Katalog

BASKENT M Ü Ş E R R E F GÜNLERİ H E K İ M O Ğ L U Cankaya Köskü'nden Nâzım ankaya Köşkü'nde salonlar, sofralar boş kalmıyor hiç. Yabancı konuklardan hiri gidiyor, ötcki a geliyor. Kimi günler mcrdivenlerele karşılaşıyor konuklar. Dışişleri Bakanı Hikmct Çctin traflk görevlilerigibi bu karşılaşmalan önlemeye çaba gösteriyor. Birazyoğun ama neşcsizdeğil. Azerbaycan Cumhurbaşkanı Multalibov ve eşi onuruna Çankaya'da Cumhurbaşkanı ve Bayan Özal'ın düzenlcdiği akşam yemcğinde Başbakan Dcmircl ve yardımcısı SHP Genel Başkanı vebakaıılaryalnızdıyine. Muhalefet başkanı Mesut Vılmaz, Meclis Başkanı Hüsamcttin Cindoruk da eşleriyle birlikte. Berna Yılnıaz ve Dilck Cindoruk, başkent partilerinde güzel ve şık çizgileriyle göze çarpan iki kadın. Biri kahverengiler öteki siyahlar içinde. Azerbaycanlı kadınların da dcğişik parıltısı var. Siyah saçları omuzlarına döküliiyor, duru beyaz yüzlerinde kömür gözleri. giizel gülüşleriyle sıcak bir rüzgâr esıiriyorlar. Özellikle o güzel Azeri türkülerisöylerkenyüreklerinideseyrediyorsunuz. C O yemckle çok ilginç kişilerle oturdum. Biri Azerbaycan Bilim Akademisi Başkanı Salayev. Fizikçi, SHP liderinin dalından. Bir bilim adammın sadeliği içindc soruları yanıtladı. Tiim fizikçilcri, Profesör İnönü'yü de iyi tanıyor. Ben de onurnıasasında oiuran Erdal Bey'i scyrettim onu dinlerken. Yemekten önce biraz konuştuk. Tercüman Yazarı Nazlı llıcak ile Tayyar Şafak'm hazırladığı TV programından söz etti biri. Erdal Inönü'nün sadeliği, içlenliği, esprileriyle çok ilgi topladığını söyledi. Erdal Bey güldü, filmler, manşetler, köşe yazıları, eleştiriler, ama göze çarpan bir rahatlığı var. Bir arkadaş espri yaptı, elbet ralıat, eski evinde şimdi, dedi. Çocukluğu gençliği bu Köşk'te geçmiş kimbilir ne anıları var! Kuşkusuz çok anısı var. ama İnönü kardeşlerCumlıurbaşkanı'nınçocukları olduklarmı ne ölçiidc hissetti acaba? Savaş çocuklan onlar. Pembe Köşk'te doğuyor, Cankaya İlkokulu'na, sonra Gazi Lisesi'ne gidiyorlar. özdcn İnönü Ankara Kız Lisesi'ne sonra Dil Tarih'e, Önıcr İnönü Teknik Üniverşite'ye İstanbııl'a. Erdal İnönü ODTÜ'ye, flzik bölümüne. Büyük ayrıcalıklaryaşamamışlar hiç. Erdal İnönü'ün Scvinç Sohlorik ile evlenmesini anımsıyorum sonra. Düğünlerine de gittim. İslanbul'da, Karaköy'deki Liman Lokantası'na. Metin Toker lıapisten çıkmış artık, Pembe Köşk'te giizel günler başlaınış, düğün seyincini de güzel hissediyor İnönü ailesi. İzzet Scdcs, Orhan Birgit parti "Ozanlar ölmüyor." muhabirleri o zaman. İlhami Sancar'm il başkanlığı döneminde yazıhanesi basın bürosuna dönüşüyor, parti söylentileri, beklentiler. eleştiriler geliyor. Galiba Sohlorik ve İnönü ailelerinin ilişkileri de geldi. O evliliğc siyasal yorumlar da yapıldı. Ancak Sevinç ve Erdal İnönü politikadan çok uzak birçift oluşturdularyıllarea. Erdal Bey göreve çağrılmasaydı hala uzaktılar beîki. O zaman akşamda çahşıyorunı. İkinci sayfada bir köşcm var aynca Gülpcri imzasıyla sosyete haberleri yazıyorum. Düğün kalabalığından Mcvhibc Hanımefcndi'yi selamladım bir aralık. Bizi de yazacak mısınız, diye sordu. Ne güzel gülümsüyordu. Ülkemiz seçim yüzeyinde, .kimi CHP'liler İnönü'nün RuşenEşref Ünaydın ve Yakup Kadri KaraosmanoğlıTnun millclvekili adaylığina karşı ıkıyor, partiye laze kan istiyorlar. Bir aralık ben de sordum Paşa'ya. Emekli elçiler yerinc genç adaylara yer vcriiemcz nıi? Beni duymadı galiba. Hanınıcfendi'nin elini tuttu, biraz dolaşalım, dedi. Sonra öğrendim. hoşlanmadığı şeylcri duymuyorİsmctPaşa. Masadaki Azerbaycanlı konuğumuz fizikçi Salayev'c sordum bir aralık. Ekber Babavev'i tanıyor mu? Elbet tanıyor. Büyük ozanımız Nâzım Hikmet ile son soluğuna dek birlikte olan bir dost Babayev. Moskova'ya gittiğim zaman Vera Hikmet'i onun evinde tanıdım. Nâzım'ın mezarına onunla gittim, küçük arabasından inip parklarda dolaştık ara sıra, Nâzım'ı anlattı bana. Vera Hikmet ile uzun bir söyleşide o aracılık etti. Bir süre sonra telefon çaldı bir gün. Kültür Bakanlığı'ndan bir görevli, Sovyetler Birliği 'ndeıı bir İconuğun Ekber Babayev'den selanı getirdiğini söyledi. Biraz sonra da Arif Melikoff kapıyı çaldı. O akşam saatini unutaraanı. Babayev, Nâzım Hikmet, Vera Hikmet, Eerhat ve Şirin, çaylar, votkalar içtik söyleşimiz nerelere uzandı. Cankaya Köşkü'nde Azerbaycan Cumhurbaşkanı'yla birlikte ağırlanan konuklar arasında MclikofT da var. Yanımdaki masada oturuyor. DİE Başkanı Orhan Güvenen'in yanında. Gidip selamladım, biraz sonra yanıma gcldi. O akşamın söyleşisini anımsadı. "Nâ/ıın'ın Yusuf ile Züleyhası'nı besteledim. Bale gelccek ay Bolşov'da sahneleniyor" dedi. Kültür Bakanı Fikri Sağlar'a söyledim Köşk'ten ayrılırken. Ertesi gün Melikoff ile buluşacaklarmış. O buluşmada Yusııf ile Züleyha Balesi'nin Türkiye'de oy nanması da gündeme geldi sanırım. Sanatçılar ölmez değil nıi? Doksan yaşını kııtlarken dünyamızda değil ama Nâzım da şiirlerde, oyunlarda, balelerdehâlâ. Melikoffun Ferhal ile Şirin Balesi büyük ozanımızın gençlere bakışını, umudunu da simgeliyor. Öyküsii çok hoş. Genç bestcci Nâzım'ın şiirini müzik ve dansa dönüştürmek hayaliyle ozana başvuruyor. Nâzım Hikmeı yanında dostları dinliyor genç bestcciyi. Dostları şaşırıyor. Genç bir sanatçının Nâzım Hikmel'inbiryapıtınıbestelcmesiniaşırı bir istek, nerdeyse saygısızlık diyc yorıımluyorlar. Oysa ozan gülümsüyor, gözleriyle MelikofTu okşuyor. Bcnim gençlere güvenim var çalışmaya başla, diyor. Melikoff çalışmaya başlıyor, Nâzım Hikmet de sık sık geliyor yanına, piyano çalarak, danslar ederek, Ferhat'ı, Şirin'i, dağları delen aşkı anlatarak çalışmalara Nâzım coşkusunu katıyor. Sonra Lcningrad'da baleyi seyretmeye gidiyorlar. O baleyi ya da filmini siz de gördünüz belki şimdi de Yusuf ile Züleyha'yı seyretmeye hazırlanın! Yaşam soluyor, şiirler, öyküler bolmuyor, durmadan ycşeriyor, çiçekleniyor değil mi? Cankaya Köşkü'nde bir akşam Nâzım Hikmet'i anımsamak çok ilginç değil mi? Ama ozanlar böyle, apansız çıkıyorlar karşımıza, beklenmedik bir yerde kulaklarımızda çınlıyorlar. Çok da beklenmedik sayılmaz! Nâzım Hikmet'in en güzel destanı da Kurtuluş Savaşı değil mi? Vaktiyle bu tepede oturanlar da dinlemiş o destanı. Bugün de okunması gereken birdestan bence. Bizim gençliğimizde yasak bir ozan Nâzım, şiirlerini gizlice okur belleğimizde saklardık. Kızlar Manastın'ndaki mezarı düşünüyorum birdcn. Toprağında Vedat Dalokay'ın clleri de var. Moskova'ya giderken bir avuç toprak götürdü o mezara. Vera Hikmet ve Babayev ile duruyoruz mezar başında. Bir öğretmen Nâzım'dan söz ediyor öğrcncilerine. O bir ozan, bir Türk ozanı, diyor. Büyük hüzünle dinliyorum. Türk ozanı Sovyet öğrencileri tanıyor da Türk öğrencüeri tanımıyor, okumuyor! Puşkin'in mezarına gittik sonra. Derken Nâzım'ın Majakovsky ile ilgili sözlerini anlatıyor. Saçları saman sansı, kirpikleri mavi sevgilinin sofrasında böğürtlenli votkalar içiyoruz sonra. Yusuf ile Züleyha Devlet Balesi'nde de sahnelenirse seyretmeye Vera Hikmet degelir belki. Birlikte izleriz. Ozanını da yanımızda hissederiz. Anımsar mısınız bilmem, Bir Aşk Masalı balesinin sahnclenmesi Gürer Aykal'ın genel müdürlüğüne rastladı. Nâzım Hikmet'in adı afişlerde yer aldı diye az sorgulanmadı Gürer Aykal. Onlar geridearlık. Yasaklarkırılıyor. Belli dönemlerin koruyucu melekliği sona ermiş bulunuyor. Başkentlilerin SHP kurultayını büyük ilgi ve gerilimle izlemeleri boşuna değil. Uzlaşma ortamının, çağdaşlığa yönelen politikaların yozlaşmasını kimse istemiyor. Geçen pazar politikayla hiç ilgilenmeyen kişiler de ekran başından ayrılmadı, özellikle kadınlar. Dcniz Baykal'ın kürsüdeki güzel görüntüsüne karşın başkentli kadınlar Erdai İnönü'ye daha sıcak bakıyorlar. Sade kişiliğine, İçtenliğine saygı duyuyorlar. Kısıksesine,öksürmesinekarşın inandırıcı konuştuğunu söylüyorlar. Dcniz Baykal'a uzun bir tepki göstermemesini düşünerck ilk kez güvcnsizliğini belirtmesine şaşıranlar var. Görev ve sorumluluğunun eereği konuştuğunu düşünenler var. Özellikle eski politikacılar da 1980'li yılları anımsıyorlar. Kıbrıs olayları döneminde yaşadıklarını. Erdal Bey o zaman neredeydi bilmem ama kurultaydaki kimi sözleri çağrışımlara yol açtı eski politikacılarda. Anılarını yazsalar daha neler öğrenirizkimbilir? < D E R G I 2 Ş U B A T 1 9 9 2 S A Y I 3 0 8 C U M H U R İ Y E T