Katalog

28NİSAN 19%. SAYI527. Herkeste kendi işini var etmek ya da varolan işinde çilgınca yükselme hırsı var mıdır, yoksa hayatta . girişimci ve/veya köşedönücü diye ayrı bir türden söz edilebilir mi? Ve girişimciliğin "zorluklan"... Yükselki ., yenn TUĞRLL ERYILMAZ Mi ğğğk endegirijimcinıhuyokkardc• • M j ^ şim", "Ah birazcık yükselme hırsı olsaydı", "Abi herif anasından girişimci dogmuş. 1982'dereklamcı oldu, 19X5'te yanında 30 kişiçalıştırmayabaşladı. Parayaparademiyor." Bu ve benzeri öykünmeleri (aslında yakınmadesembazılarınmdahahoşunagiderdi) hıç değilse haftada bir kez duyuyorsunuzdur. Hürriyet'in, Sabah'ın hatta Cumhuriyet 'in"career opportunities"ilanlarında aslında aranan bir tekkişi var "youngentrepreneur", yani genç ve girişimci degilsenizyandınız. Benzer biçimde her şcye ragmen ve maliyetineolursaolsunmesleginizdeentepelerc gelme hırsınız yoksa arabanız asla İİMW vcya Peugeot degıl. o da azıcık şanslıysanız, lıepŞahinolaeak.Ömürboyuuçaginbusinessclass'mıhephayaletmeyeçalışacakamahıçbinemeyeeeksınİ7. Roxy'desizi kimsc kapılarda kaışılamayacak. Bilsak 5. katta bı le "orası rczerve, sizı bara alal ım" tehdidindenlıiçkurtulamayaeaksınız. Havaatmak istediginızarkadajlarınızı hiçbirzaman llyaU Regency'nin Spasso'sunda agırlayamayacak, kcntın çeşıtlı yorlçrınc dağılmış "trattorıa"larlayetınmek/orundakalacaksınız. Ne koıkunçdeğil mı? 1 layırdegil. Neden midcğil? Iştesi/c 1900'lerın sonçeyreğinin (bize herzamanki gibı lıafifgecikerek geldi) bir yaratıgı olan Batılı'nm"gıriymci"dedıgı bızde ise daha çok "köşe dönücü"olarak bıl inenbireyinportıesi. Bcnimbunlarınereden hıldıgımı mcrak edeııler ıçm \azininxonundabır"iutlheiTeadıng"lıMexı vereceöım. Ha ııiHitmadanekleycyım.kullaiKİığımlngilizeesöz.cüklerckızıyoısanızkızmayınçünkü buya/ı sızıniçinyazılmadı tiği mücadeleden galip çıkmak ve babanın otoriterdenetiminden kurtulınak. }ler erkek çocuğun (kadınların durumu, eğererkeklcşmemişlerse, dahaazdramatik) 36 yaş arasında yogun yaşadığı bu durum, daha sonra, girişimci diye ycrc göğe sığdıramayacağımız kişi için saplantı haline geliyor. Boston'daki Levinson Einstitüsü Başkanı Harry Levinson bunu şöyle açıklıyor: "Baba otoritesinden kurtulmaya çal ışan erkek girişimci, artıkhiç durmadan çalışacaktıramayalnızcakendisi için."Tabii burada anncnin de bir rolü var. Babayla müthış bir hayal kırıklıgı yaşayan anne, oglunu bazen usturuplu bir biçimde bazenalenen, babasını gölgelemcsi için kışkırtır. O baba ki henı anaya hem ogula yıllarca bir feodal cehen nemyaşatmıştır. "Girişimci olmakgerçektenzordur. Girişimci, başarısızlık olası'lıgına rağnıen, kendini bir projeyedelice adamak ve başka insanların asla yapnıak istemeyeceklerı işlerı yapmak zorundadır." Girışım Ruhıı (The Spirit of Enterprise) kitabının yazarı George Gılder şöyle devamediyor. "Geçmışinagından kurtulmak için çok güçlü bir psikoloji gcrekir. Girişimcilerinçoğunluguçocukluklarındakiparçalanmışaileveyaılişkılcrdenkaynaklanan bir mahrumiyet ve suç duygusuy la hareketederler."Ölüm veyaboşanmadolayısıylababasınıkaybedençocuk.dahasonraki yaşlardaeşinikaybeden erkek kendıözgüveni için çok gerekli olan aılevı ycniden kurmak için çilgınca çalışır. Işımkurupgenişletirken sanki ailesini biraıayagetiren babagibidavranır. DERGİ'DEN Merhaba, Gelenek ve görencklerimize zaman zaman çok diişkiin hir tophımuz. Zaman zaman da lıiç aUltnnayız. Ancak vazgeçmediğimiz bir geleneğimiz var ki dehşet verici... Kıırban Bavramı nda hcılırladıgımız bu gelenek bavramın tcıdını kaçırır. Bavramdan bir luıfia. nnbeş giin önce biiviik şelurlcrin alışılınış tnıfik gürültüsüne hayvan sesleri de eklenir. Çiinkü çok sayıda hayvan, şelıre gelirilip lek tı'ik kalmış çayırlanmızda beslenmeye alınır. Kuzıı. koyıın hatta çeşitli büyükbaş hayvanlar otohanlar kenannda kümeler oluşturuı: Ardından bu hayvanlar Kıtrban Bayramı 'nda ziyafet so/ralannda tüketilmek üzere çok sayıda hayır sahibi tarafindan satın alınır. Kıırban kesmeyenler, bunu hir sevap olarak görmeyenler, et yememeyi ilke edinenler de bu ortamdan nasibini alır. Çiinkü apartman bcıhçelerinde kesilir ve parçcılanır kıırban edilen hayvanlar. İşe yaramaz parçaları vokedilinceve kadar da çevreve vahşi bir hava vavılır. Kıırban kesenler, çevreleriyle paylaşmayı severler bu dakikalarını. Bahçeler ve cıra sokaklarda kiiçük kan dereciklerı oluşıtr. Bayram boyunca kaldırım kenarlannda havvan kemiklerine rastlanır. Hayvan yemeye karşı olanlar kapalı kapılar ardında siirdürülen vahşetin buıulan ne jarkı var dive sorahilirler. Ama vardır bir farkı. Normal günlerde venilen hayvanların kanları sokakları sulanıaz. (îdvdelerı agaelardan salkmmaz. Insanların birden çok tanrıva taptıkları dönemlerde. lanrıva havvan verine sevdiklcıini kıırban cttikleri bir gerçektir. O giinlerle kıvaslandıg'ında vahşet azalmi} gihi görünür. Ama sevdiklerini kıırban eden o e.ski ınsanların anıacı da hayır islemektir. Kıırban ke.imeyi dini bir inanç olarak hvninısevenlerin de yııpahilcceg'i bir sev vardır. O da Inıııa iııanıııayaııları, bu göriiııtiilerı valışcl kabııl edenleri rahatsız etmeden inançlarına bağlık kalmak. Çevrevi dev bir mezbahava çevirmemek. Kaldı ki sokaklann mezbahaya çevrilmesi kent kıırullanvla hağ'dasır bir sev dcgil. l'azar kev/iniz kaçmasın diye. dergimizde bu kadar sevimsiz komılara genellikleyer vermivoruz. Ancak hiz hatırlatmasak da bııgün bu nahosluklan yasamava mahkumsıtnuz. Cunılnırivet Dcrgi olarak sizlere az kcınlı hir bayram diliyoruz... İpek Çahşlar CUMHURİYETDERGİ İMTİYAZ SAHİBİ BERİN NADİ • BASANVEYAYAN. YENİGÜN HABER AJANSIBASIN VE YAYINCILIK A.Ş. BGENEL YAYIN YONETMENİ: ORHAN ERİNÇ • GENEL YAYIN KOORDİNATÖRU: HİKMET ÇETİNKAYA • YAZI İŞLERI MUDURLERİ' DİNÇ TAYANÇ, İBRAHİM YILDIZ(SORUMLU)! YAYIN YONETMENİ İPEK ÇALIŞLAR • GÖRSEL YÖNETMENAYNURÇOLAK • REKLAM MEDYA C Önce kaybedeceksin Yapılanaraştırmalar.gırışımcilerinveişlcrinde yükselme için çilgınca bir lıırs duyanlarınçogunlugunun"yerindenayrılmakzorunda"kalmışinsanlarolduğunugosteriyor. Yanı işten kovulanlar, kendılerı teıfi beklerkeıı tepelerine başka birıgetırı lenlerveya ışyerlerınde çok mutsuz ve sorunlu olan kişiler ve göçmenlcr. Bu yüzden, "bcn sıze gösterırım" amaçlı başarılı olma hırsı yaşamlarındaki temelgüdühalinegelir. 12 l.ylülrejimıveTurgut Özal'ın Türk girişimci lcr diinyasına eıı büyük armaganlarından bırı olan Engin Cıvan, hapisten çıkarçıkma/ boşıına "en iyı ıntikam başandır"demedı. Tek amaç ne pahasınaolursaolsunbaşarHyaıııparakazanmak ve diğerlerine hükmetmek) olunca aslında köşcdönücüdiyedeadlandırılabılecekbugirışimcılerdeetikaramakdayanlışolur. (,'ünkii onlar. sıyasal, etnık veya sınılsal olarak köklerınden tanı bir kopıi1) yaşarlar. Bu yüzden dckimselere vekendı ueçmişlerinekarşı hıçbirsorumluluk taş.ımazlar. Gördügünüz gibivarsa yoksa yükseleıulegerler. Kiiçünısenen bir rol modeli de girişimci adayı için iyı bırmotivasyondur. Yıllarca bir gazete veya devletdairesındeçalışan bir ıneslektaşistif'asmdanüçsene sonra Türk lye'nın en çok para kazanan konıısyoncusu vcya reklamcısı konunuına ıılaşınca bu. polansıyel girişimcinin aklınahemensunu getirir. "Bu ortalamazekaiıikıncisınıfgerzekbileba* OKUMAONERILERI • The Entrepreneurial Life (David Silver) • The Spirit of Enterprise (George Gilder) • Hüntıng the Headhunters (Diane Cole) • Effectıve SolfAssertion (Albert Ellis) • How to Get to theTop (Ann Morrıson) Hepimiz olabilir miyiz? I laydı örııegı kendımızdeınerelını. 2()kiisıır yıl önce nıe.sleğe beraber başladıgımı/ kadın vceıkcklcrin ba/ıları eıı tepedeotururken, çogumuz lıâlâ kiiltür vcya dış h.ıberler •>cfi(dahadakorkııneııbarı IreelancekalabıICIİITI) ıııücadelesı verip dururuz. Esas gırışimciyanısinıdi işalenıinıngö/desiolancski yol arkadaşlarımi7ycm gırışimcılerı kıyaslamaya sokamıyorıız bile. (,"ogunu/un hazıryanıtmHİuyargıbiyız:"()nlardönek", "onlar açgözlü", "yükselme hırsı onların gözlerini döndürnniş". Ama yanlış. Daha dogrusu t'azla basma kalıp. Doğru yanıt şu: Girişımeıdedığımızhırslı.dediğımizkişıleı ın kafayı ıslcıınetakınalarının (dolayısıyla eıı tcpeyeoturnıalarının) ııedenı psıkolojık olarak höyledavranmakzoi'iındaolmaları. Girişimcinin portresi Tabıı psıkolojıdeyıncehuzurlaıınızda Freud veoğulbabaçatışması.Giıişimci dcnen lüriin çöziimünün analıtarı da burada. (îııışımcının eıı çok pcşındcoldugu sey. ö/erklik. bağımsı/lıkveözgüvcıı. Amabunlarınpeşıneekononıık veyasıyasal nedenlcrlediisnıüyor. Amaç.anneninsevgisı ıçınbabaylagırış