Katalog

Gundem Sayfa 3 D8; umut kapısı mı, ham hayal mi ? B Endonezya Malezya Iran Mısır Nijerya Pakistan Bangladeş Turkiye aşbakan Necmettın Erbakan'ın Islamı polıtıkalar gereğı, Batı'ya alternatıf muttefık arayışları kapsamında arada bır yokladığı bır umut kapısı oldu D8 Kımılerı de ekonomık gelışmenın dın olgusuyla pek bır ılışkısı olmadığını duşunerek pek de cıddıye almadı Musluman 8'lerın toplantılarını ve "Hocanın hayallerınden birisı daha" deyıp geçtı Muslumanlıkları pek de on planda olmayan Asya Kaplanları'ndan Malezya ve Endonezya, D8'ın ekonomık gostergelerı en 1yı durumda olan ulkelerınden Yuksek buyume hızları, ucuz ışgucu ve D8 ülkelerinin temel ekonomık göstergeleri Kışı başına Reel GSMH Enflasyon GSMH ($) artış hızı (%) 3090 8650 4720 2490 1250 1930 1040 4910 78 82 40 45 33 46 47 79 69 32 50 72 28 124 49 77 5 teknolojıye dayalı bır rekabet ustunluğu ıle elde edılen onemlı mıktardakı ıhracat gelırlerıne bağlı ekonomık gelışmelerı Batı'dan farklı bır kalkınma pratığının orneklerını verıyor Ote yandan D8'ın en fakır ulkesı Nijerya, 1995 yılında yuzde 78'ı aşan enflasyonunu bır yıl ıçınde yuzde 28'lere çekmeyı başararak Turkıye'ye ılgınç bır ornek oluşturdu Buyuk olçude Turkıye'ye benzeyen sıyası ve ekonomık gelışme surecı ıle Mısır, yuksek nufus artışıyla pek de parlak olmayan bır tablo oluşturuyor Iran ıse hızlı gırdığı 90'ların ıkıncı yarısında buyuk olçude petrol ıhracatına bağlı ekonomık gelışımını surduremedı Sadece D8'ın değıl, dunyanın en yoksul ulkelerınden Bangladeş ıse hâlâ umut verıcı bır gelışme gosterememış durumda Butun bu tablo, bır ekonomık Toplam borçların ıhracata ışbırlığı ve karşılıklı eksık yonlenn oranı(%) ^ ^ N ^ Ü Ü S ^ ^ n tamamlanmasına dayalı olarak kurulan D8'ın 30 9 ^ 3 ^ " , k 1/^ henuz pek de karşılıklı amaçları yerıne getırmedığını gösterıyor Yenı ekonomık X . v \\ / X • / koşulların, ulkelere zorunlu olarak, kapsamlı •» 1 6 \ ^Ag^Yfl ekonomık ışbırlığı ve ortaklıkların yolunu 4 1 3 2 ff^T^^BM gostermesı kaçınılmaz Ancak bu tur bırlıklerın oluşumunda ele alınacak krıterlerın, duygusal hayaller değıl, akılcı ve lyı hesaplanmış ulusal çıkarlar olduğu 27 7 *m unutulmadan Te p e g ö z Oorsada çalışmak hiç de sanıldığınca kolay ya da zevkli olmasa gerek. Bir yandan iç politikayı izleyeceksiniz, bir yandan dünyada neler olup bittiğini kollayacaksını/, bir yandan da bıitün bunlann "kâğıtları" nasıl vc ne yonde etkileyebileceğini hesaplayacaksınız... Brokerler, borsa ile tasarrufçu arasındaki köpruyu kuruyorlar. Borsada hangi kâğıdın yükselişe geçeceğini bilmek de onların işi, yükselen kâğıdın ne zaman duşeceğini kestirmek de. Kiminin kendi kendine "oynadığı" bilinen bir gerçek olmakla birlikte, çoğunluğu muşterisinin çıkan doğrultusunda, tutarh oyunlar oynama çabasında. Turkiye gibi ekonomisi çıkma/a saplanmış, politik ortamı hızla batağa suruklenen bir ülkenin borsasında müşteriye "ka/andırmak" bira/ da s,ansa kalıyor. Ustelik, her zaman haklı olan mııs.terinin tcpkileri de cabası. İ^te bu yüzden, brokerler birer barut fıçısı... Hem dc patladıklarında kendilerine zarar veren cinsinden! Kinıi sürekli yuksek tansivonla yaşıyor, kiminin bıırun kananıalan var, kinıi de ya^amını yitiriyor... Bitpa/arına nıır vağıyor ki sağanak gibi... İstanbuPun çes,itli semtlerinde kurulu bitpazariarının adına aldanmayın. Günümüzde kendilerine antikacı denilmesi Gene de evlerini eski ama değerli eşjalarla döşe\ip, aynı türdeıı biblolarla donatmak isteyenler için \a/geçilemeyen birer uğrak yeri bitpazarları... Yenilerini aratmayacak fivatlanndan urkenler için ise "go/ alrçverisj" ya da "gönül gezdirmek" için bulunma/. mekânlar. Emekliler ile ağır işlerde çalışıp da karşılığını alamadığından yakınanlar için, milletvekili emekliliği de ta/minatlan da birer "düy'! İki yılda emcklilik, bir buçuk yüda "ağır işçiük" tazminatı... Fazla değil! Ayda 80 mih/on TLÜ! Varsıllıkla yoksıılluğun, köşe dönıicülükle köşeye sıkışmışlığın atbaşı gittiği ukronik enflasyon" hastası ekonomimizin "trajikomik" kesitlerinden ö/lü örnekler... Borsanın Barut Fıçıları 7 8 \\^\ IrfS* REFAHYOL'un borç hesabı tutmadı B aşta faız olmak uzere ekonomıyle ılgılı pek ekonomık knzıne bır de sonrakı donemlerde yaşanan sıyası ıstıkrarsızlık eklenınce, ekonomının her çok konuda ıktıdar olmadan once "net alanındakı çokuş, ıç borç stoklarına da yansıdı tavır" takınan Refah Partısı, ıktıdarın 1995'ten ıtıbaren "katrilyon lira" olarak anılan ıç borç buyuk ortağı olduktan sonra, yonelttığı stokları 1997'nın ılk uç ayında 3 8 katrılyonu aştı butun eleştırılerınden çark ettı KAYNAK: Hazıne Musteşarlığı Kendısınden oncekı hukumetlerın ve ozellıkle ortağı Doğru Yol Partısı'nın uyguladığı ekonomı polıtıkalarını topa tutan Necmettın Erbakan, DYP'yle bırlıkte ıktıdarda olduğu donemde cö | | Borç mıktan (mılyar TL) Turkıye'nın ıç borç stok artışını 1983 ^••1 Artış oranı (%) 124 yılındakı rekor duzeye çıkarmayı " Mart sonu ıtıbanyle başardı Son 10 yılın ıç borç stoklarındakı seyre bakıldığında, 99 1994 yılı ekonomık knzıne kadar ıkı rakamlı olan ıç borç artış hızının, 1995'tekı lyıleşmeden sonra 1996'da ekonomık krız donemındekı oranı da 64 65 aşarak yuzde 131 4'e ulaştığı gozlenıyor Koalısyonun ılk uç aylık donemınde ıç borç stokunu yuzde 25 2'lık artışla 2 7 katrılyona ulaştıran hukumet, 1997 yılı Mart ayına kadar geçen donemde de toplam 3 8 katrılyon lıralık ıç borç stoku yarattı Bozulan ekonomık dengeler sonucunda ortaya çıkan 1994 Son 10 yılda iç borç stoku J Kredi kartı pazannda hızlı yükseliş K m ATM sayısı lasık anlamdakı bankacılıktan bıreysel bankacılığa geçışte, Turkiye ozellıkle kredı kartları pıyasasında oldukça yuksek bır buyume oranı tutturdu Yapılan ıstatıstıklere gore Turkiye, Avrupa kredı kartları pazannda halen en buyuk altıncı ulke konumunda 1984 yılında yapılan yasal duzenlemeler sonucunda uluslararası kredı kartı kullanımının serbest Kredi kartı pazarı 1991 1992 1993 776085 1032650 1437800 3 58 1605 9 39 3209 22 25 3993 Kredı kartı sayısı Yabancı ve Turk kartlarla yapılan alışverış tutarı (*) Alışverış mıktarları tnlyon TL dır Sağlık ve esenlik dileklerimi/le. hale getırılmesıyle bırlıkte, bankalar da bıreysel bankacılık hızmetlerının tum çeşıtlerını muşterılenne Lumhuııvt't Ekonomı sunmaya başladılar Turkıye'de de tasarrufları ıçın yastık altını değıl de bankaları tercıh edenlerın sayısının hızla artmasıyla bankaların sayısı ve hızmetlerınde son CUMHURİYET EKONOMI DERGİSİ yıllarda onemlı bır ılerleme kaydedıldı • İMTİYAZ SAHİBİ BERİN NADİ 1996 yılı sonundakı verılere gore Turkıye'de banka • BASAN VE YAYAN YENİ GUN HABER kartı sahıbı olanların sayısı 15 4 mılyon dolaylarında AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. Buna gore yaklaşık her dort • GENEL YAYIN YÖNETMENİ kışıden bırı, banka kartı kullanıyor ORHAN ERİNÇ Kredı kartıyla yapılan alışverışlerın • GENEL YAYIN KOORDİNATORU tutarına bakıldığında ıse, 1996 1994 1995 1996 HİKMET ÇETİNKAYA yılında alışverış tutarının bır oncekı • YAZIİŞLERİ MUDURLERİ 1564107 2216010 3202970 yıla gore yaklaşık uç kat arttığı DİNÇ TAYANÇ, (SORUMLU) İBRAHİM YILDIZ gozlenıyor 1995 yılında kredı • GORSEL YONETMEN 258 00 kartlarıyla yapılan alışverışın tutarı 47 30 89 00 MEHMET SEDAT DEVİR 89 tnlyon lıra ıken, bu rakam 1996 • REKLAM MEDYAC 5477 4023 4656 yılında 258 tnlyon lırayı buldu KAYNAK: Bankalararası Kart Merkezı Kapak SEMİHPOROY Grafık GRAFİK SERVİSİ