Katalog

Gundem Sayfa 3 Ekonomide kayıtsızlık virüsü K varsayımlarına dayanarak hesaplanan 1996 yılında ayıt dışı ekonomi son yıllarda giderek elde edilmesi gereken vergi gelirleri ve 1997 artan bir biçimde biiyük boyutlara enflasyon oranları yeralıyor. ulaşarak, faizler, enflasyon oranı, resmi kurumlara ve işleyişe dair Bu tablo, kayıtsızlığın ekonomiyi ne ölçüde etkilediği güvensizlik ve yozlaşma gibi sosyal yolunda önemli ipuçları veriyor. ekonomik bozukluklara yol açıyor. Ekonominin geçen yıl için, 1995 yılında gerçekleştiği Metal Sanayicileri Sendikası, Türkiye'de 3 milyon gibi yüzde 55.6 oranında kayıt altında olması vergi mükellefi, 2 milyon kamu çalışanı, durumunda enflasyon oranının bu yıl yüzde 88.8 3 milyon da sigortalı olduğunu; düzeyinde olacağı hesaplanmış. geriye kalan 25 milyon seçmenin Ekonominin yüzde 70 oranında kayıt altına alınması ne iş yaptığının, ne alıp, ne sattığının durumunda enflasyonun yüzde 55'in altına düşeceği; ise belirli olmadığından kayıt oranı yüzde 80'e çıkarıldığında ise, enflasyonun yüzde 30'lara düşeceği ve 1 trilyon 152 şikâyet ediyor. Istanbul Sanayi Odası ise nisan milyar liralık ek vergi geliri elde edilebileceği de yine ayında yayımladığı "Vergi Potansiyelimiz, Kayıplarımız ve varsayıma dayalı |MMJL Görüşlerimiz" olarak hesaplanan UUKflW8!W8*l başlıklı raporunda, rakamlar. İSO'nun KipU mSMHT tVtUİH Vergi Vergi Ek Mevcut TasarrufKayıt vergi kayıplarının tablosu, kayıtlılığın Tasarruf Enflasyon Altmdakl Potanslyeli Vergi Geliri Gelırleri Yalırım Farkı sayısal büyüklüğü ve kamu ekonomisi Yatırım Tahmini Ekonomi (Trilyon TL) (Trilyon TL) (Trilyon TL) (Trilyon TL) Farkı/GSMH (1997,%) sektörler arasındaki üzerindeki olumlu 0.0802 1185 88.8 2625 0 2625 %55.6 dağılımı gibi konuların etkilerini görebilmek 54.7 0 0342 680 505 3305 2625 %70 yanı sıra, ekonominin açısından gerçekten 0.0183 42.9 915 3540 270 %75 2625 belirli oranlarda kayıt önemli veriler 0.0022 altına alınması sunuyor. 1152 3777 30.9 %80 33 2625 lepegöz Siyasal iktidardakim o l u r s a O | s u n "siyasaP yalanı Ekonomidüze ÇIkacaktır. REFAHYOL iktidannın siyasal yalam bir boyut öteye geçiyor: ekonomi düze çıkmışnr(!!!) Yıllardır ekonomi de iktidarlann siyasal yalanlannı aynı biçimde "yalanlayıp" duruyor: Enflasyon üç hanelidir; dış ticaret açığı fazlalaşmaktadır; ihracatin ithalatı karşılama oranı düşmektedir; iç ve dış borçlanma tehlikeli boyutlara ulaşmaktadır; bu gidişle iç ve dış borçlann ana paralan bir yana, faizleri bile ödenemeyecektir; yeni iç borçlanma ve dış kredi bulma kapılan kapanmaktadır (...) Yıllardır, özellikle 1980'den bu yana, uygulanagelen ekonomi sisteminde bir değişiklik olmadığına göre; yalanlan önleyebilmek ve yalanlamalardan kurtulabilmek için yalancılan da sistemi de değiştirmek gerektiği ise arnk yüksek sesle söylenmektedir! Çünkü; yoksullaşma sırıın tanımayan fiyat artışlarından vitrinleri dolduran ithal mallara, kara paracılar ile çetecilerin yurt dışındaki mal ve para varlıklanndan sendikal haklar isteyen memurların dövülüp tutuklanmalanna, sanayinin üretim yerine ranttan kaynaklanan kâr kaüamalarından her ay artan zorunlu ev harcamalan faturalanna, yalancılann yalanlannın bedelini vatandaş ödemektedir. Türkiye'nin bugün geldiği noktada, çıkış yolu ne Uluslararası Para Fonu'nun acı reçeteleri ne bu reçetelere uygun kemer sıkma politikalan, ne emekçi kesimlere getirilecek ücret arüşı kısıtiamalan, ne de özelleştirme adı alünda mülkiyetleri doğrudan doğruya halka ait olan kamu kurum ve kuruluşlanıun peşkeş çekilmesiyle bulunabilecektir. Çıkış; gelir dağılımını dengeleyecek, rant yerine üretimi teşvik edecek, kara para aklamalannın önüne geçebilecek ve bu yollarla kurulmuş mafya çetelerinin kökünü kazıyacak bir yolun bulunabilmesindedir. Bu da ancak ve ancak "bırakınız yapsınlar, bırakınız geçsinler" felsefesine dayalı ekonomik sistcmin değiştirilebilmesi ve bu sisteme dayanarak iktidar olan siyasal çetelerin yok edilebilmesiyle mümkündür. Bunun için hem her türiü yolsuzluğa karşı sesini yükseltme hem de yolsuzluklara bulaşnğı kesinleşen siyasüere iktidar yolunu kapatma sorumluluğu da "vatandaş^ın omuzlanndadır. syontMnwwı AB için tek engel din değil O nümüzdeki yıllarda AB'ye alınması gündeme gelecek 8 Avrupa ülkesine ait çeşitli ekonomik göstergelere baktığımızda, karşımıza Türkiye açısından pek de parlak olmayan bir tablo çıkıyor. Uluslararası kredi derecelendirme kuruluşlarından Standart and Poor's ve Moody's tarafından yapılan değerlendirmelere göre Türkiye bu 8 ülke arasında Bulgaristan'dan sonra en kötü durumda. Siyasal ve ekonomik bir buhran dönemindeki Bulgaristan'ı bir yana bırakırsak, Türkiye enflasyon oranında da birinciliği hiçbir ülkeye bırakmıyor. Türkiye yalnızca, GSYİH (Gayrisafi Yurtiçi Hasılada)'daki artış miktarıyla, tüketim maddeleri pazarı gelişmemiş ancak TUndyft Oft Mffl MCMMMMR temel altyapı ve endüstriyel gelişimini Kredi notu 1996 yılltk büyük ölçüde tamamlamış eski Doğu Bloku ülkelerinin önünde bir büyüme hızı sergiliyor. GSYİH Enflasyon Ülke S&P Moody's Artışı (%) Oranı (%) Zaten Türkiye'nin AB ülkelerini ilgilendirmesinin en önemli nedenlerinden biri de gelişmekte olan ekonomisi B ^ Çekoslovakya A Baa1 4.00 8 ve dikkate değer tüketim pazarı. te^ Slovenya A A3 3.50 8 Türkiye yıllardır üretmeden tüketen, iç ve dış borç miktarı katlanarak büyüyen, büyük oranda borç faiz yükü altında p | ^ Polonya BBB Baa3 6.00 19 ezilen ekonomisine akılcı ve geçerli politikalar BBB Baa3 Z ^ Macaristan 0.75 20 geliştiremeyen küçük çıkarcı politikacılara mahkum durumda. Yolsuzluk, kayırma, rüşvet, talan, dolan tt^ Slovakya BBB Baa3 6.75 4 ve hacıbacıenişte tartışmaları ile dolu 11 gündemin çarpıcı gerçekliği, temel ekonomik 4 İ H L Litvanya Ba2 3.25 göstergelerden gizlenemiyor. Ba3 ^ ^ Romanya BB4.25 58 AB'nin bizi sırf din farkı yüzünden birliğe almadığını önesüren 'Hıristiyan Klubü' damgasını ^ Q ^ Bulgaristan B3 9.50 311 basmadan, Türkiye ekonomisinin durumuna at B B1 8.00 77 uflk. Türkiye gözlüklerini çıkararak bakması gerekiyor. • • îki yıldır çimento ithalatı yapılmıyor Ç imento sektöründe, özelleştirme sonrası bazında yüzde 6.2 oranında artırdı. kartelleşme, yüksek oranda fiyat artışı Türkiye Ihracatçılar Meclisi'nin kayıtlarına göre iddialarına karşın iki çimento ihracatının Türkiye'nin toplam ihracatı yıldır ithalat yapılmıyor. içindeki payı yüzde 3'ler düzeyinde. Türkiye'de 1989 yılında dışarıya satılan Çimento ihracatından elde edilen gelir son bir yıl miktarın altına düşen çimento içinde dolar bazında yüzde 63.7 Çimento dış ticareti ithalatı, 1990 yılından sonra da oranında bir artış gösterdi. Yıl İhracat İthalat sürekli azalarak 1995'ten itibaren Yurt içindeki kartelleşme (milyon ton) (mılyon ton tamamen sona erdi. Türkiye iki ve fahiş fiyat söylentilerini bir 2.04 1987 0.34 yıldır dışarıdan çimento kenara bırakırsak, çimento 1988 0.26 1.65 almamasına karşılık çimento sektörü genel anlamda dış ticaretin 0.51 1989 1.01 ihracatında kayda değer bir yüzünü güldüren ihracat gelişme de sağlayamadı. Son iki yıl 1990 2.68 1.22 kalemlerinden biri sayılabilir. miktar bazında çimento ihracatı Türkiye'de genel olarak ithalat, 3.56 0.58 1991 1994'te 5.2 milyon ton olan ihracatın 34 katı bir hızla artıyor. 1992 4.42 0.23 düzeyini yakalayamadı. Bu durumda dış açıklar ve 1993 3.20 0.23 1995 ve 1996'da ihracat miktarı 3 ihracatın ithalatı karşılama 1994 5.20 0.05 milyon tonun üzerinde oranı da giderek artıyor. 1 3.02 1995 gerçekleşti. Türkiye geçen yıl, Bu nedenle oranı küçük de olsa 3.09 1996 çimento üretimini de miktar çimento ihracatı önem kazanıyor. Cumhuriyet Ekonomi CUMHURİYET EKONOMİ DERGİSİ • İMTİYAZ SAHİBİ: BERİN NADİ • BASAN VE YAYAN: YENİ GÜN HABER AJANSI BASIN VE YAYINCILIK A.Ş. • GENEL YAYIN YÖNETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRÜ: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZIİŞLERİ MÜDÜRLERİ: DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ (SORUMLU) • GORSEL YONETMEN: MEHMET SEDAT DEVİR • REKLAM: MEDYA C KapakfotoğrakKUBİLAYTVNTÜL Grafık: GRAFİK SERVİSİ A t