Katalog

Bilgisayarların dünyasında 1984 korkusıı THE NEW REPU] IfTTı ı l H İ ^ niiil Tıııhj arpetfs nmnrcounR G M Yılın Makinesi T Ime derglsuıin olay yaratan kapağı bu.Ma1 tamn uzerlnde bfr klavye, blr ekran, onlann karstsııtda çareslz Insan. Time'ın kapak dzerleri, yılın adamt ttmnnını kompütere kapfaran insanı slmgeleyen adamın çareslzllğlnl, omı alçıdan yaparak vurguladılar. Orvvell haklı mıydı? Bugün yaşasaydı. [arper's dergisintn ocak sayısının kapajı oldefek popOlerteşeceğe benzeyen 1984 romam «e Oraell'e aynlmiftı. 0 ruh karartıcı gelecek gArflntdsOnfl seklllendlran Inglllz romancımn portresininfizerinde"Orarell bugün yaşasaydı" denlyordu. Orwell devleti T he New Republic dergisintn 1983 yılındakl llk sayısımn kapağı. Asılmaz blr sıradag ya da Insanın dlblnde mlnlclk kalacaftı blr kayahk tepe gibl, 1984. Softuk, urkutucu. The New Republic soruyor: " 0 dehset varlcl toplumun tablosunıı çlzsn Onmell haklı mıydı?" H' D er Splegel'in kapagı balkl daha kaba ama anlatmak Istodlgi şey çok netti. Sırtındakl dflllkteıı Wr g&zün okurlan Iıladlfil kitabın kapagında "Orvell devlatl", arka kapajında "Data bankalan, tekll Mkjlleıden suçlu tev hisl bürokrasl.atom de*le«" yazılıydı. FR1ME 2250 250n 550H PRIME'A Y\PILAN OTIRIM DBGERİNİ YtTİRMKZ. • Ottak Işletim SLstcmi • Yazılımda Gcrçek I Jyumluluk • Bilgj fşlcm MerkeHnizde Büyüme • Donanımda Gerçek Uyumluluk • Çbklu Kultanım Ottamında Yüksclc Pferformans •Tıcari ve Bilimsd Uygulamalaıda EÜrin Çözttm B 750 TRAN9MTA 850 ilgisayarlarla yeni yeni lamşmaya baştayan Türkiye'de. Batı'nınaydın kamuoyunu sarsan o dört rakam pek bır şey itade etmiyor Oysa pek çok Avrupa ülkesi ve ABD'de yıllardır gün geçtikçe yoğunlaşan bir "1984 korkusu"dur gıdiyor. 1984, İngiliz romancı George Orwellın 1948 yılında kaleme aldığı roınanının adı 1949 haziranında piyasaya çıktığından bu yana biçbir zaman "unıırulanlar" arasına girmeyen bu eser, adım aldığı tarilı yaklaştıkça taptaze bir edebiyal bombası gibi siyasal düşunce dunyasım sarsmaya başladı. "Butfin yönleriylo bilgisayar olayTnın konu alındığı bir yayında, insanlığın butun düzeylerdeki gelişme çabasının önünde yeni ufuklar açan bu aygıiın "kotüye kııllamnır'na degınmek kaçınılmaz. Orvvell ve tomanı ışte bu noktadan konumuzun kapsamına gıriyor Çunku İngiliz romancı, eserinl yazdığ< yıllarda. bilgisayar tehnolojısinin bugunkü glbi bir düzeye varacağından habersizdı; buna rağmen gelişmeyı çok isabetli bir şektlde örtgörebilmişti. 1984'ten ânceki bir Bilgisayarların kötüye kullanımıve Orvvell... furt kitap Fuarı, ağtrtıklı konusunu "1984 YflneUm Mtındakl Blr DOnyada Insan" diye beiıriedi. Dunyanın en ciddl (terglieri arasında yer alan Der Splegel'in bu yılki ilk sayısınm kapağında, "Orarell Devletl" sözlerini okumak mumkündu. Spiegel, yurttaşları denetleme amacıyla bilgisayartardan yararlanılmasına tepki gösterfyor, kopuk kopuk bilgilerden suçluları teşhis edeceglz diye mumkun olduflu ölçüde herkes hakkında gelişigüzel bilgi toplanmasını. kayıtlar (utulmasım eleştinyordu. "...Omen'in dünya çapında blr başanyla çödlgf kapfcara gelecek, her an her yerde varolan, her şeyl deneUeyen dırietin, Bttyük Blrader'bı (1984 romanııtdakl diktattr) egemen oldnftagelecek,artık gelecekdeflll, bu dönem •T. « ı 8011 m} ıie 33 yıllık roman 1984. son " iki yıldır. Avrupa ve SSIT.M1ERİ TfcftRET«:SANflyl AS İST&NKII K«U[. Sotlk tli hımtaıc Tdf: 67 » Jl K) II 16 Ie4e> Ml!» m ır ANKAK". KınlııiM» <JMuâ 31/1 "»'••*•" TcH H <* « • I» M a I I M " Tdnc « 0 6 Ml • IZMİR Curahunyn R u h w UOfl A t a n a k Tdf: II 41 1» (2 tal) Tekı. K7M .11 u . AOU4A Zqqan> Bul.nn «4/1 TtK M MJ B 74T Tekn UIM tn> u •UMA tiuaUı Culdaı UV7 Tc» It 7 1 17 TRABZON: k b n r«Jdc« Fail Apl S«/l TnK I1M1 Tdcı: «31» l>« tl Tmnsdata; BirTranstcknik HoMingkunıkı<judıi£ J" lar listeterinden pek eksik olmuyordu 1982yı geride bırakıp 1983e girer ken, Batı dünyasının birçok tanınmış yayın organının yeni yılı "1984'ten öncekl son yıl" diye karşıladıklarını göıriuk. ABD'de yayınlanan Harper's dergisı, bu yılkı ilk sayısının kapagmı Or uvell'e ayırdı. Harper's'ın kapagında, romanctnın poriresi vc "OrweH buğân ya$asaydı" sözlerı bulunuyordu. Yine bır Amerıkan dergisı. The New Republic, kapağına kayalardan yontuma bir "1984" yerlestinp, altına "Onmll haklı mıydı?" sorusunu koydu 1983 e adım alılmasıyla birlıkte konu o kadar popüler hale geldi ki. Playboy dergisinde. çok salan kitaplardan Ragtlme'ın yazaıı Doctorov'un, Orvvell'ınromaıııncla anlattıklarıyla bugunkü getceklıği kar$ılaşlıran bir yazısı yayınlandı ("On the brlnk of 1984"). Savom Frank ' en ç° k **** kitap Ylllll Bilim ve teknolojinin sundu adami ö " geniş Imkântan kullau«rin* narakbir"eiektnHilkegeyenne menUk" kuranromankah ramanından boylestne çok söz edilirken, dünyanın en büyük dergilennden Time'ın "yılın aiamı" olarak herhangi bir insanı seçmeyerek "Yılın Maklnesl KompAter" sloganını ortaya atması oldukçu anlamtıydı. Tlme, kapağına, kompüterin karşısına çaresiz oturmuş, taş ya da alçıdan bir ınsan resmi koymuştu. Spiegel'm sözkonusu sayısında yazar Meyer larsen,"6eriye sayma onlkl ay sfirecek", diye yazdı. "Senra 1984 geiecek «e OnraH yılın adamı olacak. Dogu'suyla Batı'sıyla butfin İnsanlığın Anunde Insan dOsmanı, tam anlamıyla mutiak blr gözetlene devletlnln kunıİHfiınıın tamamlanmasına sadece onlkl ay kaldı... Insanlann her seyereğmetıustinde yasamsk zonında oldutu, aygıUann Insanlara, blr Böyük Blrader'ln de bfitfin insanlıga egemen olduju, adeta hayata dufman blr dunyanın dehşelle umutsuzluğu Mrleştiren görüntfisü otıızbes yıldır ortada ıtolafiyof..." • SAYFA 2 CUMHURİYET/BtLGİSA YAR