Katalog

14 PAZARIN PENCERESINDEN CUMHURİYET DERGİ Rönesansı kim engelledi? SELÇUK EREZ oçentlik tezimi yazdırmam (gerekiyordu; kime sorsam "Bayram Bora" dediler. Yakın arkadaşı Akar Apay'la 1969'da önce Türkiye sonra Dünya Gençler Daktilo Şampiyonu olmuşlardı: Akar, hatasız yazmada, Bayram da hızlı yazmada.. Bayram bu ara dünya rekoru da kırmıştı. Bebek'teki evimde ben, yerlere, masalara yayılmış kitaplardan, notlardan okuyup dikte ederken Bayram'ın bir taraftan başdöndürücü bir süratle tezimi yazdığını ve bir taraftan da masanın bir köşesine iliştirmiş olduğu bir romanı okuduğunu unutamam. Dünya Şampiyonu oldukları yıl yanşmalara, Avusturya'nın Ticaret Bakanı'nın sekreteri de katılmıştı; Bayram ile Akar'ı Viyana'ya davet etmiş, onlar da memlekete bu kente uğrayıp dönmüşlerdi. Bayram, bu ziyaretin yaşamlarına etkisini şöyie anlattı: Orada "copy center"leri gördük.. Türkçeye "kopyalama merkezleri" olarak çevrilebilecek bu merkezlerde daktilo ve teksir makineleri ile çalışıyorlardı. Hemen, "Bunu Türkiye'de nasıl yaparız?" diye düşündük ve dönünce böyle bir merkez da italik yazı yazdırabilen makineleri edindik. 1978'de piyasaya önce sulu sistemlerle çalışan, sonra da kuru sistemli fotokopi makineleri çıktı; bunlarla işimiz daha da hızlandı. Hele 1978'de bilgisayarlarla çalışmaya başlamamız, özellikle Türkçe programların geliştirilmesi, mesleğimizde en önemli reformu oluşturmuştur: Artık sadece tez yazıyorduk; özellikle ilaç sektöründen gelen kitaplar, raporları, hemen hemen akla gelebilecek bütün matbaa işlerini yapmaktayız bugün. v Buna rağmen, evlere giderek tez yazdığımız günlerin anıları belleklerimizde hâlâ sıcaktır ve nice üniversite hocasıyla yaşamlarının en önemli bir aşamasında çalışmış olduğumuzu kıvanç ile anarız: Prof. Sait Güran'ın Moda'daki evinde üç gün, gece gündüz çalıştıktan sonra Bebek'teki evime bir gece geç vakit taksi tutup dönmüştüm. Annem, pencerede beni bekliyordu: "Taksiyi savma; hemen arkadaşın Kani'yi de alıp Fatma hanıma gidinl" dedi. Fatma Koray Hoca'yı üniversitede bulamadık, evindeymiş. Tezin teslimine pek az zaman kalmıştı, Fatma Hoca'nın ailesi ayaktaydı, uykuları kaçmıştı; biz yazmaya başlayınca rahat ettiler. Sabah gün ağanrken tez bitti. Unkapanı köprüsü açıktı, kapanmasını bekledik eve dönmeden önce.. Türk akademisyenlerinin değişmez özelliklerinden biri de tezlerini son dakikaya bırakmalandır; başka ülkelerdekiler de böyle mi yapar bilmek isterdim.. Kenan Bulutoğlu'nu hem sağ ve hem de sol eliyle hızlı yazıp bize notlar yetiştirmesiyle, Erdoğan Teziç Hoca'yı da müsvettelerini top top yapıp bir yerde biriktirmesiyle anımsarız. Haluk Yavuzer de böyle yapardı. Prof. Gülsüm Sağlamer, azmiyle, tuttuğunu koparan bir insan olarak bizi çok etkilemiştir. Eşi, Prof. Ahmet Sağlamer'in "Bu Karadeniz uşağının başaramayacağı şey yoktur!" dediğini hatırlarız. Biz sonradan başbakan, bakan olan kimselerin eserîehni de yazıp bastık: Rahmetli Sadi Irmak'a eşi "Sigara içme!" diye çıkışırdı. Prof. Ratip Berker, paralardan iğrenirdi; bunlan elle değil, peçeteyle tutup verir, eskimiş banknot verdiğimizde de kızıp geri verirdi... Yetmişe yakın rektörün, yüzlerce dekanın, binlerce profesörün ve doçentin tezlerini yazdık. Burada birbirine rastlayan hocalar, "Fakülte meclisini burada toplayalım bari!" diye şakalaşırlardı. Sonra edebiyatçılan da tanımaya başladık. Yaşar Kemal'in son beş kıtabının ilk okuyuculan bizdik. Yaşar Kemal, bize takılır, "Nasıl buldunuz?" diye sorardı. "Abi artık öldür şu Ince Memed'i.." deyince, kızar, "öldürmem be; sonra nasıl geçinirim?" diye şakalaşırdı. Aydın Boysan'ın da ilk okuyuculanndanız. Unutulmaz esprileri yanında her öyküsünün kaç kelime tutacağını bilerek şaşırtır bizleri. Başta Bayram ile Akar, tüm Sürat Daktilo kadrosunun bu ülkenin bilimine katkısı küçümsenemez: Akademisyenlerimiz de onları, eski daktilolardan başlayıp günümüzün en ileri teknolojisinin uygulanmasına kadar gelişmeleri izlemeleri yanında en güç anlarında gösterdikleri sabır, anlayış ve gecelerini gündüze katıp çalışarak yetiştirdikleri tezleri nedeniyle unutamazlar. ^ H. SERTAÇ DALKIRAN Dünya Şampiyonası Dünya baylarbayanlar satranç şampiyonası yarı final karşılaşmalarının sekiztur üzerinden 24 Kasım11 Aralıktarihleri arasında, final karşılaşmaları 3 Aralık 2001 13 Ocak 2002 tarihleri arasında Moskova'dayapılması kararlaştırıldı. Avrupa Kulüpler Kupası 27 ülkeden 47 takımın katıldığı Avrupa Kulüpler Kupası maçları 2230 Eylül tarihleri arasında Yunanistan'da oynandı. Takımlann 6 oyuncu ile katıldığı şampiyona Isviçre sistemi 7 tur üzerinden gerçekleşti. Sonuçları bildireceBalkan Şampiyonası 18 Kasım'da Istanbul'dayapılacakolan Balkan Takım Satranç Şampiyonası hazırlıkları başladı. önümüzdeki günlerde ülkemizi temsil edecek oyuncu listesi ilan edilecek. Gashimov.V ' ,, .••r'v •;•'>• Werie, J '^ y. r; Avp. Yaş Grup. Selanik Sicitya Savunması 1 .e4 c5 2.Af3 d6 3.d4 cxd4 4.Axd4 Af6 5.Ac3 Ac6 6. Fe2 e5 7.Af3 h6 8.00 Fe7 9. Ke1 00 1O.h3 Fe611 Ff1 Va512.Ab5a613.Axd6 Vc5 14 Af5 Fxf515.exf5 Kad816.Ad2 e417.c3 Vxf5 18. Ve2 Fc519.Ab3 Fb6 2O.Fe3 Fxe3 21 .Vxe3 Kfe822.Vg3a523.Kad1 a424.Aa1 Ve625.b3 axb326.axb3Kxd1 27.Kxd1 e328.fxe3Vxe3+ 29.Vxe3 Kxe330.Fd31/21/2 Jakovenko, D Khlsmatulin, D Avp. Yaş Grup. Selanik IspanyolAçılışı 1 .e4 e5 2.Af3 Ac6 3.Fb5 a6 4.Fa4 Af6 5.00 Fe76.Ke1b57.Fb3d68.c3009.h3Ab810.d3 Abd7 11.Abd2 Fb7 12.Af1 Ac5 13.Fc2 Ke8 14.Ag3 Ff8 15.b4 Acd7 16. d4 g6 17.a4 c6 18.Fe3Vc719.Ad2Fg720.Kc1Kad821.f4Af8 22.Vf3 exf4 23. Vxf4 Ae6 24.Vf2 d5 25.e5 Ad7 26.h4 f6 27.h5 Aef8 28. exf6 Axf6 29.Fg5 Vf7 30. Kf1 Kd6 31 .Vf4 Kee6 32. Ab3 A8d7 33.hxg6 hxg6 34.a5 Ve8 35.Vh4 Ke7 36.Ac51 0 Warakomski,T Alaverdyan, G Avp. Yaş Grup. Şamp Sicilya savunması 1 .e4 c5 2 .Af3 Ac6 3.Fb5 g6 4.00 Fg7 5.Ke1 Af6 6.c3 00 7.d4 cxd4 8.cxd4 d6 9.h3 Vb6 10.Ac3 a611 .Fxc6 bxc612.Ve2 Fd713.Fg5 h6 Kombinezon Saharov Sijanovsky, SSCB 1963 Siyah oynar kazanır a b c d e f g h 14. Fh4 g515.Fg3 Ah516.Kad1 Axg317.fxg3 e5 18.Vf2 f5 19. dxe5 Vxf2+ 20. Şxf2 g4 21 .Kxd6 Fe8 22. exf5 gxf3 23. gxf3 Kxf5 24.f4 Kb825.b3Ff826.Kd3Fg627.Kf3Fc5+28.Şg2 Fb4 29.Ke2 Fxc3 3O.Kxc3 Ff7 31 .e6 Fe8 32.Kf2 Kb4 33. Şf3 c5 34.Kc4 Kb6 35.g4 Kd5 36.f5 Kd3+ 37.Şg2 Fc6+ 38.Şh2 Kb5 39.Kfc2 Şf8 4O.Kf4 Fd541 .h4 Kf3 42.Kxf3 Fxf3 43.Şg3 Fc6 44.Şf4 Şe7 45.g5 h5 46.Kc4 Fd5 47.Ka4 a5 48.Şe5 c4 49. f6+ Şe8 5O.Şd6 cxb3 51.17+ Şf8 52.e7+Şxf753.Kf4+10 Mastrovasilis, D Palekha.A Avp. Yaş Grup. Şamp. Fransız savunması 1 .e4 e6 2.d4 d5 3. Ac3 Fb4 4. e5 c5 5.Fd2 Ae7 6.a3 Fxc3 7.Fxc3 b6 8.Fb5+ Fd7 9. Fd3 Abc61O.f4Ag611. Fxg6fxg612.Vd20013.h4 Kc814.Ae2a5 15.g4 Vc7 16.Ve3Ae7 17.Kh2 Fe8 18. Ag3 h5 19.Vf3 hxg4 20. Vxg4 Af5 21.Axf5Kxf522.000Vf723.Kf2Kh524.Kg1 Şh7 25.Vh3 Vf5 26. Vxf5 gxf5 27.Kfg2 g6 28. Kh2 Şg7 29.dxc5 Kxc5 30. Fd4 Kc6 31 .Kg3 b5 32.Kc3 Kh8 33. Şd2 Kxc3 34.Fxc3 a4 35.Fb4 Fd7 36.Kh3 Şf7 37.Fc5 Kc8 38.Kc3 d4 39. Fxd4 Kxc3 4O.Şxc3 Fc6 41. Şb4 Şe8 42.b3 axb3 43.cxb3 Fd5 44. Şxb5 Fxb3 45.a4 Şd7 46.a5 Fd5 47. Şb6 Fe4 48.Fc5 Ff3 49.Fb4 Fe4 1/21/2. Kosintseva.T Lu pulescu, C Avp. Yaş Grup. Şamp Sicilya savunması 1.e4c52.c3Af63.e5Ad54.Af3e65.d4cxd4 6.cxd4 d6 7.Fc4 Ac6 8.00 Fe7 9.Ve2 00 10.Ve4Vc711.Fd3g612.Fh6Kd813.Abd2b6 14. Kfe1 Adb4 15.Ff1 dxe5 16. dxe5 Fb7 17.Vb1 Ad4 18. Axd4 Kxd4 19. Ab3 Kh4 20. Vc1 Vxc1 21. Kaxc1 Fd522.Fe3 Axa223. Kc7 Fd8 24.Kd7 Fxb3 25. g3 Ka4 26.Fd2 Fd5 27.b3 Kd4 28.Fe3 Ke4 29.Ka1 Ab4 3O.Fg2 Kxe5 31.Fd4Kf532.Kaxa7Kc833.h4h501 Hristopoulos.S ).... ,,,, . Romashko.A , ( ^ Avp. Yaş Grup. Şamp. Hollanda savunması (Transpose) 1 .d4 d5 2.Af3 c6 3.g3 c6 4. Fg2 f5 5.00 Fd6 6.Fe3 Af6 7.Vc1 00 8.c4 Abd7 9.cxd5 exd5 10.Fg5 Vc711 .Fxf6 Axf612.e3 Ae413.Ac3 Fd7 14.Axe4 fxe4 15.Ad2 Kf6 16.Ve1 Kaf8 17.f4 exf318.Axf3Vb619.b3Ke820.Ve2c521.Kad1 Fb5 22 .dxc5 Fxc5 23.Vf2 Fxe3 24.Vxe3 Vxe3+ 25. Şh1 Fxf1 26. Kxf1 d4 27.Ke1 Vxe1+ 28. Axe1 Kxe1 + 29.Ff1 KM1 + 01 4 Etüt M. Liburkin, 1931 Beyaz oynar kazanır a b c d e Bayram Bora... oluşturmanın yollarını aradık. O zamanlar elimizde daktilo, nerede iş varsa oraya gider, tez vb. yazdıranlann evinde, işyerinde çalışırdık. Gazeteciler Cemiyeti'nin başında Buman Felek vardı, Mustafa Yücel vardı; bu cemiyetin toplantılarının tutanaklarını kâğıda dökme görevini bize vermişlerdi; toplantıda söylenenleri önce banda çeker, sonra da kâğıda dökerdik. Bu kimselerin sağladıkları desteği unutamayız. Bir taraftan okuyor, bir taraftan da çalışıyorduk. 1972'de bir işyeri açtık, adına "Sürat daktilo" dedik. Mekanik makinelerle kopyalı yazar, mumlu kâğıtlardan da teksir makinelerinde çoğaltırdık. Üniversitelerde hazırlanan tezlerde battal boylar hâkimdi. 1971 'de Belçika'da yapılan Dünya Şampiyonası'na katıldık; orada da bu sefer tecrübeliler arasında birincilik ve ikincilik kazandık. Ama bu şampiyona bize daha çok mesleki incelemelere yol açarak, mekanikten elektrik makinelere geçmemize neden olarak etkiledi bizi.. Biz o yıllardan bu yana, habire değişen ve gelişen teknolojiye yaşayarak ayak uydurduk; 1978'de elektronik yazı makineleri, 80'lerde de Japonlann geliştirdikleri tek tuşa dokunarak koyu ya ••>.. f g h • •JIUEZB>) 9A g o x v " \. e zq§ EPV z • ı.