Katalog

16 KADIN "Uçuş Korkusu" yazan Erica Jong bu kez "50 Yaş Korkusu"nu yazdı. 25EYLÜL1994.SAY1444 olabildiğince uzaklaşan yazar, temeli gerçek sevgiye dayanan bir ilişkide, cinselliğin ön planda gelmedigine dikkat çekiyor. Bu görüşlerini yaşama da geçiren Jong, son eşı Ken Burrows ile uzun süre arkadaşlık ettikten sonra yatmış. Son kitabı üzerine kendisi ile yapılan bir söyleşide, Jong cinselliğe bakış açısını şöyle açıklıyor: "13 ile 50 yaş arasında cinsellik tüm yaşamımızı yönlendirir. NVoody Allen'ın "New York öyküleri" adlı fılmindeki anne gibi cinsellik bircanavar gibi yaşantımızın her anını denetler ve hükmeder. Soluk aldırmaz. 50 yaşına basınca birdenbire bambaşka bir dünya ile karşılaşırsınız. Artık dünyada yalnızca erkekler yoktur. Her an yanmızda bir erkeğin olması gerekmez. Erkeksiz deyaşanabileceğini göriirsünüz." Erica Jong zengin bir kadın. Bugüne dek sattığı milyonlarca kitaptan milyonlarca dolar kazanmasına karşın, ülkesi ve toplumu tarafından dışlandığını ileri sürüyor. Jong, kişiliginde pek çok farklı insanı banndırdığını söylüyor: "Yahudi toplumu yazdıklanmın erotik olduğunu, Yahudi toplumunun ahlaksal değerlerine ters düştüğünü ileri sürerek beni aralanna kabul etmiyor. Yazar olarak yurtdışında oldukça büyük bir saygı görmememe karşın kendi ülkemde kadınlara yönelik seks öykülen yazan basit bir sanatçı sınıfına sokuluyorum. Diger taraftan femınistlerin de benden hoşlandığını söyleyemem. Benım erkek düşkünü ve feminist olmak için fazla çekici olduğumu iddia eden bağnaz feministler beni aralarına almak istemıyor." Kızı Molly ise pek çok kadının annesine tepki gösterdigine degınerek şöyle diyor: "Annem kadınlann da seksten zevk almalan gerektiğini söylüyor. Ancak pek çok kadın bu konuda dürüst davranamadıgı için anneme çamur atıyor." Jong, Amerika'da kendisi gibi düşünen birkaç kadın yazarla işbirligi içine girerek, püriten feministlere karşı tavır almaktan çekinmiyor. Erkege karşı duyulan cinsel istegin hareketlerine zarar verecegini ıddıa eden bazı feministler, karşı görüşün bayraktarlığını üstlenen Jong'a saygı duymuyorlar. Bu arada Amerika'da güç kazanan yeni kuşak feministler Jong'un yanında yer alarak seksin feminizme ters düşmedigini savunuyorlar. Bir zamanlann özgür seks savunucusu Erica Jong, şimdi orta yaşın getirdigı olgunluk ve dinginlikle yaşamında yeni zengınlikler ve degerler anyor. "Bugüne dek pek çok hata yaptım. Ancak dogru yolu bulmak için hata yapmaktan korkmamak gerekiyor. Hata üstüne hata yapıp yine de dogruyu bulamayan ınsanlar var" diyen Jong bir gün dogruyu'bulacağına inanıyor. ^ Kim korkmaz elliyaştan? O rta yaş bunalımına merhabadiycn Erica Jong, korku ve İcaygılarını "Fear of Fifty: A midLife memoir (50 Yaş Korkusu: Orta Yaş Anılan)" adlı kitabıyladile getiriyor. 1973 yılında Erica Jong'un "Fear of Flying (Uçuş Korkusu)" adlı kitabı piyasaya çıkar çıkmaz yer yerinden oynamıştı. O zaman 31 yaşında olan sanatçı, bu kitabında özgür aşka övgüler düzüyor, kadınlann utanma duygusundan annıp cinselliğin zevkini doyasıya yaşaması gerektiğini savunuyordu. Unlü Amerikalı yazar John Updike, Jong'un kitabını, "ka Erica Jong 1973 yılında, yazdığı "Uçuş Korkusu" Ue biiyük iin kazandu dın edebiyatında yeni bir soluk" olarak tanımlayıp göklere çıkartınca, Jongbirdenbire medyanın ortak nok^ tası haline gcldi. Dünyanın belli başlı yayın organları kendisi ile söyleşi yapabilmek için sıraya girdi. Yazarın özel yaşamı didıklendikçe kişisel dcneyimlerinin romanın belkemiğin i oluşturduğu ortaya çıktı. Yazar ve eleştirmen Katha Pollitt "Uçuş Korkusu"nun Amerikan edebiyatında özel bır konumu olduğunu belirterek şöyle diyor. "Kitap, cinsel devrimin feminizmle tanıştıgı yıllara denk geldi. Ayrıca Jong'un genç, çekici bir feminist olması da romanın tutulmasında büyük rol oynadı." Kitap 27 dile çevrildi ve tüm dünyada 10 milyon sattı. Jong'un ikinci kitabı "How to Save Your Own Life (Kendi Yaşamınızı Nasıl Kurtarırsız)" o zamanın ruhuna ışık tuttuğu için büyük övgü topladı. llk iki kitabın roman kahramanı aynı kişiydi. Bunu izleyen 17 yıl içinde Jong, roman, şiir ve deneme tarzında pek çok kitap yazdı. Bu arada bazı romanları bcstseller listesine girdi. Ancak okuyucu bir türlü Uçuş Korkusu'nun ctkisinden kurtulamıyordu. tlk yapıtı ile ün kazanan tüm yazarlar gıbi, Jong da ilk kıtabının sonraki eserlerinı gölgede bırakmasına engel olamadı. Bu romanla yakaladığı şöhreti elinden kaçırmamak ıçin gösterdiği çabay ı' 50 Y aş Korkusu'nda şöyle anlatıyor: "tnsanlar yaşamlannın bir döneminde ünlü olabilirler. Ancak bu onlann hep ünlü kalacakları anlamına gelmez. Ne var ki insan bir kez ünlü olmaya görsün. bir daha eski dinginliğine kavuşamıyor." Jong'un elindeki ile yetinmeme özelliği, tüm sanat yaşamını etkiledi, Kitaplarının milyonlarca satılması yazan tatmin etmiyordu; kitaplarının sanatsal değerı de göz ardı edilmemeliydı. Erotizme kaçan yazılar yazacak, ancak akademik başanları (edebiyat alanında doktorası var) unutulmayacaktı. Jong yazdığı şıırlerle değil, cinsellik konusundakı uç düşünceleri ile tanınmaktan da pek hoşnut değildi. Bir feminist olarak ciddiye alınmak isterken şu sözleri ile pek çok feministi karşısına aldığını da biliyordu: "Cinsel tacize karşı savaş açan pek çok kadın tanıyorum. Ne var ki bu kadınlann pek çoğu sert ve haşin aşıkları tercih ediyor." Bu sözler yalnızca fcmınistlerin değil pek çok kadınıntepkısıneyolaçtı. Jong, 50 Yaş Korkusu'nu kitap olarak yayınlamayı önceden tasarla ERİCA ,FFAR«FI Erica Jong 52yaşında. Son kitabı ortayaş bunalımım anlatıyor. madıgını, özellikle anılannı yazmaya hiç niyeti olmadığını ileri sürüyor. Ancak 50 yaşına girmeden 6 ay önce bir kenarda tuttuğu anılarının kendisıne göz kırptığını görünce, bunlan bir kitapta toplamanın iyi bir fıkir olduğunu düşündü. Sonunda çöpe atmayı düşündüğü anı notlan 50 Yaş Korkusu'nuoluşturdu. Yazar ancak 50 yaşına gelince yaşamın yalnızca cinsellik üzerine kurulmadığını, dogada çok hassas bir dengenin varolduğunu gördü: "Canlılardoğuyorveölüyor. Kadın hakları bir dönem canlılık kazanıyor, sonra sessizliğe bürünüyor. 50 yaşıma gelince yaşamın farklı bir anlamı olduğunu gördüm. Yaşamı anlamak için öncelikle kendı yaşantımdan yola çıkmam gerektiğini anladım. Bu nedenle son kitabımda özyaşamöykümü ön plana aldım." 50 Yaş Korkusu 1992'de yazann ltalya'da yaptığı bir tren yolculuğu ile başlıyor. Yazar, 13 yaşındaki kızınaokuması için 'Uçuş Korkusu'nu veriyor. Jong, bu sahneyi şöyle anlatıyor: "Kızım kitabı okurken ikide birde gözlerini kitaptan kaldırıp, 'Anne, bunlar gerçekten oldu mu? Anne, bu adam kim?' diye soruyordu. Oy sa, buna benzer sorular yalnızca kızımın aklını kanştırmıyor. Gerek okurlar, gerekse eleştirmenler kitaplanmdaki kurgu ile özyaşamöyküm arasındaki ince sınınn nerede başlayıp nerede bittiğini bilmek istiyorlar." Jong bu merakın yersiz oldugunu belirterek, Woody Allen dahil tüm yazarlann özyaşamlanndan yola çıktığını iddia ediyor. Erica Jong 52 yıl önce zengin bır Yahudi ailesinin kızı olarak dünyaya geldi. New York'ta zenginlerin oturduğu bir mahallede büyüdü. Columbia ve Barnard Üniversiteleri'nde müzik ve sanat eğitimi gördü. Sonra şiir yazmaya başladı ve giderek ün kazandı. Dört kez evlendi. tlk kocası sonradan sinir hastası olan Mıchael adında genç bir adam idi. lkincisi ÇinliAmerikah Allan Jong adında bir psikanalistti. Jonathan Fast adındaki üçüncü kocası genç bir yazardı. Bukocasındanşimdi 15 yaşında olan kızı Molly dünyaya geldi. Son olarak boşanma avukatı Ken Burrovvs ile evlendi. Bu evlilik şimdilik mutlu bir şekilde sürüyor. Uçuş Korkusu'ndaki cinsellik dozuna alışkın olanlar '50 Yaş Korkusu'ndaki cinsclliktcn uzak ifade karşısında hayal kınklığına uğruyor. Jong bu yargıya katılmıyor. "Siz bir de 6. bölümü okuyun. Orada aradıgınızı bulacaksınız," demesine karşın yazann son romanı öncekilerden çok farklı. Jong bu kitabında aşkı şöyle tanımlıyor: "Cinsellikten annmış bir aşk deneyimi istiyorum. Böylece aşkı yalın bir şekilde tanımak istiyorum. öyle bir aşk ki her şey i kucaklasın ve yolun sonuna dek kollanndan bırakmasın." Kitabın başka bir yerinde şöyle diyor: "önemli olan aşktır.orgazm değil." 50 Yaş Korkusu'nda erotizmden JONG Derleyen.REYHANOKSAY