Katalog

C SPOR FUTBOL 4 KASIM 2008 SALI Karaelmas’ın Yürek Burkan Öyküsü AYKUT KÜÇÜKKAYA Dün gibi aklımda... Kentimizin Mecburiyet Caddesi’nden koşar adımlarla Fener Mahallesi’ndeki stada doğru gittiğim günler. Küçükken tanımadığım bir ağabeyin kardeşi oluverirdik. Turnikeleri geçince ağabey kardeşlik biter, ben taş tribünlere doğru koşar, o tarihi pankartın asıldığı tribünde yerimi alırdım: “Vardır senin renginde şehit madenci kanı; Başarılı ol ki sürsün yıllarca madencinin şerefi şanı...” Tel tribünlere asılan bu pankart yerin yüzlerce metre altında ‘Karaelmas’a kazma sallayan babamın alınterini anımsatır, Kırmızı Lacivert formayı göğsündeki çekiç tokmaklı armadayla giyen Zonguldaksporlu futbolcuları bir başka severdim... Bu sevginin temeli çok eskilere dayanıyordu. Babamın doğduğu tarihe... Taaa 1945’e... Madencinin yeryüzüne çıkardığı ‘Karaelmas’ yani ‘Kömürspor’, kentin takımının ilk ismidir. Tam 21 yıl sonra 1966’da bugünkü adını alır: Zonguldakspor!.. 1973’te doğduğumda 2. Lig’de şampiyonun ismidir artık Karaelmas!.. Maden işçisinin feneri yeraltında zifiri karanlığı aydınlatırken; Zonguldaksporlu futbolcular da maden işçisinden her ay kesilen paralarla yeşil sahaları bir yıldız gibi aydınlatmaktadır... Hele hele 19791982 yılları arasında yeşil sahalarda fırtına gibi eser Zonguldakspor... O yıllar sezonu 3. ve 4. tamamlayan Karaelmas, bazı haftalar lig sıralamasında birinci sıradaki takımın adıdır... Tam 14 yıl aralıksız şimdinin Süper Lig’i, o dönemin Birinci Ligi’nde mücade etti Zonguldakspor... 12 Eylül 1980 cuntasının ardından 1983’te iktidara yerleşen Turgut Özal, yavaş yavaş madenciye darbe indirdi. Madenciye indirilen darbe ‘İşçi milli takımı’ Karaelmas’a da darbe demekti!.. İlk kurulduğunda maden işçilerinin zorunlu üye yapıldığı kulübe; kömür işletmelerinde imzalanan toplu iş sözleşmesine konan özel bir hükümle ‘yasal spor kesintisi’ aktarılıyordu. Türkiye Taşkömürleri Kurumu (eski ismiyle EKİ); futbolcuların ve teknik yönetimin maaşlarını ödüyor, futbolcuların ulaşım giderleri bile işletme tarafından karşılanıyordu. Maden işçisinin sayısının 50 bine yaklaştığı 1960’lar ve 70’li yıllarda Zonguldakspor, Türkiye’nin ‘zengin’ kulüplerden biriydi... Madencinin alınteriyle özdeşleşen bu takım, diğer Anadolu takımlarından ayrıcalıklıydı!.. Ta ki 1980’li yıllara dek!.. 1970’lerde öğlen yemeğini işçi yemekhanesinde yiyen futbolculara 12 Eylül rejiminin toplu sözleşmeleri dondurmasıyla madencinin maddi desteği yavaş yavaş tıkandı. 197980 sezonunu 3. bitiren takımın gücü; emekçisinin gücü gibi ortadan kayboluyordu... Ve takım 198788 sezonunda ilk önce 2. Lig’e, sonra 3. Lig’e düştü... Her ne kadar 1990’lı yılların başında Genel Maden İşçileri Sendikası Genel Başkanı Şemsi Denizer başkanlığında Kırmızı Lacivertliler 2. Lig’e yükselip 1. Lig’i kılpayı kaçırsa da Denizer’e düzenlenen suikastte silahtan çıkan kurşunlardan biri de Şehir Stadı’na düşüyordu... Eskiden 4050 binlerle ifade edilen maden işçisi sayısı şimdilerde 9 binli rakamlarla açıklanırken; yürek burkan öyküye geçen günlerde ajansa düşen bir haber son noktaydı: “İşçi milli takımı olarak isimlendirilen Zonguldakspor, son yıllarda yaşadığı kötü gidişi amatör kümeye düşerek noktaladı...” Evet... Zonguldakspor’un öyküsü, tarihi, Karaelmas’ın da hazin öyküsüdür bence… Ve aynı zamanda Türkiye işçi sınıfının tarihine tutulacak bir madenci feneridir, Zonguldakspor’un hikâyesi... Bu hazin öykü içinde onlarca anıyı barındırıyor… İçimizde bir burukluk, geçmişe duyulan özlem… Peki ya şimdi ne yapmalı? Her ne kadar kozmopolit bir nüfus yapısına sahip olsa da kentlilik bilinciyle Zonguldaklı, ilk önce Zonguldak’ı Zonguldak yapan maden işçisine sahip çıkmalı. Sonra işçisiyle bütünleşmiş kentinin takımına... Sahi!.. Madencinin feneri yerin yüzlerce metre altında hâlâ ışık saçıyor mu!.. 3. Lig’den Süper Amatör Küme’ye geçen yıl düşen Zonguldakspor bu sezon Çaycumaspor maçı sonrasında istifa eden teknik sorumlu Hüsnü Akın’ın yerine Barış Gonca ile yoluna devam ediyor. Önümüzdeki sezon 3. Lig’e terfi etmeyi hedefleyen ‘elmas’lar 6 galibiyet 1 beraberlik ve iki yenilgiyle Süper Amatör Lig’de 3. sırada bulunuyor. ZONGULDAKSPOR madencinin gözyaşı A L İ A Y A R O Ğ L U 97374 sezonunda Birinci Lig’e yükselmişti. Uzun yıllar bu maratonun içinde kaldı. Madenlerde çalışanların üye yapılması nedeniyle ‘İşçi milli takımı’, ‘Türkiye’nin Kızılyıldız’ı’ olarak isimlendirildi. Sonra kapanan madenlerle, yabancılaşan öz kaynaklarla aynı yazgıya razı oldu ve profesyonelliğe veda etti. Evet, amatör kümeye düşeli neredeyse 1 yıl oldu Zonguldakspor’un. Şimdilerde hatıra defterinin tozlu sayfalarındaki lacivert kırmızılılara bir mercek tutalım isterseniz: 1945’te Kömürspor adıyla Zonguldak’ta kurulan takım, 1966’da ayrıcalıklı olarak 2. Lig’e alınınca bugünkü ismini alıp 197374 sezonunda şampiyon olarak Birinci Lig’e çıktı. 198788 sezonuna dek mücadele ettiği Birinci Lig’de 19791980’de başarı göstererek 3. olmasının ardından 12 Eylül darbesiyle güçten düşmeye başladı; Önce 2. Lig’e, 1989’da da 3. Lig’e düştü. 1 İLGİSİZLİK BİTİRDİ Daha sonraki yıllarda 2. ve 3. lig arasında gidip gelen Zonguldakspor’un 200708 sezonunda yer aldığı TFF 3. Lig 4. Grup’tan siyasilerin ve Zonguldaklı işadamlarının ilgisizliği sonucu mahalli kümenin yolunu tuttu. Bir zamanların köklü takımı Zonguldaspor’un tarihin derinliklerine gömülmesi kent halkında büyük üzüntü yarattı. CHP Zonguldak Milletvekili Ali Koçal, geçmişte önemli başarılar elde etmiş kent takımının amatör kümeye düşmesinin üzüntüsü içinde olduklarını belirterek, “Zonguldak ekonomik anlamda daha önce küme düşürülmüştü, üzüntümüz çok büyük. Bu duruma neden olanlar utanıp ders alsın” dedi. Zonguldakspor’un amatör kümede olması taraftarı da yaralamıştı: “Zonguldakspor gibi Birinci Lig’de mücadele etmiş, çok sayıda taraftarı olan bir takımın amatör ligde oynuyor olması bizi derinden yaraladı. Tüm taraftarlar dokunsanız ağlayacak haldeyiz. Stadı ve futbol altyapısıyla çok daha iyi yerlerde görmek istediğimiz Zonguldakspor’un küme düştüğünü kabullenmek gerçekten çok zor. Zonguldak ekonomisi TTK’nin de küçültülmesiyle tıkandı, alternatif yaratılamadı. Eskiden 60 binlere varan çalışan sayısı şu an 10 binlere düştü. Türkiye’nin Almanya’sı durumundan şu an köy kent durumuna düştü. Bunda da başta siyasetçiler ve kitle örgütlerinin yanlış politikaları en büyük etken. Zonguldak’tan göç her geçen gün artıyor. Milletvekili sayısı 9’dan 5’e geriledi. Yıllardır hiçbir yatırım yapılmadı, yatırımcı gelmedi. Esnaf gelir olmayınca kepenk kapatmaya başladı, icralara düştü. Bölge müdürlükleri Zonguldak’tan alındı, başka illere verildi. Kimsenin sesi de çıkmadı. Zamanla lobiler kuruldu. Ne yaptılar? Sadece dedikodu üretildi. Sonuçta olacağı da buydu.” 14