Katalog

C D E N İ Z SPOR FUTBOL EYLÜL SALI SINIRSIZ YABANCI MI Ü L K Ü T E K İ N ? B elçikalı futbolcu Jean Marc Bosman, 1990’da formasını giydiği RFC Liege’den Fransa’nın Dunkerque takımına transfer olmak istediğinde, kulubü, yeterli bonservis bedeli teklif edilmediği gerekçesiyle oyuncuya izin vermemişti. İlk onbirde fazla şans bulamayan Bosman, maaşında da indirime gidilince hakkını Avrapa Adalet Mahkemesi’nde aramaya karar verdi. Belki Belçikalı futbolcunun böyle bir amacı yoktu ama 1995’te biten mahkemeden sonra futbol endüstrisi tamamen farklı bir gelişme gösterecekti. Mahkeme, futbolcuların iş haklarını yeniden gözden geçirmiş ve çok önemli iki karara varmıştı. Bundan sonra sözleşmesi biten futbolcular, hiçbir bonservis bedeli ödemeden başka bir takıma geçebilecekti. Diğer karara göre ise Avrupa Birliği üyesi ülkelerde yabancı futbolcu sınırlaması bulunamayacaktı. Bu karar alındığı sırada Avrupa’nın en kaliteli ligi Serie A olarak gösteriliyordu. Tutuculuklarıyla ünlü İngilizler ise Kıta Avrupa’sına karşı kendi futbol değerlerini savunmakla meşguldü. Bugün Premier Lig dünyanın en büyük futbol pazarı durumunda. İtalyan futbolu ise büyük bir krizde ve 90’lardaki popülaritesinin çok uzağında. Yaşanan bu süreçte transfer sınırlamalarının kaldırılmasının etkinliği bir hayli fazlaydı. Mali yapılarını çok güçlendiren İngiliz takımları yıldız futbolcuları hızla kendi liglerine çekmeye başladılar. Ravanelli ve Vialli gibi İtalyanlar, Ada futbolunda daha önce rastlanmayan stilde patlayıcı ve deli dolu golcülerdi. Yine çizmede yaşadığı sıkıntılardan sonra Chelsea’ye transfer olan Zola, Stamford Bridge’de bir efsane haline geldi. Premier Lig’deki birçok takım kadrosunda 10’un üzerinde yabancı oyuncu bulundurmaya başlamıştı. Büyük bir kaleci sıkıntısı yaşan İngiliz ulusal takımı en sonunda kaleyi Championship’te forma giyen David James’e emanet etmek zorunda kaldı. Ashley Cole de Arsenal’de A takıma yükseldikten birkaç hafta sonra sol bek sıkıntısı yüzünden ulusal takım kampının yolunu tuttu. Transfer kısıtlamalarının kaldırılmasına baştan beri karşı olan UEFA, davadan sonra da Avrupa Birliği’yle görüşmelerini sürdürdü. AB iş haklarının düzeltilmesini ön gören kararı aldıktan sonra şunu farketmişti. Her hafta büyük kitleleri statlara ve ekran başına çeken futbol, üye ülkelerin birbirine yakınlaşması için de bir araçtı. Dolayısyla UEFA’nın tüm baskılarına karşın uzun süre geri adım atılmadı. Avrupa futbolunun patronlarının endişeleri ise farklıydı. Yeni düzenlemeler sonrasında takımında sembolleşen isimler çok azalmıştı. Bütün kariyerini tek bir kulüpte tamamlayan oyuncular futbol için çok önemlilerdi. Üstelik Avrupa futbolunda ekollerin önemi de azalıyordu. “İtalyanlar iyi savunma yapar, İngilizler kanatları iyi kullanır, Almanlar maçı hiç bırakmazlar” gibi her ulusun kendine has özellikleri böyle giderse yok olacaktı. Oysa özünde son derece basit bir oyun olan futbol popülaritesini böyle şeylere borçluydu. Yaşanan bir sıkıntı da AB üyesi olmayan ülkelerden gelen futbolcuların vatandaşlığa kabul edilmek için bir takım hilelere başvurmasıydı. Dev kulüpler süper starlarından vazgeçemeyeceklerine göre önlem almaları lazım. Bu sorun da çifte pasaport ile giderildi. Böylece başta Güney Amerikalı yıldızlar olmak üzere Avrupa Birliği’nin dışındaki ülkelerin oyuncuları ‘vatandaşlık’ önerilerine olumlu yanıt vererek dev kulüpleri rahatlatıyordu. Bunun en son örneğini ise Ronaldinho’nun İspanya vatandaşı olmayı kabul etmesiyle gördük. AB ile kısmen uzlaşmaya varan UEFA, 2005’te büyük kulüplerin tepkisini çeken bir karar aldı. Bundan sonra kadrosunda 8’den fazla yabancı futbolcu bulunduran kulüpler, her ekstra oyuncu için altyapıdan A takıma bir futbolcu çıkarmak ve ismini UEFA turnuvalarındaki kadro listesinde belirtmek zorundaydı. Kademe kademe aşağı çekilecek olan bu uygulama 20082009 sezonundan itibaren 2 yabancıdan sonraki ekstra oyuncuları kapsayacak. FIFA da daha farklı bir karar üzerinde çalışmalarını sürdürüyor. Alınması muhtemel karara göre kulüpler istedikleri kadar yabancı oyuncu transfer edebilecekler fakat sahada bunlardan sadece 5’i yer alabilecek. 2