Katalog

20 C'l'VIHLKh l r r I)RR(.İ altmdaki ıcssamlar bılc İsa \c Meryem'ın birbirlcrınc bakı^larına cmscl ar/uyu gağnştıran bır ıfadeyı ycrlcştırmcktc bır sakınca görnıczlcr. Opüşnıcyı yıiceltıne lutkusu klasık \a/ın ustası C'atullus ılc ba;>lar. Roberl Hcrrıck, Shakespearc. Bcn Johnson ve Byron iledcvam cdcn bu ıtlah olnıa/ tutku, gidcrck kcndini I lıristıyanlığınbağna/kıskacıiKİankurtanrvccrolıksıırdckışiliğını bulur. Öpücük ihanettir de... Bu arada Batı kültüründc sö/ü cn fazla cdilen öpücük, Yahuda'nın İsa'yı çarnııha göndermeden öncc verdiği öpücüktür. f rolizm ileyakından u/aktan birilintisi olmayanbu ünlü öpücük, ihanetin, veta.sı/lığın, ıkıyü/lülüğün sımgcsi olarak tiinı sanatçılara kaynak olu^turur. Ancak bu ihanetin olu;;masında Yahudakadar Isa'dasucludur. Kadcrinin önünc gcçebilecck ikcn Isa, Yahuda'nınkcndmeıhanetetnıcsınegö/yumar; Yahuda'yı engcllcyecek dı^ müdahalelerı ö/ellıkledurdurur. Dolayısıyladın kıtaplarında ya/ılanın aksine aslında Isa, Yahııda'yaıhanetetmi!}tir. Ba/ıtopluluklardaöpüsmcparolagıbıdır, lopluluk üyclcrı kımlıklerını opüşerek hellı cderlcr. Italyanmal'ya.sı öpüşmegclencğıni bııgüne dek süıdürmesıyle ünlüdiir. Ancak kımlıklerınıelcverdiğıgerekvc.si ilemat'yanın ılcri gclenleri son günlerdc toplu yerlerdeöpüsmeyi yasaklamayoluna gidiyor. Bu durumda Martin Seorscscgıbi ünlü film yönetmenleri, mafya filmlerindc ycni sclamlasmaşekı İleri bulmakzorundakalacak. Öpüşme ayrıca bir selamlaşma şcklidır. Bu öpüsmedc karsı tarafa şu güvcnce verilir: "Bak senı koıkmadan öpiiyorum. Öylcysc seıulc benden korkma. Bcn senindostunum, düşınanın değıl." Kışılerın karsıhi'jma veya vedalasma sırasında bırbirlerinin iki yanagınakondurduğu öpücük geleneği,FranMzlar tarafındanbiiyükbırbasarı ilc Avrupa Birliği'neihraçedildı. ÖpüsiTiesinemalardanöğrenilir. Bakarak veizleyerekögrcnmcyöntcnılerincöncclik vcren çagdasöğreninı kurumlarmda henüz öpüşme teknıklerı öğretilmiyor. Röntgencilik de ruhsal bir hastalık olarak görüldiiğünden gerıye bır lck sınema kalıyor. Sinemanınyüzyıllıklarıhınebırgö/atıldığında fılmlerdekı öpüşme sahnelennınlopIumun ahlak anlayısının geçırdıği cvrclcrı yansıttığı açıkça ortaya çıkar. 1940'larda çevrilcn "The Outlavv" t'ilmındc Jane Russel'ın kapalı gözleri ve yarı aralıkdudaklan ıleasığına verdiği öpücük ortalığıayağa kaldırmi!)tı. Saygın Hollyvvoodartıstlcri Kransız öpiicüğünü 1961'e kadar öğrenemediler. "Splendor in the (irass "ta Natalie Wood ve Warren Beatty'nin akıllardan cıkmayan öpüsmesı biiyük ölçiidcsansiırc uğramasına ragmcn sansasyon yarattı. ll>68'dc Ahlak Yasası'nınyumusamasıyla I lollvvvooderotizme sarıldı. Cinsellığin ön plana cıkmasıylaöpüşmearkaplanaattldı. Takı "Prctty VVoman" ceMilınceyedek. Bu t'ilm ılcöpiisme sahneleriyineeskıstatüsüncka\ııştLj. İngiltere'nin ciddi gazetelerinden The Guardian'da yer alan bir yazıda, Adrianne Blue, dudakların birleşmesini çeşitli açılardan inceliyor. Yazara göre öpüşme erotizmin, dostluğun, aile bağlarının simgesi olduğu kadar ihanetin de habercisi. adanı Bovary'ninyaratıcısı iiıılü ya/ar l'laubert, bır Akdeniz tatılkasabasındakendısineyakınhkgösterencekieibırbayan ileözel olarak ılgilcnir. Fransızerkcklerinin ııluslararası şöhretinegölge diişürmemeye gayretedcıı ya/ar,kadınıetkılemek ıçintüm maharetmı ortaya koy.ır. Flaubert, "Ruhunun duduklannda vücul bulduğu" ılk öpıieüğün tadını yıllarboyu unutma/. Flaubcrt' iıı öpüciiğii her nc kadar düııyevi bırnıtelıktaşısadadudakdııdağaöpiismesırasındaUiınsevgılılenuhlarınmdabirleştığıne inanır. Bu inanç Batı loplumundaodenliyaygmdırkidiiğüntörenlerıiKİedamadın gclinin dudaklanna öpücük 'kondurması adcltctulir. llattakılisedekıyılannikâhlarda bunurahibınbuvruğu ileyapaıiar. Yenievlilcr bu öpücük leruhlarınındael lcrigıbi birleştiğinıherkcsckanıtlamagayreti ieındedir. Ortaçağ vc 19. yii/yıl romantıklcri ışidaha da ileri götürerek son nefcslerini scvgilinin dudaklannda vcrmck islcr. Dantc vc Shclley bu hevcslc yaıııt tuluşurlar. Yunan düşünürlcri arasında da yaygın olarak bu görüş, Plato'nunşusö/leriyleöliimsü/leşir: "Agathon'uöperkenruhumtumüyledudaklanmdatoplanmıştı". kcsılıncckcndiMncaynı ha?/ı vcrecck başka bu tcmasyoluaradığını söylcr. Budadudak tcmasıdır. lrcud'agöıccocukijöylcder:"Nc yazık kı kcndı kcııdmıı öpemıyorum. Bundanböylo fızıksel \cduygusal gıdamı nasıl' alacağım." Aıayı^lar icındckı cocuk,yctı^kınhalcgclinccöpü.'jmeyıkc'ît'cdcr. UcbcklığmdckidoyuıiHiöpü^nıcdcbulanbirey arlık dudaklara tutsak olmııştuı. Aııtropoloulaı Iıcud'un bu görü.slcnnc kaışı çıkarak.opiişmenmağı/danağı/abcslcnmc alüjkanlıgınm birdcvaını olduğunu ılcri sürcrlcr F.skı Yunan'da bcbeklcrını .ığı/larındaçığııcılıklcrıycmck ilcbesleycn annclcr. diKİaklannıbcbcklcrınınağ/madayayaıak vcnıcğı dıllcrı ılc ıtcrlcıdı. Orınoco'da yağmurormanlannda ya^ayan ycrlilcrııı hâlâ bu yöntcmı kullandığı söylcniyor. Opüşmcııınbüyüsünckapılansayı.sızsanatcıdan bırı de Mıkelan|. Saııalcmm Venüs vc Küpıd adlı lablosunda annc ve çocuk arasıiKİakıopiieükteemdkbiryakınla^masczılır. 16.yü/yıl ıcssamı Bron/inodabırtablosunda çıplak birannenin ycni yetmeoğlunu ihtiraslaöpüijüııüresmcder. Kıliscnınelkısı Öpüşmeyedair... ()tc yandaıı kan cmıcı vaınpırlcrın öpueuğünün cinsellik ilc bir bağlantısı yoktur. Vampirbiröpücüklekuıbanınıyaşayanbir ölü lıalıııc gelırırken, sonsu/ hu/uru bır daha gcrı vermemekü/erealıpgötiirür.Opücükle başlayıp ısırığa dönü.şcn bu dııdak tcması, öpüşmenincinselilişkıden daha malırem olduğu savınıdestekler. Prctty VVoman l'ılmınde tahıs>cyı canlaıulıran Julia Robcrts, tludaklarından öpınck ıslcycn ıııüşlcrilcnnı cngcllcr. Nicinöpihnıcycı/ın vcrnıc/?(,'ünkü cınscl ili.jki ycıcğıncichır"ış"halincclönü^cbilırkcn, dııdak tcması a>k olmadan s<v konustıbilccdilcmc/. "Opü^mcyc Dair" adlı kılabınıla Adanı Snııth. Frcud'cubırvol ı/lcı. hcudöpü'>menin, annc sütündcn kcsılcn bırcvın bu alışkanlığını sürdürmcar/usunun t'arklı bırtc/ahürii olduğunu ilcrı sürer. Krcud, anncsinın mcmcsındcn biiyük ha/ alan cocuğun. süttcn AIDS: Öpüşmekte özgürsün... Opucuk tarıh boyunca popülerlığını /aman /aman yitirmekle bırlikte sevgılıleı ııı gö/ündcönceliğinı her/aman korııdu. Rodin'ın öpii'jnıeadlı ünlü yontusu bııgıiııTalc (ialcri'nınenönemlı parcası Parıssokaklarındaöpuşenbırcıfti görüntüleyen Doısneau'nun ünlü lotoğrafı hâlâ pek çok evın duScarlei Pınıpcrnel" romanı hâlâ pek eok kadının basucukitabı. 1^80'lıyıllardanbuyana AIDS' ııı ortaya çıkmasıyla öpüşme yenıden moda oldu. AIDS korkusuyla yatak faslını geciktiren sevgilıler, cınscllıği önccdudaklarda yaşaınak ıstıyorveartık bol bol öpiisiiyor. ^ Derk'Ycn: RE YHA N OKSA) varlarmı süslüyor. HiironcsOıczy'nin'The