Katalog

B I A R j Y A L Ç I N 4 1063 ¥D84 • AR752 S ATR A IM. S U A T A T A L I K 16 Ve4 c6 17 Ke2 Şf7 18 Kae1 Ad5 19.Vh4 mantıkî gözukuyor Bu fıkır sıyahın şah kanadını zaytflatmak uzerıne kurulmuş Fakat 2 ılgınç nokta var IIkı 18 KaeSi'ln 18 Ad5 ten daha lyı bır mudafaa hamlesı oluşu Mesela a) 19 Vf4 Ad5! 20 Ae5' Ke5 ve b) 19 Vh4 g6 (20 Şg7 fıkrıyle) sıyahın mudafaa kurabılmesı Bence Keres ın onerdığı bu varyant şöyle uygulanmalı 16Ve4 c6 17 Ke3i Şf7 18Vf4' Ag6 19 Ae5 Ae5 20 de5 Kde8 (20 Ve6 21 et6 Vf6 Vf6 22Vc7, 20 Khe8 21 ef6 Ke3 22 fg7) 21ef6 gf6 22Kg3 ve beyaz çok ustun ) c67! (16 Şf7 bu hamleden daha sağlam gözukuyor Fakat bu hamleye de beyazın çok sert bır cevabı var Sanırım Bardeleben bu varyanttan çekındı 16 Şf7 17Ag5' fg5 18 Vf3 a) 18 Vf5 19 Ke7 b) 18 Şg6 19 Kc7l Vc7? 20 Ke6 mat c) 18 Şe8 19 Kc5 Şd8 20 Vb7 Kc8 21 Kg5 Af5 22Ve4 Kf8 (22 g6 23Kf5 g(5 24Vh4, 22Ad6 23 Vh4) 23 g4 Ad6 24 Vh7 ve çok guçlu bır atakla d) 18 Şg8 19Vb7 Vd5 20Kc7 Vb7 21 Kb7 Ad5'? (21 Ag6 22 Kc1 h6 23 Kcc7 Kh7 24 Ka7) 22 Ke5 Kd8 23 Kg5 (23 Kd5 Kd5 24 Kb8 Şf7 25 Kh8 Kd4 ve eşıtlık ) g6 24 Ka7 e) 18 Af5 19 Ke5> g6 20 g4 ve beyaz çok ustıın Benım onerım 16 Şd8) 17.d5l cd5 18.AÖ4 (Şımdl sıyahlar 1 pıyon fazlalar lakal e hattından sonra c hattı da açıldı ve d4'tekı beyaz at blrçok tehdıt yapıyor, şu anda beyaz 18 Af5 tehdıt edıyor) Şf7 19.Ae6 (Kalelerden bırının 20 Kc7'yı engellemek ıçın c 8 e gelmezı lâzım 19 Ac6 20 Ac5 (20 Vg4 Şg8) Vc8 21 Ab7) Khc8 (Tek hamle 19 Kac8 20 Vg4 g6 21 Ag5 Şe8 22 Kc8 Vc8 23 Vc8 STEINITZ Bu sayıda ılk resmf Dunya Satranç Şamplyonu Wllhelm Stolnta'ı ınceleyeceğız Steınıtz ılk dünya şampıyonu olmasının yanısıra bugun oynanan satrancın prensıplerını de ılk olarak toparlayıp, yazılı hale getlren satranç oğretmentdır Steınıtz oncesı dönemın oyuncuları genelde atağa ve hızlı gellşıme onem verıyorlardı Işte Steınıtz önce bu konuyla ılgılendı Ona gore sadece guçlu olanın atak yapmaya hakkı vardı Bır oyuncu ancak durumunu guçlendırıp gereken şartları yerıne getırdıkten sonra atağa geçmelıydı Merkezın önemi, açık hat, fıl çiftı gıbı prensıplerı ılk olarak Steınıtz vurguladı Bugun bıze çok basıt kavramlar gıbı gelen bu prensıplerden bazıları Steınıtz oncesı devırde henuz yerleşmemıştı Meselâ Steınıtz oncesı devrın "takUk" oyuncuları, bu tarz oyuna yatkınlığından dolayı atların fıllerden daha guçlu olduğuna ınanıyorlardı Steinıtz hem "uzak monzllll" bır pıyes olan filin genelde merkeze yakın bır kareden kovulma ıhtımalınde, oyuna uzak kalan attan daha ustun olduğunu yazılarıyla vurnuladı, hem de aksını duşunen en cıddı rakıbı Mlhall Çlgoıin e karşı bu temayla kazandığı oyunlarla ıspatladı Steınıtz'ın bu prensıplerı daha sonra Slegbert Tarraach tarafından yenıden ıncelenıp bır nevf revızyondan geçırlldı ve tekrar formule edıldl Bu prensıplerı tekrar belırtmek ıstemıyorum, yalnız bunlardan bır tanesı satrancın bu 2 buyük hocası arasında fıkır ayrılığı yaratıyordu "or zlncirtorl ya dd er yapıları." Stelnltz sağlam er yapılarının zarurî olduğunu belırtırken, Tarratch sağlam er yapısını her oyun ve konumda kurmanın Imkansız olduğunu dolayısıyla 2 planda kalması gereken bır prensıp olduğunu savunuyordu Şlmdı ılk satranç profesyonell, hocası ve dunya şampıyonu Steınıtz'ın oyunlarına bır goz atalım STEİNİTZBARDELEBEN HasUngs 1895, halyan açılışı. 1.e4 e5 2Af3 Ac6 3.Fc4 FcS 4.c3 AI6 5.d4 (Daha Steınıtzçl bır yaklaşık 5 d3'tu Fakat Steınıtz Ispanyol açılışını d3 fıkrıyle oynamayı sevıyor, Italyan açılışındaysa gambıt varyantlarına başvuruyordu ) ed4 6.cd4 Fb4 7.Ac37l (çok rısklı bır devamyolu olan Greco gambıtl 7 Fd2 Fd2 8 Abd2 d5 9 ed5 Ad5 10 Vb3 eşıtlığe gıder) d57l (Bardeleben en dogrusunu oynamıyor Gambıtlerı relute etmenın en doğru yolu onları kabul etmektır Gunumuzde bu gambıt 7 Ac4' 8 001 Fc3 9d5i Ae5 10bc3 Ac4 11 Vd4 00 12 Ve4 b5' sonrası beyazlara pek fazla bır şey kazandırmıyor Fakat Steınıtz'ın kafasında 9bc3 d5« 10Fa3 dc4 11 Ke1 Fe6" (11 15 12Ad2 Şf7 13 Ae4 fe4 14 Ke4 sonrası beyazlar feda ettıklerı taşa karşı oyun elde ederler) 12 Ke4 Vd5 13Ve2 000 ve sıyah çok lyl SteınıtzLasker (m) 1896da olduğu gıbı devam etmek vardı) 8.od5 Ad5 9.00 (Işte bu konum satrançtakı bır temel glrışımı vurguluyor gelışım ustunluğu Sıyahın çekıngen oyunu sayesinde beyazlar rok atarak e hattında olumcul tehdıtler yarattılar Sıyahlar aşağıdakl 2 yolda da er kazanamazlar a) 9 Fc3 10DC3 Ac3?? ve en basıtı 11 Ve1 b) 9 Ac3 10 bc3 Fc3?? 11Vb3 Fa1 12 Ff7 Şf8 13 Fa3 Ae7 14KaV ve 15 KeVe çare yok ) Fo67t (9 Ac3 10 bc3 Fe7 her şeye rağmen daha lyıydı) 1O.FgS Fe7 II.FdSI (Steınltz gelişım ustunluğunu en lyı şekllde kullanıyor ) Fd5 12.Ad5 Vd5 13.Fe7 Ao7 14.Ke1 (Beyazların ustunluğu belırgın Fakat beyaz elını çabuk tutmak zorunda, çunku sıyahların sağlam er yapısı beyaza hucum edecek zayıflık bırakmıyor 16 15.Ve2 Vd716Kac1l (Bu noktada beyazın bırkaç ılgınç alternatHı vardı 16 d5 Şf7 17 Kad1 Khd8i?, 17 KadSde oynanabılır gözukuyor örneğın 18 Ve6 Ve6 19 de6 Şg6! 20 Ah4 (20 Kd7 Kd7 21 ed7 Şf7i) Şh5 21 Kd7 Ad5 22 Af5 (22 Kd1 Kd7 23 ed7 c6) Kd7l (22 Şg6?? 23 Kd5) 23 ed7 Kd8 24 Ag7 Şh6i (24 Şg6 25 Ae6 Kd7 26 Af8) 25 Af5 Şg5 26 Ae3 Kd7 ve Inısıyatlf sıyaha gecer Keres'ln onerısl 1042 Tııorl ve pratlfc • AR8 ¥72 • RD6 • D7653 • 6432 I r;I + 975 »986 r, * RDV54 D D • A1075 B • V32 • V9 I G. I • R4 • ¥ • • DV10 A103 984 A1082 • ¥ • • V4 109732 93 RD93 • vıo • D95 ¥ 6 • VI064 • V7642 Kuzey Doğu GOney Batı 1 Trefl 1 Kör 2SA Pas 3 SA... Batı kör altılısım çıktığına göre, bu L SA kontratının teorik olarak batarı 3 |var mıdır? Yoksa. nasıl bır psıkolojık vunma sayesinde kontrat batırabıliştir? Cevap: Sunday Times gazetesinin yılllık turnuvasında oynanan bu elde, ünllü Fransız şampıyonlanndan biri l(Christian Mari) aynı derecede ünlü Ibır Amerikan şampiyonunun (GoldIman) parlak bir tuzağına düşerek hıç |batan olmayan kontratını batırmıştır. Mari, rakıpler arasındakı irtibatı kesJmek için, ilk ikı körü bağışladı ve üçünlcüsünü aldıktan sonra düşünmeye başlladı. Eğer karo ası Doğuda ise, treflden Ihıç el vermcmek, yanı bu rengı mutlaka Ibeş el yapacak şekılde oynamak şarttı. lOnun ıçın Mari hemen pıkle yere geçerck TREFL DAMIN1 oynadı. Amaç: ' 1) trefl valesı Batıda tekse, beş trefl yapI mak; 2) fakat bu gerçekleşmese ve trefl valesı Balıda ıkıli olsa bıle, KARO ASI DA BATIDA OLMAK ŞARTIYLA | yine kontratı kazanmaktı. Ama gelın görün kı Man'nin bu [ mantıklı planı, her şey diledıği gibi olmasına rağmen (trefl valesi solda ikilı ve karo ası da solda), sonuç vermedi. Çünkü Batıda oturan eski Dallas aslarından Goldman beklenmedik bır savunma refleksi içınde trefl valesini asın ü/enne atıverdi! (Güney yerden trefl damını oynamış ve Doğu ruayı oturunca asla almıştı.) Şimdi siz olsanız ne yapardını/? Tabiî Mari'nin yaptığını: trefl doku/lusunu DOĞUYA vererek tekrar pıkle yere geçer ve trefl oynayarak dokuzluya "empas" yapardınız! Ama trefl doku/lusu bır şeytan gibi Goldman'ın elınden çıkıverdi ve pik dönüşü deklaranın ışıni bitirdi: ıkı kör, trefl dokuzlusuııu, karo asını ve bır de pik alan defans kontratı bir batırdı.. 1048 Bir da bunu deneyin CUMHURİYET Güney Doğu 1 Pik Pas 2 Kör Pas 4 Pik... Batı trefl ruasını çıkar vc treflle devam eder. Doğu asını alır vc kör altılısım döner (Batı tekçift kuralına göre ıkılıyı verır). Dört ele iyıce bakın ve batarı yok gibi görüncn bu kontratı batırmak için defansın nasıl bır hıleye başvurduğunu bulmaya çalışın. Cevap: Kazanmak için AR pikı çekmek yeterlidir. Acaba Doğu deklaranı bunu yapmaktan vazgeçırebilir mı? Evet, Italyan şampıyon Prımo Levy bunu başardı Bakın nasıl: Güney pik asını çektiğınde hıç renk vermeden DAMINI atıverdi! Fğer pik ruası ortağında ise bunun hıçbır öncmı yoktu (çünkü ikınci turu alıp kör döner ve Balı çakar), ama bir de deklaranı bu damın tek olduğuna ınandırabılırse, ıste o zaman bu lcdakârlık dıinyayı deklaranın başına yıkabılırdı. Nitekim Prımo Levy Batıda kozdan V95 kalmı:) olabıleceğıni düşünerek buna karşı tedbır almak, yani bir safety play yapmak gereğıni duydu. Gerçı Doğuda pik DV sekse bu kendisıne bır löveye mal olabılırdı ama bunu göze alabılirdi Ve Levy yerin onlusuna doğrlı eldcn KÜÇÜK pik oynadı vc gerçekten de dünyalar başına yıkıldı: Batı valeyle alıp kör döndu ve Doğu son kozuyla çakarak oyunu batırdı1 1044 "Labor Omnia Vlnclt İmppobus"* ¥ RDI0 • AR872 VARY5 • D8 •85 Batı Kuzey Pas I SA Pas 3 Pik 72 . • RD103 V762 AD63 AV7 AD4 ¥ 854 Kuzey Güney ISA 3SA Batı pik valesini çıkar ve Doğu ruayı koyar. Sıra sizde. < * "Inatla çalışmak her şeyin üstesinden gelir" Vergilius. 371 mat) 2O.Vg4 g6 21.Ag5 Şe8 22.Ke7ll (Dıyagram ) (Steınıtz pozısyonel 17 d5' er fedasından sonra oyunu taktık bır şekılde netıcelendırıyor Fakat gorulebıleceğı gıbı feda basıt değıl, çunku beyazın arka sıra zayıflı bırçok basıt varyantı engellıyor Şımdı ıhtımallere göz atalım 22 Şe7 23 Ke1 Şd6 (23 Sd8 24 Ae6 Şe8 25 Ac5) 24 Vb4 Şc7 25 Ae6 (25Kc1'de kolayca kazanır) Şb8 26Vf4 22 Ve/ 23 Kc8 ya da 23 Vc8 hemen kazanır Fakat Bardeleben bu konumu daha oncekı analızlerınde gormuştu 7 sutundakı beyaz kalenın hıçbır şekılde aınamadığı bır gerçek fakat K d mat tehdıdı yuzunden beyazda d7'dekı sıyah vezıre dokunamıyor Sanırım Bardeleben'ın hesaplamadığı h hattının açılmasının Statusquo'yu bozacağıydı) ŞI8 23.Kf7 Şg8 24.Kg7 Şh8 (24 Şf8 25 Ah7 sonrası beyazlar d7'dekı sıyah vezırı şah çekerek alırlar) 25.KH7 (Işte bu konumda Bardeleben oyunu zamandan kaybettı 7 sıradakı kalenın peşpeşe 4 hamle boyunca alınamamasından zaten şaşkına donmuş seylrcl Steınıtz'in kazancı gostermesıyle oyle bır alkış kopardı kı Başhakem dığer oyunları ertelemek zorunda kaldı Işte Steınıtz'ın kazanç varyantı 25 Şg8 26 Kg7 Şh8 (26 Şf8 27 Ah7yı daha once görmuştuk) 27 Vh4l Şg7 28 Vh7 Şf8 29 Vh8 Şe7 30 Vg7 Şd8 (30 Şd6 31 Vf6) 31 Vİ8 Ve8 32 Af7 Şd7 33Vd6mat) 4 DEROİ 2 M A Y I S 1993 S A Y I 21