Katalog

17 MART2OO2. SAYI 834 yeni ve değişken bir köktendinci eğilim içinde." Ş u s ıralar H indi stan'da gözüpek davranmak pek tekin bir şey değil," diyor yazar, "Afganistan'daki savaş, Müslüman ve lslam üzerine söylemler bu ülkedeki Hindu köktendincılennekmeğineyağsürdü. Bunların Müslüman toplunıuna şiddet uygulamalarına göz yumuldu. Pakıstan ('umhurbaşkanı General Müşerref de kendi köktendincilenyleuğraşıyor Buradadizginleronlarınelinde,zirabunlar Müslüman değil Hindu. Bu yüzden insanlan doğramalarına ve yakmalarına izin veriliyor. Tüyler ürpertici giinleryaşıyoruz," dıycckliyor. Roy birtrcndcki 58 Hindueylemciyi öldüren Müslüman isyancıları ve bıına karşılık C iujarat'ı yakıp yıkan ve en az 1000 Müslümanı öldüren Hindu çetelerine lanet yağdırıyor. Her iki kesimin de ayrıı sunakta dua ettiğini, yeni köktendinci akımın yalnızca Hindistan'da değil, ABD ve başka ülkelerde de göze çarptığını di le getiriyor. Zehirzemberekifadesi nedeniyleRoygeçen yılın büyük bir bölümünü avukatlanyla birlikte sorguyaçekilerek geçirdi. Mahkeme kendisini sık sık Yeni Delhi 'deki evinden ahp hakaret suçlamasıy la ilgili giderek garip boyutlara ıılaşan sorıı yağmurlanna tuttıı. Olayın halka pek fazla yansıtılmaması amacıy la olsa gerek, yargıçlar daha önce hiç uygulamadıklan bir girişimde bulunarak, tüm gazeteci ve gözlemcilerin mahkeme salonuna girmelerini yasakladılar. Roy'un avukatlan "yargının aleniliği ilkesinin ciddi birbiçimde çiğnendiğinc" dikkat çckince mahkeme başkanı bir sonraki dımışmanın açık yapılacağını duyurdu. (ielgelelim, Roy'udestekleyenlerduruşmayakatılmayayeltendiklerinde deri ceketli güvenlik güçleri tarafından geri çevrildiler. Duruşmayı izlemesine izin verilen birkaç kişidenbiride, Roy'usarhoşluklaveçevreye bağırıp çağırmakla suçlayan davacılardan RK Virmani idi. Ikinci sırada oturan bu saçı başı dağınık adam Roy ve avukatlarına söylemediğinibırakmadı. Ancak,hernedense, yargıçlar onusalondandışarıatmadılar. Buuzatmalı davaArundhati Roy'utüketti mi? Yazar, "Sanırım bir şeyler kafama dank etti. Birinsanaböyledavranılması adil değil. Neden orada oturup hesap vermek zorunda olayım ki? lnsan yaşamını çok daha hoş şeylerle geçirebilir," diyor. Roy öncelikle, yargı dahil, 1 lindistan'daki kurumlann giderek "demokrasiden uzaklaştıklarından" yakınıyor. Art arda yönetime gelen hükümetlerin başansızlığa uğradığım ve bunların "tümden yozlaştığını" dile getiren yazar, "Halkın yaşamına buölçüde el atıyorsanız, eleştirilere açık olmak zorundasınız. Oysa, onlarentelektüel eleştiri yapamayacağımızı söylüyorlar," diyor. Roy'un içinde bulunduğu bu güç duruma çeşitliyerlerdendestekgeldi.Bunlararasında onu savunan bir yazı kaleme alan Salman Rüşdi, arkadaşı John Berger, hakkında açılan davayı kınayarak 11 ındistan Cumhurbaşkanına şikâyeıte bulunan bir grup Italyan parlamenter, NVashington'dakı Hindistanelçilikbinasıönünde bir eylembaşlatan yazar Amy Tan de vardı. Çeşitli ülkelerden gelen olağanüstü desteğe karşın, Roy'un Hindistan'dakiyalnızlığıartıyor. Hindistanbasını onun yanında yer almıyor. Roy bu durumu anlatırken şu ifadeyi kullanıyor: "Medya yargıyı eleştirmekten feci korkuyor. Mahkeme salonunun içi bile çok ürkütücü idi. insan kendisini tamamen çaresiz hissediyor" ^ Mamografi kadınları, meme kanserinin neden olduğu ölümlerden uzak tutuyor mu? Sık sık mamogram çektirmenin sağlığa bir zaran var mı? Mamografi çektirsem mi? lusal Kanser Enstitüsü'nün bir panelinde mamografinin yaşam kurtarıp kurtarnıadığı konusu değerlendinldiğinde, katılımcılar sabahın iki buçuğuna dek kıran kırana tartışmışlardı. Kadın katili diye suçlandığını söyleyen bir üye alınacak kararlardan "sorumlu olmadığını" belirterek toplantıdan çekilmişti. 1997 yılında yaşanan bu ateşli tartışmalara yol açan, "mamografi çektiren kadınlarda meme kanserinde ölüm oranının hiç de düşük olmamasıydı. Bu yazdıklanmız beş yıl öncesinin gelişmelerinin bir özeti. Bu yılın başında bir başka Ulusal Kanser Enstitüsü panelinde mamografi tartışması yeniden yapıldı. Sonuç şöyle idi: mamografi genç yaştaki kadınlann yaşam sürelerini uzatmadığı gibi, ellinin üzerinde olan kadınlar için yararına ilişkin bir kanıt da yok. Panel üyelerinden ve Kuzey Carolina Üniversitesi uzmanlanndan Dr. Russell Haıris mamografinin meme kanseri sonınuna bir çözüm gctirmeyeceğinin giderek ayırdına vanldığına dikkat çekiyor. Ancak, bu durum kadınlann artık mamografi çektirmeyecekleri, ya da doktorlann hastalanna bu yöntemi önermeyecekleri anlamına gelmiyor. Mamografinin erken tanı açısından yararlı olabileceğine inanan ve "herceptin" adlı yeni bir meme kanseri ilacı geliştiren, Kaliforniya Üniversitesi uzmanlanndan Dr. Dennis Slamon söz konusu yöntemin yararlı olmadığı izlenimini yaratmanın çok yanlış bir davranış olduğunu söylüyor. Bir zamanlar büyük bir umut kaynağı olan mamografinin rafa kaldırılması konusunda insanların neden böylesine gönülsüz bir tavır sergilediklerini anlamak hiç de güç değil. Gelgelelim, mamografinin genç kadınlar ıçin taşıdığı değer, bir ölçüde X ışınlannın menopoz öncesi kadınlarda yoğun meme dokusunu yeterince ortaya çıkartmaması yüzünden, uzun zamandır kuşkulara yol açıyor. Dahası, "erken tanı" da yeterince erken olmayabiliyor: Mamografiyle saptanabilen bir ur en azından 10 milyon hücre içeriyor. Bunlardan bir tanesinin kana kanşması bile metastaz sürecini körükleyebiliyor. Kaliforniya Üniversitesi'nden Karla Kerlikowske, kadınlarda minik urlar olabileceği ve bunların zaten yayılmış olabileceklerine dikkat çekiyor. Mamografinin genç kadınlar için yaran giderek kuşku çoğaltırken, yaşlı U kadınlarla ilgili veriler oldukça olumlu görünüyor. Her yıl mamografi çektiren 50 yaş ve üzerindeki kadınlar arasında ölüm oranlannın mamografi çektirmeyen aynı yaştaki kadınlara kıyasla yüzde 30 daha düşük olduğu görülüyor. Ne var ki, şimdi bu ünıit ışığı da giderek sönüyor. PDQ (Physician Data Query=Doktor Veri Sorgulaması) adıyla bilinen 10 kişilik panel böylesine umut verici sonuçlan gözler önüne seren araştırmaların hiç de güvenilir olmadıklannı ortaya koyuyor. Bu araştırmalardaki kadınlann gelişigüzel seçilerek değil, gönüllü olarak bu işlemden geçmişler... Bu da elde edilen sonuçlan çarpıtıyor. Ulusal Kanser Enstitüsü paneli mamografinin hiçbir işe yaranıadığından çok, bu yöntemin yararlı olduğu yönünde herhangi bir kanıt bulumııadığı sonucuııa vanyordu. Bu ikisi arasında çok ufak, ama oldukça önemli bir fark var. Harris mamografinin kimi kadınlar için yine de yararlı olduğuna inanıyor. Hangi kadınlar mı? Ne çok hızlı, ne de çok yavaş büyüyen türde urlan olan kadınlar. Bunun nedeni de şu: Yavaş büyüyen urlar öylesine az bir tehlike arz ediyor ki, mamografi olsa da olmasa da, bunlar uzmanlar tarafından saptanır saptanmaz genellikle sağallılabiliyorlar. Bu yüzden düzenli olarak mamografi çekilınenıesi yaşamda kalma oranını pek etkılemıyor. öte yandan, saldırgan meme urlan öylesine hızlı bir gelışme göstenyorlar ki, erken tanı konduğunda bile iş işteıı geçmış olabilıyor. Bu dıınımda mamografi yaşamın kurtanlınası açısından yine çok etkılı olamıyor. (4()'lı yaşlardaki kadınlarda urlar her nedense, daha yaşlılara kıyasla, çok daha hızlı bir gelişmc gösteriyor.) Meme kaıısen olaylarının yaklaşık yüzde 1520'sini oluşturan, yalnızca yukarıdaki iki tanım içinde yer almayan urlar mamografi sayesinde konacak erken tanıdan yarar sağlayabiliyor. Ulusal Kanser linstitüsü'nün 4O'lı yaşlardaki kadınlann mamografi çektirmeye başlamalan yönündekı görüşü henüz değişmedi. Ne var ki, bunu sürekli ertelemiş olan kadınlann bu konuda kendilerini suçlamaları da artık gerekmiyor. Çiinkü, düzenli muayeneden geçtikleri sürece, bu kişilerin sağlıklannı tehlikeye attıklan söylenemez Acaba, sürekli mamografi çektirmenin bir zaran var mı? Mamografi öylesine düşük bir ışınımdan yararlanıyor ki, bunun sağlıklı hücrelerde kanseri tetiklemesi pek söz konusu değil. Kanser olmayan bir şeyin saptanarak kadının yok yere testlerden ve cerrahi işlemlerden geçmesi daha büyük bir risk sayılırken, asıl çekince mamografinin her yıl milyonlarca kadında yarattığı asılsız güvenlik duygusu olsa gerek ^ Newsweek 'ten Çeviren.RİTA URGAN Düzenli olarak mamografi çektirenler kendilerini güvenceye aldıklarına inanıyorlar.