Katalog

nmı çiziyorum bir yerlere. Sette emprovizasyonu fazla saldırgan buluyorum. Kafamda şekillenen sahneyi, evimde, stüdyomdaki kara tahtada defalarca bclirlcdiğim görüntüyü scttc ancak oyuncunun getireceği yorum bozabilir. Film çekmek aslında çok matcmatikscl bir çalışma. Uzun metrajlı filmi baştan sona programlamak aynı Normandiya çıkarmasını düşünmek gibı bir şey. Bu çıkarmada yönelmen en ön safta olacak vc önü hiç kapanmadan etrafını iyi görccek. Bir sürü aynntıyla uğraşırken kafasında filme dökiilmeyi bekleyen öyküye ihanet etmeyccek. Nt'diTi hiç polisiyc ya da maccra türlerini denemediniz? •• Sincmada çok şanslı adıınlar attım. Hemcn bir dil buldum kendime. lnsanlar da beni farklı şeylcr çekmeye zorlamadılar. Şartlar lyileştikçe yeteneklerinı daha iyi çıktı orlaya. Modalara kapılmadan sinema yapabildim gönlümcc. İnsan <hoğa ilişkisini söylenmediği, anlatılmadığı şekilde anlattım. Uluslararası bir talepti belki bu. Dünyadan sevgi sözcükleri geldi karşjlığında. Kilmlcrinizi izlcrken anlatmak istediğini/dcn farklı yönlerde olduklarını hisscttini/ mi? •• Bir anne adayı çocuğunu hep en güzel bebek gibi hayal eder, ama gerçekle karşılaşınca düşüncelerinde daha mütevazı olmayı öğrcnir. Çckim anında sürekli göriintü toplarım ben. Çekimdeki sessizlik ürkütür, sette yaşamın soluğıınu hissetmek istorim. Ama filmin doğduğu yer montaj odasıdır. Montaj da kesin sessizlik ve montaj elemanım isterim yanımda. Görüntülere karakter ve hayat montajda verilir. Film şekillendikçe sizc benzediğini hissedersiniz, ama her zaman biraz farklıdır. Dü^lerinizden filme misafir olanlarda aynı ruhu aramaya hakkınız olmadığını düşünürsünüz. Oradaki yeni bir soluk, sempati vc kişiliktir. Amerikan sineması için verdiğiniz bazı olumlu dcmeçlcr tepkiylc karşılanıyor Avrupa'da. Neredcn doğuyor Mollywood'a bu hayranlık? •• Bence sinema ve Amerika aynı şey.' Katolik eğitimin ve faşizmin gölgcsinde büyüyen bir insanım. Çocukken o düzenden, o eğitimden çok sıkıldım. Bereket versin başka dilden konuşan, ışık ve göriintü cümbüşü sunan Amerikan sineması vardı şehirde. Görüntüdeki renk cıvıltısmı bana onlar öğretti. önceleri size maestro denmesine tepki gösteriyor. dunuz. Amerikalılardan gclcn beşinci Oscar'dan sonra hâlâ bu sö/.c karşı eskisi kadar duyarlı mısınız? •ı Ben limitlerimi çok iyi.bilen bir insanım. Bu nedenle her konuda görüş bildirmem, konuya girmem. Hatta birçok konuda kararsızımdır. Bu nedenle ustalığı uzun süre kendime yakıştıramadım. Ancak bu son Oscar ödülünden sonra kendime güvenim geldi diyebilirim. Oscar'a gerçekten çok sevindim, özellikle Amerikalılardan geldiği için. Ama tüm açık kalplilikle söyleyeyim, ben bu işi hep eğlence olarak gördüğüm için maestro lafını üzerime alamıyorum bir.türlü. < Hoffa rolil İçin Jack Nicholson'ın yanaklarına v« burnuna plaatlk protaz koyuldu. Giiçlü adam arayışı Tarih akıp gidiyor, tarih yeniden yazılıyor, günler değerleri törpülüyor özellikle Hollyvvood, Ilahlarını bir türlü tarihe terk etme'k istemiyor, onları allayıp pullayıp tekrar sahneye çıkartıyor, birkaç kalem darbesiyle geçmişin ünlü islmlerini bambaşka maskelerle yenl kuşaklara tanıtıyor. Makyaj gören son kahraman, döneminde mafyaya yakınlığıyla bilınen, demagog, guçlü sendikacı Jimmy Hoffa Entellektüel David Mamet'ın senaryosunda Hoffa, önünde şapka çıkartılacak bir kahraman Asıl adı James Riddle olan Hoffa'nın yaşamıyla ilgili gizli kalmış çok yön var Hoffa, Mlnneapolis'te genç yaşta ateşlı bir Marksist olarak işçi hareketlerinde görev alıyor Kısa sürede ABD'nin en güçlü sendikası Kamyon Sürücüleri Birliği'nin (International Brotherhood Teamsters) başına geçiyor. Çok büyuk grevlere imza atarak ülkenin en önemli adamlarından biri haline geliyor. Aynı dönemde kendisi Adalet Bakanlığı'na, ağabeyi de devlet başkanlığına hazırlanan Bob Kennedy ile takışıyor Bob Kennedy yolsuzluk yaptığı gerekçesiyle Hoffa'yı hapse attırıp rahatlamayı planlıyor. Kennedylerle Hoffa arasında kavga büyüyor. 1960ta çalışmalara başlayan komisyon Hoffa'yı sahtekârlıktan 13 yıl hapse mahkum ediyor. Bu arada suikasta kurban giden ağabey J F Kennedy'nin öldürülmesine Hoffa'nın emir verdiğini söyleyenleroluyor. Hapiste günlerini geçiren Hoffa'yı arkadaşı Richard Nikson tarafından aklanıyor. Ama Hoffa aklansa bıle kamuoyunun büyük bölümünün gözünde işçileri mafyaya satan bir düzenbaz olarak kalıyor Hoffa 30 Eylul 1975 tarihinde ardında hıçbır iz bırakmadan kayboluyor Bugüne dek akıbetinin ne olduğu bilinmıyor.. Davıd Mamet'ın senaryosunu çeken Oanny De Vlto (Guller Savaşı'ndan sonra ıkinci yönetmenlığı) Hoffa'yı insanların iyiliği için çalışan, mafyayla ilişkisi abartılan, bazı kanun dışı hareketleri yalnız işçilerin iyiliği için yapan biri gibi işleyınce ABD'de kıyamet koptu Olayları gun be gün yaşayan kıtle ıçın film 'ukat'tı Bilmeyenler ise çok güçlü, etkileyici bir lider olarak tanımladılar Hoffa'yı Bu karmaşa arasında Hoffa ABD'de aradığını bulamatiği F.I.S.T.'teki başka adlı Hoffa tipi daha gerçekçiydi halkın gözünde. De Vito yönetıp oynadığı (Mamet sırf De Vito için Hoffa'nın yanına bir yardımcı tip yaratmış.) 50 mılyon dolarlık Hoffaölümsüz'de yüceltecek güçlü bir adam arayışında. Filmde yüzünde plastik fazlalıklar taşıyan (çıkık yanaklar, basık burun) Jak Nlcholson'ın yorumu etkileyici Sahneler arasında en dikkat çekeni ise grevci işçilerle polıs arasındaki çok kanlı kavga. Bir zamanlar hak almanın ne kadar güç olduğunu belgeleyen dört dörtluk kareler bunlar. De Vito'nun geriye dönüşlerle anlattığı filmin dekorları 30'lu40'lı yıllarda stüdyoda çekılen filmleri anımsatıyor Bu film Hoffa'yı tanıtmaktan çok Jack Nicholson'ın verdiğı bir oyunculuk dersinebenziyor. 4 dı Stallone'nin 1978'de Jewison'ın yönet 3 2 yıl sonra Dolo* V I U kadrosu bir arada: Marcallo Mastrolannl, Anlta Ucbarg v * Falllni. CUMHURİYET DERGİ 4 NİSAN 1993 SAYI 367 19