Katalog

Market büyük bir vitrindir NURSEL ÇOKYAŞAR (Psikolog) 20. yüzyılın sonlarına yaklaştığımız şu günlerde, artık ülkemizde de Avrupa ve Amerika'da olduğu gibi küçük esnafın, bakkalın, kasabın, manavın yerini süper marketler harta hipermarketler zinciri almaya başladı. Nedir, süpermarketlerin tüketici ve üretici firmalar için anlamı? önce üretici firmalar için anlamını ele alalım. Hedef daha büyük bir kitleye daha çok sayıda satmaktır. Küçük esnaf ancak bulunduğu bölgedeki tüketiciye hitap eder ve küçük dükkânında belli sayıda bulundurabilir. Üretici flrma açısından bu hiç de cazip bir durum değildir. Satıcı daha çok sayıda, daha büyük bir hedef kitleye, tüketiciye hitap etmelidir. Bu amaca ulaşmak için süpermarketler oldukça uygundur. öbür taraftan üretici firmalar için süpermarketler büyük bir vitrindir de. Tüm ürünlerin bir arada sergilenebileceğl, her bir ürünün farklı çeşitlerinln bir arada bulunabilecegi bu vitrın, adeta basın ve medyanın öbür alanlarında yer alan ama bir turlü amacına ulaşamayan reklamların eksik bıraktığı işl tamamlamakta ve tüketiciyi etkilemektedir. Binlerce ürüne aynı anda empoze olan tüketici, psikolo|ik olarak bu görsel şenlikten etkilenmekte, ihtiyacı bile olmadığı ürünleri almaktadır. Tüketici bilinçsiz bir şekilde üretici firmanın oyununa gelmektedir. Her şeyden önce market, süpermarket ve hipermarketierde fiyatların dışarıya oranla ucuz olmasından etkilenen tüketici buraları tercih etmekte fakat bazı marketlerde ürünün ikilik, uçluk paketler olarak satılması sonucu tüketici yine ihtiyacından fazlasını almaya yönlendirilmektedir. Sanırım, böyle bir durum hepimizin başına bir veya iki kez gelmiştir, markete bir, iki parça bir şey almaya girip cebimizdeki son paraya kadar harcayıp çıktığımıza çogu kez şahit olmuşuzdur. Tüketici açısından süpermarketlerin anlamı ise herşeyden önce kolaylıktır. Aradığı birçok ürünü bir arada bulabileceği bir alışveriş ortamıdır. Ayrıca bir güvencedir. Çünkü süpermarketlerdekl fiyatların ucuz olmasının yanı sıra sabittir de. Küçük esnafın fiyatı keyfi olarak değiştirdiğine birkaç kez rastlamıştır. Fakat bazen süpermarketlerde de fiyatlarda, psikolojik oyunlar sergilenmekte, malın KDV'siz fiyatı etikete konularak tüketici tarafından ucuz algılanması sağlanmaktadır. Ama kasada etiket fiyatının üzerine KOV eklenmekte mal piyasadakiyle aynı fiyata gelmektedir. Yine süpermarketlerde ürünün çok hızlı bir şekilde tüketilmesi, potansiyel müşteri için farklı bir güvence vermektedir. Ürünün çok hızlı bir şekilde markete girip satılması, buralardan alışveriş yapan tüketiciye son kullanım tarihlerinin sona ermediği konusunda güvence sağlamaktadır. 4 ^ ^ * \i SOp«r markettordan sonra hlpermarfcatlar d« bOyük kantlarl hızla •!• gaçlriyot. özel ihtiyaçlarınt karşılamamamız." Pamir, dileycn hcrkesin alışveriş yapabildiği diğer mağazalarla rekabet adına da olsa sistemlerinden vazgeçmeyeceklerini ve işyeri sahibi müşteri anlayışını sürdüreceklerini açıklıyor. Anakent Belediyesi ile Tekfen Holding'in ortaklığıyla Mcrter'dc kurulan Belpa Hipermarket isc zarar nedeniyle kapanan tek alışveriş merkezi oldu. Anakent Belediyesi'nin yüzde 51 olan hisscsini satın alan Tekfen Holding'in ycniden hizmete sokmasının beklcndiği Belpa da ayda yüz biri müşteri akışı ve 28 bin ürün çeşidiy le dikkat çekmişti. Patentli satış elemanıyla Carrel OUP Kozyatağı'nda, Metro'yayüzmctreuzaklıkta açılan bir başka mağaza ise Carrefour. Bir Fransız şirketi olan Carrefour ekmek ve pizza pişiren fırınları, mobilyadan çiçeğe pckçok ürün ceşidiyle dikkat topluyor. Genel Müdür C. Torchard bclki dc rekabet anlayışı gcrcği bilgi vermeye yanaşmıyor. Çok sayıda güvenlik görevlisi vc kimisi patentli, genc kadınlardan oluşan müşteri tcmsilcisi elemanlarıyla çağdaş bir işletme görünümü sunan Carrefour düzcnli otoparkıy la da ilgi görüyor. Sigara içmc yasağı, otoparkları, gercksinme duyulan bütün ürünleri bir çatı altında toplamasının yarattığı zaman kazanımıyla tercih nedcni olan süper ve hiper marketlerin müşterilcrinin görüşleri ise şöyle: # Reyhan Merdi: Zaman zaman Metro'dan, zaman zaman da Migros'tan alışveriş ediyorum. Bu bana, toptan alışveriş etmenin rahatlığını yaşatıyor. Ancak sürekli bir fıyat kontrolü gerekli oluyor. Çünkü kimi zaman birinde ucuz sandığınız malı diğcrindcn daha ucuza alabiliyorsunuz. Bu farklılık üründen ürüne de dcğişebiliyor. Metro'dan peyniri, Migros'tan Cocacola'yı ucuza bulabiliyorsunuz. Sorun olan ise özellikle hafta sonlarında kasalann önünde kuyruklann oluşması. Birde.yanınızdagötürdüğünüzlistcnin dışına çıkma riskiniz çok yüksek. BaC U M H U R İ Y E T OERQI 1 3 Ş U B A T zen gereksinmeden çok beğeni önem kazanabiliyor. • Abdurrahman Erbilek: Büyük kolaylık gibi görünse de bu tür marketlerden alışveriş etmek sonunda bir işkenceye dönüşüyor. Belki bizlerin henüz tüketici bilincine sahip olamayışımız yüzünden market hilelcri sevimli gibi görünüyor. thtiyacım olanın yeıini arayarak buluyorum ama bu arada gözüme çarpan sevimli, hoş ve mutlaka ki işe yarayacak şcyler ama o zaman için bütçemin sınırlarını aşan ürünler de sepete giriyor. # Asuman Şenal: Migros, Metro ve Carrefour'dan sürekli alışveriş ediyorum. Bence üçünün arasında çok fazla fıyat farkı yok. Buralardan daha çok temizlik maddeleriyle, bakliyat alıyorum. Etimi mahalle kasabından, peynir ve benzeri maddeleri de sürekli alışveriş ettiğim şarküteriden almayı yeğliyorum. ^ 1 9 9 4 SAYI 412