Katalog

CUMHURİYFTDEROİ Genç dâhi John Nash matematik dünyasına 1948 yılında girdi; 1959 yılında aynldı. Her türlü ağır şizofreni tedavisine karşın aklını tamamen yitirmemeyi başardı. Akıl Oyunları filmiyle tanıdığımız John Nash'in sinemaya sığmayan yaşamından kesitler... ruıdaki başanlanndan ötürü Nash'i genç neslin en zengin matematikçisi olarak seçmışti. Yalnız çocuk... Kiliseye ve yükseköğretime önem veren bir aileden gelnıişti John Nash. Annesi öğretmen, babası elektrik mühendisiydi. Güzel bir evde yaşıyorlardı, o yıllarda lüks sayılan Dodge marka bir arabaya sahiptiler. Amenkan profesyonel ortasınıfınıngüvenilirüyeleriydiler. Annesi çevresınde etkıleyici ve kültürlü bir kadın olarak öne çıkmıştı. Oğlunun hayatında kocasından daha fazla rol oynamıştı. John yalnızlığı tercih eden içe dönük tuhafbirçocuktu. Ama onu seven bir aileye sahipti. Kendi kendine öğrenmeyi seviyordu, en iyi arkadaşı kitapları ve deneyleriydi. Nash matematığin tadına on üç ondörtyaşındaE.T. BeH'inMenof Mathematics ısımlı kitabını okuduğunda varmıştı. Kitapta matematikçilerin parlak hayat hikâyeleri yeralıyordu. Liseyi bitirince kimya mühendisiolmakiçinPittsburgh'agittı. Mühendislik hevesi kısa sürede sönünce matematik fakültesine geçti. 1948 yılının baharında da yüksek lisansıçinPnnceton'agıttı. Bırzamanlar ressaın ve yazarlar için Paris neyse, 1948 yılında matematikçıler için de Princeton o demekti. Birınci sınıf öğrencileri kendini beğenmiş bir gruptu, fakat Nash hepsinden daha tuhaf ve daha kendini beğenmiş olmayı başarmıştı. 20'sindeydi ama dalıa genç gösteriyordu. lkı metre boyunda, 77 kılo ağırlığmdaydı. Geniş omuzları, kaslı bir göğsü ve ince bir beli vardı Vücudubiratletinkinebenziyordu. Süslü kelimelerle konuşuyordu. Fark edilmek ve herkesten akıllı olduğunu göstermek için can atıyordu. Hayret verecek kadar az okur, • okumanın yaratıcılığı engelleyeceğıni savunurdu Onun bılgi edinme yöntenıi öğretim üyelerine ve arkadaşlarınasonılarsormaktı. Zamanının çoğunu düşünerek geçirirdi. Princeton'daki ilk döneminde Profesör Einstein ile birgörüşmesi olmuştu. Tuhaflıktan cleliJiğe Matematikçi John Nash 'in yaşamını anlatan "A Beatiful MindAkıl Oyunları" adlıfılm geçen hajta dört Oscar aldı: En lyi Uyarlama SenaryoAkiva Goldsman, En lyi YönetmenRon Howard, ve En lyi Yardımcı Kadın OyuncuJennifer Connelly En lyi Fılm. Filmin yaşayan iki ismi Alicia ve John Nash de törenı baştan sona izledıler. Izleyiciyi büyüleyen birjilm Akıl Oyunları... Sylvia Nasar'm yazdığı ayrmtıh biyografiden yola çıkılarak çekilmıs. Kıtapta, Jılmde hiç değinilmeyen yönleriyle baska bir John Nash daha var. •Akıl Nash iki metre boyunda genis omuzlu, yakışıklı, küstah ve tuhaf bir genç adanulı. Oyunları" Altın Kitaplardan çıktı. (TürkçesiPetek Demir) Yaptıgımız derlemede daha çok jılmde yer almayan bölümlere agırlık vermeye çalıştık. Küstah, kıbirli, yakışıklı ve hayli tuhaf genç dâhi, matematik dünyasına 1948 yılında girmişti. Kimilerine göre yüzyılın son yansındaki en önemli matematikçiydi. Strateji oyunları, ekonomik rekabet, bılgısayartasarımı, evrenin şekli, uzay geometnsı ve asal sayıların gizenıi onun yaratıcı zekâsını meşgul eden konulardı. Buluşlan, bilımsel düşünceyi yenı boyutlara çeken beklenmedik fikirlerdi. Zekâsı herkestendahahızlıçalışıyordu. Hafızası dalıa kuv vetliydi, daha ıyi konsantre olabılıyordu. Mantığını ön plana çıkarmıyordu. Şaşırtıcı sonuçlannı açıkladıktan sonra bile takip ettıği asıl yol onun izinden gitmeye çalışanlar ıçin bir muamma olarak kalıyordu. Gençliğinde etrafında 20. yüzyılın en büyük bılım adamları Albert Einstein, John von Neuman ve Norbert VViener vardı, ama o hıçbirinin müridi olmanuştı. Bildik metotlara hep burun kıvırdı. Büyük problemlerin peşinde koştu. Bir sefennde Einstein onu fizik çalışmadan izafiyet teorisini düzeltmeye kalkıştığı içın azarlamıştı. Kahramanları Nevvton ve Nietzche gibi yalnızdüşünürlerdi. Okendı beynininin içinde yaşayan bir adamdı. Bilgisayarlar ve bilimkurgu en büyük tutkusuydu. Tavuiarı biraz soğuk, biraz kibirlı, biraz gizemli, esrarengiz ve sahteydi. Yüzünde hep çözdüğü problemlere ilişkin gızenıli bir gülümseme olurdu. 21 yaşındayken yazdığı 27 sayfalık doktora tezinde ortak faydanın elde edılebileceğı biroyun kuramı gelıştirmişti. Her bir oyuncunun diğer oyunculann en iyi strateji lerine, en iyi hareketini gerçekleştirerek karşılık verirse oyunun çözüleceğini düşünüyordu. Forrune dergısi 1958 yılında oyunlar kuramı, cebirsel geometri ve doğrusal olmayan teori konula Ayakta duran Nash, sağdaki kadın Alicia... Oscar törenini John ve Alicia Nash de baştan sona izledıler.