Katalog

CUMHURIYET DERGİ Berkes ve Mediha Berkcs bakanlık emrine alınırlar. Hukukimücadelelerinıyapıpbir yıl sonra Danıştay kararı iJe görevlerine geri dönerler. Niyazi Berkes ve Mediha Berkes "24 Saat" isimligazeteyi çıkarınca Adnan Bey daha yararlı olacağı düşüncesiyle öğretmenlikten istifa ederekgazetenin yazıışlcrı müdürlüğünü üstlenir. Fakatgazeteancak 1 3 sayı çıkabilir. Işsiz kalan Adnan Bey îstanbul'agelıpZekeriya Sertel'ın "Teknık Reklâm " adlı reklam bürosunda çalışır. 1950 yılında Nâzım I likmet Bıırsa Cezaevi'ndeaçlıkgrevinebaşlar. Busebeplelstanbul'a nakledilır. Nâzım'ın affedilmesi içinimzakampanyasıaçılır. Istanbul Yüksek Tahsil Gençlik Derneği "Nâzım'ı Kıırtarınız" başlıklı bir bildiri dagıtır ve Lâleü'dekiÇiçekPalasOteli'ninsalonundabir toplantıdüzenler. Olaylıtoplantıdan sonra gözaltına alınanlar arasında Nazife Cemgil ve ögrencisı Şehnaz Alcıncı da vardır. Çabalarsonuçsuzkalmaz, 15Temmuz 1950de çıkarılan afla tüm tutııklu sosyalistler ve Nâzım da serbest bırakılır. 1950yıhndakuruIanTürkBarışseverler Cemiyeti'ninbaşkanı Behice Boran, sekreteriise AdnanCemgil'dır. Cemiyetörgütlenme aşamasında hareketi yığınlara mal NAZİFE CEMGİL solcu bir anneydi. Öğretmenliği sürgünlerle geçti. Adnan CemgiTle evliliğinden olan iki oğlundan Sinan 1971'de öldürüldü. 32 yıl "zor geçen" günler yaşadı ve 7 Ekim'de yaşamını yitirdi. Sinan'sız yıllar bitti HALtDE ÖZERDEN dnan Bey 1909, Nazife Hanım ise 1913 doğumlu. îkisi de aileleri içinde Kurtuluş Savaşı heyecanını, Cumhuriyet dönemi coşkusıınuyaşamışlar. Nazife Hanım'ınbabası Cemal Bey Muğla Ağır Ceza Reisi, savaşa IV. Kuvayı Milliye Başkanı olarak katılıp halkı örgütleyenlerden. Evlerinde sık sık toplanan efeler, annesi ve çevredeki diğer kadınların gecegündüz demeden cepheye yollamak için diktikleri askergiysileri, çocukluk anıları olarak hiç unutulmamış. Adnan Bey'in dayısı Kâmil Bey vearkadaşlan direniş örgütünde görev alıp Anadolu'ya silah kaçırmışlar. Zorlu savaş yılları, yokluldar ama bütün olumsuzluklara karşın yitirilmeyen umutlar, onlara ailelerinden kaht. Adnan Bey, Rüştiye'yi Kalamış'ta bitirip öğrenimini Kabataş Lisesi'nde tamamlar. Nazife Hanım ilkokulu Aydın'da, sonra da tzmir'deki FransızokuJundaokıır. Gençlerin doktor, mühendis, avukat olmak istediği yıllarda kaydını bılinçli olarak Istanbul Üniversitesi Felsefe Bölümü'ne yaptırır. Adnan Bey'le sınıf arkadaşıdırlar. 1936 yılında aynı dönemin, aynı ideolojiye sahip fakülte arkadaşları artık genç Cumhıırıyetin neferöğretmenleridir. 1941 yılında bir tesadüfle Ankara'da karşılaşıp evlenmeye karar verirler. 1942 yılında iJk çocukları Dumrul, 1944'teikinci çocukları Sinan doğar. Nâzım Hikmet Bursa'da hapistedir. Cezaevi Müdürü Tahsin Akıncı'nın kızı Şehnaz, Nazife Hanım 'ınöğrencisidir. Sabiha Sertel "Tevfik Fikret îdeolojisi ve Felsefesi"adlıkitabınıNâzım'agöndermekister. Bu sebeple Nazife Hanım öğrencisine bir mektup yazarak babası vasıtasıyla kıtabın iletilmesini sağlar. Daha sonra okulda yapılan bir aramada mektup, Şehnaz Akıncı'nın dolabında bulununca Nazife Hanım kovuşturmayauğrayıpbaşkabirokulasürLİİür... Adnan Bey Ankara Erkek Sanat Okulu, Ankara MusikiOğretmen Okulu, Ankara Atatıirk Lisesi'nde çalışır, bir yandan da çeşıtli dergilerde yazılar yazar. 1941 yılında Behice Boran ve Pertev Naili Boratav ile Yurt ve Diınya dergisıni çıkarırlar. Aynı zamanda înönii Ansiklopedisi'nde de redaktör olarak çalışır ve Fransızcadan Türkçeye çevirilerdeyapar. 1945 yılında gene Behice Boran'la birükteyazarlan arasında Arif Damar, Muvaffak Şeref, Kemal Bilbaşar, EnverGökçe'nin de bulunduğu Ant dergisini yayımlarlar. Adnan Bey'in Sabiha Sertel'in sahibi olduğu Tan gazetesi ve tek sayı çıkabilen Görüşler dergisindedeyazılarıçıkar. Tanmatbaasının basılıp tahrip edılmesinden sonra, öğretnıen Adnan (Cemgil ve öğretim üyeleri Behice Boran, Pertev Naili Boratav, Niyazi etmek amacıyla Barış adlı bir dergi çıkarır. Barışseverler Cemiyeti, Menderes Hiikümeti'nin, TBMM kararı olmadan Kore'ye asker gönderme kararını protesto eden bir bildiri bastırıp dağıtınca, kapatılıp yöneticilerı hakkında dava açılarak, yurtsever insanlartutuklanır. Adnan Cemgil detutuklananlardandır. Ankara'ya götüriilüp Dış Kapı Cezaevi'ne konulur. Nazife Hanım çocuklanyla kocasını ziyaretegjdcr, 5lDiin küçük yaşında hapishane ile tanışmıştır, etrafı merakla seyredip olanları şaşkınlıkla izler. Hükümlii Adnan Bey, cezasının altı ayını Ankara Askeri Cezaevi'nde, yedi ayını iseNevşehirCezaevi'ndegeçirir. Buarada Yozgat'asürülen Nazife Hanım, oyıllardaki hersürgünün kaderini yaşar. Daha yerine varmadan çevre aleyhinde kışkırtılmıştır. Yozgat'ta ıki çocuğu ile yiğitçe, tüm zorluklara karşın yaşamını siirdürür. Ardından attlan "KomünistlerMoskova'yi'!" bağırışlarını buruk bir acıyla, tepkısiz dinler. Ço