Katalog

ISIOS IW6 SAVI 544 11 eelı vel gelıC'erkesgenelerı Kafkasdjnsları oyııuyorlar. Kaışı kıyılatda bı/e "kalımera" dıyenMıdıMrnınışıklarınadalıp, or.idada.su anda pek çok geneın Mrtakıyedıırduğunıı göıüı gıbıyız Fge Denı/f nm ü/erınde yakamozlaroynaşiyor (iökyüzü ısıl ışıl yıldı/ dolu. I ge'nmyjkamo/laııylagögünyıldı/larıbulıısuyoı.bütunlesıyor Buıiradabıryıldı/kayıyor I leınen bu dılekte bıılıınuyoı u/. Ege Denı/rnın hıı haı ışdeııı/ı olmasını ve bu gü/el kıvılarda ka\g<ıların. sava^ların, olıınısu/kıklarınlıi(,'yaşanıııamaMnıdılıyoru7. pılıı Yöredeyasayan I uıkmenlervedışaııdan yöreye gelenler, Ka/dağlan 'nda semah dönerler... Sarıki7efsanesını yasarlar, yaşatırlar... Bu Ka/dağlan'mnöyküsünü nıerak edıyormusunu/' Mıtoki|ide Ida, Türkler'e geçtikten sonra ise Ka/dagları adını alandagların bırbölümü, Sankı/efsaneleı ıııı k.ıpsayanyöredu Mıtolopyegörebudaglar, Troya Kralı'nın oğlu Pans'meobanhkyaptığı. Af'rodıt'ıask vegü/ellık tanrıeası seçtığı, Isparta Kralı'nın karısı Heleııa'yı kaeırması iizerıne «,ıkan Troya savaşlarının yönetıldıgı, Troya 'nınyıkılnıasıyla Parıs'ınöldüıüldüğü, Anadolulu şaır Homeros'un Ilyada veOdysseiadestanlarını ya7dığı dağ olarak bılınır. 1071 yılında Bi7anslılar'akar$ı ka/anılan Mala/gırt sava.şıyla Anadolu'nun kapıları Turkleı'eaeılmea, Seleuklu koımıtanı (,'aka Bey komııtasında Bı/ans saldırılannı püskürtmek leın savaşeı Türkmen boyları, Ânadolu'yu I'urklestıımek ıcmde Yörük boyları. dalga dalga Anadolu'ya LLII nıeye başladılar. Edremıt'egelmdığındelda Dağı I lırıstıyan keşışlerledolu bulunuyordu. Yapılan savaşı ka/anan Türkler bııraya yerleşıp, dağı eoban yay lası olarak kullanmaya başladılar. IstebudönemıçındebırSarıkı/Efsanesıortaya eıktı. Zanıan /aman ortaya eıkan ba/ı olaylarınefsanelesmesıylede.efsanelerlda Dağı'nayayıldı. "Ben Ayvalıklı'yım" MıdıJiryeu/aklıgıyalnızcaSnıılolan ve bu yü/ilen Lge'nm kıyısında. kaısı kıyılaıa sallanan ak bırbaıış meıuiılı gıbı duran Ayvalık'ıııeevıesıadalaılaçevrılı Avyalık 'a gelıp de tekneleıle y.tpıl.ııı ada tuılaıına katılıııaıııakolnıa/. Bıı guıııııını/ü tuıaayırıyoru/. Ayvalık'ınşehırmerke/ınıdolasııken.ara sokaklaıdan vukarılaradoğrutırmanıyoru/. Daıacık sokaklaıda renk renk boyalı tas e\ lcı.cunıbalı c\ lernostal|ikbırgöıüntüsunuyor Heı gelısımı/de uğıadığımı/. aneak bır tuıliiıçınegııenıedıgımı/Taksıyaıiııskılısesmebırke/dahauğıııyonı/. Kılısenınbaheesındeoturanbekcınınesıbızeaynıgerekçeyı söyluyor. Kılı.se zıyaretekapalı.y ıllardır restoreedılmeyıbeklıyor. Bııdıırum, Avyalık'm yerel yönetıcılerının ve ulkenıı/ın tııı i7m soı umlulaı ınııı duyarsı/lığının bır göstergesı gıbıgelıyorbıze. İ)nlü Sarmısakh pla|ları ve Şeytan Sofrası "ndan sonra ('unuİaclayız... C'unda. hcrgelısımı/de,geçmi'>lebugünaraMndabııköprü.Taşevlerı.kılıseM ve 1 lOyıllıktaskahvesınde oturan yaşlıları hep hüzün veriyor. C'unda'nınünlütaskahvesındekahvelerımı7i ıçerken.bızeanlatılan Ayvalık veAyvalıklılık Ü7erinebırsöylenceyekulak veriyoruz. "Evvelzamanieındekılı.senınbırınekarga dadanmıs. Süreklıçanın üstünepıslıyor.papa/ın kovalamasına rağmen bır türlü yakaLınmıyornuış En .sonunda bırısı papaza, "(,'anıntepesınetu/lupeynırlerakıkoy. Karga acıkınea tu/lu peynırı yıyeeek, susayınca darakıyı ıçıpsarhosolaeaktır. O/amanycrc düseıdeyakalarsın"dıyerekakıl vermış. (iereektende.papa/bır giin denı lenıyapmış Karga peynırı yenııs, rakıyıda ıcınce. bııa/ sonra ciiişnuiş papa/ın ellerıne. Papaz. kargayadonerek,"Yaluıaıkada«>, Müslünıan olsanıakı n;me7sın. llıııstıyaııolsaneaııactrme7sın' denuş. Karganın yanıtı kısa ama (i/ıniış "Ben Ayvalıklı'yım"." Tahtakuşlar Müzesi Edremıt'ı gecıp (,'anakkale'ye doğru gıderken 15 km sonra yolun sağında bırsarı tabelayaılısıyorgö/ümü/ 'TahtakuşlarMüzesi ve Sanat Galerısı' Tabelpnın gösterdığı yönesapıpyolumıızadevamedıyoru7. Uzun süredir merak edıp. bugüne kadar bır türlü göremedığimız köyü ve mü/esini nıhayet görebileeegız. Kısa bır tınnanıştan sonra Tahtakuşlar'dayız. Arabayı park edıp, müzcnın merdivenlerinı çıkıyoruz. Kudar'larınoğtu bizi karsılıyor, hemen müzeyi gezdırmeye ve bilgilendırnıeyebaslıyor. Muteva/ı bu köylü aıle tarafından kültür ve sanat merkezı halıne gctırılen Tahtakuşlar Köyü, Edremıt'e 15 km Akçay'a5km BalıkesırC,'anakkaleL24karayoluna2knıu/aklıktaasfaltyollabağlı.doğalgü/ellıklerıçındekurulmuş 13()hanelı vedOOnüi'usluşırın bır köy... Orhan Kudar'ın anlattığına göre, Türkıye'nınılkö/eletnoğrafyamü/esıolan bugalen l^^l yılında. mü/enındığerbölümii sanat galerısı ıse 11>92 yılında acılınış. Etnografya galerısı nde.Orta Asya'danTıırkıyc'ye göçeden konargover Tiırk boylarının ilgını; veÖ7gunkültüı varlıkları.gıyımeveşyaları,aletleıı,lıalılaıı veeadırları;sanatgalcrısindedeher türlü sanat yapıtları.yıl boyuneasergılenıyor birfelseje okulıı kurmuşlar. yağ kokusu birbırınc karışır. Alışkın olmayan ınsanlarıngeni7İerınıyakar. Buyörenınekonomık, sosyal ve'tıearı ya^anıındaöncmlı bır yerı olan zeytının ıztne hcrycrılc rastlarsıni7. Ayvalık, sankı bır /eytın beşığı gıbı, Ege'nın mavı sularında sallanırdurur. Karsıdakı Mıdıllı Adası'nda yasayan bır baska ulusun zeylıncı ınsanlarına göz kırpar, selam verır. Ege Denı/ı, dıllcrı, ınançları ayrı ayrı olsa da,ortakÖ7ellıklcrı/eytın ve/cytıncılık olan bu ıkı kıyının msanlarmı bırlestırır, biitünlestırır. /eytın dalı, gereekten bır barı.> sımgcsıolurbukıyılarda... O/an Ahnıet Uysal, "Ge/ı Notları'başlıklı^nrınde•jöylcanUttıı /eytın ıılkesını: "/eytınlıkleı arasında/Yalnı/kuyular/Ve yıkık bağevlen./Öıenlerııı ıçınden/Yüruyüp geçıyorum/Dınleyerek geeeyı. Gerılerde kaldıkea tepcletY/eytınyağ ve sabıın kokuyor/Lacıvert gece./llomcrns'un/Sıırsöyledığıyeılerde." (Fotoğrujlar: ERZAIiH ERThM) Günürnüzdczeytinülkcsindeturizmöneın kazanıyor. Sarmısaklı p 1 a11, C'unda Adası, Şeytan Sofrası gıbı tunstık yerlenyle Avyalık rağbetgöriıyor Artık"Homeros'unşıırsöyledığıyerlerde"yenıbırdevınım var Bu.hırı/nı harekelı. tııı ı/nı coşkusu Barış kıyısında Kafkas dansı DÜ7celıÇerkesbıraıleolanÖzçelıkler, lıer ya7 Ayvalık'a gelıyor AzızMotcrdckonuklarınıağırlıyorlar Kuzey Ege'yedogruaeılııken bıra/ ınsaıı veyaşam sevgısı depolaıııak ereğıyle,A/ı/Motel'dekonaklıyorii/ Denıze sıf'ır olan ınotelın önünden kendııııı/ı Ege'nınpmlpırılsulaımabııakıyoru/ Bıııada denı/ o kadar tenıı/ kı. kıyıda yü/eıken denı/ı balıklaı la,paylasıyorıız. Aksanı yenıeğınden sonra güneşın balışıylakızıllaşanvegecenınkaranlığıylaiKTısbır görüntü alan kıyıda, A/ı/ Bey, akardeonunıı alıp(,'erkesezgıleri(,alıyor Bıra/sonraDü/ Kazdağları'nda semah... lleryıl I5agustosıle I5eylültarıhleriarasında kazdağları'nda şenlıkler.sölenlerya Tahtakuşlar'a UNESCO Odulu Biz Tahtakuşlar Mü/esı'nı ve sanat galerısınıge/erken.ıçenyetertemı/gıysılerııçınde, sankı Kazdagları'ndankopupgelmişbir Türkmen beyı gıbı, mü/enm kurucusu Alibey Kudargırıyor. Alıbey'lehemensohbetı koyulastırıyoru/. Alıbey'ın halen Pans'tcyaşayan kardeşı Hasan Kudar. u/un vıllarÖdemış'teyaşamı.ş. Eşıınınbabasırahmetlıgazeteeıya/arBurhanLsen'mçokyakınarkadaşı. Yıne l/nııı 'den se\ gılı dostumu/gazeteeı Barı.ş Kudaı da. I l.ısan Kudar'ınoğluve Alıbey Kudar'ınyeğenı Ortaktanışlarolunca, AI ıbey "le 40 y ıl 1 ık dost gıbı sohbet ediyorıi7. Alıbey Kudar, Savaştepe Köy Enstıtüsü'ndeokumuş. Ayvacık, Bozcaada, Havran veAkeay'daöğretmenlık vehalkeğıtımmüdürlügu yaptıktan sonra köyüne dönmüij. 'Tarihgcleccktır.Gelccckgcçmıştegizlidir' düşüncesıyle. Türkmen kültiirünü vaşatan mii/eyı aemış Tahtakuşlar Köyü Ö/el Etnoğrafya Müzesi. UNESC'(^) tarafından 1994 yılındaödüllendirılmış. Bunedenlemü/ede, IJNI.SCO'nunnıavıbayrağıdayeralıyor. MÜ7edeyeralaneserlerarasındaen ılgıncı.konargöeerçadırı. Bu Türkmen eadııını. son eadır ustası Edrenut'ın Haeı Aslanlar Köyü'ndenAlıTuzluyapmış. Alıbey'ın oğlu Orhan Kudar'ın anlattığına göre S6yaşınclaolen Alı Tuzlu usta. Bursa mapusanesınde Nâ/.ım'labırlıkleyatanlaıdan... Buı,\ıdı« ı . Altınoluk Küçiikkuyu 'du Chalet Chopiıı Vı7. Tülin i <» < / hu />uzi'l cvipunsiyon olarak /< ' '