Katalog

Sayfa 8 Kapak Brokerlık: Hızlı yaşam, genç ölüm • Brokerlık mesleği borsa ile birlikte gün yüzüne çıktı. Brokerlar bebeklikten gençlik dönemine geçişi borsadaki gelişmelere paralel olarak yaşadı. Çalışma şartları borsanın iyileşmesi, modernleşmesi ile birlikte değişti. SABIHASEMERCI ayatları "ölümüne sevmek" yüzünden her an tehlikede. Heyecan, çok para kazanmak, olayları ilk duyan olmak uğruna gidiyorlar borsanın kapısına. Paralarına para katmak için elleri titriyor, kaybettiklerinde sararmış yüzlerle paralarını yerine koyabilmek için gelen seansı iple çekiyorlar. Bazılarının yürekleri dayanmıyor, seans sırasında fenalaşıyorlar. Ancak kendi deyimleri ile oynamaktan "kendi adına oynamaktan" vazgeçemiyor "gömlekçiler". Oynamak onlar için bir tutku haline geliyor. Her gün dört saat boyunca hızlı olmak, yanlış yapmamak için çabalıyorlar. Fakat ne kadar konuşmamak isteseler de gün boyu dilden düşmeyen cümleler belli: "Yarın ne olacak?", "Bu hisse çıkar mı?", "Şu kâğıt hareketliydi, alışlar var devam edecek mi?", "Hareket devam ederse yüzde şu kadar kazanır insanlar?". Bu örnekleri artırmak mümkün. Ancak temel konu hep "hisse senetleri" ve "kazanmak ya da kaybetmek." Brokerlık mesleği borsa ile birlikte gün yüzüne çıktı. Brokerlar bebeklikten gençlik dönemine geçişi borsadaki gelişmelere paralel olarak yaşadı. Çalışma şartları borsanın iyileşmesi, modernleşmesi ile birlikte değişti. Istanbul Borsası'nın ilk yıllarında kullanılan ve pano ya da beyaz tahta yöntemi denilen sistem sıkışıklığa yol açarken, fiziksel olarak güçlü olan brokerların daha rahat işlem yapmalarına olanak veriyordu. Duvardaki tahtalarda oluşan kalabalık, işlemlerin yerdeki tahtalarda yapılmasına neden oluyordu. Yatırımcıların da seans salonuna girebildiği bu Borsayla birlikte hayatımıza giren meslek, uzaktan erişim sisteminin gelmesiyle ortadan kalkacak H Ölen bmkerların anısını borsa binasının bahçcsindeki heykcller yaşabyor. dönemde bır menkul alım ya da satımı yapmak isteyen üye emrini belli kurallara göre ilgili tahtaya yazdırarak alıcı ya da satıcı çıkmasını bekliyordu. 10 yıla yakın kullanılan tahta sisteminden tamamen kopma ise 1994 yılı sonunda gerçekleşti. Bu yılla birlikte bütün hisse senetleri ve yatırım fonları bilgisayar destekli elektronik alımsatım sisteminde işlem görmeye başladı. Pano sisteminden farklı olarak elektronik sistemde alıcı ve satıcıları görmek mümkün değildi. Brokerlık mesleğini yapanlarda fiziki gücün üstünlüğü ortadan kalktı. Borsanın onuncu yılında taşınılan Istinye'de ise brokerlar modern bir binada, en son teknoloji ile çalışma imkânına kavuştu. Fakat yıllar brokerlık mesleğinin heyecan ve stresinın önüne geçemedi. Bugünlerde brokerlık mesleğinin fazla ömrünün kalmadığı konuşuluyor. Mesleğin doğuşuna neden olan borsa, teknolojinin tüm imkânlarından yararlandığı içir brokerlık mesleğinin sonlanmasına neden olacak. I Uzaktan erişim sistemine ' geçilmesi ile birlikte brokerların görevini dealerlar yapmaya başlayacak. Terminaller önce borsadaki bürolara, ondan sonra da şubelere ve şirket merkezine taşınacak. Bu da brokerlığın ve seans salonunun ortadan kalkmasına neden olacak. Bilgisayarlaşma belki mesleğin isminın ortadan kalkmasına önayak olacak ama kendi adına oynayan gömlekçiler için bu sorun olmayacak. Onlar zaten "kendi işini kendin yap" prensibinden yola çıkıyorlar. 1 Broker olmanın şartları • T.C. vatandaşı olmak • En az 21 yaşında olmak • Hacir altına alınmamış olmak • Kamu hizmetlerinden yasaklı olmamak • iflas etmemiş olmak • Mevzuatla müsaade edilmiş hususlar dışında başka meslek ve ticaretle uğraşmamak • Şeref ve haysiyet kırıcı bir suçtan mahkum olmamak • Borsaca yapılacak inceleme sonucunda tecrübe, bilgi ve ahlak bakımından yeterli olduklarına kanaat getirilmesi • 19 Şubat 1996 tarihinden itibaren üniversite mezuniyeti şartıgetirildi. Daha önce lise mezunları broker olabiliyordu. 1 Borsanın kuruluşunda milyar lira olarak ifade edilen toplam işlem hacmi, günümüzde trilyonlarla ifade edilir hale geldi. 1986 yılında 30 milyon lira olarak gerçekleşen günlük işlem hacmi, son zamanlarda siyası kanatta yaşanan gelişmelerle birlikte düşüş gösterse de bazı günler yaklaşık 50 trilyon lirayı görür hale geldi. Hâlâ dünyanın en oynak borsalarından biri olarak kabul edilen Istanbul Menkul Kıymetler Borsası'nın gelişmesinin hızı teknoloji ve çalışanlar sayesinde gerçekleşebildı. Borsadaki gelişimle birlikte yüzlerle ifade edilen broker sayısı da binleri aştı. İMKB Üye işleri Müdürlüğü'nden alınan bilgiye gore şu anda borsada bin 297 broker çalışıyor. Bunların 461'i kadın, 836'sı erkek. Uluslararası pazardaki broker sayısının ise 100 civarında olduğu belirtiliyor. Brokerlık mesleğini uzun yıllar yapabilmek pek mümkün değil. O yüzden borsada yıllardır çalışan broker sayısı birkaç tane ile sınırlı. Bunların arasında en dikkate değer broker ise 63 yaşında. En genç brokerın 22 yaşında olduğu borsada genel ortalama yaş ise 31 olarak açıklanıyor. Broker olmak için geçen yıla kadar lıse mezunu olmak yetiyordu, ancak yeni düzenleme ile üniversite mezunu olma şartı getirildi. Brokerların 824'ü