Katalog

F M E T U T B 0L T Ü K E N M E Z YILDIZ OLMANIN BEDELİ AĞIR Futbol takımlarının görevlerinden biri genç oyunculan kazanmak. Maddi değerler insanı yüceltmez, gelecekteki başanları garanti etmez. utbol gibi organize sportif etkinlikler, gençlcrın mahalle arası oyunlanndan çok farklı. Genç sporcular organize sportif etkinliklcrle ilk karşılaştıklannda iç dünyalannda değişimler oluşabilıyor. Antrenörlerinin yüksck performans istediğini çabuk anlayınca, usta olmayan deneyimsiz oyuncular, deneyimli oyuncular gibi davranabiliyorlar. örneğin oyun düzeylenni kendı sınırlannın üstündc bir yere göre ayarlamaya çalışıyorlar. Çalıştıncı, takınıa girmesi için bir sıııır koymuşsa veya ailesı yıldız oyunculara bakarak, onlara heves ederek, genç futbolcudan kapasitcsinin üstünde sonuç beklerse, ailesinin ve antrenörünün bu yersı/ vc yanlış davranışlannın, bir başka anlaümla "gerçeküsHi istekleri"nin sonucu gcnellikle aynı oluyor: Başansızlık. Başanya koşullanmış çalıştırıcılar, genç futbolcunun kendini tanımasına olanak bırakmadan, genç oyuncunun kapasitesınin üzerinde performans beklentisine girebiliyorlar. Genç futbolcular çevrenin istediği performansa tam hazır olmadıklanndan, zaman zaman yeteneklcri hakkında kuşkuya düşerek beceriksizlik gibi öz değerlcrini zedeleyen düşüncelere kapılabiliyorlar. Diğer bir konu, genç futbolculann kendilerini rekabetin içinde bulduklannda gelişmeye başlamaları. Futboldaki üst düzeyde performansın içine girdiklerinde kazandıklan başanlar "iç ödül" le birlikte "dış ödül"ler de olabiliyor. Genç futbolcular bu ödülleri kazanmak için futbola girebiliyorlar. Kazandıklan ödüller onlan daha iyiye, daha ileriye götürebiliyor. Ama, SH©W F genç fulbolculann ulaştıkları düzeyi ve aldıklan ödülleri ha/metmesini öğrenmeleri gerekıyor. Genç futbolculara aldıkları tüm ödüllerin ne anlama geldiği anlatılmali şüphesiz. Bu konuda bir dığer görüş dc, dış ödüllendınncnın ıç motivasyonu öldürdüğü şeklinde. Oalataaaray g«nç takımından yatlşan Muatafa bu aazon İlk Yani genç sporcu ancak bir ödül karşısında molive olabiliyor, aksi oynayan çocuklann gürültüsünden halde o işi başarması çok zor. çok rahatsı/ olmuştu. Adam, çocuklann başka yerde oynaması için birçok Bu ilke Sidcntop ve Ramey'in (1977) yol denedi, ama bir sonuca varamadı. makalesindeki bir hıkâyede şöyle anlaSonunda aklına yeni ve ılginç bir fıkir tılıyor: geldi. Evinin önünde oynamalan için Yaşlı adam, evinin çevresinde oyun çocuklara para verecckti. Ertesi gün tekrar gelmeleri şartıyla onlara 25'er sent verdı. Doğal olarak çocuklar ertesi gün tekrar paralannı almak için gen döndüler, fakat adam onlara bu ke/ 20 sent verdi. Daha ertesi gün geldiklennde de çocuklar 15 sent aldılar. Günler geçtikçe para azaldı, en sonunda yaşlı adam parayı 1 nıkel'c düşürdü. Çocuklar çok kızdılar. Çünkii çabalannın bir nikelden fa/la edeceğinı sanıyorlardı ve yaşlı bir adania bir daha evinin yanına oynamaya gelmcyeceklcrini söylediler. (Hacettepe Ün. Spor Bılimleri II. Ulusal Kongresi Bildirileri. Sayfa 131). Bu hikâyeyi göz önünde tutarak Türkiye'de kulüp yapılannı ve genç futbolculann 11 'd* y*r bulamıyor. lmr« FafMrbahç* uvunmnmd* vazgaçllmaz adam oMu. takımlannda görcv almalannı düşünelim. Dünyada her branşta sporculann performans yaşı düşerken bizde tam tersıne futbolcular, futbol yaşamlarının sonlanna doğru verimli olabiliyor. Bu sene Türkiye'de esen gençlik rüzgân büyük takımlan da etkisi altına alıyor. Ama genç oyuncuların performansıııdakı dalgalanmalar kulüpleri olıımsuz etkileyebilıyor. Sosyo ekonomık açıdan Türkiye'de futbola yönelen gençlerin önemlı bölümü yoksul ailelerin çocuklan. Bu tür oyuncular geneldc okul ve aile eğitiminden yeterli dü/eyde etkilenmemiş çocuklar. Kültürel altyapılarının oluşmaması nedeniyle kısa süreç içerisinde ulaştıkları, birkaç yıl önce düşlerinde gördükleri ortamın içinde buluyorlar kendilerini. Bir toplumsal statü kazanıyorlar. Kenar mahallcde bir çocukken isimleri medyanın gündeminden düşmez oluyor. Yazılı kültürden gereği kadar nasibini almayan bu gençler bir anda kendini sözlü kültürün içerisinde buluyor. Ailesi para istiyor, çalıştıncısı performans. Kendinin yaşanmamış yıllan var. Bilinçaltındaki gizli kalmış duygulan doyum istiyor. Parası, lüks otomobili ve çevresi olan genç futbolcu bu duygulannı tatmine yöneliyor. D E R O İ 1 7 E K İ M 1 9 9 3 S A Y I 3 9 5 16 C U M H U R İ Y E T