Katalog

SİNEMA Sınırdaki kadınlar ve ı ı \ Sinema yıldızları del kıyısındaki kad canlandırmaktan alıyorlar. Virginia W Frida Kahlo Murdoch'tan sonra şimı Sylvia Plath beyazper aktarılıyor. Oyunc Gyvvneth Paltr ı Salma Havek / Frida Kahlo Kate Winslet / Iris Murduch Gvwncth I merikalı bir şair, aynı zamanda bireşveanneolan Plath 1963 Şubatı'nda henüz 30 yaşındayken mutfakta fırının gazını açarak yaşamına kıydığında olay basında büyük bir yankı uyandırmış ve Londra yazın dünyasını dehşete düşürmüştü. Oysa, o günlerde Plath henüz adını pek duyurmamıştı. Olayın üzerinden kırk yılın geçtiği ve Gwyneth Paltrow'un "Sylvia" adlı filmde Plath'i canlandırmaya hazırlandığı bugünlerde Sylvia Plath'in yalnızca dünya çapında ünlü bir ozan olmakla kalmayıp, onun işiyle yaşamı, ya da dehasıyla sıradanlığı arasında bir den ge kurmaya çalışan herkesin örnek aldığı dişi bir kahraman olduğu da su götürmez bir gerçek. Plath ile ilgili olarak bugüne dek sayısız yaşamöyküsü, çözümleme ve oyuna imza atıldı. Olayların Plath 'in kafasından geçiyormuşçasına aktarıldığı, Kate Moses tarafından kalemealınmış "Wintering" adlı bir roman bile var. Bir bakıma şimdi yaşama veda etmiş olan kocası Ted Hughes'un kendini savunma amaçlı suskunluğu yüzünden olsa gerek, Plath 'in öyküsü sürekli basının gündeminde kaldı. Yazın dünyasının öndegelen araştırmacıları vefeministlerherfırsattaHughes'u kadının sıkıntılarla dolu yaşamındaki baskı cı, denetleyici erkek fîgürü olarak yansıttılar. Kimileri de kendine özgii bir kişilik olan Plath'in dizginlerini koyvermiş, içten fırtınalı, benmerkezci biri olduğunu ve kadının kendi kuyusunu kazdığını öne sürüyordu. Neresinden bakarsanız, Plath yaratıcı bir kişiliğe sahip değil miydi? Kendisinden farlclı bir şey beklenebilir rniydi? lyi bir soru. Üstelik, titrek ve Nicole Kidnımı / Virj>iııia Woolt sarsak ama yetenekli kadınların son günlerde bir takıntıya dönüştüğü sinema dünyasının da kafasını rıyor. Gerçekten de, Woolfun son derece ağkurcalayan bir soru. "Sylvia"filmi"TheHo dalı, kılı kırk yaran dili günümüzde sinemaya urs Saatler" filminin gösterimegirmesinden alabildiğine ters düşer, ayrıcalık, sınıf, züpçok önce tasarlanmış olabilir, ama filmin papelik v.b duyguları tırmandırırdı. zarlanması ve Oscar ödüllerinin peşinde koşSalma Hayek sözde Frida'ya tutkundu ve masının ardında Nicole Kidman'ın çizdiği onun öyküsünü konu alan filmde (yönetolağanüstü Virgina Woolf tiplemesinin yattımenliğini Julie Taymor'un üstlendiği) oynağı kesin. Kidman kendini eğitip Woolf gibi mayı kafasına koymuştu; hiçbir güç onu bu sol elle yazmayı öğrenmiş, yazarın yazdığı her kararındangeridöndüremezdi. Öyleki.Habir sözcüğü özümsemiş ve kendi dış görünyek'ın bu işe yüreğini koyduğunu söyleyebitüsünü gizlemek için elinden geleni yapmış lirsiniz. Ama gerçek şu ki, Frida Kahlo fizikolabilir. Gelgelelim, ekrana yansıyan görünsel açıdan kırılgan ve sürekli acılar içinde kıvtü gerçek Virginia Woolf'tan çok uzak olduranan biriydi. Oysa filmde Hayek'in zorunlu ğu gibi, kulakta da çok farklı bir tını uyandı olarak soyunduğu sahneler (muhteşem kıv rımlan olan bir beden) öylesi ğun birkösnüllükiçeriyorkij manın çektiği onca acıyı yans açısından güdük kalıyor. Ote yandan, Judi Dench ii< Winslett de Richard Eyre'nin filminde elbirliğiyle oldukça b yici bir Iris portresi çizdüer. I kendini daha yaşlı Murdoch'a 1 tebilirdi; gerek yüzü, gerekse yı ği Alzheimer'in gerçekle dü§s> sında gidip gelen dünyasını p mamıza olanak tanıyacak güce: ti. Winslett ile genç Iris arasın^ benzerlik olduğu söylenemez (/ lerde çekingen bir cinselliğin ve oyun sınırlarını aşan müthiş bir entellektüe) min sezinlendiği, hafif tombul birini gö ruz), ama Eyre'nin incelikli yaklaşımı niş ölçekli gribeyazflu görüntüleri doch'un kurgusal dünyasının romanti: açıkça gözlerönüne seriyor. "Tom&Viv" filminde (pek hoş olm insanıhuzursuzedenbirfilm)Mirand. hardson bizlere sunduğu, T.S. Eliot ile e me gafletinde bulunan, isterik kadın ı mesiyle belki de yaşamının en müthiş c culuğunu sergiledi. Ama Richardson eşı zeribulunmazbıroyuncu:onun Vaness