Katalog

En önemli sorun insangücü Aydın KÖKSAL tıırklyc lillişiııı Dcrıırj;! Bu$knnı liııccllrpe İlnl*rn>iir»i UilKisayar lliliınleri Mıihrndidijl! Holüm llıışkiını Türkiye'deki bilgisayar sistemlerinin % 411 son iki yılda kuruldu ürkiye'de bilgisayar sıVdiğtı 1%9'dan heri kullanılıyor. Bugün bu stocük Türkiye'de bclki çoğunlukla biliniyor ama lıerkesin kendine görc değişik bir anlayışı var. Içindc buluruluğumu/ onyılda yeryüzündc ycni bir loplunı dUzeni ynratarak uygartığa damgasını vuran bu teknikbilimsel aracın Türkiyc'de yaygmlaşma eğilimi, nc ya/ık ki, bir di/i yanlış kosullanmanın dt> gurduğu çelişik duşüncclcr oriamtnda piaıtsız biçimde gelişiyor. T Türkiye'deki bilgisayar pazarının hızla büyümeyi sürdürmesi beklenmeli. Bu eğilimi Türk ekonomisine katkı sağlayacak biçimde yönlendirmenin yolu, teknik insangücünün çalışma koşullarının iyileştirilmesinden, üniversitelerdeki eğitim çabaları için gerekli araçgerecin sağlanabilmesinden geçer. Bilgisayar okuryazarlığı ve üretim Gflrülen çeliskili yakkı *ımlar, toplıımuiTin/ıla giişide öııeın k;ı.<;m.ı:ı dogurdugıı umuthıı. çekingenlikler, kn>ku larta ttgiU. Cıcrçekte bııgıln Türkiye'dc 7 coy ral'i bölgeye yayılnıı; 500'den cok bilgi islcm morkezi bulıııvmakıa, bu mvrkc/terdcki hıl gisayarlar çevresinde çalı^an 4 biıı doluyın da bilgi i$lemci yasamlarım bir iş kcsimin den sağlaıııakıadır. Hunıınla birliku, OECD'yc sunulrnak üzere 1972'de DPT'ce lıa/ırlatllaıı bir raporda ütıgoriıkn bilgisayat sayısı 1980 için 150400, teknik insangücü S biıı 15(17 bin ki»i arasında olııp, bu sayıların I985fte 600900 bilgisayar ve 8 bin 15011 bin 200 kişi, 1995'le 3 bin 5004 bin bilgisayar ve 41 bin 63 bin 400 kişiye çıkmasi gerckıiği planlanmı^tı. Görüldügü gibi. TUrkiyc'nin bilgisayar pazarı öngürillcn hızla gelişmtkic, btına karşılık bu alanıia ı,alısarı teknik insaııgticü planın v'ok gcrisindo kalnıakladır. TUrkiyc'nin lutarlı bîr teknik insangücU poliıikası gclıştirememesi bunun başlica nedeni sayılabilir. Bilgisayarlanmızın IÜmünlı olabildiğince yüksck verimlc kullanaınadıjımiic bîr ncrcek. ÇUnki) bu alanua büyiiK nır teknik ınsangücil açığı sözkonusu. Son on yıl boyunca teknik insangücü yclisıirmcnin cn ftncelikli sorun oıauguna ınanarak bu alanda okulla»maya büyük önem verdik. Böylecc 1977'de ODTÜ ve Haccttcpe Ünivcrsitelerinde Bilgisayar Muhendisliği ve Bilgisayar Bilimlerı Mühendisliği bölumleri avıldt. Boğaziçi Ünivcrsiıesi'nin ünlisans dii/eyindeki iki yıllık bilgisayar programcılığı öğretimi dc 198283 öğretim yılında dörı yıllık nıUhendislik rtğrelimine dönüşıüruldti. Bunlardan ba^ka İTÜ, Yıldız ve Ege Üniversiieleri'nde bilgisayar vc denetim ya da bilgisayar bilimlcıi mühendi&liği programları halen dcvam eden 198283 öğretim yılında ilk öğrencilerini aldılar. Böylecc altı ayrı Uııivvrsiıcdcki ılgilı b(tlıimlerde, yalnı/ca I. sınıfta 325ftğrencibilgisayar bilimleri mUhendiüi olarak yctişmvk üzcrc bu yıl öğrcnim gftrmekte. Teknik dallarda öğretim yapıian henıcıı lüm ıııııvcrsıtclerimizde verik'iı, bilgisayar programlamayla ilgili dcstck dcrslcrine giren öğreııci sayısı, bircok üniversite için binlerle dcyimlcniyor. F.lekırik elekıronik. fizik, istatistik, maıemaıik, ekonomi, isletme v.b. datlarda öğrenim görüp bilgisayar alanında dipluma vercn programların yokluğunda, geçnıiş yıllardiiTürkıye'ıııngL'İLşen bilişim oriamına insangücü kaynagı oluşiurmuslardır. Bt/im nilfusumuzun üçle biri daha okıınıayazma hilmc/.kcn ileri ulkclcrdc luııı yurttaşların bilgisayar okurya/urlığı amaclamyor, Bi/ baslıca ulusal hil(>i kuıuklcrimi/i (niılus kuıııgü, adli sicil kıılıigu v.b.) bilgisayaıaaktarmada yıllardır bocakırkcn, pek vok ülkc, ki>iscl vcrileıin arasına isienerekisıennit'ycrek sı/ıııış olabikLck yanlıs bilgtlcri önleycbilmck anıacıyla. lıcr yuritaşın devletçe li^lcnnıış bilgikr aıasından kendisiyle ilgili olanları göııııc hakkını yasal (giderek anayasal) gttvence altına almıs durumda. EndUstri loplumlarında bilgisayarın yönelimdc vc hi/nıeikrdeki yaygırı kııllarıımının yanısıra. duğrudan ürvtiın sllrevlerinin denelimindc kullanıını (özdcvin ya da oiomosyıın) endüsirisi vcrimliligiııi aııırıcı ba;lıca ettncn. lletişlmde geri kaldık Dünyadaki gelijmeye gıitc en gcri kaldığımız konu veri ileıisinıidir. I'TT'cc saglanan nlaiKıkhır yurt ivi vc yurı dı>ı veri ilciişim olanaklarını gcnel olarak çt^cbilccek dü^eyde olmakla birliklc, bilgi İSILTH merkczlcrimiz bııııu degcrlendircbilmı> dcgildir. Yine de birkaç ö/cl kıınılıı^un hi/inçi büroları ve THY yolcu hi/ıııetleri sistcmi başarıyla çalısnıakıadır. Bu eğiliıu. ınikrobilgisayarlann utkcde yaygınlasma&ıyla vv birkaç buyük bunkanın ıılkc çapında veri iklişinı tasarılanııırı ııygularnaya koıımasıylii birliklc, r>nümü/dcki yıllarda lıı/la gelişecekıir. hndustriycl robotlar, endüslriycl sUreckrin dcııetiıni, bilgisayar dcsıekli tasarırn/bilgisayar destekli yapım (BDT/BDY) konusunda Türkiyc'de herhangi bir (,'alışma başlaülnııs deftildir. İnsangücü açığı ve öğretim Plyasa giderek gelişlyor Eiemin sonınu, ynlnız Tiırkivı'niıı snrunıı deftll. Bntı'da da bİİRİsayar proj>ramcısı sayısı ihliyara ccvap vermiyor. 1$ dıinyusı. konılisine (•ıreken bilf(isayar pmftrumcı ve ıı/manla rının yelişmesi için (jcniş kapsamlı faaliyct BÜyÜk Bilgisayar kıtnustmda j|nj iyi ycıisıııi^ ickııik eleJZ manııı iş bulmada u/un "*' süre hiçbir sonınla kııı vlaşmayacağını, gclişcn lıumeıler karsısında bilrsim teknik insangucUıuu/un yarın da sayıca yeıersiz kalacagını gâ/ttnünde uıtaıı gcnçler, bu kotuıya htlytık ılgı gosierıyoılar. Böylccc, bilgisayar bilınıtcrı mulıcndisligi bölümlcrine, en basanlı nğrcııciler birinci iMekleriyle gcliyorlar. Dünyadaki mikruhilgısayarlar, bilgisayar dcııen ınakiııcyi ckylesıııc kitı;iılttıi, öylesine ucuzlam ki, bu araı; kisisel bilgisayar adı allında artık kücük bUtolur». (.vlcıı fjıivnr Vayı i>lem A\ı%ts\ dcııcıı biıkaı; bin dolarlık ınikıobilpisayarlar, bdlegi ve iletişim olanaklarıyla sekrcıerlcı iıt hi/mctindc. Bunlarm ycrtl ileiişim aglarıyla bütünleşnıe.si bürolarda ya da burolar arasında kağıt u/crindeki bclge dolaşımını gereksiz kılıyor. 19N2"de KKl'dcn l'a/la firnıa yalnı/ ABD'de 4 milyar 900 tnilyon dolar degerindc 2 milyon 800 bin kişiscl bilgisayar satmıs durumda. Ayrıca yapay uydularla uluslararası dU/eyde bütünleşen bilisim agları dolayısıyla bilgiüayarlar, insanlığın tuııı bilgi birikiıninc herkesitı evindcn, ivyerinden erişebilnıesini saglıyor. Btittln cksikliklere kar$m I'Urkiyc'dc bilgisayar kullanımının devtcl poliıikası olarak desıekg lcııUigı v^ylcncbilir. ÜPT blcklrunik Bilgi tşlenı Makinckri Öıcl Ihıisas Koıni.syonunca geri çevrilen olurluk incclenıeleri pek seyrek gOrUlmüş, bunlar da daha çuk, gerekli teknik kadronun saglanması için ertclenme biçiıninde karara bağlanmışıır. Özcl kesirndcn gefen basvurulara Odalar Birliğinin oluru bclki daha da kolayca verilnıisiir. Bu kumıda varlıfmdan sö? edilcbilecek desıekleme politikasının ytiersi/Iigi, başka alanlurda da oldııgu gibi, teknik insangücüne dcger verilnıesinden kaynaklanmaktadır. 1977HÜ'de görülen duraklamadan soııra, 198182 doneminde kurıtluşlarımı/ bilgisayan edinmeye hı/ vermi^lerdir. Tiırkîyt Bilişim Demeği'nin bir dcgerlemcsinc göre, kurulu merke/.lerin yU/de 18'i, kıırulu bilgivuyuı di/geleriniıı yıı/dr 4l'i bu son iki yıl kurıılanlardır. Pazarda bÜyÜme hpkİPnmoli Mikrobilgisayarlara yönclmeylc birliktcTurkiye'dcki bilgisayar pa/arının nı/la büyumeyj eöilimler SAYFA 10 Jo Tiırlriuo silikon yongası Uzerinde Ve lUıHiyc bülünlesmesini saglayan tumlcsik çevrimler (mikroisleyiciler), lümteşik cevriro hıllckler gibi bileycnlcrdcn olusan '' Bir bilgisayarııı lüm ana 5 cnı h r m n n ' ' ' ' "'^ ''' r CUMHURtYET/BtLGtSA YAR sürdürıncsi beklenmcliAr. Bu eğilimi Türk ckonomisinc kaıkı vcrecck biçimde yOnlendirmenin yolu, [nrıışmasız. teknik insangücUnün çalısma koşullarının iyilcstirilmcsinden ve Universiıeknmizde sürdürüİLıı cğitim çabalarına laboratuvar araçgcreçleri sağlayabilecek dü/eyde buıçe olanaklan verilmesinden geçer. ^ oeKienmeıı