Katalog

Tasarruf önlemleri israfa yol açıyor NUvll DEMİRÖZ Bllglsayar l»rrBişi tonrl Yonrtmeri tirkiyc'dı* bilışisayarııı gcli^iınir'.c bakıtdığında ulkcıiıi/in dünya (Jİayiurıın oldukça gerkicn i/lcdiği gerçeği orıaya çıkmaktudır. Bıı geri kalış eğer arada bilyiık bir iKiıııım olmasa, "Hangİ konudı» j»eri deKilt/ ki?" boşvereiligi dc bclki gcçi»tirilebilir. Ancuk bilgisayarda dururn hivbir alanda olmadıgı kadar alcyhiıni/c birgorünüm göslermckleıür. Yasunaıı bu gerçeği gcırebilmek için oyle tı/un boyltı arasiırmalara hiç gert>k yok. Yalnı/ca Avrupa'mn bilgisayar alımı için en dütjük döviz lıarcayan ıilkesi Ispattya'nın bilc bu alaııda kisi basjna Tıtrkiye'nin 40 katı harcama yaptığıııı bilıtıek durumu biltün açıklı£i ilc gözler onünc sereeektir. ötc yandan bilgisayar dendiğinde en çok konu$ulan konulardan birisi de bilgisayarların Türkiye'de az verimlc çalıştırıldjgı ve bu nedcnle büyuk dövi/ kaybına yol açlıgıdır. Bunu önlemck jçîn ütkcmizdc bilgisayar edinilmesi ( k i ra vtya salın alına) kaınu kuruluşları içitı Devlel Planlama Teskilatı'mn, özel kcsimde ise Türkiyc Odalar Birligi'nin i/ninc yanidcncliminebırakılmıştır. Israfın onlennıcsi amaciyla geıirilen bu sınırlamalar gerçcklc lasarruftan çok yine israfa ncden olmakıan öteye geçeınemistir. simindc kuruluşlar bilgisayar satın alenoı>esı maları durumunda uzun bir süre bunu değistirmek için gerekli izni alamarna endişesiyle kiralamaya yönelmislerdir. Bu nedenle de hı/la değişeıı bilgisayar tcknolojuinin gcrcklerine ancak ellerinde kiralık sisiemler olınası durumunda burıları kotaycadeğiştirerek yclişmek çabasındaydılar. lldeki sislemin satın alınmış olniası durumunda bu islem hiçde kolay olnıamaktadır. Kira için en çok 3 yılda bilgisayar satın almabedeli yurt dısına odendiğindcn bundan daha uzun sürc kullanılan sisıemlcr için parasal yöndc büyük kayıplar oimaktadır. Türkiye'nin ithalai rakamlanna bakıldıgtndu bilgisayarla ilgili, zaten çok büyük olmayan harcamaların üçic ikisiııden çoğunıın kiralanaıı sistemler için olduğu görülecektir. Son üç yılda bilgisayarla ilgili bir başka gelisme i/.lcıımekıcdir. Büyük ölçüde mikrobilgisayarların piyasaya sürülmesiylc oluşan bir bilgisayar artışı yasanıaktayız. Ancak bu sayısal arıışın yaıılıs anlasılmaması gerekir. Bugün dünya, bilgisayar alanında bir ıcknoloji paılanıası yajamakıadır ve bu geli^inı bilgisayarları her ölçekte kuruluşun ralıaıhkla clde edip ekonoınik olarak kullanabilcceği boyutlara indirgcmistir. Oysa bıın dan çok u/un olmayan bir sürc once bilgisayarlar oldukça pahalı vc ulaşılması, cldc cdilmcsi guç araçlar olarak gorulüyordu. Aradan gcçcn kısa süredcki inanılması güç gclİMnc; ckonomik otduğıı kadar yetcnckti lıilgisayarları orlava çıkartnı> \c hovlclıklc ıtcçınis yıl tnsan beyni taklit edilemedi ama yapay burun yapıldı T liirın bü>uk sislcnıİL'iin tırtak kullatııını ilkcsi geçcrlitigiııi yiıirmeyf ba>lanıı>lıı. Yalnı/ gUıııımiı/dt: dc i; yılku açısından hüyük sistcm cdiııım gcrcği olaıı pck vok kurıılıii bulundugu unıılulma nıalı vc bu kuııılu^Uır actsından bııyıık sistcmorıak kullanım ilkcsinin lıalcıı gcçcrliliğini surdürdugü bitinınclidir. Buradu âncnıli olaıı ıckııolojiııiıı yakından i/.lenmesi ilc ulkLmiziıı gcrçck ihtiyacıınn gunccl dcgcılcndirmek'rıylc doğru adınıların unlınaMnı sağlnnuık (ır. Aksi lakdirılc bilgisayarirt yanlış kullanım Ornekleri. dogru vözunılcı hiı kcnarda dururkcn, boş yerc sürccckıir. SOflin Bilyisayar kullanıbll kad3F nnnın aıtı^ı vc JaJtji ukıtcı bir gelişim ™ gosıcrmesi îçin çözümlcnmcsi gerekli konular sadecc bu kadarla kalınamaktadır. Egiıim, bilgisayar dünyamızın bir di|er sorunu durıınıundadır. Bilgisayar alanındaki eğiıtmin ulkcmi/dc çok ycni olması, buna knr^ın kurulııjtarımızın arıan gercksiııinii dengeli bir cğilim anlayışı ile kı.sa sürede çnzümlcnmesi gereken bir konudur. Bu sorunun çözümü için sadecc yUksck flğrenitn düzeyinde cgiıimlc yctitııneyip, olabildiğince erkcn vc ara clenıan ihtiyacına yönelik çozümlerin de hayata geçirilmesi büyük öııem laşımakıadır. Programlama hizmetlcri yada kısaca yazılım konusunun bilgisayarlann giderek önem kazanan vazgeçilmcz bir gçrcgi olduğu bilinrnckiedir. Dış ülkclerde arıık bilgisayarın yalnızca makinc olarak kıynıeıi a/alırkcn, gerekli ya/ılım bunu a$an boyutlara ulaşmakta, bir paket program ivin bir ınikrobilgisayarın hcdiye olarak verildiği örncklere rasllanmakıadır. Ülkcmiz için bulunma/ bir lırsaı belki de bu gerçekte yatmaktadır. Bugün Ulkernizde bilgisayar üretmcyc çalışılarak kaybedilccek zaman yazılım Uretimiyle kazanılabilir. Bu koııuda »adecc ütkeıııi/ gereksiniınini karsılamakla kalmayıp dişsaum olanaklan bulundugunu da bilmekteyiz. Türkiye'de btlgisaar a anınc y l ' a hîz özdliMe kamu ke Program dışsatımı mumkiin ilim adamları 10 milyar sinir hücresindcıı olusan insatı bcynini takliı etmeyi hâlâ ba^armı» değil, ama "yapay burun" konusundakı çalışmalar hızla ilcrliyor. ingiliere'nin Warwick İlniversiiesi ara$tırmacılarının gclişiirdigi bir bilgisayarlı cihaz, gül, lcylâk. karanHI gibi tam yirmi çesiı kokuyu ayırdcdebiliyor. Ara$tınna ekibinden biyokimyacı ve part'Ünı uzmanı İJeorge Odds ekibinin buluşu hakkında son dcrece iyimser konusuyor: "Yapay bunınumu/ neredey* insan bıırunundaki milyonlarcıı koku nlma hiifri'slyle rrkahet fdebilctık u$umn)>ı Ktlmek u/.ere. Koku alına tcmclde iki burunda da benzer biçimde isliyor. Koku alına hücreleri belirli bir kokuya kollcktif olarak tepki gösteriyor. Hücrelcrin tcpkikri bir koku için ayırdedici bir eleklrik akımına dönU^iUrillüyor. Bu akım insan burnunda bcyiııe. yapay burunda bilgisayarın islem merkezine ileıiliyor. Yapay burun üzerinde yapılan denemelerde, bu burunun defalarca arka arkaya yirmi degişik kokuyu birbirindcn ayırdedcbildiği saptandı. Arasiırmaalar 400dcgişik kokuyu ayırdedcbılccek " m dtrcce modern bir burun" gelistirmcye çalıgıyorlar. Bu burun, cepte tajınan hesap makinaları büyüklügünde olacagından geniş bir kullanım alanı bulacak. Btınlardan biri, trafik poliülcrinin alkol muaycnesi. Ayrıca uçaklara yerleşıirilmiş bombaların aranmasında ve hava kirlenmesinin ölçütmesinde yapay burunlar kullanılacak. Yapay burunların en büyük avantajı koklamakıan hiç yorulnıaması ve nezleye, allerjiye kapılmaması olacak. % Bilgisayar bıkıp usanmadan kokluyor, hem de nezle olmuyor B Bilgisayarın borsa zaferi ve bilgisayarcının zafer şarkısı... ^ hicago'da bir şirketin satış müdür yars dımcılığını yapan Arnold Elman, bilgisayarların borsadan anlamadıgını iddia cdiyordu. Iddiasını kanıtlamak için bir "Quolrader"bilgisayarıyla yarısmaya karar verdi. Sekiz gün boyunca süren yan$ sırasında Elman hisse scrıetleri alıp saıarak yatırdıgı sermaycyc karşılık yilzde 1,82 kâr elde etli. Quotrader bilgisayarının basmda çalışan bir sekreıer ise yüzde 4.08 kâr eiınisti. Elman hâlâ piyasadaki cgiliıni bilgisayann hcsapladıgı cğilinı gıafiklcrinin değil, arz ve talep yasasının belirlediği kanısında. Ama artık bürosunda bir bilgisayar kullamvor Bflyük yarısma daha sonraQuotrader bilgisayar sirketinin Halkla lliskiler Müduru Danicl Kahfeidı taralından şarkılaşıırıldı. Halkla lli^kilcı Müdürü'nüıı, $irketinin bilgisayannm borüacılıkta kazandığı /.aferden ötürü keyiflenerek yazdıftı şarkı sözleri söyle: İki er çıklı oriaya BoıMcılıkta Itapışmaya ...Vc datıldıgında 102 duman Allla kalmı$tı Klman Bilgisayar oldu sata>ı kazanan... • C I M duramda? m e l v e r e n 13O lın ' üzerinde kurulu<f bulunmakiadır. Dışarıya hi/tneı veren kamu kııruluşlannıı/ın bilgisayar alanındaki çalı^maları daha çok scrvis bııro hi/ınetleri, cgilim vc danısmanlık gibt gruplarda top lanmakıadır. Diğcr hi/mciter çoftımluk la ö/cl kııruluslarca vcrilmcktedir. Sonuç olarak Türkiye'de bilgisayar koııutunda dı;arıya bılc vcriiebilccek hi/meiler buiundugu soylenebilir. Ö/clliklc ya/ılım alanında ve mikrobilgisayarlar için gelişlirilccck pakct programlaı için içıc vcdı^ıa büyük bir poiansi yel bulunmaktadır. Bu gcrçckkvbilirsco/aman myıcıl •?ırkutILIiıııi/in bir sıı rcdiı df> pi>asalaııia adlanııı duyıırıııulan pibi, bilgisayar ^irkfilcrinıi/ dc kı Mi stırcde Avıııpa vc hattâ Aıucrika' da kcndikrini kolaylıkla kabul cltircbt lcccklcrdir. • Görmezlere armağan Ounyanın detijık iıHıeterınde yaygm bır kullanım alanı tmlmaya başlayan. kablolu TV aracıltflıyla btlgi itott^imJnın ekıında ııtenvn yanlı bültenleon. WH1«fin dış dunya Ila baulanlısının kuıulnusında kullanılmtaııa deneıı. bu ıtınn uıonndekı kabaritlarm.clle dokunj>ak "okviManm" saftlayan yftntcm, ygnı bir uygutamayla daha denı$ oljıukl.ıt yDraUbılecch Baiı Almanya'da AEG Telelmıken şırketı laradndan dunyada ılkku. Mrlerin de kablolu TV'ter aıacıl>(jıvla ıztonetnlen yazıiı bultünlen okuyıbllnıelerı safllandı "VktıatiKt"hanına katılo ılebafllaııan biı MK. ekran da belıren metınlen. 40°aı karakierttsalırlar halınde " I n H t e AHaknl'ne dtnuşiurüyor Araç piyasaya suıülmedeıı âoce. yanalacaii sosyal ve psıkotofik elkılcı açısmdan danttiııyoı &ukn gAım«yıın & kışi DuseMori la "•fcna ••Ualaır'nın kfirlonn loplumı uyum sbrecınde yaıalKaJı fltkıleıl ınculiynılaı Uotıcmeler basarıh.ınceltma sonuçları olumlu olursa. btlgtuyar ülkno loıisi blı armaOın da Mrlıra vernU« obtcak. # SAYFA 12 CUMHURtYET/BlLGtSA YAR