Katalog

I41EMMUZ 19% SAYI 538 Konservatu varlardan once cemıyetler vardı Bugunbaijanh olabılmıs pek çok sanatçı, cemıyetlerdenyetısmıştıı Onedenle,cemıyetlerınTurkMuzığıeğıtımındekıonemlerı ınkâr edılcmez T urkıyc'de şu anda bının uzerındecemıyet var Bunlann ıçınde sağlıklı eğıtım veren çok <\z Ancak benim okulum olduğu ıçın soylemıyorum, dısıplınını, ağırIığınıvecıddıyetınıgunumu7e kadar tasıyan UskudarMusıkıCcmıyetı,tambırkonservatuvardır Seldhdddın Pınar'lar, ">ukru Tunar'lar ve pek çok unlu kışı, bu ccmıycttendır Bufıkrımınkarsısmdaolan varsa, gelsın tartısalım Yalnız Uskudar Musıkı C emıyetı guzeldırdemıyorum, onun yanında Melahat Pars'ın.FendunDdibaz'ıntdlıştırdığı cemıyetler degu/eldir Konseı vatuvarlardersenız,onlarbırbaşkagu/el Bılımselçdlısjmalaııylapckçokurunlcı veıdılcı,dahadaçok seyleryapacdkldiınaındnıyorum Bııgıın niçin cskisi kadar iyi ve kalıcı eserler>apılamıyor? Ncacıdıı kı.ekonomıknedenlerdenoturu, lyıuıunleı vcıılemıyoı Konscrvatuvarmczunıı gençleı, K*ıdı layf uı'a vokalıstlık yapmak/oıunddkalıyoılat *>aırlerıse, sozyazatıoldu, çunku Bekıı Sıtkı Sezgın'ekasetyapaı larsa bataı lar O nedenle de ueuz muzık yapıyorlaı En buyuk bahaneleı ı ıse, "Halk Zaman zaman basındayeralan vazılarını/da, bazı meslektaşlarıni7 ile tartışmaya girdini/, nedeni neydi? Evel, yazı larımla zaınan zaman bu tur tartısnidldrd gırdım, ancak bu gereklıydı Bugun aynı ortam ydrdtılsd, hıç çekınmeden aynı seylerı yazarım Adını vermek ıstemedığını, ancak meslcklerınde ly ı yerlere gelmış olan bırkaç kısı, kendı bıldıklerı doğruları Ataturk'e mal ederek, yıllarca bu mılletı oyalamayaçalı<}tı Ataturk'un,"Bııguzelmuzığımızıbılımsellıkıçerısındcdısıplıncalmalıyız"deyı$ını,"AtaturkTurkMuzıgı'nıyasakettı"dıyedegi!)tırdılcr Bunlar,"ltrı,devletsahnesınegıremez, Atdturk'ehdkdrcttır" dıyecek kadar ılerıgıden ve Fuıkıyc'nın ılk Kultur Bakanı'nı ısınden eden ınsanlaıdır Onlara gore, Turk Muzığı Yunanlılaı'dan, Araplar'danalınmış Oysa,gcrck Aıap.gerekse Yuıidnlı muzıkologlaı, "Muzığımı/ı, 1500 yıl hâkımıyctı altında yaşadığınıız Turkler'denaldık"dıyecckkadaraçıkkonuşuyorldr Turk M u/igi'nin daha iy i verlere gelebilmesiiçinneleryapılabilir? Konseı Vdtuvdrldrdveccmıyetleredahdiyı ımkânldi sağlanabılır Yonetımler, sağlık Iıi7metlcrınden sonra kultur vesanat konulaıına dğırlık verınclı Bızde ıse durum taın 19 PAZARIN PENCERESINDEN Yeni bir anayasa gerekir SELÇUK EREZ ız laıklığın geçerlı tum ansıklopedı ve sozluklerde "dın ıle devlet ışını ayırmak" olarak tanımlandığına ve bu tanımlamaya laıklığın, Batı'da 1789'dan ıtıbaren, bızde de Ataturk zamanından ben devletın her bakımdan dının gudum ve baskısından kurtarılması ıçın benımsendığının eklendığıne bakmayın Turkıye laıklığın bu şekılde anlaşılması nedenıyle batmaktadır ve laıklık ' devletın dıne karışmaması ancak dının devletın her ışıne burnunu sokması' şeklınde yorumlamaya başlandığı anda kurtulacaktır Açıklayalım Son Meclısımızın halıne bır bakın laık yontemlerle oluşturulmuş yasalarla yapılan seçımler sonucu kurulmuş parlamentomuzda dogru durust bır hukumet oluşturmanın ne guç olduğunu gormedık mı'' Oysa dını ılkelere uygun seçımlerın toplulukları nasıl mutluluklara ulaştırdıklarını anlamak ıçın bıraz tarıh okumak bıraz araştırma yapmak yeterlıdır Bız de başbakan seçmek ıçın Tıbet'e Dalay Lama oldugunde yenısını bulmak ıçın uygulanan yontemı ya da başka dınsel usullerı uygulayabılır sonuca zaman kaybetmeden varabılırdık Mesela Roma Cumhurıyetı zamanında yararlı olmuş bır yol vardır, yenı bır anayasa hazırlayıp bunu geçerlı kılmak bızı de duze çıkarabılır Roma da Romulus zamanında dını ışlerı ' Augur" olarak bılınen bır heyet yurutmeye başlamıştır "Augur" kelımesının "av" yanı kuş" kelımesınden turemış olduğunu duşunenler vardır Çunku augur'lar kuşları ızleyıp yorum yaparlar ışlerın nasıl gerçekleştırıleceklerını saptar yanı bır nevı kuş falı bakarlarmış Insan elınde olmadan, acaba bızde de sadece kuş degıl tum vahşı hayvanları vurmak ya da yakalamak eylemını tanımlayan ' avlanmak' fıılının kokenınde bu Romalı kelımenın yer alıp almadığını duşunuyor Hele Romalıların bunları Etrusklerden oğrendıklerını bılır ve Adıle Ayda'nın da Etrusklerın aslında Turk oldukları konusunda yazdıklarını okumuşsanız bu savı yadsımakta guçluk çekersınız1 Ovıd den Romus ıle Romulus'un hangısının Roma kralı olacagına boyle kuş falı bakılarak kararlaştırılmış olduğunu ogrenıyoruz Ovıd "Magna Lıdes avlum est, experlamur aves" yanı Kuşlar engın ınanç odağıdırlar onları sınayalım1 dıyerek bu ınancın geçerlılığını vurgulamak ıstemıştır Romalılar, o çağlarda kuşların ne yıyıp ne ıçtıklerını, hangı yemlerden kaçındıklarını çıkardıkları seslerı, tunemeyı tercıh ettıklerı dalları ınceleyıp seçerlermış yollarını Goklerden gelen ılahı ışaretler bu şekılde ulaşırmış ınsanlara Koskoca Roma Imparatorluğu ışte boyle kurulmuş1 Etrusklerın kuş bağırsaklarını ınceleyerek de anlam çıkardıkları bılınır Eskı Anadolu medenıyetlerınde de bu yontemler geçerlıdır ve bazı halk hıkâyelerımızde bazı seçımlerın kafasına kuş konan bazen de pısleyenkımsenın tercıh edılmesı yoluyla yapılması, halk dılınde kafasına devlet kuşu kondu 1 " sozunun o zamanlardan kaynaklanması bu metotun oyle kulak ardı edılmemesı gerektığını duşundurur Yenı bır anayasa yazdırıp başbakanların oyle acayıp koalısyon pazarlıklarıyla değıl ılahı tercıhe kulak kabartarak seçmelı ve laık deccallere yuz vermemelıyız Bu gırışımımız sırasında sıze tarıhten laıklıkle bağdaşmayan eylemlerın Osmanlı Devletı nı perışan ettığıne daır orneklerı verenlere kulak asmamalıyız Ozellıkle, Ikıncı Mahmud donemınde veba salgınında danışılan ulemanın bu tur hastahkların ' san' olmadığını, esasen bu yuzden oleceklerın şehıt sayılıp dogruca Cennet e gıdeceklerını bu ıtıbarla vebaya karşı tedbır almanın dıne aykırı olacağını dınsızlık sayılacağını açıklamaları "Hadıs ı Şerıf ler yayımlamalarını bunun sonucunda Istanbul cıvarında yetmış bın kışının bu hastalıktan yıtırıldığını anlatmaya kalkmasınlar Aynı anda Mısır'ın başında bulunan Mehmet Alı Paşa nın dın adamlarına danışmayıp Batılı uzmanların tavsıyesını sormuş olması ve bunlardan gelen onerıler uzerıne karantına uygulayarak hastahkların onunu almış olduğu (I Arsel Aydın ve Aydın Inkılap Kıtabevı, 1993) ıse hıçbır anlam taşımaz Çunku bu % orneklerı verenlerın nıyetlerı zaten bellıdır * Yenı anayasada ' Seçımlerde Meclıs te kuş uçurularak konacağı ya da pısleyerek belırleyeceğı basın sahıbının başbakan atanması"nı sağlayacak bır madde yer almalıdır Ancak Bulent Ecevıt ın otedenberı bayrağında kuş taşıdığı ve omuzunda kuşla resım çektırdığı, partısının toplantılarında guvercın uçurduğu hatırlanıp kuşların onu yeğleyebıleceklerı boylece bır haksızlığa yol açılabılecegı duşunulurse seçılecek kuşun guvercın değıl de başka bır tur kuş olması duşunulebılır Bu ara başına reçel surup ya da saçlarının arasına kuş yemı dokup hıle yapmaya yeltenebıleceklere de engel olunmalı mesela Danıştay ve Sayıştay dan takvıyelı Anayasa Mahkemesı uyelerı parlamenterlerın kafalarını bu açıdan denetlemelıdırler Bu konuda kuşku duyacak kımselerın doğru yola gelmelerı ıçın son bır fırsat verılmelı ve once anayasaya sadece bu madde eklejımelıdır Bugune kadar başımıza dert olmuş bu laık yol yuzunden çektığımız ıstırapların seçeceğımız laıklık dışı, ılahı tercıhlere kulak kabartıcı metodlarla son bulacağı konusunda kuşku duyanları bu maddenın uygulanmasının yol açacağı kısa sure ıçınde elde edılen huzurlu sonucu ızlemek şaşırtacak ve boylece anayasanın butun laık maddelerı bunlann da katılacagı kahır ekserıyetlerle degıştırılebılecektır ^ Avni Anıl'ın kızkurdeşı Berhayat Anıl, t'j«, Serap Mutlu Akbulut ve Tehın Goneın,. bunu ıstıyor, medya da bızım ydiıımızda" yutturmacası Ccıçeksandtçı,toplumun ıstedığıncleıı daha iazlasını veı melı, toplumun scvıycsınckatkıdabulunmalı "üylebıı beste yapayım kı, Mua77e/ Abaci okusun çok kazanayım" dıyen bestekar, ortaya kalıcı eserlercıkdidmaz Onederıle,eskıbestekarLırın sevıyesıne ulasamadık Ama ıcrada, cnstıumanda,kotodacskıyegorckılometreIeıceıleııdeyi7 YalelifHaklarıYasası? Şu an telıt hakları varsa, bunda payını olduğunudusunuyorum Telıf hakkımı alabılmck ıçın, TRT'ye bes lıralık dava açtım ve kd7andım bn verımlı zdmanımda ıkı yıl antcnlerden adımı kaldırdım Şdrkıldrımın, radyo ve televızyonldrda, hıçbır sanatçı tarafından okunmasına ızın vermedım Sonradan, Yesarı Asım Arsoy, Munır Nurettın Selçukgıbıısımlerdebanakatılaraksdrkıldnnı yasakladılar Telıf,5()yılgeçerlıolduğuıçın başîangıçta 50 yıl oncesının sarkılanyld ıddre ettıler Sonundd ddyanamdyıp, "Tamam telıf verelım"dedıler Bcnde"Buyukparalar ıs>temıyoruz, vereceğızdeyınyeter, ılkoncc şusaygıyı gosterın"dedım Parakesınlıkle oneınlı dcğıl, ama telıf, sanatd ve saıidtsiyd saygıdır *>u an yılda dokuz mılyonla, TRT'den en buyuk telıl ucrctını bcn alıyorum Ancak dunyadakı butıın ınsanlardan daha/cngınını llalkıın heı yeıdeveheı zaman sevgı ve saygı gostcıdı Bu sevgıyı, dunyadahn.bırseyledeği'jmem Bennıuzığepara kazanayım dıyegırmcdım.gırmemde tersı Eğer, şu an sanatta buyuk bır dcıencı asyon varsa, nedeni baştakıyonetıcıleıınıhm.ılıdır TtırkıyeRadvolan'nda,sanatdi'}indaış yapan peı sonclın herturlu kontoru yerındedırde stııdyolar hâla komurluktur I urk Mu/igi'nin jjelcct'gindcııumutlu musunıı/? Ben 35 yıl oncc, konscrvatuvarların açılacağını ve buradan yetışen gençlerın Turk Muzığı'nı iyi bıryeregetıreceğını soyledığımde, pek çok kısı bana gulmustu Soyledıklerımınhepsı gerçeklestı BugundeTurk Mu?ığf nın, dunya muzık tanhıne ornek olacağını soyluyorum Turk Muzığı'nıngeleceğımukemmel Çokyeteneklıgençleryetışıyor Yalni7KlasıkTurkMuzığf yleılgılenen gençlerıdeğıl,popmuzığıyleılgılenengençlerı deçok beğenıyorum Orneğın.geçtığımız gunlerde Tarkan benım parçalarımddn bırınıokumus.fenadeğıldı Bırazdahaçalısırsd,ddhaıyıseyleryapdbılır Gençler,Turk Mu7iğı'nı dunyaya tanıtacaklardır Yapnıayıplanladıgını/çalışmalarını/dan söz eder misiniz? Şuanelımde Halıl Soyucr'ın vcrdığı bırsıırvar, onubesteleyeceğım Bursa'dd.Trdb7on'da vedığerbırçokıldefadlıyetgosteıen korolarınçalısmalarını.yakmdantdkıpedıyorum Onlar,calışıpışınkabasınıalıyorlar, sonra ben de gıdıp bazı konserlerı yonctıyorum Bundansonıadaçeşıtlı ılleıdckıkorolarınçalışmalaım.ıdestek vcıeceğım Olcne kadar,Tuık Muzığı'nın ıleııyegıtmesı ıçın negerekıyorsayapmayaçalısacagım ^ Romus ile Romulus 'un Roma kralı oluiufına kuş falı bakılarak karar verılmıs.