Katalog

s i A T I L L A E D 0 MA R S A Y İZLENİMLER, FİLMLER, TEMALAR... CANNES 1992 DÖKUMU C annes 1992, bu yıl Avrupa sinemasının zafcriyle sonuçlandı. Son 3 yıldır üst üste Amerikan sinemasının son anda Altın Palmiye'yi alıp götürmcsinden tcdirgin olanlar, böylccc rahalladı. Ancak "Fatih Pclle"nin yönetmeni Billc Augusl'un Ingmar Bcrgman'ın özyaşamsal bir senuryosundun yola çıkarak yaptığı bu film, sinemascverlcri doyurmadı. Vc Cannes'ın Allın Palmiye'sinc yinc kimi hcsaplann gölgcsi düştü. Bergman'a ö/gü temalann (aile içi anlaşma/lıklar, birbirinin "kurdu olan" akrabalar, ilctişimsi/lik duvannı aşamayan bircyler, olanuksı/ bir scvgi bağı peşinde koşanlar) ycniden harmanlanması biçimindcki bir senaryo, belki biz/at ustanın kcndisi tarafından çekilseydi, büyük bir filnı olabilirdi. Bu haliyle üzcrindc hep tartışılacak vc August'e gerçck bir onur gclirmeyecek bir "Pirus /aferi" olarak nitelenebilir bu... Bunun dışmda yinc 50 kadar film gördüğümii/ bir senlik iizerine izlenimlerimi/i kısa bir ya/.ıda nasıl özetlemeli? Yanşmadaki Altmanın "OyuncuThe Player", .lames Ivory'nin "Hovvard's F.nd", David Lynch'in "İkiz TepclcrAk'>)le Yürimıck" gibi ilgiye değer, olgun bircr sinema örneği olan filmlerdcn sö/ ctmişlik. Amerikan sincması, hunların yanısıra. Sidney Lumet'nin "Aramızdaki Yabancı A Stranger Among Us" adlı, New York'da yaşayan çok muhafazukâr bir Yahudi cemaati olan Hasidiler çevresine, bir polisiye film çerçevesi içinde yaklaşan orta halli bir gcrilim filıni, yeni ve özgün bir sincmacı olan Hal Hartlcy'ın polisiye taşlamasi "Basil AdamlarSimple Mcn", (îary Sinise'in oldukça "saygılı" Johıı SteinİRck uyarlaması "Fareler ve İnsaniar" (John Malkovich'in her zamanki gibi müthiş oyunu) fılmleriyle tcmsil cdildi. Yarışmadaki f'ransız sincması, bu yıl "Kazanova'nın Döniişü", "Juliet'lerin Ülkesinde" vc "Nöbetçi l.a Scntincllc" filmleriyle gcncl bir düşkınklığı uyandırdı. Gerçeküstücü bir dcneme olan Raul Ruiz'in "Yalancı Göz 1,'Odl qui Ment" lllmi, bir zamanlar sincmada gerçeküstücülüğün, Bunucl vc Dali ile birlikte cgemen olduğıı günleri üzleyenler için ilginç olabilirdi ancak... italya'nın "Çocuk Hırsızı", tspanya'nın ise "Işığın Oiişii" ile katkılan oldukça alçak gönüllü kaldı. 2 Rus yönetmeninin Fransız sermayesiyle oluştur16 Th« Long Day Cloaes \Oı ı bona Erlyor) IngllU yön«tm«n Taranc* Davlas'ln çocukluk anılannı anlattığı şlrln bir film. Vincent VVard'ın son filmi olan Kuzey Kutbu öyküsü "Insan Kalbinin Haritası", Walt Disney firmasının ycniden ve kesin olarak canlandırma sinemasına dönüşünü haberleyen görkemli bir masal olan "Güzel ve Canavar", kapanışta gösterilen ve bir tür modcrn western havasındaki Ron Hovvard filmi "Uzak KıtalarFar and Away" oldu. Aynca Orson VVelles'in "Othello" adlt 1952 yapımı önemli filminin onanlmış yeni kopyası, yetenekli yeni kuşak Amerikan sinemacısı Qucntin Tarantino'nun bastınlmış bir şiddet içcren ilginç filmi "Reservoir Dogs", Patrick Dovaere üzerine hazırlanmış ve onun adını taşıyan bir belgesel film, rcsmi bölümü tamamlıyorlardı. çan Iranlı yönetmen Abbas Kiarostami'nin "Yaşam Sürüyor" adlı yapımı, yönetHienin "Arkadaşımın Evi Nerede?" adlı ünlü filminin bir tür devamı olarak ortaya çıkıyor ve bir yönetmenin, o filmde öyküleri anlatılan bir grup çocuğu ve ailclerini, 1990 yılında fran'ı tahrip eden depremden sonra arayıp bulma çabalarını anlatıyordu. Kiarostami'nin filmi, yalınlığı, içtenliği ve insan değerlerine yaklaşımı ile Cannes'da büyük ilgi gördü. Vc hak edilmiş bir Roberto Rossellini ödülü aldı. Bu filmi de Istanbul Sinema Şenliği'nde görmeyi umut ediyoruz. Bu bölümde, tür sinemasının kalıplanyla oynayan bir seri ilgı>o değer film vardı. Ingiliz lan Sellar "Prag" .ullı 111. minde, bu kentin görkemli dekoııı önündc geçen duygusal bir gerilim > >>küsü anlatıyor ve Alan Cumming, Sa.ıdrine Bonnaire, Bnıno Ganz gibi oyunculanyla oldukça kişisel bir film ortaya koyuyordu. Amerika'dan, Oscar'lı Jonathan duklan 2 film, Vitali Kancvski'nin "Bağımsız bir Yaşam" ve Pavel Ix)unguuinc'in "Luna Park"ı isc, anlattıkları konuların yaşamsallığından gclen bir çekiciliğe sahiptilcr. Ingiltere'den Tcrence Davies'in çocukluk acılanna cğildiği kişisel yapımı "The Long Day Closcs", daha uzak ülkclerden bir Kanada'dan gelen ve yine çocukluk anıları üzerine hoş bir güldürü denemesi olan "I^eolo", Arjantin'den usta sinemacı Solanas'ın son yapıtı "Yolculuk" ve de kara Afrika'dan gelen bcklenmedik bir Durenmatt ("Yaşlı Kadının Ziyareti") uyarlaması olan "Hyenes" filmleri, bu görünümü tamamlıyordu. Cannes'ın rcsmi bölümünde, ama yarışma dışı olarak gösterilen fılmler, "Temcl tçgüdü"dcn sonra, yine kara Afrika'dan gelen, ancak uluslararası büyük bir sermayeyle kotarılmış Darrel Jammcs Roodt imzalı "Sarafina" adlı müzikal, Yeni Zelandalı ilginç yönetmen Bellrll blpbakıştakller Canncs senliğinın ikinci önemli bölümü olan "Un Certain RegardBelirli Bir Bakıs" bölümünde yo »lan hcmen tüm filmleri dc izlcdik bu yıl... Bu bölümü a CUMHURİYET OERfll 7 HAZİRAN 1992 SAYI t l l