Katalog

4 AĞUSTOS 2002. SAYI 854 Yalııız savaşçılar. özür dilerim Chelsea Clinton, Peter Ustinov ve lris Murdoch; ancak son araştırmaların ortaya koyduğuna göre hepiniz şımank, geçimsiz, asosyal ve sonderecebencilsiniz. Neyse ki Harry Potter, Ginny NVeasley'i yılanın elinden kurtararak bu genellemeden sıynlmış oldu. Adı geçen ünlülerin ortak yönü tek çocuk olmalan... Anababalık, anlamsızhurafeler ve inanışlarlaençokboğuşan 'meslek' olsagerek. Büyük çocuklarciddi, ortanca çocuklar uyumlu, küçükler şımank ve tek çocuklar birer bencil haylaz olurlar... Buııa benzer nice genel leme halkarasındasöylenegelırveşımdısonuncu ifade, bilimsel bir zemin kazanmak üzere. London merkezli araştırma ekibi Mintel, Ingiltere'dekiçekirdekaileleri uyanyor "tek çocuklann yaşıtlanyla çok fazla birarada bulunmamalan, ilerde kendilerini sosyal çevreden izole etmelenne, ya da ilışkılerınde ben merkezci davranmalarına neden olabilir." Bu uyanyabirek de Ingiltere Ulusal tstatistikkurumundangcldi: "Çalışan kadın sayısındaki artışla birlikte geç yaşta ve tek bir çocuk sahibi olan annclerdeki artış paralelgidiyor!" Gençler tek çocuk olsun olmasın zaten bıraz bencil olmazlar mı? Bu eleştiri bir yana M intel' in araştırmasının ortaya koyduğu bulgular uzmanlarca masaya yatınlıyor. "Halk arasında tek çocuklar şımank, bencil ve yaramaz bilinir, araştırma da bu inanışı destekler nıtelikte. Ancak bana kalırsa, tek çocuklarla geniş ailede yetişen çocuklar arasında belirgin bir fark yok" diyor psikiyatr Judy Dunn. Tüm tek çocuklarda aynı davranış ve kişilik bozukluklanna rastlanacağı iddiası da araştırmanm eleştirilen diğer bir yönü. "Çocuğun yaşıtlanyla ilişkilerini kardeşi olup olmamasıyla bağlantılandırmak çok zor. tki kardeşten biri son derece sosyal diğeri isc geçimsiz ve içe kapanık olabılıyor. Ayrıca kardeşlerimizle ilişkilerimiz ile arkadaş ılışkılenmız birbirindenoldukçafarklıdır"diyeaçıklıyor üunn ve ekliyor: "Tek çocuklar kardeşı olanlara oranla çok daha erken yaşta kreş ve benzeri sosyal ortamlarakatılırlar. Budaonlanndaha erken sosyalleşmelerini sağlar." "Ben tipık bir tek çocuğum," diyor Harry Potter... 18 yaşındaki bir genç kız. "Ama asosyal ve bencil olduğumu düşünmüyorunı. Bence tek olmanın dezavantajdan çok avantajı var. Örneğin kendi kcndime yetmeyi çok erken yaşta öğrendını, ama çok yakın arkadaşlaredinebilmeyi de tek olmamaborçluyum! Bazen bir kardeşim olsun istedim; fakat bunu yalnızlıktan değil de anne babaımn gerçekten kaçık olduklannı tasdık edecek binne ıhtiyaç duyduğum ıçin istedim. Çünkü bence oldukça kaçıklar." Chelseu Clinton... Tekçocuklar Batı medeniyetinin sonunugetirecekmibilinmez;fakatbirçokin yorsunuz? Annem dahi böyle düşünüyor." Tek çocuklara yönelik önyargılarla mücasan onlann duygusal yetersizlığinde hemfikir. Tek çocuklu bir anne, tek çocukla ilgili dele etmek için tngilizce bir de web sitesi önyargının yalnızca çocuklara yönelik değil, var: www.onlychild.com. Tek çocuklann üzerlerindeki olumsuz yafanne babaya da yöneldiği görüşünde." Ne zaman tek çocuğumuz olduğunu söylesem so tadankurtulamadığınınengüzel örneği Tiran bakışlarla karşılaşıyorum: Evlatlık mı, me dergisının Fransa Başbakanı Chirac için yoksa istemeden mi oldu; ya da daha kötüsü attığı 'Şımank tek çocuk' başlığıydı. Amerika'da yapılan son araştırmalar ise, ona gerçek bir aı le sağlamayı siz mi reddeditek çocuklann kardeş sahibi 'rakıplenne' oranla daha hırslı ve özgüvenli olduklannı öne sürüyor. Teksas Üniversitesı'nden Prof. Toni Falbo bunu şöy le açıklıyor: "Tek çocuklar anne vc babalannın dikkatini tümüyle üzerlerınde istiyorlar ve bu konuda da başka rakipleriyok!" Herkesi içerecek bir genellemeye ulaşmak imkânsız. Kimi çocuk için geçerli olan diğeri için bir şey ifade etmeyebiliyor. Bütün ış anne ve babanın çocuğa sağladığı huzurlu ortamakalıyor. Aile değerleri savunuculannın esas konusu ise çocuğun refahı. Onlara göre çocuğun, iki baba tarafından yetiştirildiği ya da annenin çalışıp her akşam yemekpişiremediği bir ortamda, hele bir de kardeşı yoksa, kendini mutlu ve huzurlu hissetmesinin imkânı yok. Bu yargının temelinde toplumdaki hızlı değişime tepki olarak çıkan ve her şey in daha iyi olduğunu savunduklan geçmişe özlem duyan mulıafazakâr görüş yatıyor. Ancak göz ardı cdilen birnokta şu ki, çiftın birden fazla çocuğa ayıracak zamanı, parası ya da en basitınden isteği yoksa tek bir çocuğa sunacaklan sevgi ve huzuru bir çocuk güruhuna bölmelerinin pek anlamı yok doğrusu. "Insanların, 'tek çocuk sendromu'ndan bahsetmeleri bence çocuktan çok anne babaya yöneltı len bır eleştiri. Annem bazen bana bir kardeş yapmadığı için benden özür dıler; ancak emınını kı bu yüzden benden çok o hayıflanıyor. (,'ünkü ben hıçbır zaman bir kardeşin eksikliğini hissetmedim. İyi bir anne baban varsa başka bınne gerek kalmıyor bence," diyor tek çocuk sendromuna kafarutançocuklardanbiri. ^ The Guardian 'dan HadleyFreeman 'ın yazısından çeviren: DEVRİMSEL DENtZ NERGİZ m Birden fazla çocuk büyütmek için ne zaman var ne de para Ama tek çocuk çoğu kez sorun yaratıyor. Tek çocuklar, asosyal ve yaramaz biliniyor. Araştırmalar bu yarg: hiç de yabana atılmaması gerektiğini öne sürüyor.