru ve Kanuni Sultan Süleyman 1 MAYIS 1984 . nkara Bu hafta, tran 'da ışadamı /% I$tk Yönder'ın Ermenı terörıstterta /T rafmdan öldürUlmesı uzerine, ulkede çeşıtlı kesımlerden tepkı geldı Mıllet Meclısı 'nde de aynı konu uzerın de duruldu Parti başkanları ve ölekı yetkılıler dışında, mılletvekıllerımız de "gundem difi"konuşmalaryaraparak, soruna ıvedı çözutn ıstedıler Tabıı konuşmalar arasında ' 'larıhi ve ilginç'' önenler de yer alıyordu t$te bır ornek BAŞK.AN Gundem dısı iki arkadaşımız soz istemış bulunuyor, ılk sozu Sayın Hılmı Nalbantoğlu'na verıyorum. lran'daki elçilik sekreterinin eşinin yaralanınası ve Paris'teki olaylar hakkında; buyurun efendim. Sayın Nalbantoğlu, sureni/ beş dakikadır efendim. HİIMİ NALBANTOĞLU (Erzurum) Sayın Başkan, sayın milletvekilleri; 28 Nisan 1984 ve 29 Nisan 1984. tki anlamlı olay olmuştur dunyada. Birisinde Basbakanımızın Tahran'a inmeden iki saat once elçilik sekreterimiz ve eşi Yonderlere iki motoslkletli Ermeni ASALA orgutu eşkiyası kurşunlar yagdırıyor. Diğerinde ise; Fransa'nın başkenti Paris sehrı banlıyosunde Fransız yoneticilerinin de katılmasıyla bir Ermeni anıtının açılış merasimı yapılıyordu. Bu iki olayı da şiddetle kınıyor, teessurlerimi ve teessüplerimi bildiriyorum. Geçmişte Rusya ve Ingiltere'nin destek ve teşvikleriyle vucut bulmuş laşnak ve Hınçak sergerdelerinin torunlan olan ASALA denen cinayct çetelerinin tarihi yanılgılarının farkına vararak, bir gun bu menfıır cinayetlerini terk edeceklerini ummak hayaldir. Bu nedenle, bu konuda hukumetimizin kesin bir tavır koymasını istıyoru/. Bu tavnn ne olması gerektıgini Yuce Meclısimi/de tespit etmenin zamanı gelmiştir sanıyorum. öte yandan Iransa'ya karşı da tavrımızı kesin suretle belirlemenin zamanı gelmış, hatla geçmek ıızeredir. Fransa'yı da tarihi yanılgısından kurtarmak gerekir. 6 Aralık lS25'te Fransa Elçisi Cont Jean Frangipani Kanuni Sultan Süleyman larafından kabul edilmişti. Elçi dogrudan dogruya Fransa Kralı I. Fransuva'dan degil, onun anesi Lui de Sauvoir larafından eonderilmişti. Zira I. (ransuva Alman Imparatoru Şharlken tarafından esir edilmiş, Madrid'te Araplardan kalan Ll Casse Sarayı'nda hapisti. 14 Ocak 1526'da Madrid Antlaşmasını imzalamaya mecbur olmuştu. Antlaşmanın bazı maddeleri Fransa Devletinın gunınınu kıncı mahiyetteydi. Kralın annesi Lui de Sauvoir, Cihan Hakanı Kanuni Sultan Suleyman'dan oglunun kurtanlmasını ve Fransa'nın Alman • İspanyol istilasına maruz kalmasını onlemeyi rica ediyordu. Neticede, Kanuni Sultan Süleyman 35 senelik Avrupa seferlerine başlamış; Fransa da, Fransuva da kurtarılmışlardı. Biliyorsunuz bunu bütun tarihler boyle yazmaktadır. Buna ragmen, rransuva'nın bugunku torunlan Kanuni Sultan Suleyman'ın anısına heykeller dikip, şenlikler duzenleycceklen yerde Fransa'yı kurtaran Cıhan Hakanı Kanuni Sullan Sııleyman'ın torunlan biz Turklerın onuru ile oynamaya vasıtalık etmektedirler. tşte gururlarını kurtardıklarımızın gurursuz torunlarına bunun için bir ders vermelıyiz. Bu aınaçla Iransız hukumetiyle olan ilişkilenmız A'dan Z'ye kadar gozden geçirilmelıdır. tlk tedbir olarak Büyukelçimizi derhal geri çekmeliyiz. (...) (Alkışlar) BAŞKAN Tesekkur ederım Sayın Nalbantoğlu. Söz konusu mu, değil mi? Af gıbı önemlı bır toplumsal olayda mu halcfet, kamuoyunca dcğurlcndırılecek samımı yaklaşımını hemen hükümet programı uzerındekı göruşmelerde genel başkanlarının ağızlarmdan TBMM kürsüsünde dıle gelırdı HP Gcncl Başkanı Necdet Calp, "Programdaki sozlerden, affın soz konusu edilip edilmediğini anlamadıklannı" belırterek şöyle dedı "Bu affın nc zaman, ne olçude ve kınıler ıçın ongoruldugu açıklıga kavuşturulmalıdır. Ote yandan u/uıı suredır lutuk'u olup yargı unune çıkarılmayan çok sayıda vatandaşın mevcut oldugu ilerı surulmekledir. Hııkumetin bu konuya hassasiyetle eğilmesinı ar/ıı elınckteyi/." MDP Genel Başkanı Turgut Sunalp de, nıuhalelet gorevını yaparak, "Hukumel programında yer alan af muessesesi, mııhtvvası belirsi/ cumlelerle hiçbir goruş ortaya koymaksızın kaleme alınmıştır," de dı Sunalp, af konusuna, ılk kez "kendi partisi adına sahsen" temas ettığını belırterek şöyle devam etmıştı