Katalog

27OCAK2002 SAYI 827 11 "Sessiz Ölüm", Hüseyin Karabey'in filmi. Dünyadaki uygulamalardan yola çıkarak hücrenin, yani tecridin insan üzerindeki etkisini anlatıyor, cezaevlerindeki çığlığı duyuruyor... Duş kınklığından ote bır umut var ıçımde ^'urıku fılmı seyreden ınsanlann yuzde 95'ı çok etkılendı lecnt lurkıye'ye bır gunde gelmedı, onlarca yılın bırıkımı ve bır o kadar da maddı harcama var Bu yuzden boylesıne devasa bır uygulama, ne yazık kı bır fılmle sona ermeyecek Benı bu fılmı yapmaya ıten "Bırey olarak ben, Huseyın Karabey, tecndı anlatmak ıçın ne yaptı" sonısuydu Umanm fılmım, her seyu"cılere de, bu soruyu sordurtabılır Filmi yaparkcn siz tecridc dair neler öğrendiniz? Ben ne ya/ık kı hayata, sısteme ve ınsana daır çok şey oğrendım hn onemlısı bence, tecndın bır ınsanın dığenne yapacağı en buyuk kotuluk, en korkunç ışkence olduğunu kabullenmemdı Duşunun, eskıden tıran ceza ıçın kışınuı gozunu oyuyordu, bugun ıse beyazdan başka bır şey gormesıne ızın vermıyor Duşunun kulağımz sağlam, ama ortada duyulacak bır ses yok, yanı sağlıklı olmanızın da bır anlaını yok Yıne bu fılmle, ınsanlığın her koşulda nasıl onurluca yaşadığını gordüm Insan, ınsanlığa bu yuzden guvenmelı, ama bu acılara ne gerek var dıye de duşunuyor Kahramanlann ve dıncı gelmedı onlara Yasemin Altunbaş Mardın'de gençlerın gıdebıleceklen sadece kultur merkezı var Merkezde resım, heykcl ve tıyatro çalışmaları yapılıyor içerı gırdığımız ılk anda duvarlardakı resımlerı gorduk ve çok etkılendık, çok sıcak bır ortamdı Sınema olmamasından yakınıyorlar Çatom'lar uzertne araştırmalar yaptık, akşamlan Mardınlı arkadaşlarla lstanbul Mardın, kıtaplar, dınledığımız muzıkler, Murathan Mungan ve tabıı kı Mardın uzennekonuştuk Nılgun'undınledığı Anzona Dream 'ı çok beğendıler BızdeCıvvanHacogıbısanatçılan, Reyhanı gıbı yoresel muzıklen tanıma fırsatı bulduk Can Yıldırma7 Doğunun sorunlan hakkında konuşup duruyoruz, ama orayı kendı gozlerımızle gormek ve o ınsanlarla bırlıkte olmak apayrı bır şey Orada ne olup bıttığını gordutn, artık atıp tutmayacağım Önyargılarınıa gelınce, oranın çok medenıyetsız, yapı lacak gorulecek bır şey ın olmadığı yerler sanıyordum Oysa Mardın muazzambırşehır Gezılecek,gorulecek mukenınıelyerlenvar Farklıbırtarıhı, kulrunı var Aynca boylesıne bır mımannın olacağuu hıç talunın etmemıştım Gonınce,"Vay be, bı7im boyle bır şehnmız var ve kımse buııdaııhaberdardeğıl"dedım Aynca hıç de tahmın ettığım gıbı gelışmenuş değıller Sadece bazı gehşımlerorayageçgıdıyor Gozen Zorlu Insanlar ellerını uzatmaya korkııyor Obuyuluman7aranın ıçındc kendımı bıraz ığretı durmuş gıbı hıssettıysem de şehrın çok kulturlu yapısı kendımı bıraz daha "az yabancı" hıssetmeme yardımcıoldu Buyabancılıkduygusu herhangı bır farklılıktan kaynaklanmıyorbence Tabııkıbızfarklıyız Memleketın her koşesı bırbırmden f arklı ama, bu onun otesınde bır 'aynm' kapsamına gırıyordu Gençlık Merkezı'ndekı resım atolyesıne ılk gırdığımdekı ruh halımı anlatmakçokzor Açıkçası duvarlarda gorduğum tablolar, el ızlen ve panodakı fotoğraflara bakarken ezıldığımı hıssettım O yeteneklerın urunlen,firsateşıtsızlığınden ve kendı konıunıundan suçlulukduymama yol açtı Sankı başlı başına sahıp olduğum ımkânlarla onlara haksızlık edıyormuşum gıbıydım lnsanlar Arapça, Kurtce konuşuyor, ben de onların dılını oğrenmek ıstıyorum I nçokılerdeneyapmak ıstedıklerını, ellerınde olsa nerede yaşamay ı tercıh edeceklennı nıerak edıyorum, soruyorum, Mardın'de bır şeyler y apmak ıstedığını soy luyorbırçoğu Kesınlıklcaynlmakısteyenler de var Necdet okuyor, ODI U uluslararası ılışkılerdeokumak ıstıyor, konuşuyor ve ınsanlara derdını anlatnıaya çalışıyor l lamdullahkesınlıkleyurtdışındayaşamak, Faraç, Dairnınatolyesını gormek ıstıyor Kenan zaten gıdecek Selahattın Abı Mardın'de astrolojı yazarlığı, televızyonculuk yapıyor Boş duracağabenzemıyor ^ Birfîlm, bir gerçek Kalabalıklar susarken, o kameranın (ustelık kınılık ya da emanet) arkasmda onlarca ınsanın olumune neden olan sekız melrekarelık hucreyı yavaş vavaş vok olmayt ve ınsan olmanın dırentını anlattı Fılmtmn adı "Sessiz Olum ()n belgesel ve kurmata fılme ımzct atan Jlusevm karabe\ Berat dunçıkan ın sorularını yanıtladı Sİ7İ bu filmi yapmaya yonelten neydi? Doğduğumda sanatçı değıldım ve ılende sanatçı olacağıma daır bır belırtı yoktu, ama manız kalacağım bazı sorunlar bellıydı Bır ışçı babanın dort erkek çocuğundan ıkıncıstydım Aılem Kurt'tu ve ben, dığer dort kardeşım gıbı, onlann buyuk fedakârlıklan sonucunda okuyacaktım Bu ulkede bu uç kımlık, sızın hep potansıyel suçlu konumunda değerlendınlmenı/e yol açar kı, bende de boyle oldu ICardeşlenm, ben ve arkadaşlannı unıversıte yaşamımızda devamlı bu tur sorunlar yaşadık Yanı ben aslında kendı hıkâyemı anlatıyorum Yanı ılende ben ya da kardeşlcnmden bırı, kendısını anıdeıı o cezaevlennden bınnde bulabılır I latta bu fılmı çektığım ıçın ben de orada olabılınm Bu sebepler neden bu fılmı yaptığımı anlatıyor herhalde Aynca ınsan olmanın temel zorunlulukları var, bence bunlardan en onemlısı yok saymamak, yadsımamak, yanı gorduğunu, duyduğunu, oğrendığını başkalanyla paylaşnıak Sessiz Olum, giderek yoğuıılaşan scssı/lığin içinde gosterime girdi. Bu sessizliğin, birey ve tuplumda duşuncc, duygu ve davranış olarak, gelecekteki yansıması si/ct ne olacak? Ben dahıl (Tecnt karşıtı bır fılm ve kıtap c.alışması yaptım) hepımız çok cıddı anlamda bır erozyona uğradık, uğruyoruz Geçen uç yıl ıçuıde yıtırdığımız Yonetmen Huseym Karabev... maddı ve manevı kayıplar o getınyorlar Avrupa Bırleşık kadar buyuk kı, bence, tecnt üevletlen (') b tıplenne karşı bunun sadece son halkası değıl Onlar sadece, sısteme geçışın bu kadar kanlı olmasını Boylece neyı yıtırdığımızın eleştınyorlar Oysa, bır bılıncınde bıle olamayacağız uygulamaya karşı oluşumuzun Tecnt topluma dayatılan bır tck knten olabılır, ınsan model Şıddete maruz kalan ve 9 haklarına aykın mı, değıl mı bunu yok sayan, yadsıyan lehdit aldını/ mı? toplumların yaşama modelı Bu tur c.alışnıalar yapan Son 15 yılı duşunun, sadece yadsıdık, yok saydık, ama bunun ınsanlann başına gelenlerden da bır bedelı var Bu bedelı bırey daha fazla değıl Fılmımın gosterımı sadece Bursa'da ve toplum olarak ıkı taraflı engellendı Bu ulkede ınsan gıbı odeyeceğız ınsan olmanın bedelı bıle o h ilmini/ tecritin dunyanın kadar ağır kı, kalkıp sanatçılann meselesi olduğunu anlatıyor karşılaştığı baskıları on plana ama ce/aevleri operasyonu Turkiyc'yi farklı kılnııyor mu? çıkarmak, bana, gerçeğı eksık Bu soruya vereceğım y anı tınTurkıye' nın Batı'yı algılama bıçımını gorunur kılacağını duşunuyorum Yanı Batı'dakı devletler, 1 urkıyelı meslektaşlanna akıl verıyor ve dıyor kı "Bak ellerını kullanmana gerek yok, bırak bu ışlen senın yerıne duvarlar, soğuk 5 yıldızlı hucreler yapsın' Bak geçen sene bızde cezaevlennde ıntıhar oranlanna1 Yılda 80'den az değıl Ama bır tek eleştın var mı"7 yok'" Ama Setsız ölunı'tlc lulııit huıal, tecrittekibir kadtn tuıuwiu\u anlatıyor... furkıye ozıınde sankı ınsanı gıbı gozuken bu anladığım ızlenımını venyor Bır haınlerın olmadığı bır dunya uygulamayı bıle hayata ornek vereyım, bır genç arkadaş, ozlemı duyuyorunı, çunku geçırmek ıçın Cumhurıyet 19 Aralık operasyonunu protesto kahramanlar ve haınler yoksa, tanhımızın en kanlı cezaevı baskı da, savaş da yok demektır gostenlennde rutuklandı Yanı operasyonunu gerçekleştınyor Hâlâ kameranız yok mu? hepımızın gostennesı gereken ve ısmını de "Hayata Donuş" Evet, hâlâ bır kameram yok tepkıyı gosterdı, sonra da koyuyor Acaba bızle dalga mı geçıyorlar"7 Yanı ılende, bız olası protestosunu ıçerde surdurdu Ilk Benun durumum bır eskı Çın atasozunu anımsatıyor l n ıyı mahkemede salıvenlnıesı demokratık haklanmızı okçu, oku ve yayı olrnayan gerekmesıne rağmen, tavrını savunmak ısterken bu gunu mu okçudur Belkı, en ıyı tılm de surdurduğu ıçın tahlıye edılmedı hatırlatacaklar' Keza uygulama, kamerasız yapılan fılmdır, ama ve "Olum Onıcu"nda hayatını yaşanan surece tepkı vcren bazı ben henuz bu aşamaya yıtırdı Bu gerçeklık, her zaman aydınlannuzı da deşıfre edıyor, gelmedım ^ aklımda bulunuyor çunku bırçok kışı Batı'yı tek Filminizin, kamuoyunun akıl taraflı algılıyor Uygulamaya ve vicdanı uzcrindc ctki Sessiz ölum Beyoğlu'nda Akademı karşı olurken sırtını Batı'ya lstanbul Sıneması'nda gosterılıyor yarattığını duşunuyor dayamak ıstıyor ve elcştınlennı Kıtap Metıs Yayınevı tarafından musunuz? Bu konuda diiş de aslında "Bu sıstem Avrupa'da yayımlandı kırıklığı yaşadını/ mı? da uygulanmıyor" dıye dıle